Τ.-Ε. Συνοδινού, Η εικόνα στο δίκαιο, 2007

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΣΤΑΘΕΡΗ ΟΠΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

i) Ορισμός της σταθερής εικόνας

ii) Προστασία της σταθερής εικόνας από το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας

Α. Η πρωτοτυπία

Β. Ειδικές περιπτώσεις προστασίας της εικόνας

1) Φωτογραφικά έργα

2) Αρχιτεκτονικά έργα

Γ. Το καθεστώς της παραγωγής και διάδοσης της εικόνας

1) Διάκριση άϋλης και υλικής υπόστασης της εικόνας

α) Η δικαιική διαφοροποίηση του άϋλου αγαθού από τον υλικό φορέα

β) Η άσκηση της ηθικής εξουσίας διατήρησης της ακεραιότητας αναφορικά με εικόνες μοναδικής ενσωμάτωσης και αρχιτεκτονικά έργα

2) Η νομιμότητα οπτικής απεικόνισης μιας προστατευόμενης εικόνας

3) Διάπλαση, ανάπλαση ή αλλοίωση της εικόνας

4) Η ψηφιακή εικόνα

5) Η εικόνα-πληροφορία

6) Η εικόνα ως γελοιογραφία ή καρικατούρα

iii) Προστασία της σταθερής εικόνας από το δίκαιο της βιομηχανικής ιδιοκτησίας: η εικόνα ως σήμα

Α. Οι βάσεις προστασίας της εικόνας από το δίκαιο των σημάτων

1) Δικαιικές πηγές της προστασίας

α) Η ελληνική και κοινοτική προστασία

β) Η διεθνής προστασία

2) Οι διατυπώσεις της προστασίας

α) Η καταχώρηση, αρχή της προστασίας

β) Η αρχή της ειδικότητας

Β. Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις χορήγησης της προστασίας

1) Η διακριτική ικανότητα της ένδειξης

2) Απαράδεκτα κατάθεσης

Γ. Περιεχόμενο της προστασίας

1) Η έκταση προστασίας και ο κίνδυνος σύγχυσης

2) Η αυξημένη προστασία του σήματος φήμης

iv) Εικόνα μη προστατευόμενου από το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας αντικειμένου του εξωτερικού κόσμου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΕΙΚΟΝΑ, ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ

i) Οπτικοακουστικό έργο ή οπτικοακουστική απεικόνιση

Α. Προστασία από το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας

1) Η προστασία του σεναρίου, της «σύνοψης» και των διαλόγων

2) Πρωτότυπη σκηνοθεσία

3) Η προστασία της εικόνας των ερμηνευτών-εκτελεστών

Β. Δικαιούχοι των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

1) Το οπτικοακουστικό έργο, έργο συλλογικό

2) Τα δικαιώματα του παραγωγού

Γ. Επεμβάσεις στην οπτικοακουστική δημιουργία και ηθικό δικαίωμα

1) Τροποποιήσεις πριν από την ολοκλήρωση του έργου και ηθικό δικαίωμα

α) Το ηθικό δικαίωμα απέναντι στον παραγωγό

β) Το ηθικό δικαίωμα απέναντι στον σκηνοθέτη

2) Τροποποιήσεις μετά την ολοκλήρωση του έργου και προστασία του δημιουργού

α) Προσβολή του ηθικού δικαιώματος κατά την παρουσίαση του έργου

β) Η αυθαίρετη αλλαγή του μηνύματος που μεταφέρει το έργο

γ) Η ψηφιοποίηση και η προσθήκη ξένων στοιχείων στα μορφικά χαρακτηριστικά του έργου

ii) Οι μεταδόσεις αθλητικών γεγονότων

Α. Απουσία προστασίας από το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας

Β. Η αναπληρωματική προστασία από ειδικές διατάξεις και το δίκαιο του ανταγωνισμού

iii) Ψηφιακή παραγωγή, πολυμέσα και ηλεκτρονικά παιχνίδια

Α. Δικαιικές αναζητήσεις γύρω από το καθεστώς προστασίας

1) Ο νομικός χαρακτηρισμός ως βάση για την επιλογή του καθεστώτος δικαιικής προστασίας

α) Πολυμέσα και προγράμματα ηλεκτρονικού υπολογιστή

β) Τα πολυμέσα ως οπτικοακουστικά έργα

γ) Τα πολυμέσα βάσεις δεδομένων

δ) Τελικές παρατηρήσεις

2) Η πιο ασφαλής οδός: Δημιουργική διαδικασία και αναζήτηση του δικαιούχου

α) Υπόθεση συλλογικού έργου

β) Υπόθεση σύνθετου έργου

γ) Υπόθεση έργου συνεργασίας

Β. Διαδραστική μορφή και ρόλος του χρήστη

1) Η προστασία παράγωγων έργων που δημιουργούνται από τον χρήστη

2) Σκέψεις γύρω από την θέση ενός ερμηνευτή-εκτελεστή σε ένα διαδραστικό έργο

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Πιθανές Δικαιικές βάσεις της προστασίας της εικόνας του προσώπου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

i) Προστασία από το δικαίωμα της προσωπικότητας και δικαίωμα επί της ιδίας εικόνας

A. Η συναίνεση

1) Η λήψη της εικόνας προσώπου σε δημόσιο χώρο

2) Η θεωρία «κύριου-παρεπόμενου» στο δίκαιο της εικόνας

B. Το δικαίωμα πληροφόρησης του κοινού

1) Η κατοχύρωση από το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ

2) Tα θεμέλια και τα όρια του δικαιώματος πληροφόρησης στο ιδιωτικό δίκαιο

3) Η εικόνα ως μέσο πληροφόρησης του κοινού σε μια «συζήτηση γενικού ενδιαφέροντος» σύμφωνα με τη νομολογία του ΕΔΔΑ

4) «Πρόσωπα της επικαιρότητας» και «γεγονότα της επικαιρότητας»

α) Πρόσωπα σχετικής επικαιρότητας

β) Πρόσωπα απόλυτης επικαιρότητας

Γ. Ο σεβασμός της εξωτερικής και της εσωτερικής πληροφοριακής υπόστασης της εικόνας του προσώπου

Δ. Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ως όριο στην ελευθερία λήψης και διάδοσης της εικόνας

ii) Η προστασία της εικόνας του προσώπου μέσα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

iii) Προστασία της εικόνας και της «εικόνας της φωνής» ως δεδομένου προσωπικού χαρακτήρα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

i) Το «right of publicity» του αμερικανικού δικαίου

ii) Το δικαίωμα περιουσιακής εκμετάλλευσης της εικόνας του προσώπου

iii) Οι συμβάσεις εκμετάλλευσης της εικόνας του προσώπου

Α. Τυπολογία των συμβάσεων εκμετάλλευσης

Β. Βασικές αρχές που διέπουν τις συμβάσεις εκμετάλλευσης της εικόνας του προσώπου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ

ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

i) Βίαιες εικόνες και εικόνες που προκαλούν πόνο

ii) Τηλεοπτική μετάδοση της ποινικής δίκης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ