Γ. Μάτσος, Η φορολογική ενημερότητα, 2022

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Συντομογραφίες

Εισαγωγή: Δίκαιο και Γραφειοκρατία

Α. Εννοιολογικές διευκρινίσεις

Β. Εκφάνσεις της γραφειοκρατίας

Γ. Μεθοδολογική γραμμή

Κεφάλαιο Πρώτο

Ισχύοντες κανόνες και δογματική ανάλυση

της φορολογικής ενημερότητας

Α. Νομοθετική αφετηρία

1. Ονοματολογία της φορολογικής ενημερότητας

2. Το βασικό πλαίσιο του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας

Β. Κανονιστικό περιεχόμενο του θεσμού

1. Συναλλακτικές απαγορεύσεις και περιορισμοί

2. Είδη οφειλών που επηρεάζουν την έκδοση του αποδεικτικού

3. Αντιμετώπιση ρυθμισμένων και λοιπών μη ληξιπρόθεσμων οφειλών

4. Η παραβίαση της υποχρέωσης υποβολής φορολογικών δηλώσεων

5. Λοιπές περιστάσεις διακινδύνευσης μελλοντικά απαιτητών οφειλών

Γ. Προοιμιακή δογματική ανάλυση

1.

Το υποκρυπτόμενο ουσιαστικό δίκαιο πίσω από το ‘δικαιολογητικό’ του αποδεικτικού ενημερότητας

2.

Ουσιαστική και διαδικαστική αντιστροφή της σχέσης επιτρεπτού - απαγορευμένου

3. Ο άμεσα παρεπόμενος χαρακτήρας των δυσμενών συνεπειών

4. Συνέπειες εκ της κατάργησης των εγγυήσεων της διοικητικής πράξης

5. Το αποδεικτικό ενημερότητας ως διοικητική αστυνόμευση

Δ. Τυποποίηση των συναλλακτικών απαγορεύσεων

1. Η σημασία της ορθής τυποποίησης

2. Το αποδεικτικό ενημερότητας υπό το πρίσμα των κριτήριων Engel

3.

Έννομες συνέπειες διασφαλιστικού και εξαναγκαστικού χαρακτήρα

4.

Νομικές και πραγματολογικές συνέπειες ειδικώς εκ της απαγόρευσης διάθεσης ακινήτων

5. Έννομες συνέπειες όμοιες με αναγκαστική κατάσχεση ή δήμευση

6. Το αποδεικτικό ενημερότητας ως αποδεικτικό φερεγγυότητας;

7.

Η μη υποβολή φορολογικών δηλώσεων και οι λοιπές περιπτώσεις προληπτικής δέσμευσης του αποδεικτικού ενημερότητας

Ε. Από τη διασφάλιση στην είσπραξη: Η ‘βεβαίωση οφειλής’

1. Ρυθμιστικό πλαίσιο: Το άρθρο 12 παρ. 6 ΚΦΔ και η Πολ. 1275/2013

2. Η μεταβίβαση απαιτήσεων κατά φορέων του δημοσίου

3.

Η μεταβίβαση του τιμήματος από την εκούσια εκποίηση ακινήτου

4.

Τελεολογία της ‘βεβαίωσης οφειλής’ – Διαφορές από την εκχώρηση

5. Συρροή φορολογικής και ασφαλιστικής ‘βεβαίωσης οφειλής’

ΣΤ.

Συνδυαστική επισκόπηση αποδεικτικού ενημερότητας και ‘βεβαίωσης οφειλής’

1.

Η φορολογική ενημερότητα ως εισπρακτικό υπερπρονόμιο του δημοσίου

2.

De facto επέκταση του υπερπρονομίου σε περιπτώσεις μη έκδοσης ‘βεβαίωσης οφειλής’

Ζ. Ενδιάμεση σύνοψη των συνταγματικής φύσεως ζητημάτων

1.

Ανεπίτρεπτη η νομοθετική εξουσιοδότηση προς τον διοικητή ΑΑΔΕ

2.

Ο παραμερισμός των δικαιοκρατικών εγγυήσεων της διοικητικής πράξης

3. Η εκβιαστική μεταχείριση του διοικουμένου

4.

Δήμευση εκχωρηθεισών απαιτήσεων επί ελλείψεως ενημερότητας του εκχωρητή

Κεφάλαιο Δεύτερο

Ιστορία του δικαίου της φορολογικής ενημερότητας

Α. Η σημασία της διερεύνησης του ιστορικού πλαισίου

Β. Το καθεστώς του άρθρου 9 παρ. 2 ν. 2097/1952

1. Η εξουσιοδοτική διάταξη και οι πρώτες κανονιστικές πράξεις

2. Το καθεστώς της Υ.Α. 247793/1956

3.

Οι περιορισμοί της φυσικής ελευθερίας υπό το πρίσμα του τότε ρυθμιστικού πλαισίου φορολογικής συμμόρφωσης

4.

Σύγκριση των συναλλακτικών περιορισμών της Υ.Α. 247793/1956 με αυτούς του σημερινού καθεστώτος

5. Δογματική θεώρηση των καθεστώτων του ν. 2097/1952

Γ. Τα καθεστώτα φορολογικής ενημερότητας υπό τον νόμο 1882/1990

1. Οι εξουσιοδοτικές διατάξεις του άρθρου 26 ν. 1882/1990

2. Το καθεστώς της Υ.Α. 2048300/1990

3. Δογματική θεώρηση της Υ.Α. 2048300/1990

4. Η ενδιάμεση Υ.Α. 1013368/1999

5. Καθ’ οδόν προς το σημερινό καθεστώς: Η Υ.Α. 1109793/1999

α)

Συναλλακτικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις της Υ.Α. 1109793/1999

β)

Η ‘ενημερότητα με παρακράτηση’ για ακίνητα – Η γένεση της ‘βεβαίωσης οφειλής’

6.

Δογματική αποτίμηση του καθεστώτος της Υ.Α. 1019793/1999

Δ.

Ο παράλληλος θεσμός της απαγόρευσης θεώρησης βιβλίων και στοιχείων κατά τον ΚΒΣ

Ε.

Μεταβολές του θεσμικού και διοικητικού πλαισίου της φορολογίας με επιρροή επί του θεσμού της φορολογικής ενημερότητας

1. Η ανάπτυξη του μηχανογραφικού συστήματος Taxis

2. Η αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα

ΣΤ. Συνολική αποτίμηση των προϊσχυσάντων καθεστώτων

1. Από τον κυρωτικό προς τον διασφαλιστικό χαρακτήρα του θεσμού

2. Συμπεράσματα από το παρελθόν για το παρόν και το μέλλον

Κεφάλαιο Τρίτο

Στοιχεία συγκριτικού δικαίου

Α.

Φορολογική ενημερότητα: Ελληνική πρωτοτυπία ή συνήθης διεθνής πρακτική;

1. Γαλλία

2. Γερμανία

3. Κύπρος

Β. Αποτίμηση της δικαιοσυγκριτικής επισκόπησης

Κεφάλαιο Τέταρτο

Συνταγματικά και συστηματικά προβλήματα

από τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων

Α. Συνταγματικότητα της γενικής δέσμευσης περιουσίας

1. Εφαρμογή των αρχών του δικαίου της αναγκαστικής εκτέλεσης

2. Δικαιώματα ιδιωτών αντίστοιχα με της φορολογικής ενημερότητας

3.

Η γενική και μόνιμη ‘συντηρητική κατάσχεση’ υπέρ του δημοσίου ως παραβίαση της ΕΣΔΑ

Β.

Εφαρμοστέες γενικές αρχές στη σχέση ιδιωτών δανειστών και του δημοσίου ως δανειστή

Γ. Το πρόβλημα της προσωρινής δικαστικής προστασίας

Δ. Τελικά συμπεράσματα

Λημματικό ευρετήριο