Μ. Καϊάφα-Γκμπάντι/Θ. Παπακυριάκου, Στοιχεία Ενωσιακού Ποινικού Δικαίου, 2η έκδ., 2019

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

1. Ενωσιακό Ποινικό Δίκαιο και Συνθήκη της Λισσαβώνας: Βασικά χαρακτηριστικά και προκλήσεις

1.1. Θεμελιώδης οργάνωση υπερκρατικών οργανισμών, παρέμβασή τους στο πεδίο της ποινικής καταστολής και ταυτότητα του ποινικού δικαίου

1.2. Το πλαίσιο αρχών που προσδιορίζουν τις παρεμβάσεις της ΕΕ στον τομέα της ποινικής καταστολής

1.3. Η ταυτότητα του διαγραφόμενου από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας μοντέλου οργάνωσης της ποινικής καταστολής μεταξύ ΕΕ και κρατών μελών

1.4. Άξονες της ποινικής καταστολής στην ΕΕ - Κομβικά χαρακτηριστικά και ελλείμματα

1.4.1. Η βασική κατεύθυνση της ευρωπαϊκής παρέμβασης στον τομέα της ποινικής καταστολής

1.4.2. Τα πεδία αρμοδιότητας και το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής παρέμβασης στον τομέα της ποινικής καταστολής

1.4.2.1. Εναρμόνιση των κανόνων του ουσιαστικού ποινικού δικαίου

1.4.2.2. Παρεμβάσεις στο πεδίο του ποινικού δικονομικού δικαίου

1.4.3. Οι ρυθμίσεις για τα ευρωπαϊκά όργανα στο πεδίο της ποινικής καταστολής - Αναζητώντας τα χαρακτηριστικά τους με σημείο αναφοράς τις αρχές του κράτους δικαίου και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων

1.5. Προκλήσεις

2. Το Ουσιαστικό Ενωσιακό Ποινικό Δίκαιο: Βασικοί άξονες εναρμόνισης

2.1. Η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε

2.1.1. Από τη Σύμβαση PIF μέχρι την οδηγία του 2017: η δυναμική της προσπάθειας της ΕΕ για την ποινική προστασία των οικονομικών της συμφερόντων

2.1.2. Η Σύμβαση PIF και τα πρωτόκολλά της

2.1.3. Οι προσπάθειες για την ποινική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ μετά τη Σύμβαση PIF και μέχρι τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισσαβώνας

2.1.4. Η ποινική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισσαβώνας και η οδηγία του 2017 (ΕΕ 2017/1371)

2.1.4.1. Η νομική βάση της οδηγίας

2.1.4.2. Το περιεχόμενο της οδηγίας

2.1.4.2.1. Η έννοια των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

2.1.4.2.2. Ο ορισμός της «απάτης» κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

2.1.4.2.3. Κυρώσεις

2.1.4.2.4. Άλλα ποινικά αδικήματα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης

2.1.4.2.5. Συμμετοχή, απόπειρα, ευθύνη νομικών προσώπων και δικαιοδοσία

2.1.4.2.6. Παραγραφή

2.1.5. Συμπεράσματα και υποχρεώσεις των εθνικών εννόμων τάξεων

2.1.6. H ενσωμάτωση της ενωσιακής νομοθεσίας στο εθνικό μας δίκαιο

2.2. Η ποινική αντιμετώπιση της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα

2.2.1. Εισαγωγικά: Το φαινόμενο της διαφθοράς και το ενωσιακό θεσμικό πλαίσιο για την ποινική αντιμετώπισή της

2.2.2. Βασικοί άξονες αναφοράς και αναγκαίες διευκρινίσεις

2.2.3. Διεύρυνση της αξιόποινης έννοιας της διαφθοράς πέραν της δωροδοκίας;

2.2.4. Η ποινικοποίηση της δωροδοκίας στο δημόσιο τομέα: το αξιόποινο της δωροληψίας και δωροδοκίας των υπαλλήλων της Ένωσης και των κρατών μελών της

2.2.4.1. Το θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2.2.4.2. Η ενσωμάτωση της ποινικής καταστολής της δωροδοκίας των υπαλλήλων της Ένωσης και των κρατών μελών της στο εθνικό μας δίκαιο

2.2.5. Βασικά χαρακτηριστικά της ενσωμάτωσής του ενωσιακού θεσμικού πλαισίου για την ποινική αντιμετώπιση της δωροληψίας και δωροδοκίας ενωσιακών υπαλλήλων και υπαλλήλων των κρατών μελών στην ελληνική έννομη τάξη

2.3. Η ποινική αντιμετώπιση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα

2.3.1. Η ενωσιακή νομοθεσία για τη δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα και το προστατευόμενο έννομο αγαθό

2.3.1.1. Δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα στο πλαίσιο «επιχειρηματικών δραστηριοτήτων»

2.3.1.2. Δωροδοκία προκειμένου να τελέσει ο δωροδοκούμενος πράξη «κατά παράβαση των καθηκόντων του»

2.3.1.3. Δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα χωρίς παραπέρα (δυνητική έστω) επίδραση των πράξεων που συνιστούν παράβαση καθήκοντος σε οικονομικά ή άλλα μεγέθη

2.3.1.4. Το προστατευόμενο από την ποινικοποίηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα έννομο αγαθό

2.3.2. Η ενσωμάτωση της καταστολής της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα στο εθνικό μας δίκαιο

2.4. Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στην ΕΕ και το ποινικό δίκαιο της προ-προληπτικής καταστολής

2.4.1. Εισαγωγικά

2.4.2. Η οδηγία (ΕΕ) 2017/541 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Μια πρώτη εικόνα των αξιόποινων συμπεριφορών

2.4.3. Τα αδικήματα που αποτελούν στόχο της εναρμόνισης-Κριτική προσέγγιση

2.4.3.1. Το τρομοκρατικό έγκλημα

2.4.3.2. Η συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα και η καθοδήγηση αυτής

2.4.3.3. Τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες

2.4.3.3.1. Η δημόσια «υποκίνηση» σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος

2.4.3.3.2. Η «στρατολόγηση» τρομοκρατών

2.4.3.3.3. Η «εκπαίδευση» τρομοκρατών

2.4.3.3.4. Η παρακολούθηση εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων

2.4.3.3.5. Τα ταξίδια με σκοπό την τρομοκρατία και η οργάνωση ή διευκόλυνσή τους

2.4.3.3.6. Η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας

2.4.3.3.7. Λοιπά εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες

2.4.4. Οι ποινές και η αρχή της αναλογικότητας

2.4.5. Το άπλωμα της δικαιοδοσίας για την πρόληψη της τρομοκρατίας

2.4.6. Η ταυτότητα των ρυθμίσεων: προς ένα ευρωπαϊκό προ-προληπτικό ποινικό δίκαιο χωρίς όρια

2.4.7. Oι υποχρεώσεις των κρατών μελών: αποκαθιστώντας τις επιταγές του κράτους δικαίου

2.4.8. Οι ευρύτερες ανάγκες

2.5. Η οριοθέτηση του αξιοποίνου του οργανωμένου εγκλήματος

2.5.1. Η πρόταση της Επιτροπής του 2005-Προς ανίχνευση των πραγματικών στόχων

2.5.2. Οι ενωσιακές ρυθμίσεις

2.5.2.1. Εγκλήματα που τελούνται στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης

2.5.2.2. Η έννοια της εγκληματικής οργάνωσης

2.5.2.3. Αξιόποινες πράξεις σχετικά με τη συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση ή με τη συμφωνία για ανάπτυξη δραστηριότητας εγκληματικής οργάνωσης

2.5.2.4. Η ευθύνη των νομικών προσώπων

2.5.2.5. Η ρύθμιση της δικαιοδοσίας

2.5.3. Οι στόχοι των ρυθμίσεων

2.5.4. Τα σημεία αιχμής για τον εθνικό νομοθέτη

2.6. Η ποινική αντιμετώπιση των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών

2.6.1. Εισαγωγικά

2.6.2. Το ενωσιακό και διεθνές θεσμικό πλαίσιο για την ποινική προστασία από επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών

2.6.2.1. Η συνθετότητα της εικόνας και η συγκριτική της διερεύνηση

2.6.2.2. Οι λόγοι θέσπισης της νέας οδηγίας της ΕΕ και τα βασικά ερωτήματα

2.6.2.3. Η συγκριτική εικόνα της οριοθέτησης του αξιοποίνου των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών σε ενωσιακό και διεθνές πλαίσιο

2.6.2.3.1. Μια πρώτη προσέγγιση

2.6.2.3.2. Οι αξιόποινες συμπεριφορές

2.6.2.3.3. Οι κυρώσεις

2.6.2.3.4. Οι επιλογές της ΕΕ για το αξιόποινο των επιθέσεων κατά συστημάτων πληροφοριών: συγκριτική αξιολόγηση σ’ ένα συμπέρασμα

2.6.3. H οδηγία και η ελληνική έννομη τάξη: σημεία προσαρμογής και προβλήματα

3. Το Δικονομικό Ενωσιακό Ποινικό Δίκαιο

3.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

3.1.1. Το ά. 82 ΣΛΕΕ ως κεντρική ρύθμιση του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου για την οριοθέτηση των στόχων και των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στο πεδίο του δικονομικού ποινικού δικαίου

3.1.2. Σχέση του ά. 82 ΣΛΕΕ με άλλες ποινικοδικαιικές ρυθμίσεις του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου

3.2. Αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και εργαλεία υλοποίησής της

3.2.1. Βασικά χαρακτηριστικά της αρχής και δικαιοκρατικοί προβληματισμοί

3.2.1.1. Κανονιστικό περιεχόμενο και ιστορική εξέλιξη της αρχής

3.2.1.2. Κίνδυνοι από την εφαρμογή της αρχής και δυνατότητες απάμβλυνσής τους

3.2.1.3. Η εξέλιξη της ενωσιακής νομολογίας σχετικά με την οριοθέτηση της αρχής

3.2.1.4. Η εξέλιξη του ενωσιακού δευτερογενούς δικαίου σχετικά με την οριοθέτηση της αρχής

3.2.1.5. Σχέση της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης με τις ενωσιακές εναρμονιστικές αρμοδιότητες

3.2.1.6. Εμβέλεια και προβλεπόμενα νομικά εργαλεία για την υλοποίηση της αρχής

3.2.2. Εργαλεία του παράγωγου δικαίου με αντικείμενο την υλοποίηση της αρχής

3.2.2.1. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που διατάσσουν τη σύλληψη και προσαγωγή προσώπων ενώπιον της δικαιοσύνης – Το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης

3.2.2.2. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που διατάσσουν τη συλλογή αποδείξεων – Η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας

3.2.2.3. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που επιβάλλουν ποινές στέρησης της ελευθερίας

3.2.2.4. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που επιβάλλουν χρηματικές κυρώσεις

3.2.2.5. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που επιβάλλουν κατάσχεση ή δήμευση οργάνων ή προϊόντων του εγκλήματος

3.2.2.6. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων που επιβάλλουν περιοριστικούς όρους – Το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Επιτήρησης

3.2.2.7. Αμοιβαία αναγνώριση ερήμην αποφάσεων

3.2.2.8. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων για σκοπούς πέραν της εκτέλεσης των οριζόμενων σε αυτές ποινών

3.2.2.9. Αμοιβαία αναγνώριση αποφάσεων για την προστασία θυμάτων ή μαρτύρων – Η Ευρωπαϊκή Εντολή Προστασίας

3.3. Εναρμόνιση των εθνικών δικονομικών δικαίων

3.3.1. Ratio και όρια της ενωσιακής εναρμονιστικής αρμοδιότητας στο δικονομικό πεδίο

3.3.2. Δυνατότητες των κρατών μελών να αποκλίνουν από τους ελάχιστους κοινούς κανόνες

3.3.3. Ελάχιστοι κοινοί κανόνες για το αμοιβαίως παραδεκτό των αποδείξεων

3.3.4. Ελάχιστοι κοινοί κανόνες για τα δικαιώματα των προσώπων στην ποινική διαδικασία

3.3.4.1. Νομικές βάσεις και ιστορική εξέλιξη της εναρμόνισης

3.3.4.2. Το δικαίωμα σε διερμηνεία και μετάφραση

3.3.4.3. Το δικαίωμα ενημέρωσης ως προς τα δικαιώματα και την κατηγορία

3.3.4.4. Το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο και το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα

3.3.4.5. Το τεκμήριο αθωότητας και το δικαίωμα για παρουσία στη δίκη

3.3.4.6. Ειδικές δικονομικές εγγυήσεις για παιδιά

3.3.4.7. Το δικαίωμα σε δικαστική αρωγή

3.3.4.8. Προστασία μαρτύρων

3.3.5. Ελάχιστοι κοινοί κανόνες για τα δικαιώματα των θυμάτων

3.3.5.1. Πράξεις του παράγωγου δικαίου πριν τη Συνθήκη της Λισσαβώνας

3.3.5.2. Πράξεις του παράγωγου δικαίου μετά τη Συνθήκη της Λισσαβώνας

3.3.6. Ελάχιστοι κοινοί κανόνες για άλλα στοιχεία της ποινικής διαδικασίας

3.3.7. Ρήτρα επείγουσας αναστολής της νομοθετικής διαδικασίας εναρμόνισης και απλοποιημένη διαδικασία ενισχυμένης συνεργασίας

3.3.7.1. Ratio της ρήτρας επείγουσας αναστολής της νομοθετικής διαδικασίας

3.3.7.2. Πεδίο εφαρμογής της ρήτρας

3.3.7.3. Προϋποθέσεις ενεργοποίησης της ρήτρας και δικαστικός έλεγχος αυτών

3.3.7.4. Η απλοποιημένη διαδικασία ενισχυμένης συνεργασίας

3.4. Αρχή της διαθεσιμότητας των πληροφοριών και ενωσιακά συστήματα πληροφοριών

3.4.1. Η αρχή της διαθεσιμότητας των πληροφοριών

3.4.1.1. Μέτρα διευκόλυνσης της συνεργασίας πέραν της αμοιβαίας αναγνώρισης αποφάσεων

3.4.1.2. Έννοια και ιστορική εξέλιξη της αρχής της διαθεσιμότητας των πληροφοριών

3.4.2. Ενωσιακά συστήματα πληροφοριών

3.4.2.1. Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS)

3.4.2.2. Το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS)

3.4.2.3. Το Σύστημα Πληροφοριών για την Αντιπαραβολή Δακτυλικών Αποτυπωμάτων (Eurodac)

3.4.2.4. To Τελωνειακό Σύστημα Πληροφοριών (CIS)

3.4.2.5. Το Σύστημα Πληροφοριών Ευρωπόλ (EIS)

3.4.2.6. Λοιπά συστήματα και μηχανισμοί ανταλλαγής πληροφοριών

3.4.2.7. Ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των συστημάτων πληροφοριών

3.4.2.8. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός eu-LISA

3.4.3. Προστασία προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της επεξεργασίας

πληροφοριών

4. Ευρωπαϊκά Όργανα Ποινικής Καταστολής

4.1. Eurojust

4.1.1. Ιστορική εξέλιξη και σημερινές νομικές βάσεις

4.1.2. Οργανωτική δομή

4.1.3. Αρμοδιότητες

4.1.3.1. Πεδίο δράσης

4.1.3.2. Εύρος αρμοδιοτήτων

4.1.3.3. Ενάρξεις ποινικών ερευνών και εισηγήσεις για την κίνηση ποινικών

διώξεων

4.1.3.4. Συντονισμός ποινικών ερευνών και διώξεων

4.1.3.5. Επίλυση συγκρούσεων δικαιοδοσίας

4.1.3.6. Συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο και άλλους φορείς

4.1.3.7. Αδυναμία διενέργειας τυπικών δικονομικών πράξεων

4.1.4. Πολιτικός έλεγχος των δραστηριοτήτων της Eurojust

4.1.5. Προστασία προσωπικών δεδομένων

4.2. Ευρωπαϊκή Εισαγγελία

4.2.1. Ιστορική εξέλιξη και σημερινές νομικές βάσεις

4.2.1.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

4.2.1.2. Το Corpus Juris (1999-2000)

4.2.1.3. Η πρόταση της Επιτροπής ενόψει της Διακυβερνητικής Διάσκεψης της Νίκαιας (2000)

4.2.1.4. Η Πράσινη Βίβλος (2003)

4.2.1.5. Το ά. 86 ΣΛΕΕ

4.2.2. Διαδικασία σύστασης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας

4.2.2.1. Οι προβλέψεις του πρωτογενούς δικαίου

4.2.2.2. Η διαδικασία υιοθέτησης του κανονισμού 2017/1939

4.2.3. Οργανωτική δομή, αρμοδιότητες και έλεγχος

4.2.3.1. Οι προβλέψεις του πρωτογενούς δικαίου

4.2.3.1.1. Γενικές παρατηρήσεις

4.2.3.1.2. Οργανωτική δομή

4.2.3.1.3. Αρμοδιότητες

4.2.3.2. Οι προβλέψεις του κανονισμού 2017/1939

4.2.3.2.1. Οργανωτική δομή και εσωτερική κατανομή λειτουργιών

4.2.3.2.2. Αρμοδιότητες και σχέση με τις εθνικές αρχές

4.2.3.2.3. Διαδικαστικές εγγυήσεις, έλεγχος και προστασία προσωπικών δεδομένων

4.2.3.2.4. Σχέση με την Eurojust

4.2.4. Εριζόμενα ζητήματα και προοπτικές

4.2.4.1. Ενστάσεις πριν την υιοθέτηση του κανονισμού

4.2.4.2. Προβλήματα και ενστάσεις μετά την υιοθέτηση του κανονισμού

4.2.4.3. Προτάσεις προς την κατεύθυνση δημιουργίας και άλλων ενωσιακών

οργάνων

4.3. Ευρωπόλ

4.3.1. Ιστορική εξέλιξη και σημερινές νομικές βάσεις της Ευρωπόλ

4.3.2. Οργανωτική δομή

4.3.2.1. Οι προβλέψεις του πρωτογενούς δικαίου

4.3.2.2. Οι προβλέψεις του κανονισμού 2016/794

4.3.3. Αρμοδιότητες

4.3.3.1. Οι προβλέψεις του πρωτογενούς δικαίου

4.3.3.2. Οι προβλέψεις του κανονισμού 2016/794

4.3.3.2.1. Πεδίο δράσης

4.3.3.2.2. Επισκόπηση αρμοδιοτήτων

4.3.3.2.3. Συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών

4.3.3.2.4. Αιτήματα έναρξης ή συντονισμού ποινικών ερευνών

4.3.3.2.5. Συμμετοχή σε κοινές ομάδες έρευνας

4.3.4. Πολιτικός έλεγχος των δραστηριοτήτων της Ευρωπόλ

4.3.5. Προστασία προσωπικών δεδομένων

5. Θεμελιώδεις Εγγυητικές Αρχές του ΧΘΔ

5.1. Η αρχή της νομιμότητας (άρθρο 49 παρ. 1 και 2 ΧΘΔ)

5.1.1. Νομικές βάσεις

5.1.2. Πεδίο εφαρμογής

5.1.3. Κανονιστικό περιεχόμενο της αρχής n.c.n.p. sine lege

5.1.3.1. Επισκόπηση των επιμέρους προστατευτικών εκφάνσεων

5.1.3.2. Ιδιαιτερότητες σε σχέση με επιμέρους εκφάνσεις

5.1.3.3. Νοηματοδότηση της αρχής από την ενωσιακή νομολογία

5.1.3.4. Επίδραση της αρχής στην εμβέλεια άλλων αρχών του ενωσιακού δικαίου

5.1.3.5. Ισχύς για κυρώσεις που θεσπίζει και επιβάλλει η ίδια η ΕΕ

5.1.4. Κανονιστικό περιεχόμενο της αρχής lex mittior

5.2. Η αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 49 παρ. 3 ΧΘΔ)

5.2.1. Νομικές βάσεις

5.2.1.1. Η συμπληρωματική λειτουργία της αρχής σε σχέση με την αρχή της νομιμότητας

5.2.1.2. Η αναγνώριση της αρχής από την ενωσιακή νομολογία (και) ως γενικής αρχής του ενωσιακού δικαίου

5.2.2. Πεδίο εφαρμογής και κανονιστικό περιεχόμενο

5.2.2.1. Κανονιστικό περιεχόμενο σε σχέση με τη θέσπιση ποινικών κανόνων

5.2.2.2. Κανονιστικό περιεχόμενο σε σχέση με την εφαρμογή ποινικών κανόνων

5.3. Το τεκμήριο αθωότητας (άρθρο 48 παρ. 1 ΧΘΔ)

5.3.1. Νομικές βάσεις

5.3.2. Πεδίο εφαρμογής

5.3.2.1. Διαδικασίες και μέτρα υπαγόμενα στην εμβέλεια του τεκμηρίου

5.3.2.2. Διαδικασίες και μέτρα εξαιρούμενα της εμβέλειας του τεκμηρίου

5.3.2.3. Χρονικό σημείο ενεργοποίησης του τεκμηρίου

5.3.2.4. Χρονικό σημείο παύσης ισχύος του τεκμηρίου

5.3.2.5. Φορέας του δικαιώματος

5.3.2.6. Υπόχρεα πρόσωπα

5.3.3. Κανονιστικό περιεχόμενο

5.3.3.1. Προσδιορισμός του βάρους απόδειξης στο πλαίσιο της κρίσης για την ενοχή

5.3.3.2. Όρια και προϋποθέσεις χρήσης τεκμηρίων για την απόδειξη της ενοχής

5.3.3.3. Περιορισμοί σε σχέση με κρίσεις και δηλώσεις δικαστικών ή άλλων δημόσιων αρχών

5.3.3.4. Δικαιώματα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης

5.3.3.5. Μέτρα δικονομικού καταναγκασμού στην προδικασία

5.3.4. Εξαιρέσεις – Περιορισμοί

5.4. Τα δικαιώματα υπεράσπισης (άρθρο 48 παρ. 2 ΧΘΔ)

5.4.1. Νομικές βάσεις

5.4.2. Πεδίο εφαρμογής

5.4.3. Κανονιστικό περιεχόμενο

5.4.3.1. Επισκόπηση των επιμέρους δικαιωμάτων

5.4.3.2. Δικαίωμα ενημέρωσης σε σχέση με την κατηγορία

5.4.3.3. Δικαίωμα λήψης χρόνου και λοιπών διευκολύνσεων για την προετοιμασία υπεράσπισης

5.4.3.4. Δικαιώματα παράστασης στη δίκη, πρόσβασης σε δικηγόρο και δικαστικής αρωγής

5.4.3.5. Δικαίωμα τοποθέτησης επί της κατηγορίας

5.4.3.6. Δικαίωμα κλήσης και εξέτασης μαρτύρων

5.4.3.7. Δικαίωμα λήψης δωρεάν υπηρεσιών διερμηνείας και μετάφρασης

5.4.4. Εξαιρέσεις – Περιορισμοί

5.4.4.1. Περιορισμοί με βάση την αρχή της αναλογικότητας στη νομολογία του ΕΔΔΑ

5.4.4.2. Περιορισμοί με βάση την αρχή της αναλογικότητας στην ενωσιακή νομολογία

5.4.4.3. Ισχύς δικαιωμάτων υπεράσπισης σε διαδικασίες ενώπιον διοικητικών

αρχών

5.5. Η αρχή ne bis in idem (άρθρο 50 ΧΘΔ)

5.5.1. Ορολογικές διασαφήσεις

5.5.1.1. Το φαινόμενο των πολλαπλών διώξεων για το ίδιο συμβάν

5.5.1.2. Ενδοκρατικό ne bis in idem

5.5.1.3. Διακρατικό ne bis in idem

5.5.2. Νομικές βάσεις της αρχής

5.5.3. Εξέλιξη και νοηματοδότηση της αρχής στην ενωσιακή νομολογία

5.5.4. Προϋποθέσεις εφαρμογής της αρχής

5.5.4.1. Επισκόπηση

5.5.4.2. Χρονικό πεδίο εφαρμογής των ά. 54 ΣΕΣΣ και 50 ΧΘΔ

5.5.4.3. Ύπαρξη δύο τουλάχιστον ποινικών διαδικασιών

5.5.4.4. Ταυτότητα υποκειμένου και αντικειμένου των συγκρινόμενων

διαδικασιών

5.5.4.4.1. Ταυτότητα υποκειμένου

5.5.4.4.2. Ταυτότητα αντικειμένου («πράξης»)

5.5.4.5. Περάτωση της πρώτης διαδικασίας με αμετάκλητη απόφαση

5.5.4.6. Έκτιση της ποινής που επιβλήθηκε στην πρώτη διαδικασία

5.5.5. Περιορισμοί της αρχής

5.5.5.1. Το κλασσικό περιεχόμενο της αρχής

5.5.5.2. Ρητά προβλεπόμενοι περιορισμοί

5.5.5.3. Νομολογιακά αναγνωρισθέντες περιορισμοί με βάση το ά. 52 παρ. 1 ΧΘΔ.

5.5.6. Προληπτικές ρυθμίσεις για την αποφυγή πολλαπλών διώξεων στην ίδια

υπόθεση

5.5.6.1. Προτάσεις από ενωσιακά όργανα και επιστημονικές ομάδες

5.5.6.2. Η πρωτοβουλία της Ελλάδας για την έκδοση απόφασης-πλαίσιο (2003)

5.5.6.3. Η απόφαση-πλαίσιο 2009/948/ΔΕΥ και άλλες ενωσιακές πρωτοβουλίες

5.5.7. Η εφαρμογή των ά. 54 ΣΕΣΣ και 50 ΧΘΔ στην ελληνική έννομη τάξη

5.5.7.1. Η αρχική συρρίκνωση του πεδίου εφαρμογής του ά. 54 ΣΕΣΣ μέσω της διατύπωσης επιφυλάξεων κατά την κύρωση της ΣΕΣΣ

5.5.7.2. Η σιωπηρή κατάργηση των επιφυλάξεων που είχαν διατυπωθεί κατά την κύρωση της ΣΕΣΣ

5.5.7.3. Προβλήματα σε σχέση με την ενσωμάτωση διαδικασιών διαβούλευσης στο ελληνικό δικονομικό σύστημα

5.5.7.4. Διαδικαστικά ζητήματα αναφορικά με την εφαρμογή της αρχής ne bis in idem στη σχέση με κράτη μέλη της ΕΕ

5.5.7.5. Διαχείριση ζητημάτων δεδικασμένου στη σχέση με τρίτα κράτη

5.5.7.6. Ενδοκρατικό ne bis in idem στη σχέση διοικητικών και ποινικών

κυρώσεων