Θ. Πανάγος/Δ. Βαγιωνά, Εισαγωγή στην χωροθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, 2024

Περιεχόμενα

VIIΠρόλογος

XIΠρολογικό σημείωμα συγγραφέων

XXIIIΣυντομογραφίες

Μέρος Πρώτο

Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και

Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

3Εισαγωγή - Ορισμοί - Σκοπός

3Ι. Εισαγωγή

5ΙΙ. Το νομικό υπόβαθρο του Χωροταξικού

8ΙΙΙ. Ορισμοί

8Α. Γενικά

10Β. Ειδικοί Ορισμοί του Χωροταξικού για τις ΑΠΕ

11IV. Σκοπός του Χωροταξικού

13V. Έκταση εφαρμογής

14VI. Η σημασία της διείσδυσης των ΑΠΕ-Πρόσφατη θεώρηση

16VII. Η σχέση του Χωροταξικού με τα λοιπά νομοθετήματα

21Κανόνες Χωροθέτησης Αιολικών Εγκαταστάσεων

21Ι. Γενικά-Σκοπός

21ΙΙ. Διάκριση του εθνικού χώρου σε κατηγορίες

24ΙΙΙ. Περιοχές αποκλεισμού και ζώνες ασυμβατότητας

24Α. Κύριες περιοχές αποκλεισμού

26Β. Επιπρόσθετες υποχρεώσεις εφαρμογής

26Γ. Η χωροθέτηση των αιολικών πάρκων σε περιοχές Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)

261. Εγκατάσταση αιολικών σταθμών εντός περιοχών Natura και ΖΕΠ

282. Εγκατάσταση αιολικών σταθμών εντός δασικών εκτάσεων

303. Προϋποθέσεις χωροθέτησης αιολικών σταθμών σε δασικές περιοχές

314. Η χωροθέτηση αιολικών σταθμών σε αναδασωτέες περιοχές

34IV. Ειδικά κριτήρια της χωροθέτησης αιολικών μονάδων στην ηπειρωτική χώρα

34Α. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης σε περιοχές ΠΑΠ

35Β. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης σε ειδικές περιοχές

35Γ. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης σε περιοχές ΠΑΚ

36Δ. Πρόσθετοι περιορισμοί χωροθέτησης αιολικών σταθμών

37V. To ζήτημα της φέρουσας ικανότητας

38VI. Ειδικά κριτήρια χωροθέτησης αιολικών μονάδων στο νησιωτικό χώρο

40VII. Ειδικά κριτήρια χωροθέτησης αιολικών μονάδων στην Αττική

41VIII. Ειδικά κριτήρια χωροθέτησης αιολικών μονάδων στον θαλάσσιο χώρο και τις ακατοίκητες νησίδες

41Α. Κριτήρια χωροθέτησης αιολικών μονάδων στον θαλάσσιο χώρο

43Β. Κριτήρια χωροθέτησης αιολικών εγκαταστάσεων σε ακατοίκητες νησίδες

45Κανόνες Χωροθέτησης Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων

45Ι. Γενικά-Σκοπός

46ΙΙ. Εντοπισμός υδατικών διαμερισμάτων με εκμεταλλεύσιμο υδραυλικό δυναμικό

46ΙΙΙ. Περιοχές αποκλεισμού

47IV. Ειδικά κριτήρια χωροθέτησης ΜΥΗΕ

49V. Ειδικά κριτήρια για τους ΜΥΗΣ

49VI. Κριτήρια για την εκτίμηση φέρουσας ικανότητας υποδοχέων ΜΥΗΕ

49Α. Ορισμός

50Β. Σκοπός-κριτήρια

51Γ. Εξαιρέσεις

51Δ. Νομολογιακή προσέγγιση

63Κανόνες Χωροθέτησης Λοιπών Εγκαταστάσεων Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

63Ι. Κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας

63Α. Περιοχές προτεραιότητας

63Β. Περιορισμοί εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε γη υψηλής παραγωγικότητας

66Γ. Ζώνες αποκλεισμού

67Δ. Υποχρέωση φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς

69ΙΙ. Κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της ενέργειας από βιομάζα ή βιοαέριο

69Α. Προνομιακές περιοχές

69Β. Ζώνες αποκλεισμού

70ΙΙΙ. Κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της γεωθερμικής ενέργειας

70Α. Περιοχές εκμετάλλευσης

70Β. Ζώνες αποκλεισμού

71Γ. Η ειδικότερη νομοθεσία για την αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού

72IV. Κριτήρια χωροθέτησης Υβριδικών Σταθμών

72Α. Ορισμός

72Β. Η χωροθέτηση των Υβριδικών Σταθμών

74V. Αποκατάσταση χώρων εγκατάστασης ΑΠΕ

74Α. Γενικά

75Β. Το θεσμικό πλαίσιο

75VΙ. Ανανέωση σταθμών παραγωγής ΑΠΕ

75Α. Γενικά-σκοπός

76Β. Οι ρυθμίσεις

76Γ. Ανανέωση ηλιακών εγκαταστάσεων

79Περιοχές Χαρτογράφησης και Επιτάχυνσης για την Εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

79Ι. Γενικά

80ΙΙ. Χαρτογράφηση αναγκαίων περιοχών για τις ΑΠΕ

81ΙΙΙ. Κανόνες Χαρτογράφησης αναγκαίων περιοχών

82IV. Περιοχές Επιτάχυνσης ΑΠΕ

82Α. Κανόνες έγκρισης σχεδίων επιτάχυνσης έργων ΑΠΕ

84Β. Μέτρα μετριασμού επιπτώσεων

87Η Εξυπηρέτηση του Δημοσίου Συμφέροντος

87Ι. Γενικά

88ΙΙ. Επιτακτικό δημόσιο συμφέρον

88ΙΙΙ. Η αιτιολογία του επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος για την διείσδυση των ΑΠΕ

89ΙV. Οι σχετικές ρυθμίσεις της πρόσφατης ενωσιακής νομοθεσίας

93Αναθεώρηση Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων

93Ι. Γενικά

94ΙΙ. Ισχύς-Αναθεώρηση του Χωροταξικού για τις ΑΠΕ

Μέρος Δεύτερο

Εργαλεία και Τεχνικές για την Ανάπτυξη Έργων ΑΠΕ

97Μέθοδοι Πολυκριτηριακής Ανάλυσης στην Λήψη Αποφάσεων – Χωροθέτηση Εγκαταστάσεων και Δραστηριοτήτων

97Ι. Μέθοδοι Πολυκριτηριακής Ανάλυσης

99ΙΙ. Αναλυτική Ιεραρχική Διαδικασία (ΑΙΔ)

99Α. Τα βήματα υλοποίησης της ΑΙΔ

102Β. Παράδειγμα εφαρμογής ΑΙΔ

106ΙΙΙ. Η μέθοδος Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)

106Α. Τα βήματα υλοποίησης της TOPSIS

109Β. Παράδειγμα εφαρμογής TOPSIS

115ΙV. Η μέθοδος VIKOR (VIseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje)

115Α. Τα βήματα υλοποίησης της μεθόδου VIKOR

116Β. Παράδειγμα εφαρμογής VIKOR

119V. Η μέθοδος PROMETHEE (Preference Ranking Organization METHod for Enrichment of Evaluations)

122VI. Παράδειγμα εφαρμογής PROMETHEE

125Στρατηγική Εκτίμηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΕΠΕ)

125Ι. Βασικοί ορισμοί και στάδια ΣΕΠΕ

132ΙΙ. Η σχέση του χωρικού σχεδιασμού και της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης

134IΙΙ. Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Χωροταξικό)

134Α. Μη τεχνική περίληψη

1341. Εισαγωγή – Γενικά Στοιχεία

1342. Σκοπιμότητα και στόχοι του Χωροταξικού

1343. Περιγραφή του Χωροταξικού

1354. Εναλλακτικές δυνατότητες (ΕΔ)

1355. Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος

1356. Εκτίμηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του Χωροταξικού

1357. Στοιχεία κανονιστικής πράξης

1358. Δυσκολίες που ανάκυψαν κατά την εκπόνηση της ΣΜΠΕ

1359. Βασικές μελέτες και έρευνες

13510. Βιβλιογραφικές πηγές

13511. Παραρτήματα

137ΙV. Ανάπτυξη Συστήματος Στόχων και Δεικτών ΣΠΕ

147Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

147Ι. Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων

147Α. Βασικές έννοιες και στάδια

148Β. Συνιστώσες του περιβάλλοντος

150Γ. Προσδιορισμός και αξιολόγηση επιπτώσεων

160ΙΙ. Περιεχόμενα και πληρότητα ΜΠΕ

160Α. Κατηγορίες και ομάδες έργων/δραστηριοτήτων

162Β. Περιεχόμενο ΜΠΕ Κατηγορίας Α1

170Γ. Έλεγχος πληρότητας ΜΠΕ

174Δ. Αξιολόγηση των ΜΠΕ - Environmental Impact Statement Review Package (IUA, Oxford Brookes University)

Μέρος Τρίτο

Παραρτήματα

181Γενικά

183Παράρτημα

185Παράρτημα

189Παράρτημα

191Παράρτημα

196Ενδεικτική εφαρμογή των κανόνων ένταξης α/γ στο τοπίο

Το ζήτημα της οπτικής όχλησης και της προστασίας του τοπίου κατά την χωροθέτηση των αιολικών σταθμών - Νομολογιακή προσέγγιση

197I. Εισαγωγή

199II. Η εκτίμηση των επιπτώσεων της χωροθέτησης στο τοπίο κατά το ευρωπαϊκό δίκαιο

200III. Η οπτική όχληση κατά το Χωροταξικό

200A. Γενικά

202Β. Οι βασικοί κανόνες

203Γ. Οι απαιτήσεις ελέγχου συμμόρφωσης με τα κριτήρια

205Δ. Η οπτική όχληση στην νομολογία του ΣτΕ

207Ε. Η στάθμιση των ειδικών κριτηρίων με τις υποχρεώσεις της χώρας.

208ΣΤ. Συμπεράσματα

211Παράρτημα

211Α: Ελεγκτέα στοιχεία από την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) κατά την έκδοση της Βεβαίωσης Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ

212Β: Ελεγκτέα στοιχεία κατά την έκδοση της ΑΕΠΟ από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή

213Παράρτημα

Διαγράμματα

216Διάγραμμα 1 - Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας

217Διάγραμμα 2 - Υδροδυναμικό

218Διάγραμμα 3 - Δ. Αττική - Περιοχή Αιολικών Πάρκων

219Διάγραμμα 4 - ΝΑ Αττική - Περιοχές Αιολικών Πάρκων

Μέρος Τέταρτο

Υπεράκτιοι Αιολικοί Σταθμοί

223Γενικά – Ενωσιακό δίκαιο

223Ι. Γενικά

224ΙΙ. Το ενωσιακό νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών σταθμών

229Χωροταξικός Σχεδιασμός για τους Υπεράκτιους Αιολικούς Σταθμούς

229Ι. Γενικά - Σκοπός - Ενωσιακή πολιτική

230ΙΙ. Οι υποχρεώσεις των κρατών μελών

231ΙΙΙ. Οι επιπτώσεις από την εγκατάσταση των υπεράκτιων αιολικών σταθμών

232IV. Το νομικό καθεστώς στην Ελλάδα

233Ρυθμίσεις του Νομικού Πλαισίου για την Εγκατάσταση Υπεράκτιων Αιολικών Σταθμών

233Ι. To νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα

235ΙΙ. Η αρμοδιότητα του Ελληνικού Δημοσίου

236ΙΙΙ. Σχεδιασμός Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

238IV. Προσδιορισμός Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων και καθορισμός Περιοχών Εγκατάστασης αυτών

239V. Αιτήσεις για χορήγηση Άδειας Έρευνας Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων σε Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης αυτών

241VI. Έκδοση Άδειας Έρευνας Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

243VII. Ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής επενδυτή Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

245VIIΙ. Θέματα σύνδεσης με το Σύστημα – Σύσταση Επιτροπής Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

247ΙΧ. Διατάξεις για την ενίσχυση των Έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων

247Χ. Συγκεντρωτικός πίνακας αρμοδιοτήτων των αρμόδιων φορέων για την ανάπτυξη ΥΑΠ

Μέρος Πέμπτο

Λοιπά Νομικά Ζητήματα

253Το Έννομο Συμφέρον κατά την Χωροθέτηση των Σταθμών ΑΠΕ

253Ι. Εισαγωγή

254ΙΙ. Χαρακτηριστικά του εννόμου συμφέροντος

256ΙΙΙ. Προϋποθέσεις αποδοχής του εννόμου συμφέροντος στα φυσικά πρόσωπα

258IV. Προϋποθέσεις αποδοχής του εννόμου συμφέροντος στα νομικά πρόσωπα

261V. Η σύγκρουση του εννόμου συμφέροντος με το δημόσιο συμφέρον

262VI. Συμπέρασμα

263Οι Πρόσθετοι Λόγοι στην Ακυρωτική Δίκη - Νομολογιακή Προσέγγιση

263I. Εισαγωγή

264II. Ειδικές περιπτώσεις

264A. Οι πρόσθετοι λόγοι επί χωρισμού δικογράφου

264B. Οι πρόσθετοι λόγοι μετά τον χωρισμό του δικογράφου

267Γ. Οι πρόσθετοι λόγοι στην ενδικοφανή προσφυγή

270III. Συμπεράσματα

271Η Προσβολή της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)

271Ι. Εισαγωγή

271ΙΙ. Η προθεσμία άσκησης της αίτησης ακύρωσης κατά την κείμενη νομοθεσία που διέπει την αδειοδότηση των ΑΕΠΟ

272ΙΙΙ. Το ζήτημα της θέσπισης του τεκμηρίου πλήρους γνώσης

275IV. Η νομολογική προσέγγιση του ΣτΕ

275A. H νομολογιακή προσέγγιση υπό το προηγούμενο καθεστώς

276Β. Η δημοσίευση της ΑΕΠΟ υπό το ισχύον καθεστώς

278V. Η σύγχρονη νομολογιακή προσέγγιση

279VI. Οι εκφρασθείσες μειοψηφικές θέσεις

284VII. Μεταστροφή νομολογίας

285VIII. Επί της υποβολής προδικαστικού ερωτήματος

287ΧΙ. Η απάντηση του ΔΕΕ

287Α. Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος

288Β. Επί του δεύτερου προδικαστικού ερωτήματος

290Χ. Η τελική κρίση του ΣτΕ

291ΧΙ. Η κρίση του ΣτΕ με την υπ' αριθμ. 1037/2022 ως προς τα έργα ΑΠΕ.

294ΧΙΙ. Συμπεράσματα

297Βιβλιογραφία – Αναφορές

297Ι. Ελληνική βιβλιογραφία

298ΙΙ. Αλλοδαπή βιβλιογραφία

302ΙΙΙ. Νομοθεσία και αναφορές