Σ. Καραμέρος, Αθέτηση ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας και αποζημιωτική ευθύνη, 2023
Αντικείμενο της μελέτης αποτελεί το ζήτημα της αποζημιωτικής ευθύνης επί αθετήσεως ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας. Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη μονογραφική επεξεργασία του προβλήματος στην ελληνική βιβλιογραφία, το οποίο ανάγεται πρωτίστως στη θεμελιωδώς διάφορη σύλληψη της έννοιας και της λειτουργίας της ρήτρας, αφενός στο κοινοδίκαιο και αφετέρου στο ηπειρωτικό ευρωπαϊκό και το ενωσιακό δίκαιο.
Στο common law η ρήτρα θεωρείται ως συμφωνία του ουσιαστικού δικαίου, η οποία προστατεύεται προληπτικώς με την έκδοση αντιαγωγικής διαταγής και κατασταλτικώς με την αναγνώριση αποζημιωτικής ευθύνης επί παραβιάσεώς της. Από το άλλο μέρος, στο πεδίο των εθνικών δικαιοταξιών της ηπειρωτικής Ευρώπης και στο ενωσιακό δίκαιο, η ρήτρα θεωρείται ως αμιγής συμφωνία του δικονομικού δικαίου, ως δικονομική δηλαδή σύμβαση, η δε αντιαγωγική διαταγή παγίως αποδοκιμάζεται ως ξένο σώμα. Ανακύπτει έτσι το ερώτημα αν η σύλληψη αυτή αναιρεί εκ προοιμίου τη δυνατότητα θεμελιώσεως της εξεταζόμενης υποχρεώσεως για αποζημίωση. Υπό την εκδοχή αυτή, η συχνά απαντώσα μεγάλου ύψους ζημία του αντισυμβατικώς εναχθέντος από την ανάγκη παραστάσεως ενώπιον του αποκλεισθέντος δικαστηρίου για την προβολή της ρήτρας θα αποβαίνει αναποκατάστατη. Η διαπίστωση αυτή επιβάλλει την αυτοτελή δογματική θεμελίωση της ερευνώμενης αποζημιωτικής ευθύνης στο πεδίο του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού και του ενωσιακού δικαίου, η οποία και συνιστά το επίκεντρο της προκείμενης μελέτης.
Το παρόν βιβλίο, εμπλουτισμένο με εκτενή δικαιοσυγκριτικά δεδομένα, αποτελεί αναγκαίο βοήθημα τόσο για τον ερμηνευτή όσο και για τον εφαρμοστή του ημεδαπού, του αλλοδαπού και του ενωσιακού δικαίου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Κυριότερες συντομογραφίες
Προλεγόμενα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η αθέτηση της ρήτρας και τα μέσα αποτροπής της –
Δικαιοσυγκριτικά δεδομένα
§ 1.
Η παραβίαση της ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας
Ι.
Ο σκοπός της ρήτρας και η συμβατότητά της με την αξίωση παροχής έννομης προστασίας
ΙΙ. Αφετηριακές εννοιολογικές διασαφήσεις
ΙΙI.
Λόγοι και κίνητρα παραβιάσεως της ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας
1.
Ανυποστασία, ακυρότητα ή έλλειψη δεσμευτικότητας της ρήτρας
2.
Προσδοκία διαδικαστικών και πρακτικών πλεονεκτημάτων από την άσκηση της αγωγής σε forum derogatum
Α. Αμερικανικό δικαστήριο ως forum derogatum
α.
Σύνθετο σύστημα διχοτομήσεως της δικαιοδοσίας μεταξύ ομοσπονδιακών και πολιτειακών δικαστηρίων
β. Πλεονεκτήματα του δικαίου της αποδείξεως
γ.
Απαγόρευση επιδικάσεως δικαστικής δαπάνης (American Rule of Costs)
δ.
Παραμέριση της θεμελιούμενης δυνάμει της ρήτρας αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας – Κρατούντα δόγματα
Β. Αγγλικό δικαστήριο ως forum derogatum
3.
Δόλια ή καταχρηστική άγρα δικαιοδοσίας και σκοπός παρελκύσεως της δίκης – Ειδικά η περίπτωση της «τορπίλης»
§ 2. Μέσα προλήψεως και αποτροπής της παραβιάσεως
I. Άσκηση αγωγής στο παρεκτεινόμενο εθνικό δικαστήριο
1. Προγενέστερη της παραβιάσεως
2. Επακόλουθη της παραβιάσεως
II. Αποτροπή της επιδόσεως της ασκηθείσας αγωγής
III.
Προβολή της ενστάσεως ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας ενώπιον του forum derogatum
IV. Η έκδοση αποφάσεως ασφαλιστικών μέτρων
V.
Αντιαγωγική ή οιονεί αντιαγωγική διαταγή (anti-suit injunction ή quasi anti-suit injunction)
VI.
Άρνηση αναγνωρίσεως και εκτελέσεως της εκδοθείσας κατά παραβίαση της ρήτρας αλλοδαπής αποφάσεως
VII.
Ενδιάμεσο συμπέρασμα: κόλουρη και ανεπαρκής η κατοχύρωση της ισχύος της ρήτρας και της αποτροπής της επαγόμενης ζημίας
§ 3. Περιπτωσιολογία αξιώσεων αποζημιώσεως
Ι.
Απόρριψη της αγωγής από το forum derogatum ως απαράδεκτης ή αναστολή της εκδικάσεώς της
1. Αναγνώριση της ισχύος της ρήτρας
2.
Διάγνωση της ακυρότητας ή μη δεσμευτικότητας της ρήτρας και αναγνώριση της ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας με βάση τη lex fori
ΙΙ. Εκδίκαση της αγωγής από το forum derogatum στην ουσία της
1.
Απόφαση επί της ουσίας δίχως κρίση για την εγκυρότητα της ρήτρας
2. Απόφαση επί της ουσίας και επί της δικαστικής δαπάνης
Α.
Ανυποστασία, τυπική ή ουσιαστική ακυρότητα ή έλλειψη δεσμευτικότητας της ρήτρας με βάση τη lex fori ή τη lex causae
Β.
Ειδικά η αντίθεση της ρήτρας στη δημόσια τάξη του forum derogatum
Γ.
Μη εφαρμογή της ρήτρας δυνάμει παρεμπίπτουσας θεωρήσεως του forum prorogatum ως ακατάλληλου (forum non appropriate)
Δ.
Πιθανολόγηση συνδρομής κωλύματος αναγνωρίσεως της αποφάσεως του forum prorogatum στην έννομη τάξη του forum derogatum
§ 4. Δικαιοσυγκριτικά δεδομένα ως προς την αποζημιωτική ευθύνη
Ι. Αγγλικό δίκαιο
ΙΙ. Αμερικανικό δίκαιο
III. Αυστραλιανό δίκαιο
IV. Ισπανικό δίκαιο
V. Βελγικό δίκαιο
VΙ. Γαλλικό δίκαιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
§ 5.
Η νομική φύση της ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας
Ι. Προλεγόμενα
ΙΙ. Η απόφαση BGH 17.10.2019 – III ZR 42/19 – OLG Köln
ΙΙΙ.
Η νομική φύση της ρήτρας – Δογματική θεμελίωση της αποζημιωτικής ευθύνης στη σύμβαση και ειδικότερα στις ΑΚ 288, 330, 335 επ. και στο άρθρ. 116 ΚΠολΔ
ΙV.
Κριτική αποτίμηση της αποφάσεως του Γερμανικού Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου
V.
Αξίωση παροχής έννομης προστασίας του παραβάτη ενώπιον αποκλεισθέντος δικαστηρίου και αποζημιωτική ευθύνη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΩΣΕΩΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΣ
§ 6.
Ειδικά ζητήματα της δικαστικής ασκήσεως της αξιώσεως αποζημιώσεως
Ι. Διαδικαστικές προϋποθέσεις
1. Διεθνής δικαιοδοσία
2. Ένσταση δεδικασμένου
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Β.
Επί απορριπτικής αλλοδαπής αποφάσεως μη επιδικάζουσας δικαστική δαπάνη
Γ.
Επί απορριπτικής αλλοδαπής αποφάσεως επιδικάζουσας δικαστική δαπάνη
Δ.
Επί αλλοδαπής αποφάσεως επί της ουσίας της διαφοράς παρά την ύπαρξη της ρήτρας
Ε.
Επί αλλοδαπής αποφάσεως επιδικάζουσας αποζημίωση λόγω παραβιάσεως της ρήτρας
ΙΙ. Ουσιαστικές προϋποθέσεις
1. Αθέτηση της συμβάσεως και υπαιτιότητα
2. Αποκαταστατέα ζημία
ΙΙΙ. Δικαστικός ή εξώδικος συμβιβασμός
Πίνακας αποφάσεων αμερικανικών δικαστηρίων
Πίνακας αποφάσεων αγγλικών δικαστηρίων
Πίνακας αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ)
Πίνακας αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)
Βιβλιογραφία
Α. Ελληνική
Β. Ξενόγλωσση
Ευρετήριο ύλης
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
