Μ. Ανδριανάτου, Αναπροσαρμογή επιχειρηματικών πιστωτικών συμβάσεων λόγω της οικονομικής κρίσης, 2022
Το παρόν έργο μελετά τις δυνατότητες αναπροσαρμογής των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που πηγάζουν από μια πιστωτική σύμβαση, συναφθείσα μεταξύ ενός πιστωτικού ιδρύματος και μιας επιχείρησης.
Σχετικά εξετάζονται όλα τα είδη συμβάσεων που αφορούν τη χρηματοδότηση μιας επιχείρησης από πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από την ειδικότερη μορφή που λαμβάνει ο δανεισμός. Έτσι, γίνεται λόγος τόσο για βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, μέσω ανοίγματος πιστώσεως, όσο και για μακροπρόθεσμη, μέσω επιχειρηματικού δανείου. Ειδική αναφορά γίνεται στην περίπτωση της χρηματοδότησης επιχειρηματικού σχεδίου, όπου οι διαφοροποιήσεις στη λειτουργία της σύμβασης και τα συμφέροντα των συμβαλλόμενων σε αυτήν οδηγούν σε διαφοροποιημένες σκέψεις ως προς την αναπροσαρμογή της. Παράλληλα, αντικείμενο μελέτης αποτελούν και οι πιο σύνθετες συμβάσεις του ομολογιακού και του κοινοπρακτικού δανείου.
Οι ανάγκες αναπροσαρμογής εξετάζονται στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης και νοούνται ως σχετιζόμενες με αυτήν. Τέλος, διερευνώνται δυνατότητες αναπροσαρμογής τόσο εξωδικαστικά, όσο και δια της δικαστικής οδού, πάντοτε όμως στο πλαίσιο του αστικού δικαίου και ειδικότερα της γενικής ρήτρας της καλής πίστης. Στο ίδιο πλαίσιο αξιοποιούνται και οι διατάξεις του πτωχευτικού δικαίου, αλλά και άλλες ρυθμίσεις του αστικού δικαίου, όπως λ.χ. τα γενικότερα ισχύοντα επί ανώμαλης εξέλιξης των ενοχών.
Το έργο ολοκληρώνεται με πλούσια συμπεράσματα και λύσεις γύρω από τα ανωτέρω ζητήματα, ενώ παράλληλα επιχειρείται η διατύπωση προτάσεων προς τον εφαρμοστή του δικαίου, για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πίνακας Περιεχομένων
Ευχαριστίες
Πίνακας Περιεχομένων
Βασικές Συντομογραφίες
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
I. Αντί προλόγου
II. Ερευνητικό αντικείμενο και πλαίσιο
III. Εναρκτήριες σκέψεις - υποθέσεις εργασίας
IV. Δομή
Β. Τραπεζικές επιχειρηματικές πιστωτικές συμβάσεις
I. Η παροχή πίστωσης γενικά
II. Το νομικό πλαίσιο των τραπεζικών πιστώσεων
1. Γενικά
2. Η εφαρμογή του ν. 2251/1994
III.
Διαπραγματευτική ισχύς και κατανομή κινδύνων στην πιστωτική σύμβαση
IV. Βασικοί όροι και στοιχεία της τραπεζικής πιστωτικής σύμβασης
1.
Νομική φύση και βασικά χαρακτηριστικά των τραπεζικών πιστώσεων
2. Επιτόκιο
3. Η τήρηση ανοικτού/αλληλόχρεου λογαριασμού
4. Παρεπόμενες υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών
5. Ειδικότερα η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας
α.
Ο έλεγχος πιστοληπτικής ικανότητας ως υποχρέωση του πιστωτικού ιδρύματος
β.
Διενέργεια και αποτελέσματα του ελέγχου - η ευθύνη του πιστωτικού ιδρύματος
V. Βασικά είδη επιχειρηματικών πιστώσεων
1. Άνοιγμα πίστωσης
2. Επιχειρηματικό δάνειο και χρηματοδότηση επιχειρηματικού σχεδίου
3. Ομολογιακό και κοινοπρακτικό δάνειο
Γ. Η ελληνική οικονομική κρίση και το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων
I. Σύντομη ανασκόπηση της πορείας της κρίσης
1. Η ελληνική οικονομία μέχρι την εκδήλωση της κρίσης
2.
Η διεθνής οικονομική κρίση του 2008 και η μεταφορά της στην Ελλάδα
II. Οι επιπτώσεις της κρίσης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα
1.
Συνέπειες για την ελληνική αγορά και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα
2. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των επιχειρήσεων
III. Η νομοθετική και νομολογιακή αντιμετώπιση της κρίσης
1. Αλλαγές στο δημόσιο τραπεζικό δίκαιο
2. Ειδική νομοθεσία για τη ρύθμιση οφειλών
3. Ειδικότερα ο ν. 3869/2010
4. Ο ν. 4354/2015 για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων
5. Δάνεια σε ελβετικό φράγκο
6. Το συναφές ζήτημα των εμπορικών μισθώσεων
Δ. Η αναπροσαρμογή των πιστωτικών συμβάσεων
I. Αυτόνομη/εξωδικαστική αναπροσαρμογή
1. Ιδιωτική αυτονομία
2. Συμβατική πρόβλεψη
3. Υποχρέωση αναδιαπραγμάτευσης συναγόμενη από την καλή πίστη
4. Ειδικότερα ο Κώδικας Δεοντολογίας ν. 4224/2013
II. Ετερόνομη/δικαστική αναπροσαρμογή
1. Γενικά για τη ρύθμιση των ΑΚ 388 και
α.
Εισαγωγικά – η απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών σε άλλες έννομες τάξεις
β.
Συστηματική κατάταξη των ΑΚ 388 και 288 και διάκριση από συγγενείς έννοιες
γ. Οι ΑΚ 388 και 288 ως εξαιρετικό και αναγκαστικό δίκαιο
δ. Η σχέση μεταξύ των ΑΚ 388 και
2. Προϋποθέσεις δικαστικής αναπροσαρμογής της πιστωτικής σύμβασης
α. Το δικαιοπρακτικό θεμέλιο της πιστωτικής σύμβασης
β. Η οικονομική κρίση ως απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών
γ. Υπέρμετρη επάχθεια της παροχής του πιστολήπτη
δ. Ειδικότερα η σχέση παροχής-αντιπαροχής στην πιστωτική σύμβαση
ε.
Αντικειμενική και υποκειμενική ισοδυναμία παροχών - το ζήτημα των συγκριτικών στοιχείων
στ. Η σημασία της καλόπιστης συμπεριφοράς του πιστολήπτη
3. Περιεχόμενο της αναπροσαρμογής
α. Γενικές παρατηρήσεις
β. Τρόποι αναπροσαρμογής της πιστωτικής σύμβασης
γ. Η θέση της ελληνικής νομολογίας
Ε. Συμπεράσματα - Τελικές σκέψεις
I. Σύνοψη βασικών παρατηρήσεων και ευρημάτων
II.
Συμπερασματικές τοποθετήσεις - σημεία προς περαιτέρω προβληματισμό
Παραρτήματα
I. Νομολογία
1. Ελληνική
α. Αναπροσαρμογή δανείων
β. Αναπροσαρμογή εμπορικών μισθώσεων
γ. Αναπροσαρμογή συμβάσεων έργου
δ. Δάνεια σε ελβετικό φράγκο
ε. Καταχρηστικό κλείσιμο αλληλόχρεου λογαριασμού
στ. Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων
ζ. Άλλες δικαστικές αποφάσεις
2. Ξένη
II. Νομοθεσία
1. Τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό δίκαιο
2. Ειδική νομοθεσία για την αντιμετώπιση της κρίσης
3. Μη εξυπηρετούμενα δάνεια
4. Προστασία καταναλωτή
5. Άλλα χρήσιμα νομοθετικά κείμενα
Βιβλιογραφία
I. Ελληνική
II. Ξένη
III. Ιστότοποι