Φ. Παναγοπούλου, Ο θεσμός του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος (whistleblowing), 2016
Το έργο πραγματεύεται το θεσμό του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος στο δημόσιο δίκαιο ή αλλιώς whistleblower, κατά τον αγγλοσαξονικό όρο, υπό την έννοια του πληροφοριοδότη σε ένα σύστημα καταγγελιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Αρχικά λαμβάνει χώρα η ανάλυση του όρου του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος και στη συνέχεια η ιστορική ανάλυση μηχανισμών καταπολεμήσεως της διαφθοράς και η φιλοσοφική τους αξιολόγηση.
Έπεται η νομοθετική διαδρομή του θεσμού, προκειμένου να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα ανακύπτοντα ζητήματα συνταγματικότητας. Μετά από τη διατύπωση προτάσεων, αναφορικά με τις προϋποθέσεις θεσπίσεως του θεσμού του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, η εργασία ολοκληρώνεται με τα τελικά συμπεράσματά αυτής.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Ι. Πρόλογος
ΙΙ. Εισαγωγή.
ΙΙΙ. Ορισμοί
1. H έννοια του whistleblowing.
2. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος
3. Αναγκαιότητα διακρίσεως μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος (δωροδοκία στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα)
ΙV. Ιστορική αναδρομή.
V. Φιλοσοφική διάσταση.
VI. Σύγχρονη εφαρμογή.
1. Η.Π.Α.
2. Μ. Βρετανία.
3. Ιρλανδία.
4. Γαλλία.
5. Γερμανία.
6. Αυστραλία.
7. Νότιος Αφρική.
VII. Συναφείς εφαρμοστέες διατάξεις στην ελληνική έννομη τάξη.
VIII. Περιπτώσεις προ της νομοθετικής κατοχυρώσεως
IX. Νομοθετική κατοχύρωση του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος
Χ. Νομική προστασία των καταγγελλόντων σε υποθέσεις διαφθοράς
XI. Κριτική του νόμου.
XII. Η ελληνική πρακτική.
1. Xαρακτηρισμός ως μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος βάσει του ν. 4254/2014
2. Περιπτώσεις εταιρικού whistleblowing στην Ελλάδα.
3. Η θέση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρα-κτήρα (ΑΠΔΠΧ) για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις
XIII. Συνταγματικώς κατοχυρωμένα έννομα αγαθά.
1) Η αρχή της διαφάνειας
2) Η ελευθερία εκφράσεως
3) Το δικαίωμα αναφοράς στις αρχές
4) Προστασία περαιτέρω θιγομένων αγαθών.
XIV. Συνταγματικοί προβληματισμοί
1. Δικαίωμα δικαστικής προστασίας
2. Καταγγελία μέσω της χρησιμοποιήσεως παρανόμως κτηθεισών πληροφοριών και δημοσίευση παρανόμως κτηθεισών πληρο-φοριών στον τύπο.
3. Προστασία Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
α) Νομιμότητα των συστημάτων καταγγελίας δυσλειτουργιών.
i) Δημιουργία συστήματος καταγγελίας δυσλειτουργιών απα-ραίτητου για την τήρηση εκ του νόμου υποχρεώσεως του υπευθύνου της επεξεργασίας (άρθρο 5 παρ. 2 στοιχ. β΄ ν. 2472/1997)
ii) Δημιουργία συστήματος καταγγελίας δυσλειτουργιών απα-ραίτητου για την επίτευξη του εννόμου συμφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος της επεξεργασίας (άρθρο 5 παρ. 2 στοιχ. ε΄ ν. 2472/1997)
β) Εφαρμογή των γενικών αρχών της ποιότητας των δεδομένων και της αναλογικότητας (άρθρο 4 ν. 2472/1997)
γ) Συμμόρφωση με αυστηρά καθορισμένες χρονικές περιόδους διατηρήσεως δεδομένων
δ) Δικαιώματα του καταγγελλόμενου προσώπου.
i) Δικαίωμα ενημερώσεως
ii) Δικαίωμα προσβάσεως, διορθώσεως και διαγραφής
ε) Τήρηση μέτρων ασφάλειας των δεδομένων.
i) Υλικά μέτρα ασφάλειας
ii) Εμπιστευτικός χαρακτήρας των καταγγελιών που πραγματο-ποιούνται μέσω συστημάτων καταγγελίας δυσλειτουργιών.
στ) Διαχείριση των συστημάτων καταγγελίας δυσλειτουργιών.
i) Ειδική εσωτερική υπηρεσία διαχειρίσεως των συστημάτων καταγγελίας δυσλειτουργιών
ii) Δυνατότητα προσφυγής σε παρόχους εξωτερικών υπηρε-σιών.
iii) Προτερήματα και μειονεκτήματα εσωτερικού και εξωτερι- κού ελέγχου
ζ) Διασυνοριακή ροή δεδομένων.
η) Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις γνωστοποιήσεως
θ) To ζήτημα της ανωνυμίας του καταγγέλλοντος
XV. Προτάσεις
1. Θέσπιση νομοθεσίας ή/και πολιτικής συστήματος καταγγελιών.
2. Διευκόλυνση της υποβολής καταγγελίας
3. Θέσπιση Οργανισμού προστασίας μαρτύρων δημοσίου συμφέ-ροντος
4. Διεύρυνση του κύκλου των καταγγελλόντων.
5. Διεύρυνση του κύκλου των καταγγελλομένων πράξεων.
6. Αποτελεσματικότητα του συστήματος
7. Προστασία μαρτύρων.
8. Επώνυμες και ανώνυμες καταγγελίες
9. Παροχή κινήτρων στους καταγγέλλοντες
10. Προστασία εθνικής ασφάλειας, κρατικών ή στρατιωτικών απορρήτων ή διαβαθμισμένων πληροφοριών και επαγγελματικού απορήτου.
11. Eκπαίδευση των πολιτών.
12. Eξασφάλιση στηρίξεως της κοινωνίας
ΧVI. Eπίλογος
XVII. Bιβλιογραφία.
1. Ελληνόγλωσση.
2. Ξενόγλωσση.