Μ. Κουδελή, Η υποστήριξη της κατηγορίας υπό το πρίσμα του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, 2022
Η γενομένη στο πλαίσιο του νέου ΚΠΔ μεταρρύθμιση των διατάξεων που αφορούν τη θέση του αδικηθέντος ως διαδίκου, αλλά και τις προϋποθέσεις ενεργητικής και παθητικής νομιμοποίησής κινητοποίησε ευλόγως το επιστημονικό ενδιαφέρον, καθόσον η ειδικότερη θεματική έχει ευρύτερες δικαιικές, πρακτικές και κοινωνικές προεκτάσεις, συνδέεται με σύνθετους παράγοντες και συνιστά διαδραστικό και εξελικτικό φαινόμενο.
Στο παρόν έργο καταγράφονται και αναλύονται ειδικά ζητήματα της πράξης, ενώ επιχειρείται να ενταχθούν αυτά συστηματικά και να ερμηνευτούν υπό το φως των αναγκαίων δικαιοκρατικών κριτηρίων και της αξιακής δομής του δικονομικού συστήματός μας. Το έργο αναπτύσσει με ευρύτητα, μεθοδολογική σαφήνεια και αναλυτικότητα το νέο νομικό πλαίσιο του θεσμού της υποστήριξης κατηγορίας, προβαίνοντας σε γόνιμες συγκρίσεις των επιμέρους διατάξεων του προϊσχύσαντος και ισχύοντος ΚΠΔ και σε καίριες διαπιστωτικές κρίσεις που αναδύονται μέσα από τον διάλογο θεωρίας και νομολογίας.
Η ανάπτυξη εκκινεί με μια συνοπτική παράθεση των αλλαγών που επήλθαν στις σχετικές διατάξεις και ακολουθεί η επεξεργασία της νομικής φύσης του θεσμού. Στα επόμενα κεφάλαια διερευνώνται διεξοδικά θεματικές όπως της ενεργητικής νομιμοποίησης του υποστηρίζοντος την κατηγορία και αποτυπώνονται σαφείς θέσεις για μια σειρά ζητημάτων που απασχολούν την επιστήμη. Στη συνέχεια, ιχνηλατείται η νομοθετική πορεία για τη ρύθμιση της παθητικής νομιμοποίησης, οι τυπικές προϋποθέσεις και τα διαδικαστικά στάδια, το δικαίωμα παραίτησης και τα δικαιώματα που αποκτά ο εν λόγω διάδικος, με αναλυτική παράθεση αυτών στα κατ’ ιδίαν διαδικαστικά στάδια και με έμφαση σε όσα του αναγνωρίζονται το πρώτον υπό το ισχύον καθεστώς, ενώ το έργο ολοκληρώνεται με ερμηνευτικές παρατηρήσεις αναφορικά με το ζήτημα της παραπομπής των ανεκκαθάριστων αξιώσεων και του δικαιώματος του διαδίκου να «τρέπει» τη δήλωσή του απλώς προς υποστήριξη της κατηγορίας παραιτούμενος από τις αστικές του διεκδικήσεις.
Από τις ως άνω σύντομες καταγραφές καθίσταται πρόδηλο ότι το παρόν έργο αποτελεί μια σύνθετη επιστημονική συμβολή, χρήσιμη τόσο για τον επιστημονικό διάλογο όσο και για τους εφαρμοστές του Δικαίου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ANTI ΠΡΟΛΟΓΟY
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
Ι. Νομική φύση του θεσμού «υποστήριξης της κατηγορίας», όπως αυτή διαμορφώνεται υπό το πρίσμα των αλλαγών που επήλθαν με το νέο ΚΠΔ
ΙΙ. Ουσιαστικές προϋποθέσεις νομιμοποίησης
Α. Ενεργητική νομιμοποίηση για παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας
1. Ουσιαστικές προϋποθέσεις παραδεκτού
1.1. Αποζημίωση και αποκατάσταση από το έγκλημα
1.2. Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης
1.3. Χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης
2. Η αμεσότητα της ζημίας από το έγκλημα
Β. Το ενεργό της αξιώσεως πλέον μόνον κατά το χρόνο δήλωσης της παράστασης.
Γ. Δικαιούμενα σε παράσταση πρόσωπα
1. Φυσικά πρόσωπα (ενήλικοι - ανίκανοι - ανήλικοι)
2. Νομικά πρόσωπα: Ανώνυμες εταιρείες - Ε.Π.Ε.- Μονοπρόσωπες Ε.Π.Ε. - Ι.Κ.Ε. - Ο.Ε. - Ε.Ε. - Εταιρείες υπό πτώχευση και υπό εκκαθάριση
3. Το Ελληνικό Δημόσιο
4. Ενώσεις προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα - Αστικές εταιρείες - Αφανείς εταιρείες - Κοινοπραξίες - Ιεροί Ναοί - Ιερές Μονές
5. Περιπτώσεις που ρυθμίζονται από ειδικούς ποινικούς νόμους
6. Οι κληρονόμοι ως δικαιούχοι. Φυσικά πρόσωπα - Νομικά πρόσωπα (οιονεί καθολική διαδοχή)
Δ. Παθητική νομιμοποίηση
ΙΙΙ. Δίκες ανεπίδεκτες παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας
IV. Τυπικές προϋποθέσεις νομιμοποίησης
Α. Διατυπώσεις της δήλωσης
Β. Περιεχόμενο της δήλωσης
Γ. Χρόνος υποβολής της δήλωσης
1. Κατά την προδικασία
2. Κατά την προπαρασκευαστική του ακροατηρίου διαδικασία
3. Κατά την επ’ ακροατηρίω διαδικασία
Δ. Καταβολή τέλους παράστασης για υποστήριξη της κατηγορίας.
V. Παραίτηση από την υποστήριξη της κατηγορίας
VI. Ο παραστάς προς υποστήριξη της κατηγορίας ως διάδικος - δικαιώματα που του προσδίδει η ιδιότητα αυτή
VII. Μη νόμιμη παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας 123.
Α. Αντιρρήσεις κατά της παράστασης
Β. Αυτεπάγγελτος έλεγχος
Γ. Συνέπειες αυτής
VIII. Η μεταβατική διάταξη του άρθρου 588 του νέου ΚΠΔ (ν. 4620/2019)
ΕΠΙΛΟΓΟΣ