Ι. Τζαμτζής, Ο Μεσογειακός Κόσμος, 2η έκδ., 2024

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ

Ι. ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΕΓΜΑ

Α. Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ

1. Ο βασιλέας

2. Οι διοικητικές δομές

3. Η απονομή δικαιοσύνης: διενέξεις προσώπων αλλά και διενέξεις πόλεων

4. Ο δημοσιονομικός τομέας

Β. Η ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

1. Δομικά χαρακτηριστικά και τυπολογία

2. Αχαϊκή συμπολιτεία

3. Αιτωλική συμπολιτεία

4. Απειρωτάν

Γ. ΟΙ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙΣΕΣ ΠΟΛΕΙΣ-ΚΡΑΤΗ

1. Οι πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας και της Σικελίας

2. Ενδεικτικό παράδειγμα από τον αιγαιακό χώρο: οι πόλεις της Κρήτης

ΙΙ. ΟΙ ΜΟΙΡΑΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΑΣ

Α. Η ΑΠΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ΕΛΛΗ-ΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ: ΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΜΕΤΑ-ΞΥ ΤΩΝ ΕΠΙΓΟΝΩΝ

1. Δύο διασκέψεις, και μεταξύ τους ένας πόλεμος (Α΄ πόλεμος των Διαδόχων)

2. Η προϊούσα περαιτέρω διάλυση (Β΄ πόλεμος των Διαδόχων)

3. Προς το αναπότρεπτο τέλος (Γ΄ και Δ΄ πόλεμος των Διαδόχων)

Β. Η ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΗΣ ΑΙΜΑΤΟΧΥΣΙΑΣ: ΑΠΟ ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΕ ΔΥΣΗ ΚΙ ΑΠΟ ΒΟΡΡΑ ΠΡΟΣ ΝΟΤΟ

1. Η περίληψη της δυτικής Μεσογείου στο πεδίο των συγκρούσεων

2. Η βαρβαρική πίεση από βορρά και η περιπλοκή της ελλαδικής κατάστασης

3. Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου

4. Το μέτωπο της Εγγύς και Μέσης Ανατολής: οι Συριακοί πόλεμοι

Γ. Η ΑΝΑΠΟΤΡΕΠΤΗ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΕΞΑΝΔΡΙ-ΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1. Η είσοδος, ένοπλη και καταλυτική, της Ρώμης στη σκηνή της ανατολικής Μεσογείου

2. Μια απόλυτα ρευστή κατάσταση κι ένα λουτρό αίματος

3. Η ολοκλήρωση της πτώσης του ελληνιστικού κόσμου

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΡΩΜΗ

Ι. Η ΔΟΜΗ ΕΞΟΥΣΙΩΝ ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ RESPUBLICA

Α. ΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΚΑΙ Η ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΟΥΣ

1. Οι διαβαθμίσεις της εξουσίας και ο τρόπος άσκησής της

2. Οι άρχοντες και οι τομείς εξουσίας τους

3. Η συμβατότητα της αρχοντικής ιδιότητας με τη στρατιωτική και την ιερατική

Β. Η ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ

1. Σύνθεση και αρμοδιότητες

2. Το εργαλείο αποτύπωσης του θεσμικού κύρους

Γ. ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΛΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

1. Ο μηχανισμός λήψης των αποφάσεων: βασικές αρχές

2. Οι συνελεύσεις του populus

3. Η συνέλευση των πληβείων

Δ. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ RESPUBLICA

1. Το optimum του θεσμικού συντονισμού: τριμερές, σύμμεικτο πολίτευμα

2. Η προοδευτική απώλεια της ισοσκελούς ισορροπίας

ΙΙ. ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Α. Ο ΕΚΡΩΜΑΪΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟΥ ΤΗΣ NOBILITAS

1. Η κατάκτηση της Ιταλίας με τα όπλα

2. Οι ειρηνικοί τρόποι εξάπλωσης της ρωμαϊκότητας

3. Φιλολαϊκές κινήσεις αλλά και στεγανοποίηση της εξουσιαστικής ομάδας

Β. Ο ΔΙΜΕΤΩΠΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΜΙΑΣ RESPUBLICA ΜΕ ΗΓΕΜΟΝΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ

1. «Δοκεῖ δέ μοι ὅτι Καρχηδόνα μὴ εἶναι»: οι Καρχηδονιακοί πόλεμοι

2. «Ὅτι τοῦ ποδὸς λύσας τὴν Ἑλλάδα τοῦ τραχήλου δέδεκεν»: οι Μακεδονικοί πόλεμοι

Γ. Η ΔΥΣΚΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΗΣ ΗΓΕΜΟΝΙΑΣ

1. Η επαρχιακή διοίκηση των κατακτήσεων

2. Η φιλολαϊκή ανατροπή των πολιτικών και θεσμικών ισορροπιών

3. Η διαιώνιση της αποσταθεροποίησης

4. Τα επιφαινόμενα ενός δομικού προβλήματος και η κατάρρευση της Respublica

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΚΑΡΧΗΔΩΝ

Ι. ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

Α. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ

1. Οι ανώτατοι επώνυμοι κριτές

2. Το κατεστημένο δικαστικό σώμα των κριτών

3. Τα άλλα γνωστά αρχοντικά αξιώματα και οι στρατηγοί

Β. ΟΙ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΜΕΛΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

1. Το σώμα των πρεσβυτέρων

2. Ο εσωτερικός κύκλος: το τριακονταμελές συμβούλιο

Γ. Η ΜΙΑ ΛΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΝΤΑΡΧΙΕΣ

1. Οι «πύλες»

2. Οι πενταρχίες

Δ. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

1. Ιδιοσυστατικά χαρακτηριστικά

2. Η εξέλιξη από τον 3ον στον 2ον αιώνα

ΙΙ. ΟΙ ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΡΡΙΚΝΩΤΙΚΗ Ε-ΞΕΛΙΞΗ

Α. Η ΠΕΡΙΧΑΡΑΚΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΡΧΗΔΟΝΙΑΚΗ ΑΡΙ-ΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΣΦΑΙΡΑΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

1. Το φοβικό σύνδρομο της επιβολής μοναρχικής εξουσίας

2. Οι συνθήκες της Καρχηδόνας με τη Ρώμη

Β. Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΡΚΙΔΩΝ: ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΚΑΙ ΦΘΟΡΑ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΩΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

1. ῾Abdmilqart Baraq

2. Ḥonniba’al, και η στρατηγική του έναντι της Ρώμης

3. Ηonniba᾽al šoupheṭ bar Quarṭhadašt: τα μεταρρυθμιστικά μέτρα υπέρ του λαού

Γ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜΟ

1. Η τελευταία γενιά πριν από την πτώση

2. «Η Καρχηδόνα έληξε»

ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ