Θ. Πανάγος, Έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, 2014

Πρόλογος

Πρόλογος του συγγραφέα

Συντομογραφίες

Εισαγωγή

MEΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΥΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

1. Γενικά

2. Η άσκηση των δραστηριοτήτων στην υφαλοκρηπίδα

3. Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)

α) Η ΑΟΖ στο Δίκαιο της Θάλασσας

β) Η Ελληνική ΑΟΖ στις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας περί υδρογονανθράκων.

γ) Η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων υφαλοκρηπίδας ή της ΑΟΖ

δ) Η παρέμβαση των κρατικών οργάνων και των διοικητικών αρχών ως έκφραση της κρατικής κυριαρχίας

ε) Η αρμοδιότητα κατά την τέλεση αξιόποινων πράξεων

στ) Η αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων

ζ) Η αστυνόμευση επί της Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ

η) Η διοικητική αρμοδιότητα

θ) Η κοινωνική ασφάλιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ

1. Η ενωσιακή νομοθεσία για την αναζήτηση, την εξερεύνηση και την παραγωγή υδρογονανθράκων

α) Σκοπός της ενωσιακής νομοθεσίας

β) Αρχές και Κανόνες της ενωσιακής νομοθεσίας

2. Οι δραστηριότητες του τομέα των υδρογονανθράκων υπό το πρί­σμα

της Συνθήκης για τον Ενεργειακό Χάρτη (Energy Charter Treaty)

α) Γενικά

β) Το περιεχόμενο της Συνθήκης

γ) Οι ειδικότερες ρυθμίσεις της Συνθήκης για τον Ενεργειακό Χάρτη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

1. Γενικά

2. Το πλέγμα της λειτουργίας του τομέα

3. Τα κύρια στοιχεία της εν γένει νομοθεσίας που διέπει τον τομέα των υδρογονανθράκων

4. Η εθνική νομοθεσία που διέπει τον τομέα των υδρογονανθράκων

α) Το προϊσχύσαν δίκαιο

β) Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο

5. H Ορθή Πρακτική στον τομέα των υδρογονανθράκων (Good Oilfield Practice)

α) Γενικά- ορισμός

β) Χρήση της Ορθής Πρακτικής

γ) H Lex Petrolea

6. Η εισαγωγή του διοικητικού συστήματος

α) Ο ρόλος του κράτους

β) Το ειδικότερο περιεχόμενο του δημοσίου συμφέροντος στον το­μέα των υδρογονανθράκων

γ) Η σχέση μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού συμφέροντος

δ) Η επιλογή του φορέα για την άσκηση των δικαιωμάτων του Δημοσίου

7. Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων Α.Ε. (ΕΔΕΥ)

α) Η σύσταση του φορέα

β) Ο δημόσιος χαρακτήρας της εταιρείας

γ) Η εταιρική δομή

δ) Οι πράξεις της ΕΔΕΥ

ε) Η παροχή της έννομης προστασίας επί των πράξεων της ΕΔΕΥ

8. Η νομική σχέση μεταξύ του Δημοσίου και της ΕΔΕΥ

α) Η ιδιότητα του Δημοσίου στο συνολικό πλέγμα

β) Το περιεχόμενο της εξουσίας της ΕΔΕΥ

γ) Η φύση της έννομης σχέσης

δ) Η ευθύνη της ΕΔΕΥ απέναντι στο Δημόσιο

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ

1. Γενικά

2. Οι τρόποι παραχώρησης των δικαιωμάτων

3. Η παραχώρηση του δικαιώματος αναζήτησης

4. Η παραχώρηση των δικαιωμάτων της έρευνας και της εκμετάλλευσης

α) Οι τρόποι παραχώρησης

β) Οι διαδικασίες παραχώρησης

γ) Παραχώρηση με Διακήρυξη

δ) Παραχώρηση μετά από αίτηση ενδιαφερομένου

ε) Ειδικότερο περιεχόμενο της προκήρυξης στις περιπτώσεις που η διαδικασία κινείται μέσω Διακήρυξης, ή μετά από Αίτηση του ενδιαφερομένου

στ) Παραχώρηση με Ανοιχτή Πρόσκληση (open door)

ζ) Ειδικότερο περιεχόμενο της προκήρυξης για τη διαδικασία Ανοικτής Πρόσκλησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

ΟΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

1. Γενικά

2. Η έγκριση της σύμβασης

3. Η σύμβαση μίσθωσης

α) Περιεχόμενο της Σύμβασης

β) Η νομική φύση της σύμβασης μίσθωσης

γ) Υποχρεώσεις του αναδόχου

δ) Το μίσθωμα

ε) Τρόπος υπολογισμού του μισθώματος

4. Η Πρότυπη Σύμβαση (model agreement)

5. Η σύμβαση διανομής της παραγωγής

α) Περιεχόμενο της σύμβασης

β) Η νομική φύση της σύμβασης διανομής της παραγωγής

γ) Υποχρεώσεις του αναδόχου

δ) Το αντάλλαγμα

ε) Προσδιορισμός του ανταλλάγματος στη σύμβαση διανομής

6. Η διαφορά μεταξύ της σύμβασης μίσθωσης και της σύμβασης διανομής της παραγωγής

7. Η κατάταξη των συμβάσεων Μίσθωσης και Διανομής της Παραγωγής από πλευράς Δημοσίου Δικαίου

α) Ο δημόσιος χαρακτήρας των συμβάσεων

β) Ο προσδιορισμός του χαρακτήρα της δημόσιας σύμβασης με βάση τη λειτουργία της

γ) Ο χαρακτήρας της σύμβασης μίσθωσης

δ) Ο προσδιορισμός της σύμβασης μίσθωσης κατά την ενωσιακή νομοθεσία των δημοσίων συμβάσεων

ε) Η σύμβαση διανομής παραγωγής

8. Οι όροι σταθεροποίησης (stabilization clauses)

9. Συμμετοχή του Δημοσίου στην έρευνα και την εκμετάλλευση

10. Η πρόσβαση τρίτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

ΟΙ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ

1. Το Δημόσιο

2. Ο ανάδοχος

α) Τα πρόσωπα των αναδόχων

β) Ο όρος της αμοιβαιότητας

3. Η συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής αναδόχου

4. Η απαγόρευση του ελέγχου επί επιχείρησης και το περιεχόμενό του

5. Το ζήτημα των υπεράκτιων ή εξωχώριων εταιρειών

6. Κριτήρια επιλογής του αναδόχου

α) Κριτήρια στο πρόσωπο του αναδόχου

β) Εξειδίκευση των κριτηρίων επιλογής του αναδόχου

γ) Το περιεχόμενο της προσφοράς

δ) Αξιολόγηση των κριτηρίων

ε) Ο Διαχειριστής (Operator)

7. Κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

1. Δικαιώματα και υποχρεώσεις του αναδόχου στο στάδιο της έρευνας

α) Η διάρκεια του σταδίου της έρευνας

β) Παράταση της διάρκειας του σταδίου της έρευνας

γ) Υποχρεώσεις του αναδόχου μετά τη λήξη του σταδίου των ερευνών

2. Παραίτηση από το δικαίωμα της έρευνας

3. Αποδέσμευση Συμβατικής Περιοχής (Relinquishment)

4. Υποχρεώσεις του αναδόχου στην περίπτωση παραίτησης ή αποδέσμευσης

5. Δικαιώματα και υποχρεώσεις του αναδόχου στο στάδιο της εκμετάλλευσης

α) Υποχρέωση γνωστοποίησης ανακαλυφθέντος κοιτάσματος

β) Οριοθέτηση περιοχής εκμετάλλευσης

γ) Υποβολή προγραμμάτων, παράδοση υδρογονανθράκων, διάρ­-

κεια σταδίου εκμετάλλευσης

δ) Παραίτηση από το δικαίωμα της εκμετάλλευσης

6. Τρόπος εκτέλεσης της σύμβασης-Ανωτέρα βία

7. Μεταβίβαση των δικαιωμάτων της σύμβασης από τον ανάδοχο

α) H μεταβίβαση των δικαιωμάτων σε τρίτο

β) Η χορήγηση της συναίνεσης με την αρχική σύμβαση

γ) H μεταβίβαση των δικαιωμάτων σε συγγενή επιχείρηση

δ) H μεταβίβαση των δικαιωμάτων σε κοινοπρακτούν μέρος

ε) Η μεταβίβαση των δικαιωμάτων του Δημοσίου

8. Ενιαία έρευνα και εκμετάλλευση όμορων περιοχών (uniti­za­tion)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ

ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

1. Η εκτέλεση των εργασιών και των έργων

α) Υποχρεώσεις αναδόχου κατά το στάδιο της εκτέλεσης

β) Χορήγηση Αδειών

2. Υποχρεώσεις του αναδόχου κατά την εκτέλεση της σύμβασης μίσθωσης

α) Πρόγραμμα Εργασιών και Προϋπολογισμός

β) Πρόγραμμα Ανάπτυξης και Παραγωγής

3. Ανακάλυψη εμπορικώς εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος με βάση τη σύμβαση μίσθωσης

4. Κυριότητα υδρογονανθράκων

α) Κυριότητα των υδρογονανθράκων στη σύμβαση μίσθωσης

β) Κυριότητα των υδρογονανθράκων στη σύμβαση διανομής της παραγωγής

5. Εργολάβοι και υπεργολάβοι

6. Εισαγωγές, εξαγωγές, προμήθειες

7. Αλλοδαπό προσωπικό του αναδόχου

8. Υποχρέωση Εκπαίδευσης

9. Δικαίωμα του Δημοσίου για αγορά των παραγόμενων προϊόντων

10. Έλεγχος δραστηριοτήτων του αναδόχου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ

ΛΗΞΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

1. Λήξη του σταδίου εκμετάλλευσης

2. Λήξη σταδίου εκμετάλλευσης κατά τη σύμβαση μίσθωσης

3. Αναστολή και παράταση προθεσμιών

4. Έκπτωση αναδόχου

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

1. Γενικά

2. Τα απαιτούμενα σε μια περιβαλλοντική νομοθεσία

3. Η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος κατά τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας

4. Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων κατά το δίκαιο της Ένωσης

5. Η ενωσιακή μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος από υπεράκτιες δραστηριότητες του τομέα των υδρογονανθράκων

6. Η μέριμνα της προστασίας του περιβάλλοντος κατά την εθνική νομοθεσία

7. Η λειτουργία των Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

8. Οι υποχρεώσεις του αναδόχου επί των περιβαλλοντικών ζητημάτων κατά την Πρότυπη Σύμβαση

9. Μέτρα Ασφαλείας

10. Πόροι που τηρούνται για την προστασία του περιβάλλοντος

α) Ο Ειδικός Λογαριασμός που τηρείται στο Πράσινο Ταμείο

β) Οι πόροι του Ειδικού Λογαριασμού για τις δαπάνες κατά τη λήξη της εκμετάλλευσης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΥΟΝΤΑΙ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

1. Γενικά

2. Η παροχή έννομης προστασίας στο στάδιο της προδικασίας

3. Η επίλυση των διαφορών κατά την διάρκεια της εκτέλεσης της σύμβασης

α) Γενικά

β) Οι προκαταρκτικοί τρόποι άρσης των αμφισβητήσεων ή διαφορών

4. Η Τεχνική Συμβουλευτική Επιτροπή (Τechnical Advisory Com­mit­tee)

α) O σκοπός και οι αρμοδιότητες

β) Ο ρόλος και η σημασία της Τεχνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής

γ) Η Τεχνική Συμβουλευτική Επιτροπή κατά τις συμβάσεις μίσθωσης του Ελληνικού Δημοσίου

5. Ο Μόνος Εμπειρογνώμων (Sole Expert)

α) H λειτουργική θέση του Μόνου Εμπειρογνώμονα

β) Η νομική φύση του Μόνου Εμπειρογνώμονα

γ) Ο Μόνος Εμπειρογνώμων υπό το καθεστώς της σύμβασης μίσθωσης (lease agreement)

δ) Μόνος Εμπειρογνώμων και τρίτος για τον προσδιορισμό παροχής

ε) Διαιτητικός Πραγματογνώμων και Μόνος Εμπειρογνώμων

στ) Διαιτησία και Μόνος Εμπειρογνώμων

ζ) Τεχνικός Σύμβουλος και Μόνος Εμπειρογνώμονας

η) Ο χαρακτήρας της πράξης του Μόνου Εμπειρογνώμονα

θ) Ποιος μπορεί να είναι Μόνος Εμπειρογνώμονας

6. Η διαιτησία

α) Η γενική ρήτρα

β) Τι υπάγεται στη διαδικασία της διαιτησίας

γ) Η έννοια της διαφοράς

7. H διαδικασία της επίλυσης των διαφορών υπό το καθεστώς της Συνθήκης του Ενεργειακού Χάρτη

α) Γενικά

β) Η ακολουθούμενη διαδικασία

γ) Η διαιτητική διαδικασία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

1. Ο καθορισμός της αξίας των υδρογονανθράκων

α) Ο γενικός κανόνας

β) Ο προσδιορισμός της αξίας του αργού πετρελαίου στη σύμβαση μίσθωσης

γ) Ο προσδιορισμός της αξίας των λοιπών υδρογονανθράκων

δ) O προσδιορισμός της αξίας των υδρογονανθράκων κατά την Πρότυπη Σύμβαση

2. Η τήρηση του λογαριασμού των εσόδων και των εξόδων

α) Ο προσδιορισμός των εσόδων και των εξόδων για τον έλεγχο των δαπανών

β) Ο σχηματισμός του λογαριασμού εσόδων και εξόδων στη σύμ­βαση μίσθωσης.

γ) Ο σχηματισμός του λογαριασμού εσόδων και εξόδων στη σύμ­βαση διανομής της παραγωγής

δ) Ο ειδικός καταλογισμός των εσόδων εξόδων στη σύμβαση μίσθωσης

3. Το φορολογικό καθεστώς των δραστηριοτήτων

α) Φορολογία εισοδήματος

β) Φορολογικές και λοιπές απαλλαγές

γ) Ειδικό φορολογικό καθεστώς και κρατική ενίσχυση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ EΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

1. Τα δικαιώματα επί ακινήτων

2. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση

3. Παραχώρηση χρήσης δημόσιων κτημάτων, αιγιαλού και θαλάσσιας περιοχής

4. Θαλάσσιες εγκαταστάσεις και κατασκευές

5. Κοινωνική Ασφάλιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

1. Γενικά

2. Η Κανονιστική πράξη για τις συμβάσεις μίσθωσης

3. Η Κανονιστική πράξη για τις συμβάσεις διανομής της παραγωγής

4. Η έκδοση των υπουργικών αποφάσεων

5. Οι πράξεις της ΕΔΕΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΚΥΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

1. Ποινικές και Διοικητικές κυρώσεις

α) Γενικά

β) Οι ποινικές κυρώσεις

γ) Οι διακρατικές κυρώσεις

2. Παροχή έννομης προστασίας

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ