Ν. Καράμπελα, Ο τόπος παροχής, 2023
Στην παρούσα μελέτη αναλύεται το «κλασικό», αλλά πάντα επίκαιρο, θέμα του τόπου παροχής. Ο προσδιορισμός του τόπου της παροχής αποτελούσε και αποτελεί πάντα ουσιώδες στοιχείο συνυφασμένο με τη διακίνηση των αγαθών και το εμπόριο. Το έργο ξεχωρίζει για την ανάλυση σε βάθος και την ξεκάθαρη, συστηματοποιημένη ύλη, με τον τόπο της παροχής να διακρίνεται από τις συγγενείς έννοιες. Η συγγραφέας αφιερώνει ειδική ανάπτυξη στον τόπο παροχής επί πωλήσεως, αναφερόμενη και αναλύοντας με διεισδυτική ματιά τη μετάθεση του κινδύνου σε σχέση με τον τόπο προορισμού, την κατοικία του δανειστή, τον τόπο εκπληρώσεως της παροχής και τον τόπο αποστολής της.
Ειδικότερα, αναλύονται και ζητήματα με διεθνή χαρακτήρα, όπως η ερμηνεία του τόπου παροχής στη Σύμβαση για τις Διεθνείς Πωλήσεις Κινητών Πραγμάτων, καθώς οι τυποποιημένοι όροι που χρησιμοποιούνται ως ρήτρες στο εμπορικό και ναυτικό δίκαιο. Επιπρόσθετα, αναλύεται η συγκέντρωση της ενοχής γένους, η μετάθεση του κινδύνου, η κατανομή δαπανών, ακόμη και η επιρροή στον συμψηφισμό, ενώ ειδικές παράγραφοι αφιερώνονται και στην ανεύρεση του εφαρμοστέου ουσιαστικού δικαίου κατά τους κανόνες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου και σε επιμέρους σχετικά ζητήματα. Ειδική ανάπτυξη αφορά σε ζητήματα εθνικής και διεθνούς δικαιοδοσίας των δικαστηρίων, στη δωσιδικία και στην κατά παρέκταση δωσιδικία.
Σε επόμενα κεφάλαια αναλύεται λεπτομερώς η παροχή άυλων υπηρεσιών και οι υποχρεώσεις χωρίς υλικό αντικείμενο ή με υλικό αντικείμενο μεν, αλλά με σύναψη μέσω του διαδικτύου. Η κοσμογονία που συντελέστηκε στην έννοια του τόπου παροχής με το ηλεκτρονικό εμπόριο, και γενικά με τις συναλλαγές μέσω του διαδικτύου και τις ψηφιακές υπηρεσίες, έχει τύχει βέβαια ειδικής λεπτομερούς ανάπτυξης.
Με το παραπάνω περιεχόμενο, η παρούσα μελέτη αποτελεί μια πλήρη και εξειδικευμένη προσέγγιση όλων των ζητημάτων, με έμφαση και εμβάθυνση σε επίκαιρα ζητήματα του Αστικού και εν γένει του Ιδιωτικού Δικαίου, ρίχνοντας μια σύγχρονη ματιά σε ένα βασικό θέμα του Ενοχικού Δικαίου με μεγάλη πρακτική σημασία.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πίνακας Περιεχομένων
Πίνακας Περιεχομένων
Εισαγωγικές παρατηρήσεις
§ 1. Η ρύθμιση του νόμου και το εννοιολογικό πλαίσιο
Ι. Εννοιολογικό περιεχόμενο του «τόπου της παροχής»
1. Η εννοιολογική διάσταση του τόπου
1.1. Ερμηνευτική προσέγγιση του «τόπου – χώρου»
1.1.1. Λεξικολογικός και φιλοσοφικός ορισμός
1.1.2. Συγγενείς του πραγματικού τόπου έννοιες
1.2. Αφηρημένη διάσταση του τόπου
2. Η έννοια του τόπου και ο Αστικός Κώδικας
2.1. Ο τόπος ως θεμελιώδες στοιχείο της παροχής ή της σύμβασης
2.1.1. Ο τόπος ως στοιχείο της παροχής
2.1.2. Ο τόπος παροχής ως (ουσιώδες ή μη) στοιχείο της σύμβασης
2.2. Χαρακτηριστικά και σημασία του «τόπου της παροχής»
2.2.1. Χαρακτηριστικά στοιχεία του τόπου της παροχής
α. Ο κανόνας – Η μοναδικότητα του τόπου της παροχής
β.
Η εξαίρεση – Η θεωρία του «κοινού ή ενιαίου τόπου της παροχής» («einheitlicher Leistungsort»)
2.2.2. Η νομική σημασία του τόπου της παροχής
2.2.3.
Η καθολική εφαρμογή του τόπου της παροχής στις αξιώσεις αστικής φύσεως
2.2.4. Διαζευκτική ενοχή και τόπος παροχής
2.2.5. Η χρονική οριοθέτηση του τόπου της παροχής
3. Διάκριση των χρεών και τόπος παροχής
3.1. Το περιεχόμενο των ρυθμίσεων των ΑΚ 320 -
3.2. Κριτήρια κατηγοριοποίησης των χρεών
3.2.1. Χρηματικά και μη
3.2.2. Ο τόπος εκπλήρωσης της ενοχής
α.
Ταύτιση τόπου παροχής και τόπου εκπλήρωσης της ενοχής
α.α. στην κατοικία του οφειλέτη (άρσιμο χρέος)
β.β. Στην κατοικία του δανειστή (κομίσιμο χρέος)
β.
Διάκριση τόπου παροχής και τόπου εκπλήρωσης της ενοχής (πέμψιμο χρέος)
ΙΙ. Συσχέτιση τόπου παροχής με συγγενείς έννοιες
1.
Σχετιζόμενοι με την εκπλήρωση της παροχής εννοιολογικοί προσδιορισμοί
1.1.
Τόπος παροχής (Leistungsort) και τόπος εκπλήρωσης της παροχής (Erfüllungsort).
1.2.
Τόπος παροχής (Leistungsort) και τόπος εκπλήρωσης της ενοχής (Erfolgsort)
1.3.
Τόπος παροχής (Leistungsort) και τόπος καταβολής ή πληρωμής (Zahlungsort, lieu du paiement)
1.4.
Τόπος παροχής (Leistungsort) και τόπος εκτέλεσης της παροχής (Vollzugsort)
1.5. Τόπος παροχής (Leistungsort) και τόπος οφειλής (Schuldort)
1.6.
Συμπεράσματα από την ανάλυση των ορολογικών διαφορών
2.
Λοιπές παρεμφερείς έννοιες (τόπος σύναψης σύμβασης, τόπος αδικοπραξίας)
2.1.
Ο τόπος κατάρτισης της δικαιοπραξίας → Παροχή από δικαιοπρακτική ενέργεια
2.2.
Ο τόπος γένεσης της αδικοπραξίας → Παροχή από αδικοπρακτική ενέργεια
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
Η σύνδεση άρσιμων, κομίσιμων και πέμψιμων χρεών με την κατοικία ως τόπο παροχής
§ 2. Ιστορική και συγκριτική επισκόπηση του τόπου παροχής
Ι. Ημεδαπό
1. Ιστορική αναδρομή
1.1. Ρωμαϊκό Δίκαιο
1.2.
Ιόνιος Αστικός Κώδικας
1.3.
Σαμιακός Αστικός Κώδικας
1.4.
Αστικός Κώδικας Κρητικής Πολιτείας
1.5. Προσχέδιο Αστικού Κώδικα
ΙΙ. Συγκριτικές αναφορές
1.
Διατάξεις εθνικών εννόμων τάξεων για τον τόπο της παροχής με διάκριση των χρεών σε χρηματικά και μη
1.1. Η «τριμερής» διάκριση
1.1.1.
Ελβετικός Κώδικας Ενοχικού Δικαίου (Code des obligations – C.O.)
1.1.2. Ιταλικός Αστικός Κώδικας
1.2. Η «διμερής» διάκριση
1.2.1. Γαλλικός Αστικός Κώδικας
1.2.2. Αυστριακός Αστικός Κώδικας
2.
Διατάξεις εθνικών εννόμων τάξεων για τον τόπο της παροχής χωρίς διάκριση των χρεών σε χρηματικά και μη
2.1.
Ο γενικός κανόνας των άρσιμων χρεών ως εκδήλωση της αρχής της εύνοιας προς τον οφειλέτη
2.1.1. Ηπειρωτικό δίκαιο
α. Γερμανικός Αστικός Κώδικας
β. Ισπανικός Αστικός Κώδικας
2.2.2. Αγγλοσαξωνικό δίκαιο
α. Αμερικανικό δίκαιο («Uniform Commercial Code – UCC»)
β. Ηνωμένο Βασίλειο
2.2.
Ο γενικός κανόνας των κομίσιμων χρεών ως εκδήλωση της αρχής της εύνοιας προς τον δανειστή
2.2.1. Δίκαιο της Καλιφόρνιας ΗΠΑ (CIV § 1489)
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
1.
Συμπεράσματα από την συγκριτική ερμηνευτική ανάλυση των κανόνων για τον τόπο της παροχής
2.
Ο προσδιορισμός του τόπου της παροχής βάσει δικαιοσυγκριτικών επισημάνσεων.
3. Ο προσδιορισμός του τόπου παροχής στις ενοχές είδους
§ 3. Αρχικός προσδιορισμός του τόπου της κύριας παροχής
Ι.
Ο κανόνας της ΑΚ 320 και τα κριτήρια προσδιορισμού του τόπου παροχής
1.
Ο συμβατικός προσδιορισμός του τόπου της παροχής - «Έμμεσος» προσδιορισμός του τόπου της παροχής λόγω παραπομπής στην δικαιοπραξία ή μέσω δικανικής παρέμβασης
1.1.
Η ρητή βούληση του δικαιοπρακτούντος ή των συμβαλλομένων μερών
1.2. Ο «παρεμβατικός» ρόλος του δικαστή
1.2.1.
Η αναζήτηση του περιεχομένου της βούλησης των μερών (προσδιορισμός του τόπου παροχής με υποκειμενικά στοιχεία)
α. Το ακούσιο κενό στην σύμβαση
α.α.
Η ερμηνεία της σύμβασης κατ' εφαρμογή των ΑΚ 173 και
β.β.
Η συμπληρωματική και διορθωτική της βούλησης ή του νόμου λειτουργία της ΑΚ 288
α.α.α. Η συμπληρωματική λειτουργία της διάταξης
β.β.β.
Η διορθωτική της βούλησης ή του νόμου λειτουργία της ΑΚ
β.
Εκούσιο κενό στην σύμβαση – Η προσδιορισμός του τόπου λόγω αοριστίας της παροχής ή της αντιπαροχής (ΑΚ 371 και ΑΚ 379)
1.2.2.
Η συμπλήρωση της σύμβασης σύμφωνα με το αντικείμενο, τις περιστάσεις και την φύση της ενοχικής σχέσης (προσδιορισμός του τόπου της παροχής με αντικειμενικά στοιχεία)
α. Οι «περιστάσεις»
β. Η φύση της ενοχικής σχέσης
γ.
Ο τόπος παροχής σε συμβάσεις με αντικείμενο κινητά ή ακίνητα πράγματα
δ.
Η λειτουργία των περιστάσεων και της φύσης της ενοχικής σχέσης
Συμπερασματικά
2.
Ο νομοθετικός προσδιορισμός του τόπου της παροχής - «Άμεσος» εκ του νόμου προσδιορισμός του τόπου της παροχής
2.1.
Η κατοικία (γενική ή ειδική των φυσικών προσώπων και η έδρα της επαγγελματικής εγκατάστασης οφειλέτη ή δανειστή)
2.1.1.Η έννοια της κατοικίας
α. Θεμελίωση της κατοικίας στην βούληση
α.α. Εκούσια κατοικία
β.β. Η ειδική ή επαγγελματική κατοικία
β. Η θεμελίωση της κατοικίας στον νόμο
α.α. Η νόμιμη ή αναγκαία κατοικία
β.β. Η φορολογική κατοικία
γ.γ. Η μοναδική κατοικία
δ.δ. Η έννοια του μόνιμου κατοίκου
2.1.2. Οι αρχές που διέπουν την κατοικία
α. Η αρχή της αποκλειστικότητας
β. Η αρχή της αναγκαιότητας
2.1.3. Η οικιακή στέγη
2.1.4. Η συνήθης διαμονή
α. Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο
β. Δικονομικό δίκαιο
2.1.5. Η κατοικία ως έννοια νομική
2.1.6. Η απόδειξη της κατοικίας
2.2. Ο τόπος της επαγγελματικής εγκατάστασης
2.2.1. Ο προσδιορισμός του νόμιμου τόπου της παροχής
2.2.2.
Η σπουδαιότητα των πραγματικών συνθηκών στον (επανα)προσδιορισμό του τόπου της επαγγελματικής εγκατάστασης
Συμπεράσματα
ΙΙ. Η ειδική νομοθετική ρύθμιση
1. Χρηματικά χρέη
1.1. Ο κανόνας: Τα χρηματικά χρέη ως κομίσιμα χρέη
1.1.1. Τα χρηματικά χρέη της ΑΚ 321
1.1.2. Ειδικές περιπτώσεις κατ' εφαρμογή της ρύθμισης της ΑΚ 321
α. Με νομοθετική διάταξη
α.α. Η δημόσια κατάθεση (ΑΚ 430)
β. Χωρίς νομοθετική διάταξη
α.α. Η τραπεζική ενέγγυα πίστωση
β.β. Ο τόπος παροχής των ασφαλιστικών συμβάσεων
γ.γ. Ο τόπος της παροχής στις συμβάσεις δανείων
1.2. Η εξαίρεση: Τα χρηματικά χρέη ως άρσιμα χρέη
1.2.1. Συναλλαγματικές
1.2.2. Επιταγές
2. Εκπλήρωση στο τόπο όπου βρίσκεται το πράγμα
2.1. Η σύμβαση παρακαταθήκης της ΑΚ
2.2. Επίδειξη πραγμάτων ή εγγράφων της ΑΚ
§ 4. Οι συνεχόμενες προς την κύρια λοιπές παροχές και ο τόπος τους
Ι. Αρχική ενοχή εκ σύμβασης ή εκ του νόμου
1. Εκ σύμβασης
1.1. Παρεπόμενες παροχές
1.2. Επί αξιώσεων προς παράλειψη
2. Εκ του νόμου ενοχές
2.1.
Περιπτώσεις ανύπαρκτης (υπό στενή έννοια) αιτίας (χωρίς προϋπήρξασα αιτία)
2.2.
Ο τόπος εκπλήρωσης της αξίωσης «μετεκπλήρωσης» (“Nacherfüllungsort”)
2.3.
Υποχρέωση ανοχής προσωπικής επικοινωνίας γονέα με το τέκνο του
II. Ενίσχυση ή μεταβολή της αρχικής ενοχής
1. Ο τόπος εκπλήρωσης της συμβατικής υποχρέωσης του εγγυητή
2. Επί εκχώρησης ή αναδοχής χρέους
2.1. Στην περίπτωση της εκχώρησης
2.2. Στην περίπτωση της αναδοχής χρέους
ΙΙI. Μετατροπή ή απόσβεση της αρχικής παροχής
1. Αποζημιωτική παροχή
2.
Περιπτώσεις λήξασας αιτίας ή αχρεώστητης παροχής (με προϋπήρξασα αιτία)
IV. Εξαναγκαστός προσδιορισμός του τόπου της παροχής
1. Ενοχές μετά από έκδοση δικαστικής απόφασης
1.1. Γενικός κανόνας εφαρμογής
1.2.
Η κάλυψη της διάταξης για τον τόπο της παροχής από το δεδικασμένο
1.3.
Η περίπτωση της καταδίκης σε ταυτόχρονη εκπλήρωση των εκατέρωθεν παροχών (ΑΚ 378)
2. Ο τόπος παροχής επί αναγκαστικής συμμόρφωσης
2.1. Ο τόπος παροχής επί άμεσης εκτέλεσης
2.2. Ο τόπος παροχής επί πλασματικής εκτέλεσης της 949 ΚΠολΔ
§ 5. Ο τόπος παροχής στην πώληση
Ι.
Ο τόπος παροχής ως προσδιοριστικό στοιχείο στην σύμβαση της πώλησης
1. Επιτόπιες και διατόπιες συμβάσεις πώλησης
2. Πώληση με ή χωρίς αποστολή του πράγματος
3. Πωλήσεις εξ αποστάσεως
ΙΙ. Τόπος παράδοσης και τόπος παροχής
1.
Τόποι παράδοσης του πράγματος – Διάκριση σύμφωνα με την νομική ενέργεια της παράδοσης
1.1. Ο τόπος παράδοσης του πράγματος προς καταβολή
1.2.
Ο τόπος παράδοσης του πράγματος προς αποστολή χωρίς καταβολή κατά την έννοια της ΑΚ 513
2.
Ο κανόνας της παράδοσης του πράγματος στον τόπο της παροχής
ΙΙΙ. Ο τόπος παροχής της πέμψιμης οφειλής της ΑΚ
1.
Διάκριση του τόπου παροχής και τόπου εκπλήρωσης της ενοχής
2. Ο προσδιορισμός του τόπου της παροχής
2.1. Η κατοικία του οφειλέτη ως τόπος παροχής
2.2. Ο τόπος αποστολής ως τόπος της παροχής
ΙV. Κριτήρια διάκρισης των πέμψιμων από τα κομίσιμα χρέη
1. Ο τόπος προορισμού
2. Η συμφωνία αποστολής του πράγματος
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
1. Ο τόπος παροχής επί πώλησης με συμφωνία αποστολής
2.
Η λειτουργία της γενικής αρχής της εύνοιας προς τον οφειλέτη στον προσδιορισμό του τόπου της παροχής
3.
Διάκριση των χρεών με κριτήριο τις συνεπαγόμενες έννομες συνέπειες
§ 6. Ζητήματα με διεθνή χαρακτήρα
Ι. Νoμοθετικό πλαίσιο
1.
Ο γενικός κανόνας του άρθρου 31 στην διεθνή πώληση εμπορευμάτων (ν. 2532/1997)
1.1. Στοιχεία της ρύθμισης και κατηγοριοποίηση των χρεών
1.1.1. Εισαγωγικό σημείωμα
1.1.2. Διάκριση των χρεών σε πέμψιμα και άρσιμα
α.
Ο κανόνας των πέμψιμων χρεών (άρθρο 31 περ. α΄)
β. Η εξαίρεση των άρσιμων χρεών (ΣΔΠΕ 31 περ. β' και γ΄)
α.α.
O τόπος παροχής της διάταξης του άρθρου ΣΔΠΕ 31 περ. β΄: Άρσιμο χρέος στον τόπο όπου βρίσκεται το πράγμα
β.β.
Ο τόπος παροχής της διάταξης του άρθρου ΣΔΠΕ 31 περ. γ΄: Άρσιμο χρέος στον τόπο της επαγγελματικής εγκατάστασης του πωλητή
1.2.
Διακρίσεις περιπτώσεων
1.2.1.
Η διάκριση του τόπου παράδοσης από τον τόπο παραλαβής και τον τόπο διάθεσης
α.
Τόπος παράδοσης («Lieferort») και τόπος παραλαβής («Abholort»)
β.
Τόπος παράδοσης («Lieferort») και τόπος διάθεσης («Zurverfügungstellungsort») των πωλούμενων στον αγοραστή
1.2.2.
Διαφοροποίηση των περιπτώσεων των ΣΔΠΕ 31 περ. α' και ΣΔΠΕ 31 περ. β' και γ' και συγκριτική προσέγγιση προς την ΑΚ 524
α.
Η διάκριση των περιπτώσεων των ΣΔΠΕ 31 περ. β' και γ' από την ΣΔΠΕ 31 περ. α' και οι διαφορές που αναφύονται
β.
Η συγκριτική ανάλυση του τόπου της παροχής σύμφωνα με την ΣΔΠΕ 31 εν σχέσει προς την ΑΚ 524
2.
Η ρύθμιση της ΣΔΠΕ 57 για τα χρηματικά χρέη στην διεθνή πώληση εμπορευμάτων (ν. 2532/1997)
2.1. Κύριοι κανόνες
2.1.1. Η βούληση των μερών (ρητή ή σιωπηρή)
2.1.2. Ειδικές περιπτώσεις
α. Μεταβολή της έδρας του πωλητή
β. Η εκχώρηση της απαίτησης
2.2. Επικουρικοί κανόνες
2.2.1.
Ταυτόχρονη εκπλήρωση – παράδοση («Step-by-step procedure»)
2.2.2.
Προεκπλήρωση – Προκαταβολική παράδοση
ΙΙ. Lex mercatoria και soft law
1.
Ο τόπος παροχής στις τυποποιημένες εμπορικές ρήτρες της ναυτικής πώλησης
1.1. Διεθνείς εμπορικοί όροι (Incoterms) και τόπος παροχής
1.1.1.
Η ενσωμάτωση των Incoterms στην διεθνή σύμβαση πώλησης
α. Ρητά
β. Σιωπηρά
1.1.2.
Το ζήτημα της αναφοράς του τόπου παροχής στο πλαίσιο των Incoterms
α. Έλλειψη σαφούς αναφοράς στον τόπο παροχής
β.
Η αποστολή του πράγματος με τυποποιημένες εμπορικές ρήτρες
α.α.
Η αποστολή του πωληθέντος μετά την εκπλήρωση της παροχής
β.β.
Η αποστολή του πράγματος με τυποποιημένες εμπορικές ρήτρες
1.2.
Το περιεχόμενο των ρητρών συγκριτικά με την ΣΔΠΕ 31 ως προς τον τόπο παράδοσης
1.2.1. Ταυτόσημο περιεχόμενο ρητρών με την ΣΔΠΕ 31
α. Ρήτρες άρσιμων χρεών
α.α. Ρήτρα EXW (Ex Works)
β.β. Ρήτρα F.C.A.
1.2.2. Ρήτρες με αυτόνομο ως προς την ΣΔΠΕ 31 περιεχόμενο
α. Ρήτρες πέμψιμων χρεών (Ρήτρες «επί φορτώσει»)
α.α. Ρήτρα F.O.B
β.β. Ρήτρα C.I.F.
β.
Ρήτρες κομίσιμων χρεών (πωλήσεις «επί αφίξει» ή «επί εκφορτώσει»)
α.α. Η ρήτρα DDP («delivered, duty paid»)
β.β.
Πωλήσεις «από το πλοίο» (EX SHIP) ή «από την προκυμαία» (EX QUAI)
2.
Ο τόπος παροχής σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου UNIDROIT, PECL (Principles of European Contract Law) και DCFR (Draft Common Frame of Reference)
2.1. Ο τόπος παροχής στο πλαίσιο των αρχών UNIDROIT
2.2. Ο τόπος παροχής στο πλαίσιο των αρχών PECL
2.3.
Ο τόπος παροχής σύμφωνα με το σχέδιο DCFR (Draft Common Frame of Reference)
2.4. Συμπερασματικά
§ 7. Ο τόπος παροχής ως όρος της σύμβασης
Ι. Άμεσες συνέπειες
1. Συμμόρφωση
1.1. Προσήκουσα εκπλήρωση
1.2. Η συγκέντρωση της ενοχής γένους
1.3. Η μετάθεση του κινδύνου
1.3.1. Ο τόπος παροχής και ο τόπος μετάθεσης του κινδύνου
α.
Η «τοπική» ταύτιση του τόπου παροχής και τόπου μετάθεσης του κινδύνου
α.α. Στον Αστικό Κώδικα
β.β. Στο Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο
β.
Η «τοπική» απόκλιση τόπου παροχής και τόπου μετάθεσης του κινδύνου
α.α. Η γεωγραφική τοπική απόκλιση
β.β.
Η πιθανή διεύρυνση της έννοιας του τόπου της παροχής λόγω της γεωγραφικής τοπικής απόκλισης τόπου παροχής και τόπου αποστολής
1.4. Οι δαπάνες μεταφοράς – Οι κοστολογικές ρήτρες
1.4.1.
Ο τόπος της παροχής και η κατανομή των δαπανών: Έννομη συνέπεια ή προϋπόθεση θεμελίωσης του τόπου της παροχής;
1.4.2.
Ο τόπος μετάθεσης του κινδύνου και η κατανομή των δαπανών μεταφοράς
α.
Ταύτιση του τόπου μετάθεσης του κινδύνου και του τόπου ανάληψης των δαπανών μεταφοράς («Einpunkt-Klauseln»)
β.
Απόκλιση του τόπου μετάθεσης του κινδύνου και του τόπου ανάληψης των δαπανών μεταφοράς («Zweipunkt-Klauseln»)
1.5.
Διαφορετικός τόπος καταβολής των συμψηφιζόμενων απαιτήσεων
2. Αθέτηση
2.1. Η πλημμελής (μη προσήκουσα) εκπλήρωση
2.2. Η μερική εκπλήρωση
2.3.
Η αδυναμία εκπλήρωσης στις περιπτώσεις συμβάσεων «ακριβοτόπιας εκπλήρωσης»
2.4.
Ανυπαίτια (μερική ή ολική) αδυναμία παροχής του ενός από τους συμβαλλομένους
2.5. Η Υπερημερία
2.5.1. Η Υπερημερία του οφειλέτη
α.
Το αμετάβλητο του είδους των χρεών κατά την διάρκεια της υπερημερίας
β.
Ο τόπος παροχής κρίσιμος για την περιέλευση του οφειλέτη σε υπερημερία
2.5.2. Υπερημερία του δανειστή
α.
Η λειτουργία της υπερημερίας του δανειστή και οι επερχόμενες έννομες συνέπειες.
β. Η σύμπραξη του δανειστή στον τόπο της παροχής
α.α.
Η νομική έννοια της σύμπραξης και η διαφοροποίηση των υποχρεώσεων αναλόγως του είδους της οφειλής
β.β.
Η υποχρέωση αποδοχής της παροχής του οφειλέτη ή σύμπραξης σε αυτή
α.α.α. Οι έννομες συνέπειες
i.
Ο κανόνας – Το δικαίωμα αποδοχής ή σύμπραξης του δανειστή
ii.
Η εξαίρεση – Η υποχρέωση αποδοχής ή σύμπραξης του δανειστή
β.β.β.
Ο τόπος της παροχής της αποδοχής ή σύμπραξης του δανειστή
2.6.
Ο τόπος απόδοσης του πράγματος επί εμπράγματης ή ενοχικής αγωγής
ΙΙ. Έμμεσες συνέπειες
1.
Ο τόπος παροχής ως κριτήριο για την εύρεση του ουσιαστικού κανόνα δικαίου κατά τους κανόνες σύγκρουσης του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου και τον Κανονισμό 593/2008 για το εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές (Ρώμη Ι)
2.
Ο τόπος πληρωμής ως καθοριστικός παράγοντας για τον υπολογισμό της τρέχουσας αξίας του ξένου νομίσματος (οφειλή σε ξένο νόμισμα)
3.
Ο τόπος παροχής ως ενδεικτικό στοιχείο της εξαρτημένης εργασίας
4.
Ο τόπος παροχής ως προσδιοριστικό στοιχείο της αγοραίας ή χρηματιστηριακής τιμής ως τιμήματος στην πώληση
5.
Ο καθορισμός του τόπου του πλειστηριασμού (ΑΚ 428) από τον τόπο της παροχής
ΙΙΙ. Η μεταβολή του όρου
1.
Η μεταβολή του τόπου της παροχής ως μορφή αλλοίωσης της ενοχής
2.
Η μεταβολή του τόπου της παροχής ως μορφή ανανέωσης της ενοχής
VI. Η μεταβολή των συνθηκών
1. Η απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών
2. Η μεταβολή του τόπου ή της κατοικίας
3.
Η ρύθμιση του τόπου παροχής ως μέσο εξασφάλισης του κινδύνου οφειλέτη και δανειστή
3.1. Διαπλαστικές ρήτρες
3.2. Νομισματικές ρήτρες
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
Η «τοπική ενότητα» των εννόμων συνεπειών του τόπου της παροχής
§ 8. Ο τόπος παροχής ως βάση εθνικής κατά τόπον αρμοδιότητας και διεθνούς δικαιοδοσίας
Ι. Η συμφωνία των μερών για τον τόπο της παροχής
1.
Η επίδραση της συμφωνίας για τον τόπο της παροχής στο δικονομικό δίκαιο
1.1.
Η ρητή ή σιωπηρή συμφωνία των μερών ως προσδιοριστικό της νόμιμης αρμοδιότητας στοιχείο
1.2.
Η ρητή ή σιωπηρή συμφωνία των μερών ως προσδιοριστικό της αιρετής αρμοδιότητας στοιχείο
1.3.
Τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις εγκυρότητας μιας δικονομικής σύμβασης ανάλογα με τα έννομα αποτελέσματα που παράγει
2.
Ο προσδιορισμός του τόπου της παροχής με βάση την δικονομική σύμβαση
ΙΙ.
Ο τόπος εκπλήρωσης της επίδικης υποχρέωσης ως κανόνας για τον προσδιορισμό της κατά τόπον αρμοδιότητας
1. Εθνικό νομοθετικό πλαίσιο
1.1. Η ερμηνεία της ΚΠολΔ 33 (forum negotii)
1.1.1. Ο διφυής χαρακτήρας των ΑΚ
1.1.2. Η έννοια της επίδικης υποχρέωσης
1.1.3. Η περίπτωση της λήξασας αιτίας
1.1.4. Η έρευνα της αρμοδιότητας από το δικαστήριο
1.2. Η πρακτική εφαρμογή της ΚΠολΔ 33
1.2.1.
Αξιολόγηση του κριτηρίου του τόπου της παροχής στο ρυθμιστικό πλαίσιο της 33 ΚΠολΔ
α. Τα κομίσιμα χρέη
β.
Η ανάγκη ενός αυτόνομου προσδιορισμού του τόπου της παροχής στο δικονομικό δίκαιο
γ.
Η ειδική συντρέχουσα δωσιδικία του τόπου παροχής της εργασίας του εργαζόμενου
1.3.
Λοιπά δικονομικά ζητήματα σχετικά με τον τόπο της παροχής
1.3.1.
Η αναφορά στον τόπο της παροχής ως υποχρεωτικό ή μη στοιχείο της αγωγής
1.3.2. Ο τόπος της παροχής ως αντικείμενο απόδειξης
2. Συγκριτικές αναφορές
2.1.
Η δωσιδικία της δικαιοπραξίας (σύμβασης) στην γερμανική έννομη τάξη (§ 29 ΓερμΚΠολΔ)
2.1.1.
Η έννοια της επίδικης υποχρέωσης («streitige Verpflichtung»)
α.
Ο τόπος κατάρτισης της δικαιοπραξίας και ο τόπος εκπλήρωσης της παροχής
β.
Ο ακούσιος και ο εκούσιος τόπος της παροχής ως ειδική συντρέχουσα δικαιοδοτική βάση
2.2.
Η δωσιδικία της δικαιοπραξίας (σύμβασης) στο γαλλικό δίκαιο (άρθ. 46 ΓαλΚΠολΔ).
2.2.1.
Ο τόπος παροχής ως τόπος της αποτελεσματικής εκπλήρωσης της παροχής
2.2.2.
Ο «τόπος παροχής της σύμβασης» και όχι της επίδικης υποχρέωσης
2.3.
Η δωσιδικία της δικαιοπραξίας (σύμβασης) στο αυστριακό δίκαιο
2.3.1.
Η δωσιδικία της σύμβασης βάσει της βούλησης των μερών (§ 88 Ι JN)
2.3.2.
Η δωσιδικία της σύμβασης βάσει των πραγματικών συνθηκών (§ 88 II JN)
ΙΙΙ.
Η διεθνής δικαιοδοσία προς εκδίκαση διαφορών από σύμβαση κατά τις ρυθμίσεις του Κανονισμού ΒρΙα (Κανονισμός ΕΕ 1215/2012)
1.
Προσδιορισμός του τόπου της παροχής με παραπομπή στο ουσιαστικό δίκαιο
1.1.
Τα τρία στάδια προσέγγισης της ερμηνείας του άρθρου 7 παρ. 1 στοιχείο α' του ΚανΒρΙα – Ιστορική αναδρομή και πεδίο εφαρμογής
1.2. Προσδιορισμός του τόπου παροχής βάσει της lex causae
1.3. Πολλαπλότητα δωσιδικίας
1.4.
Η σημασία της διάκρισης των χρεών για τον προσδιορισμό του τόπου της παροχής
1.4.1. Περιπτωσιολογία επί απλής παροχής
α. Χρηματικά χρέη
β. Mη χρηματικά χρέη
1.4.2. Πολλαπλότητα παροχών
1.5.
Προσδιορισμός του τόπου της παροχής αυτόνομα από την φύση του πράγματος.
2. Αυτόνομος προσδιορισμός του τόπου παροχής
2.1.
Η συμβατική βούληση στον προσδιορισμό του τόπου της παροχής
2.1.1.
Συμφωνία εκπλήρωσης στον τόπο της χαρακτηριστικής παροχής
2.1.2.
Εκπλήρωση σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της αρχικής συμφωνίας
2.1.3.
Συμφωνία για τον τόπο της παροχής με κριτήριο την φύση του χρέους, τον νομικό χαρακτηρισμό του ως άρσιμου, κομίσιμου ή πέμψιμου και με αναφορά σε διεθνείς εμπορικούς όρους (incoterms)
2.1.4.
Αντί επιλόγου: Διάκριση υποκειμενικής και αντικειμενικής σύνδεσης της υπόθεσης με το δικάζον forum
2.2.
Η νομοθετική βούληση στον προσδιορισμό του τόπου της παροχής
2.2.1.
Αυτόνομος εκ του νόμου προσδιορισμός του τόπου της παροχής
α. Το αυτοτελές κριτήριο σύνδεσης του τόπου της παροχής
β.
Διάκριση του τόπου παροχής του δικονομικού δικαίου από το ουσιαστικό δίκαιο.
2.2.2.
Συγκέντρωση της εκδίκασης όλων των υποθέσεων ενώπιον του ιδίου δικαστηρίου κράτους - μέλους
α. Αρμοδιότητα στον «κοινό τόπο» παροχής
β.
Ο «ενιαίος» ή «κοινός» τόπος παροχής ανεξαρτήτως της φύσης της παροχής
2.3.
Κριτήρια προσδιορισμού του στενού συνδέσμου της διαφοράς
2.3.1.
Ο τόπος της πραγματικής εκπλήρωσης της παροχής
α.
Ο προσδιορισμός του τόπου παράδοσης των εμπορευμάτων
α.α.
Η έννοια του τόπου παράδοσης ως τόπου πραγματικής εκτέλεσης της σύμβασης.
β.β.
Η έννοια του τόπου παράδοσης ως τόπου εκτέλεσης της χαρακτηριστικής παροχής
γ.γ.
Η διάκριση μεταξύ συμφωνίας για τον τόπο παροχής και συμφωνίας για τον τόπο παράδοσης κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 7 παρ. 1β ΚανΒρΙα
2.3.2. Ο προσδιορισμός του τόπου παροχής υπηρεσιών
2.3.3.
Η πολλαπλότητα των τόπων της παροχής (πολλοί τόποι)
α.
Καθορισμός του τόπου της παροχής με αντικειμενικά κριτήρια
α.α.
Περισσότεροι τόποι παροχής εντός του ιδίου κράτους – μέλους
β.β.
Περισσότεροι τόποι παροχής εντός διαφορετικών κρατών – μελών
α.α.α.
Περισσότεροι τόποι παροχής υπηρεσιών εντός διαφορετικών κρατών-μελών
β.β.β.
Περισσότεροι τόποι παράδοσης εντός διαφορετικών κρατών-μελών
γ.γ. Συμπερασματικά
β.
Καθορισμός του τόπου της παροχής με υποκειμενικά κριτήρια
3. Κοινά σημεία αναφοράς μεταξύ των εδαφίων
3.1. Ο τόπος που εκπληρώθηκε ή οφείλει να εκπληρωθεί η παροχή
3.1.1.
Ο τόπος της πραγματικής ή δυνητικής εκπλήρωσης της παροχής ως ενιαίος δικαιοδοτικός σύνδεσμος
3.1.2.
Η σχέση των κριτηρίων του τόπου της πραγματικής ή δυνητικής εκπλήρωσης της παροχής
3.1.3.
Το κριτήριο του τόπου της δυνητικής εκπλήρωσης κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 33 ΚΠολΔ
3.1.4. Το κριτήριο της δυνητικής εκπλήρωσης κατά την ΑΚ
3.2.
Ο πραγματικός έναντι του πλασματικού τόπου εκπλήρωσης της παροχής
3.3. Η λειτουργία του κριτηρίου της χαρακτηριστικής παροχής
3.4. Ο συμβατικός καθορισμός του τόπου της παροχής
3.5.
Διάκριση της συμφωνίας για τον τόπο της παροχής και της συμφωνίας για την δωσιδικία
IV. Ο «κοινός τόπος παροχής» ως νομολογιακό κεκτημένο
1. Η Γερμανική νομολογία
1.1. Περιεχόμενο της ερμηνευτικής κατασκευής
1.2. Θεμελιωτικοί λόγοι του κοινού τόπου της παροχής
1.2.1.
Η αμοιβαιότητα των παροχών μιας αμφοτεροβαρούς σύμβασης
1.2.2. Οι ειδικές συνθήκες και η φύση της συμβατικής σχέσης
1.2.3.
Ο τόπος στον οποίο ευρίσκεται το πράγμα, ως τόπος ανταλλαγής («Austauschort»).
1.2.4. Τα συναλλακτικά ήθη («Verkehrssitte»)
1.2.5.
Η εναρμονισμένη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ερμηνεία σε όλες τις υποθέσεις με ή χωρίς στοιχεία αλλοδαπότητας
2. Η εφαρμογή του κοινού τόπου στο ελληνικό δίκαιο
2.1.
Η δυνατότητα ενσωμάτωσης της νομικής ερμηνευτικής κατασκευής στο ελληνικό δίκαιο
2.2. Η επιλογή της δωσιδικίας της συνάφειας ως ικανοποιητική λύση
2.2.1. Η επιλογή της ρητής δωσιδικίας της συνάφειας
2.2.2.
Η δωσιδικία της συνάφειας συγκριτικά με την ερμηνευτική επιλογή του «κοινού τόπου της παροχής»
α.
Η αποκλειστική αρμοδιότητα του πρώτου επιληφθέντος δικαστηρίου
β.
Η συντρέχουσα αρμοδιότητα του δικαστηρίου του τόπου της χαρακτηριστικής παροχής
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
1. Έννοια του τόπου της παροχής και διακρίσεις
2.
Το ερμηνευτικό περιεχόμενο του τόπου παροχής στον ενιαίο νομοθετικό ευρωπαϊκό χώρο
3.
Ο προσδιορισμός του τόπου παροχής λόγω ανατροπής της σύμβασης και η συμφωνία με τα ερμηνευτικά συμπεράσματα της ΚΠολΔ 33 και της ΚανΒρΙα 7 παρ. 1β
4.
Διαφορές μεταξύ του κοινού τόπου παροχής ως νομολογιακού κεκτημένου και του δικονομικού τόπου παροχής της διάταξης του άρθρου 7 παρ. 1β ΚανΒρΙα
5.
Η σπουδαιότητα της χαρακτηριστικής παροχής ως βάσεως προσδιορισμού τοπικής αρμοδιότητας
§ 9. Το υλικό αντικείμενο ως κριτήριο προσδιορισμού του τόπου παροχής
Ι. Υποχρεώσεις χωρίς υλικό αντικείμενο
1.
Θετικές ενέργειες – Πώληση και παροχή υπηρεσιών χωρίς υλικό αντικείμενο
1.1.
Οι συμβάσεις πώλησης και παροχής υπηρεσιών μέσω διαδικτύου και τα κριτήρια διάκρισης των προτεινόμενων λύσεων
1.1.1.
Ο τόπος παροχής (ουσιαστικός και δικονομικός) μιας συναφθείσας και εκπληρωτέας μέσω διαδικτύου σύμβασης πώλησης
α.
Η φύση του χρέους ως άυλου και η εφαρμογή της ΑΚ 320 για τον προσδιορισμό του ουσιαστικού τόπου παροχής
β.
Ο προσδιορισμός του δικονομικού τόπου παροχής σύμφωνα με το πραγματολογικό κριτήριο της 7 παρ. 1β ΚανΒρΙα
1.1.2.
Ο τόπος παροχής (ουσιαστικός και δικονομικός) μιας συναφθείσας και εκπληρωτέας μέσω διαδικτύου σύμβασης παροχής υπηρεσιών
Συμπερασματικά
2. Αποθετικές ενέργειες
2.1. Αποχή
2.1.1. Συμφωνία για αποχή σε ορισμένο τόπο
2.1.2. Έλλειψη συμφωνίας ως προς τον τόπο παροχής
2.1.3.
Η αντικειμενική αδυναμία προσδιορισμού του τόπου της παροχής
2.2. Ανοχή
Συμπερασματικά
1. Γενικά
2. Απορρέουσες έννομες συνέπειες
ΙΙ. Υποχρεώσεις με υλικό αντικείμενο
1.
Ο τόπος παροχής των συναφθέντων αλλά μη εκπληρωθέντων μέσω διαδικτύου συμβάσεων
1.1. Ηλεκτρονικές δημοπρασίες
1.2.
Τόπος εκπλήρωσης της παροχής του δημιουργού στο πλαίσιο εκδοτικής σύμβασης
2. Ο τόπος παροχής σε τραπεζικές συναλλαγές
2.1.
Τόπος καταβολής χρηματικής παροχής μέσω εμβάσματος (υλική εκπλήρωση)
2.2.
Τόπος παροχής επί μεταφοράς κεφαλαίων με πίστωση (άυλη εκπλήρωση)
2.2.1. Προσδιορισμός του είδους της οφειλής
2.2.2. Ο τόπος διάθεσης του χρηματικού ποσού στον δικαιούχο
Συμπερασματικά
Ειδικά συμπεράσματα κεφαλαίου
Τόπος παροχής και υλική συσχέτιση
Συμπεράσματα
Επίμετρο
Βιβλιογραφία
Ελληνική
Ξενόγλωσση
Ηλεκτρονικές πηγές