Θ. Παπαδάτου, Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος Α.Ε., 2η έκδ., 2005

Το σύγγραμμα αυτό αποτελείται ουσιαστικά από τρία μέρη. Το δεύτερο ασχολείται με το κλασσικό και ευρύτατα γνωστό είδος του Εξωτερικού-οικονομικού ή λογιστικού ελέγχου των Εταιρειών, σε συνδυασμό με τον Εσωτερικό Έλεγχο, γιατί η μεθοδολογία Εξωτερικού Ελέγχου που αναπτύσσεται είναι αυτή της «Αξιολόγησης του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου της επιχείρησης».

Στην παρούσα δεύτερη έκδοση γίνονται αναφορές, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο, στα ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ. Ο λόγος γι’ αυτές τις αναφορές είναι το γεγονός ότι οι Ανώνυμες Εταιρίες με μετοχές εισηγμένες σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, για τις διαχειριστικές χρήσεις που αρχίζουν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2004, υποχρεούνται να καταρτίζουν και δημοσιεύουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τα ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ. Τα πρότυπα αυτά επιβλήθηκαν από Κανονισμούς του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κανονισμοί που υιοθετήθηκαν με ειδική νομοθεσία και από την Ελλάδα.

Το πρώτο μέρος ασχολείται με τον Εσωτερικό Έλεγχο, που μέσα στα πλαίσια της Εταιρικής Διακυβέρνησης, η εφαρμογή του είναι υποχρεωτική για τις Ανώνυμες Εταιρείες, με μετοχές εισηγμένες σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά καθώς και για άλλες εταιρείες όπως Τράπεζες κ.λπ.2.

Το τρίτο μέρος, αναφέρεται σε νεώτερα είδη ελέγχου από άποψη χρονικής εμφάνισής τους αλλά και ολοκληρωτικής εξέλιξης των μεθόδων εφαρμογής τους, συγκεκριμένα τον Έλεγχο της διαχείρισης ή Έλεγχο της διοίκησης και τον Έλεγχο φυσικού περιβάλλοντος.

Ο Έλεγχος της διαχείρισης ή Έλεγχος της διοίκησης είναι ένα είδος ελέγχου που αφορά κυρίως στην Στρατηγική της επιχείρησης, την λήψη απόφασης, και την συνάφεια που υπάρχει μεταξύ στόχων και αποφά¬σεων. Ασχο¬λείται ακόμη με την αποτελεσματικότητα της εφαρμοσμένης διαχεί¬ρι¬σης στην επιχείρηση. Αξιολογεί κυρίως με ποιοτικά και όχι με ποσοτικά κριτήρια, γι’ αυτό ίσως το λόγο η μεθοδολογία του δεν έχει οριστικοποιηθεί, και αποτελεί ακόμη αντικείμενο μελέτης και έρευνας. Η μεθοδολογία που προτείνεται σ’ αυτό το σύγγραμμα είναι γενική και περιγραφική και σύμφωνη με τα γαλλικά δεδομένα για τον έλεγχο αυτό. Στο αντίστοιχο κεφάλαιο εκφράζεται περισσότερο ένας προβληματισμός, που είναι όλων των ειδικών ξένων επιστημόνων, σε σχέση με τα μέσα-εργαλεία και με τις μεθόδους διενέργειας του ελέγχου.

Ο Έλεγχος φυσικού περιβάλλοντος άρχισε πρόσφατα να εφαρμόζεται στην Ελλάδα σε εθελοντική βάση και η μεθοδολογία του είναι τυποποιημένη από τα διεθνή και κοινοτικά πρότυπα ISO 14001, ΕΜΑS και τελευταία από το SEΑ. Δεδομένου ότι η τελική έκφραση, κάθε είδους ελέγχου, είναι η παραγωγή και κοινοποίηση μιας αντίστοιχης πληροφορίας, και ότι για το κλασσικό είδος του Εξωτερικού Ελέγχου η πληροφορία αυτή παράγεται μέσω και από το λογιστικό σύστημα της επιχείρησης, ο ευρύτερος προβληματισμός που εκφράζεται, για τα νέα είδη ελέγχου, είναι αν το υπάρχον λογιστικό σύστημα μπορεί να παράγει πληροφορία για ποιοτικά και κατ’ ανάγκη μη μετρήσιμα μεγέθη, που είναι αυτά των κριτηρίων του Ελέγχου της διαχείρισης και του κατ’ επέκταση ελέγχου φυσικού περιβάλλοντος.

Ένας ακόμη προβληματισμός για τα πιο πάνω σύγχρονα είδη ελέγχου είναι το κατά πόσο και πώς μπορεί να ποσοτικοποιηθούν τα ποιοτικά κριτήρια και αποτελέσματα που οι έλεγχοι αυτοί εισάγουν. Με τον προβληματισμό αυτό δεν ασχολείται το παρόν σύγγραμμα.

Από τον πρόλογο του βιβλίου

Edition info

Title

Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος Α.Ε.

Εφαμοργές Διεθνών Λογιστικών Προτύπων - Έλεγχος της διαχείρισης - Σύστημα οικολογικής διαχείρισης και ελέγχου

Author

Theodora Papadatou

Edition

2nd ed.

ISBN

978-960-445-025-5

Pages

262

Price

€ 24.00

In stock

Table of contents +-

Εισαγωγικό σημείωμα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Εισαγωγικά στοιχεία

1.1. Προσδιορισμός της έννοιας του ελέγχου

1.2. Είδη ελέγχου

1.2.1. Οικονομικός έλεγχος

1.2.2. Εσωτερικός έλεγχος

1.2.2.1. Επίπεδα του εσωτερικού ελέγχου ή εσωτερικός έλεγχος μία έννοια διφορούμενη

1.2.3. Έλεγχος της διαχείρισης

1.2.4. Έλεγχος φυσικού περιβάλλοντος

1.3. Η εξέλιξη της έννοιας του ελέγχου

2. Νομικό πλαίσιο του ελέγχου στην Ελλάδα

2.1. Η ελεγκτική στην Ελλάδα - Ιστορική αναδρομή

2.2. Σύσταση και λειτουργία του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών

2.3. Αποκλειστικές αρμοδιότητες του Σ.Ο.Ε.Λ.

2.4. Σύνθεση του Σώματος

2.5. Όργανα του Σώματος

2.5.1. Γενική Συνέλευση

2.5.2. Εποπτικό Συμβούλιο

2.5.2.1. Αρμοδιότητες του Εποπτικού Συμβουλίου

2.6. Μητρώο Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών - Διορισμός - Ορκωμοσία

2.7. Εταιρείες ή Κοινοπραξίες Ελεγκτών

2.8. Σύσταση Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων

2.8.1. Οργάνωση της Ε.Λ.Τ.Ε.

2.9. Ελεγκτικό έργο

2.9.1. Εφαρμογή Ελληνικών Ελεγκτικών Προτύπων (Ε.Ε.Π.)

2.10. Πλεονεκτήματα απορρέοντα από την χρησιμοποίηση Ορκωτών Ελεγκτών

2.11. Εσωτερικός Έλεγχος

3. Διασφάλιση ποιότητας στον έλεγχο

3.1. Ασυμβίβαστα - απαγορεύσεις

3.2. Ανάθεση ελέγχου - Αμοιβή

3.3. Ευθύνη και πειθαρχικός έλεγχος

3.4. Διαγραφή από το Μητρώο

3.5. Ανεξαρτησία και αντικειμενικότητα

3.6. Ποιοτική επάρκεια εργασιών ελέγχου

Α΄ ΜΕΡΟΣ

Ο ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ,

ΓΕΝΙΚΑ

1. Μεθοδολογία ελέγχου

1.1. Γενικό σχέδιο εργασίας του ελεγκτή

1.1.1. Γενική γνωριμία της επιχείρησης

1.1.2. Αξιολόγηση του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

1.1.2.1. Έννοια του Εσωτερικού Ελέγχου

1.1.2.2. Τρόπος εκτέλεσης της αξιολόγησης του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

1.1.3. Έλεγχος λογαριασμών

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ο ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ, ΕΙΔΙΚΑ

Εισαγωγικό σημείωμα – Εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων

1. Πωλήσεις - Λογαριασμοί εισπρακτέοι

1.1. Στάδια της λειτουργίας – Υπηρεσίες που παρεμβαίνουν

1.2. Λογαριασμοί που αφορούν τη λειτουργία

1.3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

1.4. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία – Τρόπος αντιμετώπισής τους από τον Ελεγκτή

1.5. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

1.6. Τελικός έλεγχος λογαριασμών

Παράρτημα

2. Αγορές, Έξοδα εκμετάλλευσης και λογαριασμοί πληρωτέοι

2.1. Στάδια της λειτουργίας – Υπηρεσίες που παρεμβαίνουν

2.2. Λογαριασμοί που αφορούν τη λειτουργία

2.3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

2.4. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία – Τρόποι αντιμετώπισής τους από τους ελεγκτές

2.5. Αξιολόγηση του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

2.6. Τελικός έλεγχος λογαριασμών

2.7. Έξοδα προσωπικού

2.7.1. Στάδια και υπηρεσίες που παρεμβαίνουν

2.7.2. Λογαριασμοί που αφορούν στη λειτουργία

2.7.3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

2.7.4. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία. Τρόποι αντιμετώπισής τους από τον ελεγκτή

2.7.5. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

2.7.6. Έλεγχος λογαριασμών

Παράρτημα

3. Αποθέματα - Φυσική Απογραφή

3.1. Λογιστικά χαρακτηριστικά και λογιστικές αρχές που αφορούν στη λειτουργία

3.1.1. Διάκριση μεταξύ παγίων και αποθεμάτων

3.1.2. Προσδιορισμός της έννοιας του κόστους κτήσεως

3.1.3. Λογιστικός χειρισμός και αποτίμηση των αποθεμάτων για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (Δ.Λ.Π. 2)

3.1.4. Τα αποθέματα που εμφανίζονται στις οικονομικές καταστάσεις πρέπει να ανήκουν πράγματι στην επιχείρηση

3.1.5. Αναγκαστική ύπαρξη φυσικής απογραφής για τον προσδιορισμό των αποθεμάτων

3.2. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

3.3. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία – Τρόπος αντιμετώπισής τους από τον Ελεγκτή

3.4. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου της φυσικής απογραφής των αποθεμάτων

3.4.1. Οργάνωση της παρέμβασης του ελεγκτή

3.4.2. Σημεία που παρουσιάζουν κινδύνους

3.4.3. Προκαταρκτικές εργασίες της απογραφής

Παράρτημα

4. Χρηματικά Διαθέσιμα (Ταμείο-Τράπεζες)

4.1. Λογιστικές αρχές και λογαριασμοί που αφορούν στη λειτουργία

4.2. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

4.3. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία. Τρόποι αντιμετώπισής τους από τους ελεγκτές

4.4. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

4.5. Έλεγχος λογαριασμών

Παραδείγματα τεχνικών παραποίησης

5. Χρεώγραφα - Συμμετοχές. Έσοδα συμμετοχών και χρεωγράφων

5.1. Αναλυτικό περιεχόμενο του κυκλώματος

5.2. Λογαριασμοί που αφορούν το κύκλωμα

5.3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού ελέγχου

5.3.1. Αντικειμενικός σκοπός της λειτουργίας

5.3.2. Οργάνωση της διαδικασίας

5.4. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει το κύκλωμα

5.4.1. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κυκλώματος

5.4.2. Κυριότεροι κίνδυνοι σχετικοί με το κύκλωμα

5.4.3. Τρόποι αντιμετώπισης των κινδύνων από τους ελεγκτές

5.5. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

5.5.1. Επαλήθευση της πραγματικής ύπαρξης του συστήματος

5.5.2. Επαλήθευση της διαρκούς εφαρμογής του συστήματος

5.6. Έλεγχος λογαριασμών

6. Ακινητοποιήσεις - Πάγια περιουσιακά στοιχεία

6.1. Λογαριασμοί που αφορούν στη λειτουργία

6.2. Γενικές έννοιες και λογιστικές αρχές που αφορούν τις ακινητοποιήσεις

6.2.1. Ακινητοποιήσεις – Πάγια περιουσιακά στοιχεία

6.2.2. Αποσβέσεις

6.2.2.1. Γενικές αρχές λογισμού των αποσβέσεων

6.2.2.2. Άλλα γενικά θέματα σχετικά με τις αποσβέσεις

6.2.3. Βασικές λογιστικές αρχές σχετικές με τα πάγια στοιχεία

6.2.4. Λογιστικός χειρισμός των παγίων για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (I.A.S. 16 – Υλικά ενσώματα περιουσιακά στοιχεία)

6.2.4.1. Καταχώρηση των υλικών-Ενσωμάτων Ακινητοποιήσεων στο Ενεργητικό

6.2.4.2. Αρχική αποτίμηση των Ενσωμάτων Ακινητοποιήσεων

6.2.4.3. Έξοδα μετά την απόκτηση των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων

6.2.4.4. Αποτίμηση, μετά την αρχική καταχώρηση, των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων

6.2.4.5. Αποσβέσεις των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων

6.2.4.6. Απόσυρση και διάθεση των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων

6.2.4.7. Απομείωση των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων

6.2.5. Λογιστικός χειρισμός των παγίων για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (IAS 38 - Άϋλα-ασώματα περιουσιακά στοιχεία)

6.2.5.1. Καταχώρηση των άϋλων-ασωμάτων ακινητοποιήσεων στο Ενεργητικό

6.2.5.2. Αρχική αποτίμηση των άϋλων περιουσιακών στοιχείων

6.2.5.3. Έξοδα μετά την απόκτηση των άϋλων περιουσιακών στοιχείων

6.2.5.4. Αποτίμηση, μετά την αρχική καταχώρηση, των άϋλων περιουσιακών στοιχείων

6.2.5.5. Αποσβέσεις άϋλων περιουσιακών στοιχείων

6.2.6. Λογιστικός χειρισμός της “φήμης και πελατείας” για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (IAS 22 – Ενοποίηση επιχειρήσεων)

6.2.7. Λογιστικός χειρισμός των χρηματοδοτικών μισθώσεων για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (IAS 17 – Μισθώσεις)

6.2.8. Μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχέιων

6.3. Στάδια της διαδικασίας απόκτησης των πάγιων στοιχείων

6.4. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

6.5. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία, τρόποι αντιμετώπισής τους από τον ελεγκτή

6.6. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

6.7. Έλεγχος λογαριασμών

6.7.1. Επαλήθευση των υπολοίπων των λογαριασμών

6.7.2. Έλεγχος ειδικών προβλημάτων

7. Δάνεια και λοιπές υποχρεώσεις

7.1. Αναλυτικό περιεχόμενο του κυκλώματος

7.2. Λογαριασμοί που αφορούν στο κύκλωμα

7.3. Γενικές έννοιες πάνω στις οικονομικές πράξεις χρηματοδότησης

7.4. Λογιστικές αρχές που διέπουν τις οικονομικές πράξεις χρηματοδότησης

7.5. Λογιστικός χειρισμός των χρηματοοικονομικών εξόδων που προκύπτουν από δάνεια για τις εταιρείες που εφαρμόζουν Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (IAS 23 – Κόστος δανεισμού)

7.6. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός αξιόπιστου συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

7.7. Κυριότεροι πιθανοί κίνδυνοι που ενέχει η λειτουργία

7.8. Αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

7.9. Έλεγχος λογαριασμών

7.9.1. Γενικός έλεγχος λογαριασμών, έλεγχος της συνάφειας των λογαριασμών

7.9.2. Έλεγχος της πραγματικής ύπαρξης των δανείων

7.9.3. Έλεγχος του σεβασμού των ρητρών των δανείων

7.9.4. Έλεγχος των χρηματοοικονομικών εξόδων

Γ΄ ΜΕΡΟΣ

ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ

1. Ο έλεγχος της διαχείρισης