Π. Αλικάκος/Ι. Δεληκωστόπουλος/Γ. Διαμαντόπουλος..., Ασφαλιστικά Μέτρα και Ακίνητα, 2024

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Κυριότερες συντομογραφίες

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΠολΔ

Ευγενία Φερεντίνου, Δ.Ν. ΕΚΠΑ, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Δικηγόρος

Η παροχή προσωρινής έννομης προστασίας κατά τον ΚΠολΔ: Προϋποθέσεις λήψης και κατηγορίες ασφαλιστικών μέτρων επί ακινήτων· ζητήματα του ρυθμιστικού πλαισίου εκδίκασής τους

1. Αντί προλόγου: δικαιολογητικός σκοπός της διαδικασίας παροχής προσωρινής έννομης προστασίας κατά τον ΚΠολΔ

2. Αναλυτικότερα: βασικές πτυχές της διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων κατά τον ΚΠολΔ και η υπερνομοθετική της κατοχύρωση

3. Οι προϋποθέσεις λήψης ασφαλιστικών μέτρων και οι δύο κατηγορίες αυτών, με άξονα αναφοράς το ασφαλιστέο δικαίωμα

3.1. Το ασφαλιστέο δικαίωμα

3.2. Οι πραγματικές συνθήκες διακινδύνευσης του ασφαλιστέου δικαιώματος

3.3. Ειδικότερα, τα συντηρητικά και ρυθμιστικά ασφαλιστικά μέτρα επί ακινήτων

4. Το ρυθμιστικό πλαίσιο εκδίκασης αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων

4.1. Στάδιο προπαρασκευής της συζήτησης και εξέλιξη αυτής

4.1.1. Ορισμός δικασίμου

4.1.2. Κλήτευση αντιδίκου

4.1.2.1. Καθορισμός προθεσμίας κλήτευσης

4.1.2.2. Η εξαίρεση του άρθρου 687 § 1 ΚΠολΔ

4.1.3. Συνέπειες μη τήρησης των διατυπώσεων του άρθρου 686 ΚΠολΔ

4.1.4. Εκδίκαση με τήρηση πρακτικών και σύμπραξη γραμματέα· μαγνητοφώνηση διαδικασίας

4.1.5. Ορισμός προθεσμίας για την άσκηση αγωγής

4.1.6. Εξάρτηση ασφαλιστικού μέτρου από εγγυοδοσία

4.2. Η ευρεία εξουσία του δικαστηρίου στο πεδίο της απόδειξης

4.2.1. Πιθανολόγηση, αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου κατά τη συλλογή του πραγματικού υλικού και προαπόδειξη

4.2.2. Η αποδεικτική πρωτοβουλία του δικαστηρίου ως αντιστάθμισμα της δικονομικής απουσίας ορισμένου διαδίκου, ιδίως του καθ’ ου επί παράλειψης κλήτευσής του (άρθρ. 687 § 1 ΚΠολΔ)

4.2.3. Ο συσχετισμός της αυτεπάγγελτης ενέργειας του δικαστηρίου στο πεδίο της απόδειξης με τη διακριτική του εξουσία να διαμορφώσει το περιεχόμενο του ασφαλιστικού μέτρου

4.3. Το περιεχόμενο της απόφασης του δικαστηρίου των ασφαλιστικών μέτρων

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ

Πέτρος Αλικάκος, Δ.Ν., Πρόεδρος Πρωτοδικών, Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης

Ασφαλιστικά μέτρα νομής

I. Εισαγωγή

ΙΙ. Δικονομικά ζητήματα

ΙΙΙ. Ουσιαστικά ζητήματα

1. Οριοθέτηση από την οροφοκτησία

2. Ρύθμιση της προστασίας στην περίπτωση της συννομής.

3. Τύχη και προστασία της νομής κατά τη λήξη ενοχικών σχέσεων

α) Πώληση με παρακράτηση κυριότητας

β) Μίσθωση και χρηματοδοτική μίσθωση

γ) Χρησιδάνειο

δ) Παρακατάθεση

ε) Ανάκληση δωρεάς

στ) Σύμβαση έργου

Παναγής Α. Χριστοδούλου, Eπισκ. Λέκτορας Τμήματος Νομικής Philips University, Δ.Ν., Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Δικηγόρος

Η προσωρινή ρύθμιση κατάστασης επί ακινήτων

1. Εισαγωγή

2. Η προσωρινή ρύθμιση της καταστάσεως ως ουσιώδης έκφανση αποτελεσματικής προσωρινής δικαστικής προστασίας

3. Η σύνδεση της προσωρινής ρυθμίσεως της καταστάσεως με το ασφαλιστέο δικαίωμα

4. Η διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου και ο απαιτούμενος βαθμός δικανικής πεποιθήσεως για την διαταγή των προσωρινών μέτρων των άρθρ. 731 επ. ΚΠολΔ

5. Η προσωρινή ρύθμιση της καταστάσεως στο πεδίο του δικαίου των ακινήτων

5.1. Μισθωτικές έννομες σχέσεις

5.2. Σύμβαση κατασκευής έργου

5.3. Κοινωνία δικαιώματος επί ακινήτου

5.4. Οριζόντια ιδιοκτησία ή οροφοκτησία

5.4.1. Νομολογιακά δεδομένα

5.5. Η προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως στο πεδίο του γειτονικού δικαίου

5.5.1. Περιορισμοί του δικαιώματος κυριότητας

α. Ανοχή εκπομπών

β. Επιβλαβείς εγκαταστάσεις

γ. Κίνδυνος πτώσης οικοδομής

δ. Απαγόρευση εκσκαφής

ε. Μερική ανοικοδόμηση εντός γειτονικού ακινήτου

στ. Η χορήγηση αδείας διόδου

ζ. Ανοχή επισκευών σε γειτονικό ακίνητο

η. Ορόσημα όμορων ακινήτων

θ. Υποχρεώσεις από τη ροή υδάτων σε ακίνητα

6. Προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως και κληρονομικές έννομες σχέσεις

7. Η αναστολή της αναγκαστικής εκτελέσεως ως προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως

8. Συμπερασματικά

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ

Ιωάννης Στ. Δεληκωστόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο

Η συντηρητική κατάσχεση ακινήτων

Ι. Εν είδει προλεγομένων: Συντηρητική κατάσχεση κάθε κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη ή προσημείωση υποθήκης;

ΙΙ. Προϋποθέσεις του παραδεκτού. Διαδικαστικά ζητήματα

1. Αντικείμενο της συντηρητικής κατάσχεσης ακινήτων

2. Προϋποθέσεις του παραδεκτού της αιτήσεως. Επιβολή συντηρητικής κατάσχεσης επί ακινήτου. Δημοσιότητα

3. Αυτοδίκαιος χαρακτήρας της άρσης της συντηρητικής κατάσχεσης επί μη ασκήσεως αγωγής για την κύρια απαίτηση. Αίτηση του άρθρου 702 ΚΠολΔ

ΙΙΙ. Αρμοδιότητα για την αναστολή εκτέλεσης συντηρητικής κατασχέσεως του άρθρου 724 ΚΠολΔ

1. Το βασικό λάθος (‘Kardinalfehler’) που έχει προκύψει από τις αποφάσεις των Εφετείων και οι δευτερογενείς επιπτώσεις του στον αναιρετικό έλεγχο

2. Η θέση μας από το παρελθόν

3. Συμπερασματικές παρατηρήσεις ως προς την αυτοδύναμη επιβολή συντηρητικής κατάσχεσης κατ’ άρθρο 724 ΚΠολΔ

IV. Τροπή της συντηρητικής κατάσχεσης σε αναγκαστική κατάσχεση

V. Ο έλεγχος νομιμότητας από τον υποθηκοφύλακα και από τον προϊστάμενο του κτηματολογικού γραφείου

Βασίλειος Α. Χατζηϊωάννου, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ., Δικηγόρος

Το ασφαλιστικό μέτρο της προσημείωσης υποθήκης (μετά το ν. 4842/2021)

Ι. Έννοια, περιεχόμενο και πρακτική σπουδαιότητα

ΙΙ. Η κατ’ αντιδικία χορήγηση προσημείωσης υποθήκης

1. Προϋποθέσεις

(α) Γενικά

(β) Ασφαλιζόμενη απαίτηση

(γ) Επικείμενος κίνδυνος της απαίτησης

2. Έννομο συμφέρον

3. Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση

4. Ρύθμιση της αρμοδιότητας μετά το ν. 4842/2021. Κριτική.

5. Ορισμένο αίτησης

6. Περιεχόμενο απόφασης

ΙΙΙ. Η συναινετική προσημείωση υποθήκης

ΙV. Η αυτοδύναμη εγγραφή προσημείωσης υποθήκης

V. Αντί επιλόγου

Άννα Εμ. Πλεύρη, Επίκ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Εκλεγμένη Επίκ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η δικαστική μεσεγγύηση επί ακινήτων

Ι. Η δικαστική μεσεγγύηση ως ασφαλιστικό μέτρο εν γένει. Έννοια και λειτουργία

ΙΙ. Πράγματα που τίθενται υπό δικαστική μεσεγγύηση

ΙΙΙ. Γενικές προϋποθέσεις λήψης ασφαλιστικών μέτρων

IV. Προϋποθέσεις για τη λήψη του ασφαλιστικού μέτρου της δικαστικής μεσεγγύησης και περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να διαταχθεί αυτό

V. Ευχέρεια ή μη του δικάζοντος δικαστηρίου να επιλέξει έτερο ασφαλιστικό μέτρο κατ’ άρθρο 692 § 1 ΚΠολΔ

VI. Νομιμοποίηση και αρμοδιότητα του Δικαστηρίου

Α. Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση των διαδίκων

Β. Καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου.

VII. Απόφαση επί της αίτησης για λήψη του ασφαλιστικού μέτρου της δικαστικής μεσεγγύησης

VIII. Εφαρμοζόμενες διατάξεις του ασφαλιστικού μέτρου της συντηρητικής κατάσχεσης σε αυτό της δικαστικής μεσεγγύησης

Ιωάννα Κολιλέκα, Ειρηνοδίκης

Σφράγιση, απογραφή και αποσφράγιση επί ακινήτων

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η σφράγιση πραγμάτων

Α. Έννοια της σφραγίσεως

Β. Προϋποθέσεις

Γ. Διαδικασία

Δ. Έννομες συνέπειες της σφράγισης

ΙΙΙ. Η απογραφή πραγμάτων

Α. Έννοια της απογραφής

Β. Διάδικοι

Γ. Διαδικασία

ΙV. Η αποσφράγιση πραγμάτων

Α. Έννοια της αποσφραγίσεως

Β. Προϋποθέσεις

Γ. Διαδικασία

V. Διαφορές σχετικές με τη σφράγιση, την απογραφή και την αποσφράγιση

VΙ. Αποτίμηση

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ, ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Κωνσταντίνος Παπαχρήστου-Δημητράς, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο, υπ. Δ.Ν. ΑΠΘ, Δικηγόρος

Ασφαλιστικά μέτρα επί ακινήτων στην τροχιά του Εθνικού Κτηματολογίου

I. Εισαγωγή στην προσωρινή προστασία ακινήτων σε καθεστώς κτηματολογίου

ΙΙ. Καταχώριση στο οικείο κτηματολογικό φύλλο των ασφαλιστικών μέτρων που επάγονται σύσταση, αλλοίωση ή κατάργηση εγγραπτέων δικαιωμάτων επί ακινήτων

ΙΙΙ. Άρνηση καταχώρισης ασφαλιστικών μέτρων που επάγονται σύσταση, αλλοίωση ή κατάργηση εγγραπτέων δικαιωμάτων επί ακινήτων

IV. Ασφαλιστικά μέτρα στο πλαίσιο κτηματολογικής δίκης

V. Απαγόρευση μεταβολής της νομικής κατάστασης ακινήτου δια της καταχωρίσεως προσωρινής διαταγής (ΚΠολΔ 691 Α § 3)

VΙ. Κατακλείδα

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Γεώργιος Ν. Διαμαντόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο

Η διακριτική εξουσία του δικαστηρίου κατά την επιλογή και διαμόρφωση του περιεχομένου του διατασσόμενου ασφαλιστικού μέτρου επί ακινήτων

Ι. Προλεγόμενα

ΙΙ. Νομική φύση της εξουσίας του δικαστηρίου προς επιλογή του «κατάλληλου ασφαλιστικού μέτρου» (άρθρ. 692 § 1 ΚΠολΔ)

ΙΙΙ. Αναδίφηση νομολογιακών δεδομένων της διακριτικής εξουσίας του δικαστηρίου στην επιλογή του «κατάλληλου ασφαλιστικού μέτρου» στο πεδίο της ακίνητης περιουσίας

α. Ο περιορισμός της δικαστικής διακριτικής εξουσίας εντός της κατηγορίας του ασφαλιστικού μέτρου (συντηρητικού/ρυθμιστικού) που ζητείται από τον αιτούντα, κατά την κρατούσα θέση

β. Η αποδέσμευση της δικαστικής διακριτικής εξουσίας από το είδος του αιτούμενου ασφαλιστικού μέτρου, σύμφωνα με αντίθετη άποψη

γ. Η νομολογιακή αποτύπωση των περιορισμών από τον κανόνα του ηπιότερου μέτρου στην επιλογή και διαμόρφωση του περιεχομένου του ασφαλιστικού μέτρου που διατάσσεται επί ακινήτου

ΙV. Επίμετρο

Βιβλία του Διευθυντή της σειράς Γεωργίου Διαμαντόπουλου.