Β. Σωτηρόπουλος, ΛΟΑΤΚΙ+ Δικαιώματα & Ελευθερίες, 2024

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΛΟΑΤΚΙ+ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΡΟΛΟΓΙΑ

1. Νέες νομικές έννοιες

2. Σεξουαλικός προσανατολισμός

2.1. Ορισμός

2.2. Η πηγή του ορισμού

2.3. Η νομοθετική χρήση του όρου

2.4. Οι σεξουαλικοί προσανατολισμοί

2.5. Ειδικότερη ανάλυση

(α). “Ικανότητα”

(β). “Έλξη και σχέσεις”

(γ). “Άτομα διαφορετικού φύλου”

(δ). “Άτομα του ιδίου φύλου ή και των δύο φύλων”

3. Ταυτότητα φύλου

3.1. Ορισμός

3.2. Η πηγή του ορισμού

3.3. Η νομοθετική χρήση του όρου

3.4. Οι ταυτότητες φύλου

3.5. Ειδικότερη ανάλυση

(α). το εσωτερικό και προσωπικό βίωμα του φύλου

(β). ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά την γέννηση

(γ). η προσωπική αίσθηση του σώματος

(δ). η κοινωνική και εξωτερική έκφραση φύλου

4. Χαρακτηριστικά φύλου

4.1. Ορισμός

4.2. Η πηγή του ορισμού

4.3. Η νομοθετική χρήση του όρου

4.4. Ειδικότερη ανάλυση

(α). τα χρωμοσωμικά, γονιδιακά και ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου

(β). τα πρωτογενή χαρακτηριστικά

(γ). τα δευτερογενή χαρακτηριστικά

5. Έκφραση φύλου

5.1. Ορισμός

5.2. Η πηγή του ορισμού

5.3. Η νομοθετική χρήση του όρου

5.4. Οι εκφράσεις φύλου

5.5. Ειδικότερη ανάλυση

6. Κουίρ άτομα

7. Μη δυαδικά (non-binary) ως προς το φύλο άτομα

7.1. Ορισμός

7.2. Νομολογία

8. ΛΟΑΤΚΙφοβία

8.1. Ορισμός

8.2. Πηγές του ορισμού

8.3. Ειδικότερη ανάλυση

9. Σύνοψη και συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΙΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ

Α. Τα θεμέλια της απαγόρευσης διακρίσεων

Β. Απαγόρευση διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου ή έκφρασης φύλου

1. Ο Ν.4443/2016 και το πεδίο εφαρμογής του

2. Άμεση διάκριση

(α) Απόλυση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

i. Επαγγελματίες του Βρετανικού Ναυτικού

ii. Υπάλληλος καθολικής εκκλησίας

iii. Εργαζόμενος αεροπορικής εταιρίας

iv. Θρησκευτικοί λειτουργοί

v. Σύμβουλος του πολωνικού Υπουργείου Παιδείας

vi. Διαιτητής ποδοσφαίρου

vii. Δάσκαλος σε προτεσταντικό σχολείο

viii. Αφαίρεση επαγγελματικής ιδιότητας δασκάλου

ix. Δασκάλα σε καθολικό σχολείο

x. Καθηγητής Λυκείου

xi. Επαγγελματίες στον Τουρκικό Στρατό

xii. Απόλυση εργαζομένου σε σχολείο

(β) Αποκλεισμός από την πρόσληψη σε θέση εργασίας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

i. Υποψήφιος επόπτης σε ορφανοτροφείο

ii. Yποψήφιος για θέση καθηγητή ιστορίας της θρησκείας σε σχολείο

iii. Yποψήφιος λέκτορας σε κολλέγιο

iv. Υποψήφια Συνήγορος Ίσων Ευκαιριών

v. Υποψήφιος ασκούμενος σε αγροτική εταιρία

(γ). Απόλυση λόγω υποβολής σε χειρουργική επέμβαση επιβεβαίωσης φύλου

(δ). Αποκλεισμός διεμφυλικών από την εισαγωγή τους στις Αστυνομικές Σχολές

(ε). Άρνηση ανανέωσης σύμβασης με αυτοαπασχολούμενο λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(στ) Αποκλεισμός συντρόφου συμφώνου συμβίωσης από προνόμια συζύγου στον χώρο της εργασίας

(ζ). Δημόσιες δηλώσεις δικηγόρου περί μη πρόσληψης ομοφυλόφιλων στο γραφείο του

(η). Μειωμένη σύνταξη λόγω καταδίκης για απόπειρα ασέλγειας σε βάρος ανηλίκων “του ίδιου φύλου”

(θ) Αποκλεισμός από την σύνταξη θανόντος ομόφυλου συντρόφου

i. Στην σταθερή, αλλά μη καταχωρισμένη συμβίωση

ii. Στο σύμφωνο συμβίωσης

(ι). Αποκλεισμός από σύνταξη λόγω ταυτότητας φύλου

(ια) Άνισες αποδοχές συντάξεων μεταξύ χήρων και επιζώντων συντρόφων συμφώνου συμβίωσης

i. Δ.Ε.Ε., υπόθεση Römer

ii. Εφετείο εργατικών διαφορών, Walker v Innospec Ltd

(ιβ) Aπόρριψη αναγνώρισης ασφαλιστικής κάλυψης ως εξαρτώμενου μέρους σε ομόφυλο σύντροφο

i. ΕΔΔΑ, P.Β. και J.S. κατά Αυστρίας

ii. Διοικητικό δικαστήριο Βερολίνου

iii. Aνώτατο Διοικητικό Δικαστήριο Πολωνίας Χ. κατά Prezes Narodowego Funduszu Zdrowi

(ιγ). Απόρριψη άδειας παραμονής σε σύντροφο ομόφυλου ζευγαριού, ενώ επιτρέπεται σε σύντροφο ετερόφυλου ζευγαριού

i. ΕΔΔΑ, Pajić κατά Κροατίας

ii. ΔΕΕ, Coman και Hamilton κατά Consiliul Naţional pentru Combaterea Discriminării (Ρουμανία)

iii. Άρνηση παραλαβής αιτήματος άδειας διαμονής μέλους οικογένειας πολίτη της ΕΕ από την Ελλάδα

iv. Δικαστική διάταξη για χορήγηση άδειας διαμονής ομόφυλου συζύγου σε χώρα που δεν αναγνωρίζεται ο γάμος

v. Άδεια διαμονής ομόφυλου συζύγου σε χώρα που δεν αναγνωρίζεται ο γάμος

(ιδ) Άρνηση συνέχισης μίσθωσης ακινήτου από ομόφυλο επιζώντα σύντροφο θανόντος αρχικού μισθωτή

i. ΕΔΔΑ, Karner κατά Αυστρίας

ii. ΕΔΔΑ, Kozak κατά Πολωνίας

iii. Α.Κ. κατά Δήμου Βαρσοβίας

(ιε) Περιορισμός κυκλοφορίας παιδικού βιβλίου λόγω ομοερωτικού περιεχομένου

3. Έμμεση διάκριση

(α) Αποκλεισμοί δικαιωμάτων μερών συμφώνου συμβίωσης σε σχέση με έγγαμους

(β) Άρνηση μεταγραφής αλλοδαπών συμφώνων συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών

(γ) Απόρριψη άδειας διαμονής στον σύζυγο πολίτη κράτους που δεν αναγνωρίζει γάμο ομοφύλων

δ) Αυξημένη τιμή σε θεραπεία γονιμότητας για γυναίκα που αποτελεί μέρος σε ομόφυλο ζευγάρι

4. Παρενόχληση

(α) Ομοφοβική πολιτική προσλήψεων στο ποδόσφαιρο

(β) Απόλυση λόγω παρενόχλησης ως προς τον σεξουαλικό προσανατολισμό

(γ) Παρενόχληση δημοσίου υπαλλήλου λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(δ) Παρενόχληση ιδιωτικών υπαλλήλων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(ε) Παρενόχληση ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στον τομέα της εκπαίδευσης

i. Παρενόχληση μεταπτυχιακού φοιτητή λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

ii. Παρενόχληση σπουδαστή ΙΕΚ λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

iii. Παρενόχληση ενήλικης διεμφυλικής μαθήτριας νυχτερινού σχολείου

iv. Ανήλικες διεμφυλικές μαθήτριες

v. Παρενόχληση δασκάλου για νομιζόμενο σεξουαλικό προσανατολισμό

vi. Βιβλίο παιδαγωγικής με ομοφοβικές αναφορές

(στ) Δηλώσεις πολιτικού ηγέτη που έμμεσα απαγορεύουν παρέλαση ΛΟΑΤΚΙ+ ευαισθητοποίησης

i. ΕΔΔΑ, Bączkowski και λοιποί κατά Πολωνίας

ii. Eφετείο Βελιγραδίου, Gay Straight Alliance κατά Dragan Marković Palma

(η). Αποτροπή παρενόχλησης στις φυλακές

(θ). Απαγορεύσεις πρόσβασης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε δημόσιο χώρο

i. Κήρυξη δήμων ως “αντι-ΛΟΑΤΚΙ+ περιοχών”

ii. Aπαγόρευση συμμετοχής διεμφυλικού άνδρα σε δημόσια εκδήλωση

5. Διάκριση λόγω σχέσης

6. Διάκριση λόγω νομιζόμενων χαρακτηριστικών

7. Πολλαπλή διάκριση

8. Θετική δράση και ειδικά μέτρα

9. Παροχή προστασίας

10. Βάρος αποδείξεως

11. Προστασία έναντι αντιμέτρων

12. Κυρώσεις

(α) Απαγόρευση διακριτικής μεταχείρισης κατά την συλλακτική διά­θεση αγαθών ή παροχής υπηρεσιών στο κοινό

i. Απόλυση ληξιάρχου για άρνηση καταχώρησης συμφώνων συμβίωσης ομοφύλων

ii. Απόλυση συμβούλου ζευγαριών για άρνηση παροχής υπηρεσίας σε ομόφυλα ζευγάρια

iii. Πρόστιμο για απόλυση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και οικογενειακής κατάστασης

iv. Αποζημίωση για μετακίνηση δημοτικού υπαλλήλου λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

v. Καταδίκη για άρνηση πώλησης ακινήτου σε ομόφυλο ζευγάρι

vi. Καταδίκη δημάρχου που αρνήθηκε να τελέσει γάμο ομοφύλων

vii. Άρνηση ενοικίασης δωματίου ή ακινήτου σε ομόφυλα ζευγάρια.

viii. Προσφορές μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια του Αγ. Βαλεντίνου

ix. Άρνηση πρόσβασης σε επιχειρήσεις διασκέδασης

x. Καταδίκη για άρνηση διοργάνωσης εκδηλώσεων σε ξενοδοχείο

xi. Πρόστιμο για αποκλεισμό ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδας από αθλητική εγκατάσταση

xii. Διαγωνισμός χορού μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια

xiii. Παρατήρηση σε ομόφυλα ζευγάρια που φιλιούνται σε μπαρ

xiv. Ομοφοβική αλλαγή φυσιογνωμίας καταστήματος

xv. Άρνηση παροχής υπηρεσιών

xvi. Παρεμπόδιση πρόσβασης στην ΛΟΑΤΚΙ+ πληροφορία

xvii. Απόλυση δασκάλου για ομοφοβικά σχόλια σε ιστολόγιο

(β). Διοικητική κύρωση από την Επιθεώρηση Εργασίας

13. Συνεκτίμηση αρχής ίσης μεταχείρισης

14. Κοινωνικός διάλογος

15. Φορέας προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης

i) Υπόθεση “Ρούσαλκα”

ii) Υπόθεση “Downton Abbey”

16. Αρχές και υπηρεσίες για την εποπτεία και την προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης

17. Συνεργασία των φορέων

18. Ενημέρωση και διάδοση πληροφοριών

Γ. Προώθηση ουσιαστικής ισότητας των φύλων και καταπολέμηση έμφυλης βίας

1. Ορισμοί

2. Kεντρική διοίκηση και τοπική αυτοδιοίκηση

3. Εκπαίδευση και μαθησιακή διαδικασία

(α) Ομοφοβικά σχολικά εγχειρίδια

i. Eυρωπαϊκή Κοινωνική Επιτροπή, INTERIGHTS κατά Κροατίας

ii. “Συνασπισμός για σεξουαλικά δικαιώματα και δικαιώματα υγείας περιθωριοποιημένων κοινοτήτων” κατά του Υπουρ­γείου Παιδείας Βόρειας Μακεδονίας

iii. Συνήγορος του Πολίτη, αφαίρεση ομοφοβικής αναφοράς από σχολικό βιβλίο ΕΠΑΛ

(β). Αποκλεισμός μαθητή από σχολείο ως τέκνου ομόφυλων γονέων

(γ). Νομοθετικός αποκλεισμός πρόσληψης ΛΟΑΤΚΙ+ εκπαιδευτικών σε εκκλησιαστικά σχολεία

(δ). Κανονιστικός αποκλεισμός ΛΟΑΤΚΙ+ φοιτητών σε ομολογιακά θεολογικά πανεπιστήμια

4. Δημόσια υγεία

5. Κοινωνική αλληλεγγύη

6. Μέσα ενημέρωσης και καταπολέμηση ΛΟΑΤΚΙφοβίας

(α) Πρόστιμο σε τηλεοπτικό σταθμό για εξευτελιστική παρουσίαση προσώπου λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(β) Πρόστιμο σε ραδιοφωνικό σταθμό για εξευτελιστική παρουσίαση προσώπου λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(γ) Πρόστιμα σε διαδικτυακή πλατφόρμα για εξευτελιστική παρουσίαση προσώπων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

(δ) Πρόστιμα σε ραδιοφωνικούς σταθμούς για ομοφοβική ρητορική μίσους

(ε) Πρόστιμο σε τηλεοπτικό σταθμό για αναφορά σε εικαζόμενο σεξουαλικό προσανατολισμό

(στ) Πρόστιμο σε τηλεοπτικό σταθμό για χλευαστικά σχόλια σχετικά με παρέλαση υπερηφάνειας

Δ. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

1. Εισαγωγή και ιστορικό υπόβαθρο

2. Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σεξουαλικής ζωής και προσανατολισμού

(α). Παράνομη αποκάλυψη πληροφοριών για την σεξουαλική ζωή ομοερωτικού σχεδιαστή μόδας

(β). Παράνομη δημοσιοποίηση ονόματος συλληφθέντος σε γκέι μπαρ

(γ). Επιτρεπόμενη δημοσιοποίηση πληροφοριών για την σεξουαλική ζωή Μητροπολίτη

(δ). Αποκλεισμός ομοερωτικού ατόμου από ιδιωτική ασφάλιση λόγω παράνομης επεξεργασίας δεδομένων σεξουαλικού προσανατολισμού

(ε). Παράνομη δημοσίευση φωτογραφίας ανηλίκου με συνειρμούς για την ανάπτυξη της σεξουαλικότητάς του

(στ) Συλλογή δεδομένων σεξουαλικού προσανατολισμού εργαζομένων από εργοδότρια εταιρία

(ζ). Απόρριψη χρήσης στοιχείων “προφίλ” σε εφαρμογή αναζήτησης ερωτικών συντρόφων για ομοερωτικούς άνδρες

(η). Έμμεση αποκάλυψη σεξουαλικού προσανατολισμού λόγω υποχρέωσης υποβολής δήλωσης περί σύγκρουσης καθηκόντων και περιουσιακής κατάστασης

(θ). Παράνομη καταχώριση δεδομένων εικαζόμενου σεξουαλικού προσανατολισμού σε βάση δεδομένων αιμοδοσίας

3. Ελευθερία της έκφρασης ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων

(α). Κατάσχεση περιοδικού με ομοερωτικό περιεχόμενο

(β). Ποινικοποίηση δημόσιων δηλώσεων υπέρ του ομοερωτισμού

i. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Fedotova κατά Ρωσίας

ii. Eπιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Nepomnyashchiy κατά Ρωσίας

iii. Γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Βενετίας

iv. ΕΔΔΑ Bayev κ.α. κατά Ρωσίας

(γ). Άρνηση αδειοδότησης για παράσταση διαμαρτυρίας, παρέλαση και φεστιβάλ υπερηφάνειας

i. ΕΔΔΑ, Alekseyev κατά Ρωσίας

ii. ΕΔΔΑ, Genderdoc-M κατά Μολδαβίας

iii. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Alekseev κατά Ρωσίας

iv. ΕΔΔΑ, Lashmankin κ.α. κατά Ρωσίας

v. ΕΔΔΑ Alekseyev και άλλοι κατά Ρωσίας (1)

vi. ΕΔΔΑ Alekseyev και άλλοι κατά Ρωσίας (2)

vii. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Ivanov κατά Ρωσίας

viii. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Αlekseev κατά Ρωσίας

ix. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Alekseev κατά Ρωσίας

x. Eπιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., N.Alekseev, K.Nepomnyash­chiy, S. Mikhailova και Y. Yevtushenko κατά Ρωσίας

xi. Επιτροπή Δικαιωμάτων Η.Ε., Ruslan Savolaynen κατά Ρωσίας

4. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΜΙΣΟΥΣ

1. Το διεθνές και ευρωπαϊκό υπόβαθρο

2. Τα Τμήματα Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας

3. Ειδικές υποχρεώσεις των Εισαγγελιών Εφετών για τα εγκλήματα μίσους

4. Έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά

4.1. Νομοθετικό κείμενο

4.2. Προϊσχύσασες μορφές

4.2.1. To άρθρο 81Α ΠΚ κατά τον Ν.4356/2015

4.2.2. Το άρθρο 81Α ΠΚ κατά τον Ν.4285/2014

4.2.3. Το άρθρο 79 παρ. 3 ΠΚ κατά τον Ν.4139/2013

4.2.4. Το άρθρο 79 παρ. 3 του Π.Κ. κατά τον Ν.3719/2008

5. Οι Δείκτες Προκατάληψης

6. Εφαρμογές του άρθρου 82Α Π.Κ. στην Ελληνική νομολογία

(α). Εξύβριση με τρανσφοβικά χαρακτηριστικά

(β). Επικίνδυνη σωματική βλάβη ως τρανσφοβικό έγκλημα

(γ). Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης από ομοφοβική προσβολή προσωπικότητας

i). Λεσβιοφοβική εξύβριση από δικηγόρο

ii). Λεσβιομοφοβική εξύβριση από δικηγόρο

iii). Ευθύνη εκδότη για αναπαραγωγή λεσβιομοφοβικού κειμένου δικηγόρου

iv). Ομοφοβική συκοφαντική δυσφήμηση και δυσφυλισμός (misgendering)

v). Ομοφοβική εξύβριση από γείτονα σε πολυκατοικία

7. Εγκλήματα μίσους σε άλλες χώρες της Ευρώπης

α). Ομοφοβικές επιθέσεις εναντίον ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστή

β). Ομοφοβική εξύβριση εναντίον ΛΟΑΤΚΙ+ εργαζόμενου σε ΜΚΟ

γ). Εξίσωση ομοφυλοφιλίας με παιδοφιλία

δ). Επιθετική έξωση διεμφυλικών από κατοικία

ε). Δολοφονία γκέι παιδιού για “λόγους τιμής”

στ) Ομοφοβική καμπάνια κατά της γονεϊκότητας από ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια

ζ) ΛΟΑΤΚΙφοβικές φραστικές επιθέσεις

8. Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

(α). Ομοφοβική ανθρωποκτονία

(β). Ομοφοβικές σωματικές επιθέσεις από αντι-διαδηλωτές

(γ). Ομοφοβικές επιθέσεις μετά από παρέλαση περηφάνειας

(δ). Ομοφοβική αστυνομική βία

(ε). Λεσβιοφοβική σωματική επίθεση

(στ) Απαγωγή, κράτηση και βασανισμός λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

9. Δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους

9.1. Νομοθετικό κείμενο

9.2. Αντικειμενική υπόσταση

9.2.1. Δημοσιότητα

9.2.2. Η μετάδοση του ΛΟΑΤΚΙφοβικού μηνύματος

9.2.3. Ο αναγκαίος -εναλλακτικός- κίνδυνος: δημόσια τάξη και απάνθρωπη μεταχείριση

9.3. Υποκειμενική υπόσταση

9.4. Παραλλαγές, διακεκριμένες περιπτώσεις και ιδιώνυμη παραλλαγή

10. Αυτεπάγγελτη δίωξη και παράσταση υποστήριξης της κατηγορίας

11. Νομολογία για ΛΟΑΤΚΙφοβική υποκίνηση βίας ή μίσους

(α). Ομοφοβική υποκίνηση μίσους ή βίας από μητροπολίτη

(β). Πρωτοσέλιδο εφημερίδας με υποκίνηση σε πράξεις ομοφοβικού και τρανσφοβικού μίσους

(γ). Τρανσφοβική υποκίνηση μίσους από δημόσιο πρόσωπο στο Διαδίκτυο.

(δ). Ομοφοβικά σχόλια στο Διαδίκτυο εναντίον της ΛΟΑΤΚΙ+ εκπαίδευσης

12. Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την δημόσια υποκίνηση μίσους και βίας

(α). Δημόσια υποκίνηση βίας και μίσους κατά υποστηρίκτριας ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων

(β). Απόρριψη αγωγής για ομοφοβική δυσφήμηση δημόσιου προσώπου

(γ). Ομοφοβικά σχόλια στο Facebook ομόφυλου ζευγαριού

(δ). Ανεπιτυχής αστυνομική έρευνα για εντοπισμό δραστών δημόσιας υποκίνησης βίας

(ε). Ομοφοβικές απειλές και διακοπή προβολής ΛΟΑΤΚΙ+ ταινίας

(στ). Δημόσια υποκίνηση ομοφοβικού μίσους στο Διαδίκτυο

(ζ). Διανομή ομοφοβικών φυλλαδίων σε σχολείο

(η). Ομοφοβική υποκίνηση βίας και μίσους από μητροπολίτη στο διαδίκτυο.

13. Εγκωμιασμός ή κακόβουλη άρνηση εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας

13.1. Νομοθετικό κείμενο

13.2. Αντικειμενική υπόσταση

13.3. Υποκειμενική υπόσταση

14. Τέλεση μέσω Διαδικτύου

15. Ευθύνη νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων

i) Η αρχική διατύπωση

ii) Η διατύπωση με το άρθρο 34 του Ν.5028/2023

16. Προστασία των ΛΟΑΤΚΙ+ θυμάτων

17. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΦΥΛΟΥ

1. Eισαγωγή και υπόβαθρο

2. Δικαιώματα του προσώπου με βάση την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου

2.1. Η ταυτότητα φύλου ως στοιχείο της προσωπικότητας

2.2. Τα χαρακτηριστικά φύλου ως προστατευόμενη ιδιότητα του προσώπου.

3. Διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου. Προϋποθέσεις

3.1. Νομοθετικό κείμενο

3.2. Ουσιαστικές προϋποθέσεις μεταβολής ληξιαρχικής καταχώρισης

3.2.1. Η ληξιαρχική καταχώριση

3.3. Ασυμφωνία ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου

3.4. Η δικαιοπρακτική ικανότητα και η ανηλικότητα

3.5. Ειδικά ως προς την προϋπόθεση αγαμίας

3.6. Η αποϊατρικοποίηση και αποψυχιατρικοποίηση

4. Διαδικασία

4.1. Εκουσία δικαιοδοσία

4.2. Επιθυμητό φύλο

4.3. Κύριο όνομα και προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο

4.4. Αυτοπρόσωπη δήλωση σε ιδιαίτερο γραφείο

4.5. Η δικαστική απόφαση

4.6. Νέα ληξιαρχική καταχώριση

4.7. Έκδοση άλλων εγγράφων ταυτοποίησης

4.8. Περαιτέρω μεταβολή της ληξιαρχικής πράξης

5. Συνέπειες της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου

5.1. Μεταβολές άλλων εγγράφων

5.2. Απαγόρευση μεταβολής στοιχείων γονέων σε ληξιαρχικές πράξεις γέννησης τέκνων

6. Μυστικότητα

7. Διόρθωση καταχωρισμένου φύλου ίντερσεξ ατόμου

8. Αναγνώριση αλλοδαπού δεδικασμένου ΝΑΤΦ ομογενούς

9. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ

1. Εισαγωγή

2. Σύναψη συμφώνου συμβίωσης-γάμου

2.1. Δικαιοπρακτική ικανότητα

2.2. Αρνητικές προϋποθέσεις για τη σύναψη

2.3. Τύπος σύναψης

3. Οι σχέσεις των συμβίων

3.1. Οι προσωπικές σχέσεις

3.1.1. Υποχρέωση για συμβίωση

3.1.2. Συναπόφαση

3.1.3. Επώνυμο

3.1.4. Οικογενειακή στέγη

3.1.5. Ενδοοικογενειακή βία

3.1.6. Συναίνεση σε επιχείρηση ιατρικών πράξεων

3.2. Μη προσωπικές - περιουσιακές σχέσεις

3.2.1. Κοινή συνεισφορά στις οικογενειακές ανάγκες

3.2.2. Κατανομή των κινητών περιουσιακών στοιχείων και τεκμήρια κυριότητας

3.2.3. Συμμετοχή στα αποκτήματα

3.2.4. Διατροφή σε περίπτωση λύσης

3.3. Τεκμήριο πατρότητας σε γάμο και σε σύμφωνο συμβίωσης

3.4. Λύση - λήξη

4. Δικαιώματα επιζώντων συζύγων και συμβίων

4.1. Κληρονομικά δικαιώματα

4.2. Σύνταξη χηρείας

4.3. Ψυχική οδύνη

5. Σύνοψη και συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΓΟΝΕΪΚΟΤΗΤΑ

1. Εισαγωγή στην προβληματική της ΛΟΑΤΚΙ+ γονεϊκότητας

2. Αναγνώριση δεύτερου γονέα τέκνου ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγαριού

(α). Η ληξιαρχική εγγραφή γέννησης τέκνων ομόφυλων ζευγαριών

(β). Άρνηση κρατών για ληξιαρχική εγγραφή τέκνου έγγαμων ομόφυλων

2.2. Ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και παρένθετη κύηση

(α) Διακρίσεις κατά την πρόσβαση στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

i. Σουηδία

ii. Iσπανία

iii. Ολλανδία

(β). Η γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

(γ). Άρνηση εγγραφής τέκνου ομόφυλου ζευγαριού που αποκτήθηκε στις ΗΠΑ με παρένθετη κύηση

2.3. Τεκνοθεσία

2.3.1. Τεκνοθεσία από μεμονωμένο ΛΟΑΤΚΙ+ θετό γονέα

2.3.2. Τεκνοθεσία από ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια

i. Υπουργείο Εργασίας, Οικογένειας και Κοινωνικών Θεμάτων της Σλοβενίας

ii. ΕΔΔΑ, Gas και Dubois κατά Γαλλίας

iii. ΕΔΔΑ, Χ κ.α. κατά Αυστρίας

iv. Συνταγματικό Δικαστήριο της Αυστρίας

v. Συνταγματικό Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας

vi. Συνταγματικό Δικαστήριο του Λιχτενστάιν

v. Υψηλό Διοικητικό Δικαστήριο της Κροατίας

3. Γονική μέριμνα, επιμέλεια και επικοινωνία

(α). Αφαίρεση γονικής μέριμνας / επιμέλειας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

i. ΕΔΔΑ, Salgueiro da Silva Mouta κατά Πορτογαλίας

ii. Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών 3253/2017

iii. ΕΔΔΑ, Χ κατά Πολωνίας

iv. Μονομελές Εφετείο Θεσσαλονίκης 159/2022

(β). Αφαίρεση επιμέλειας και επικοινωνίας λόγω ταυτότητας φύλου

(γ). Συνεπιμέλεια από ομόφυλο ζευγάρι σε ελεύθερη συμβίωση

(δ). Επικοινωνία της δεύτερης γονέα με το βιολογικό παιδί πρώην συντρόφου της

i. ΕΔΔΑ, Honner κατά Γαλλίας

ii. ΕΔΔΑ, Callamand κατά Γαλλίας

4. Αναδοχή

(α) Αποκλεισμός ΛΟΑΤΚΙ+ φροντιστών και ανάδοχων γονέων από Ευαγγελικό Ίδρυμα

(β) Αποκλεισμός ομόφυλου ζευγαριού από αναδοχή

5. Προστασία της γονεϊκότητας κατά το εργατικό και υπαλληλικό δίκαιο

6. Διατροφή για τέκνο που ζει πλέον χωρίς την ΛΟΑΤΚΙ+ γονέα

7. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

1. Θεσμικό πλαίσιο

2. Η απόδειξη της ιδιότητας ΛΟΑΤΚΙ+

(α). Κατευθυντήριες Οδηγίες των Ηνωμένων Εθνών για τους ισχυρισμούς ιδιότητας πρόσφυγα λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή / και ταυτότητας φύλου

(β). Δ.Ε.Ε. C-148/13, C-149/13, C-150/13 – στερεοτυπικές ερωτήσεις για διαπίστωση ομοερωτισμού

(γ). Δ.Ε.Ε. C-473/16 – προβολικά τεστ προσωπικότητας διαπίστωσης ομοερωτισμού

3. Κίνδυνοι από την τυχόν επιστροφή στην χώρα προέλευσης

(α). Αίγυπτος

Επιτροπή Η.Ε. Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, WK κατά Καναδά

(β). Αφγανιστάν

Επιτροπή Η.Ε. Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, Χ. κατά Σουηδίας

(γ). Γκάμπια

ΕΔΔΑ, Β και C κατά Ελβετίας

(δ). Ιράκ

ΕΔΔΑ, Μ.Κ.Ν. κατά Σουηδίας

(ε). Ιράν

i. Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, Κ.S.Y. κατά Ολλανδίας

ii. ΕΔΔΑ, I.I.N. κατά Ολλανδίας

iii. ΕΔΔΑ, F. κατά Ηνωμένου Βασιλείου

iv. ΕΔΔΑ, Α.Ε. κατά Φινλανδίας

v. ΕΔΔΑ, Α.Τ. κατά Σουηδίας

vi. Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, Η.R.E.S. κατά Ελβετίας

(στ). Λίβανος

Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, Ε.Α. κατά Σουηδίας

(ζ). Λιβύη

ΕΔΔΑ, Μ.Ε. κατά Σουηδίας

(η). Μπαγκλαντές

i. Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, Uttam Mondal κατά Σουηδίας

ii. Επιτροπή Η.Ε. Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, Μ.Ι. κατά Σουηδίας

iii. Επιτροπή Η.Ε. Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, M.K.H. κατά Δανίας

iv. ΕΔΔΑ, S.A.C. κατά Ηνωμένου Βασιλείου

(θ). Ουγκάντα

i. Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, J.K. κατά Καναδά

ii. Επιτροπή Η.Ε. Εξάλειψης των Διακρίσεων εις βάρος των Γυναικών, Α.S. κατά Δανίας

iii. Επιτροπή Η.Ε. κατά των Βασανιστηρίων, Joyce Nakato Nakawund κατά Καναδά

iv. Επιτροπή Η.Ε. κατά Βασανιστηρίων, H.S. κατά Δανίας

(ι). Ουζμπεκιστάν

ΕΔΔΑ, Nurmatov (Ali Feruz) κατά Ρωσίας

(ια). Καμερούν

ΕΔΔΑ, Μ.Β. κατά Ισπανίας (από το Καμερούν)

(ιβ). Ρωσία

Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού, Α.Β. κατα Φινλανδίας

(ιγ). Σενεγάλη

i. ΕΔΔΑ, Α.Ν. κατά Γαλλίας

ii. ΕΔΔΑ, Ε.S. κατά Ισπανίας

(ιδ). Σιέρρα Λεόνε

ΕΔΔΑ, Ι.Κ. κατά Ελβετίας

(ιε). Τζαμάικα

ΕΔΔΑ, A.S.B. κατά Ολλανδίας

4. Συμπεράσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

1. Η ανάγκη για θετικές προσαρμογές

2. Εξάλειψη της ταυτότητας φύλου ως περίπτωση “διαταραχής”

3. Άρση απαγορεύσεων στην δωρεά αίματος

4. Ποινικοποίηση πρακτικών μεταστροφής

5. Απαγόρευση “διορθωτικών” επεμβάσεων σε ίντερσεξ άτομα

6. Συνταγογράφηση προφυλακτικής αγωγής για τον HIV

7. Κάλυψη της ιατρικής περίθαλψης για επέμβαση επιβεβαίωσης φύλου

8. Συμπεράσματα