Σ. Μηναΐδης, Μελέτες Κοινοβουλευτικού Δικαίου, τόμ. 1, 2024

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

1. Ελληνόγλωσσες

2. Ξενόγλωσσες

1. O καθορισμός ανώτατου ορίου θητειών ως κώλυμα (επαν)εκλογής στο βουλευτικό αξίωμα

Εισαγωγή

KΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η συνταγματοποίηση και η συγκριτική επισκόπηση του θεσμού στη διεθνή έννομη τάξη

1. Στο Γαλλικό Σύνταγμα του 1791

2. Στην Τρίτη Ευρωπαϊκή Διάσκεψη κατά της Διαφθοράς και στις προτάσεις συνταγματικής αναθεώρησης του Γάλλου Προέδρου Ε. Macron

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Οι προτάσεις συνταγματοποίησης του θεσμού στην ελληνική έννομη τάξη

1. Η περιπτωσιολογία τους

Α. Το προσωρινό κώλυμα εκλογιμότητας για τις αμέσως επόμενες βουλευτικές εκλογές όσων έχουν διατελέσει βουλευτές σε τρεις διαδοχικές βουλευτικές περιόδους

Β. Το ανώτατο όριο των αθροιστικών θητειών

2. Η κριτική θεώρηση των διατυπωθέντων αιτιάσεων

Α. Υπέρ των προτάσεων

α. Η ισχυρή παρουσία πολιτικών δυναστειών, η προσωποποίηση της εξουσίας και η εδραίωση ελιτιστικών φαινομένων

β. Η επαγγελματοποίηση της πολιτικής

γ. Η καταστρατήγηση της ισότητας των ευκαιριών για την ελεύθερη και ισότιμη συμμετοχή στο κοινοβουλευτικό γίγνεσθαι

δ. Η περιοδική ανανέωση των φορέων της αντιπροσωπευτικής εντολής

Β. Κατά των προτάσεων

α. Η συρρίκνωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων εκλογής και εκλογιμότητας

β. Η αδυναμία επανεκλογής βουλευτών με κοινοβουλευτική εμπειρία και ευδόκιμη άσκηση των καθηκόντων τους – Η κατάδειξη της σημασίας του πολιτικού χρόνου

γ. Η αποστέρηση των δυνατοτήτων εξειδίκευσής τους

δ. Η εξώθησή τους στην ιδιοτέλεια

KEΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η αδυναμία υπαγωγής τους στα κωλύματα εκλογιμότητας του άρθρ. 56 Συντ.

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία

Ι. Πηγές

ΙΙ. Βιβλία

ΙΙΙ. ΄Αρθρα

2. H διαλεκτική συναίρεση ελεύθερης εντολής και εσωκομματικής δημοκρατίας και η συμβολή της στην αξιοπιστία της λειτουργικής συμπεριφοράς των βουλευτών

Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Οι διατυπωθείσες περί εντολής θεωρίες

1. Η ελεύθερη ή αντιπροσωπευτική εντολή

2. Η επιτακτική εντολή

3. Η συγκεραίνουσα τις ανωτέρω θεωρίες «μέση οδός»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η έννοια της ελεύθερης ή αντιπροσωπευτικής εντολής στο ισχύον ελληνικό Σύνταγμα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η νομιμοποιητική θεμελιωσή της

1. Στη βούληση του Λαού - ΄Εθνους

2. Στις αρχές της αντιπροσωπευτικής και κοινοβουλευτικής δημοκρατίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η εκδήλωσή της

1. Μέσω του δικαιώματος της κατά συνείδηση γνώμης και ψήφου των βουλευτών

2. Της υπέρβασης των αντιλήψεων περί κομματικής πειθαρχίας.

3. Στο πλαίσιο της διαλεκτικής και παιδαγωγικής λειτουργίας των κομμάτων, με σκοπό την ενίσχυσή της

4. Της αέναης και παλίνδρομης σχέσης μεταξύ εκλογέων, βουλευτών, κομμάτων και Κυβέρνησης, ως συντελεστών ανανέωσης και πληρότητάς της

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: Η πρακτική διάστασή της

1. Η οριοθέτησή της

Α. Στο πλαίσιο της ικανοποίησης του γενικότερου συμφέροντος

Β. ΄Εναντι της δικαστικής εξουσίας

2. Η ακύρωση της σειράς κατάταξης των αποδεκτών της με την τοποθέτησή τους από τους αρχηγούς κοινοβουλευτικών κομμάτων σε μη εκλόγιμες θέσεις στην επαναληπτική εκλογή

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία

Ι. Πηγές

ΙΙ. Βιβλία

ΙΙΙ. Άρθρα

3. Ο Κώδικας Δεοντολογίας των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου

Εισαγωγή

KEΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Το «δέον» στη συμπεριφορά των βουλευτών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και κατά την εν γένει παρουσία τους στην κοινωνία

1. Το ιστορικό και οι λόγοι θέσπισης του Κώδικα Δεοντολογίας των βουλευτών

2. Το πλαίσιο των γενικών αρχών του

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά των βουλευτών

1. Η περιπτωσιολογία της στον Κώδικα

Α. Η σύγκρουση συμφερόντων

Β. Η αποδοχή δώρων, παροχών και ωφελημάτων

Γ. Η χρήση εμπιστευτικών πληροφοριών και εγγράφων προς ίδιον οικονομικό όφελος

2. Οι συνεπαγωγές της

Α. Η κατάθεση αναφορών ή η αυτεπάγγελτη έρευνα της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας με αντικείμενο αντιδεοντολογική συμπεριφορά των βουλευτών

Β. Το έργο της ΕΜΕΚΔ

α. Η συνδρομή στο έργο της

β. Οι εισηγήσεις της

Γ. Τα προβλεπόμενα πειθαρχικά μέτρα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις

1. Στο πλαίσιο των γενικών αρχών του Κώδικα

2. Στις αρμοδιότητες της ΕΜΕΚΔ

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

4. Η πρόταση μομφής κατά του/της Προέδρου της Βουλής Ή μέλους του Διακομματικού Προεδρείου (άρθρ. 65 παρ. 3 εδ. γ΄ Συντ., 9 παρ. 3, 150 ΚτΒ)

Εισαγωγή

ΚEΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Ο θεσμικός ρόλος του Προέδρου της Βουλής στο πολίτευμα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας

1. Οι ιδιοτυπίες της εκλογής του και η βιωσιμότητα του προεδρικού αξιώματος μετά τη λήξη της θητείας του φορέα του

2. Η διασφάλιση του κύρους της θεσμικής του ιδιότητας

3. Οι σχέσεις του προς τα λοιπά μέλη του διακομματικού Προεδρείου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η πρόταση μομφής κατά του Προέδρου της Βουλής και των λοιπών μελών του διακομματικού προεδρείου

1. Οι προϋποθέσεις άσκησής της

Α. Οι ουσιαστικές

Β. Οι διαδικαστικές

2. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας και οι συνεπαγωγές αποδοχής της σχετικής πρότασης

3. Οι περιορισμοί στην κατάθεση νέας πρότασης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η εφαρμογή του θεσμού

1. Στο πλαίσιο του «Συμφώνου Σοφούλη - Σκλάβαινα»

2. Υπό την ισχύν του Συντάγματος 1975

Α. Για την παραβίαση διατάξεων του Συντάγματος (άρθρ. 60 παρ. 1) και του ΚτΒ 1975 (άρθρ. 67 παρ. 3, 70 παρ. 1) αναγόμενων στη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας (1.4.1985)

Β. Για την παραβίαση των άρθρ. 84 Συντ. και 142 ΚτΒ 1987

3. Ο θεσμικός ρόλος του ΠτΒ και τα κριτήρια επιλογής της πρότασης μομφής

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία

Ι. Πηγές

ΙΙ. Βιβλία

ΙΙΙ. Άρθρο

5. Η Ανάλυση των Συνεπειών της Ρύθμισης (Κομβική παράμετρος της νομοθετικής προδικασίας)

Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Κρίσιμα στοιχεία που αναδεικνύουν το περιεχόμενο και καθορίζουν την κανονιστική εμβέλεια της Ανάλυσης

1. Η εννοιολογική της απόδοση

2. Η αξιολόγηση των ενοτήτων της

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η λειτουργική της συμβολή στον εξορθολογισμό της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και στην εδραίωση των αρχών της καλής νομοθέτησης

1. Στην τακτική νομοθετική διαδικασία

Α. Η επικουρία της Προκαταρκτικής Ανάλυσης στην πληρότητα των προσχεδίων νόμων ή των κατευθυντήριων αρχών τους και ο ασκούμενος έλεγχος από τον Γενικό Γραμματέα των Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων

Β. Ο έλεγχος της Προκαταρκτικής Ανάλυσης από τη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή και η εξελικτική διαμόρφωση της Τελικής Ανάλυσης

Γ. Η δημόσια (νομοπαρασκευαστική) διαβούλευση και η συνεισφορά της στη σύνταξη της Τελικής Ανάλυσης

Δ. Ο έλεγχος της Τελικής Ανάλυσης από την Επιτροπή Αξιολόγησης της Ποιότητας της Νομοπαραγωγικής Διαδικασίας

2. Στη συνοπτική νομοθετική διαδικασία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Τα ποιοτικά στοιχεία της Ανάλυσης και οι λόγοι που σχετικοποιούν τη συμβολή της στην πληρότητα των νομοθετικών πρωτοβουλιών και στην εδραίωση των αρχών της καλής νομοθέτησης

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

6. Ο θεσμικός ρόλος των Διαρκών Κοινοβουλευτικών Επιτροπών (Μετά τη συνταγματική αναθεώρηση και την τροποποίηση του ΚτΒ)

Εισαγωγή

KEΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Το ιστορικό της αναμόρφωσης του θεσμού στο πλαίσιο των συναινετικών διαδικασιών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η κριτική εξέταση του κανονιστικού περιεχομένου των αναθεωρηθέντων διατάξεων σχετικά με τις Διαρκείς Επιτροπές, της δυναμικής και της εναρμόνισής τους στο σύστημα των κανόνων του κοινοβουλευτικού δικαίου (με τη στενή έννοια)

1. Οι διακρίσεις, η σύσταση, η σύνθεση - συγκρότηση, η σύγκληση και η διακοπή της λειτουργίας τους

2. Η εκλογή των Προεδρείων τους

3. Οι αρμοδιότητές τους

Α. Οι νομοθετικές

α. Η κατανομή των νομοθετικών αρμοδιοτήτων μεταξύ Ολομέλειας και Διαρκών Επιτροπών και ο ρυθμιστικός - εξισορροπητικός ρόλος του Προέδρου της Βουλής

β. Η εξέλιξη των διαδικασιών επεξεργασίας και εξέτασης, συζήτησης και ψήφισης νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή

Β. Οι ελεγκτικές

α.Στους αρμόδιους Υπουργούς, στο πλαίσιο της διαδικασίας των επίκαιρων ερωτήσεων

β. Στις ανεξάρτητες διοικητικές αρχές

γ. Η υποβοήθηση του ασκούμενου κοινοβουλευτικού ελέγχου

4. Ο δημόσιος χαρακτήρας των συνεδριάσεων και οι εξαιρέσεις τους

5. Η υποχρεωτική προσέλευση, η παραμονή και η ενεργή συμμετοχή των βουλευτών στα κοινοβουλευτικά δρώμενα των Διαρκών Επιτροπών

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία

Ι. Πηγές

ΙΙ. Βιβλία

ΙΙΙ. ΄Αρθρα

Γενικά ευρετήρια

I. ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ

Α. Συνταγματικών διατάξεων

α. Ελληνικών

β. Ξένων

Β. Διατάξεων Κανονισμών της Βουλής

II. ΘΕΜΑΤΙΚΟ