Σ. Κοτρώνης, Η οριστικοποίηση και το αμάχητο τεκμήριο των πρώτων εγγραφών στο Εθνικό Κτηματολόγιο, 2022

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Συντομογραφίες

§ 1.

Εισαγωγή

Α.

Η οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών και το αμάχητο τεκμήριο ως ακρογωνιαίοι λίθοι του Εθνικού Κτηματολογίου

Β. Βασικά σημεία αναφοράς στην αφετηρία της έρευνας

Γ. Διάρθρωση της μελέτης

§ 2.

Νομική μεταχείριση των κτηματολογικών εγγραφών

έως την οριστικοποίηση

Α. Εισαγωγή

Β. Πρώτες εγγραφές και οριοθέτηση από άλλες κτηματολογικές εγγραφές

Ι. Έννοια των πρώτων εγγραφών

ΙΙ. Πρώτες εγγραφές και αρχικές εγγραφές

ΙII. Πρώτες εγγραφές και μεταγενέστερες εγγραφές

ΙV. Πρώτες εγγραφές και διορθωμένες πρώτες εγγραφές

V.

Πρώτες εγγραφές και διορθωμένες εγγραφές μετά από αποδοχή της αίτησης του άρθρου 6 παρ. 4 ΕθνΚτημ

VI.

Πρώτες εγγραφές και διορθωμένες εγγραφές κατά το άρθρο 6 παρ. 3 στ’ ΕθνΚτημ

Γ. Μη παραγωγή μαχητού ή αμάχητου τεκμηρίου

Δ. Έννομες συνέπειες δικονομικού δικαίου

Ε.

Έννομες συνέπειες ουσιαστικού δικαίου όσον αφορά τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο

ΣΤ.

Έννομες συνέπειες όσον αφορά δικαιώματα, βάρη και δεσμεύσεις που δεν έχουν καταχωρισθεί στις πρώτες εγγραφές

Ι.

Τελολογία, περιεχόμενο και πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης του άρθρου 7Α ΕθνΚτημ

ΙΙ.

Γενικός κανόνας για τη μεταβίβαση ή επιβάρυνση δικαιωμάτων που δεν έχουν καταχωρισθεί στις πρώ­τες εγγραφές

ΙΙΙ. Ειδική ρύθμιση επί μεταβίβασης μη καταχωρισθείσας κυριότητας

1. Επί ειδικής διαδοχής

α) Προϋποθέσεις

β)

Το ζήτημα της εγγραφής της μεταβιβαστικής δικαιοπραξίας στο κτηματολογικό φύλλο

2. Επί κληρονομικής διαδοχής

ΙV.

Ειδική ρύθμιση επί σύστασης περιορισμένου εμπράγματου δικαιώματος ή εγ­γρα­πτέου ενοχικού δικαιώματος

V.

Ειδικές ρυθμίσεις για μεταγενέστερες μεταβιβάσεις ή επιβαρύνσεις, διόρθωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής και κτήση δικαιώματος με αναγκαστική εκτέλεση

VΙ.

Βάρη και δεσμεύσεις της εξουσίας διάθεσης που δεν έχουν καταχωρισθεί

VII.

Επιβάρυνση πριν από τις πρώτες εγγραφές δικαιωμάτων καταχωρισμένων στο Κτηματολόγιο

VIII. Επιβολή κατάσχεσης σε ακίνητο μετά τις πρώτες εγγραφές

Ζ.

Τύχη δικαιωμάτων, βαρών και δεσμεύσεων ακινήτων σε περίπτωση εκκρεμούς αίτησης διόρθωσης κατά τα άρθρα 6Α και 7Α ν. 2308/1995

Η.

Νομική μεταχείριση των μεταγενέστερων εγγραφών έως την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών

I. Περιεχόμενο και τελολογία της ρύθμισης του άρθρου 8 ΕθνΚτημ

II. Σχέση του άρθρου 8 ΕθνΚτημ προς το άρθρο 13 ΕθνΚτημ

IΙI. Πεδίο εφαρμογής

IV. Οι κατ’ ιδίαν ρυθμίσεις του άρθρου 8 ΕθνΚτημ

1. Κανόνας: Εφαρμογή του άρθρου 13 ΕθνΚτημ

2. Εξαίρεση: Οι περιπτώσεις μη αντιταξιμότητας του άρθρου 13 ΕθνΚτημ

3.

Εξαίρεση της εξαίρεσης: Εφαρμογή του άρθρου 13 ΕθνΚτημ σε περίπτωση πρωτότυπης κτήσης δικαιώματος

§ 3.

Οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών

Α. Εισαγωγή

Β. Μορφολογία της ρύθμισης του άρθρου 7 ΕθνΚτημ

Γ. Έννοια της οριστικοποίησης των πρώτων εγγραφών

Ι. Έννοια της οριστικοποίησης, γενικά

ΙΙ. Έννοια της οριστικοποίησης στο Κτηματολόγιο, ειδικότερα

Δ. Τρόποι επέλευσης της οριστικοποίησης

Ι. Γενικά

ΙΙ.

Οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών που δεν αμφισβητήθηκαν δικαστικά μέσα στην προθεσμία του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

1. Η ρύθμιση του άρθρου 7 παρ. 1 ΕθνΚτημ

2. Η αποκλειστική προθεσμία διόρθωσης του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

α) Έναρξη και λήξη της προθεσμίας

β) Νομική φύση της προθεσμίας

γ) Λήψη υπόψη της προθεσμίας από το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως

δ)

Έλλειψη νομιμοποίησης του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να ελέγξει την παρέλευση της προθεσμίας επί υποβολής αίτησης καταχώρισης ένδικου βοηθήματος δικαστικής διόρθωσης ανακριβούς πρώτης εγγραφής

ε) Αναστολή και διακοπή της προθεσμίας

IΙΙ.

Οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών που αμφισβητήθηκαν δικαστικά εντός της προθεσμίας του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

1. Εισαγωγή

2. Προϋποθέσεις της οριστικοποίησης

α) Δικαστική απόφαση και άλλοι τρόποι επίλυσης διαφορών

i. Δικαστική απόφαση

ii. Διαιτητική απόφαση

iii.

Πρακτικό δικαστικού συμβιβασμού, πρακτικό συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς και πρακτικό δικαστικής μεσολάβησης

iv. Πρακτικό ιδιωτικής διαμεσολάβησης

β) Δικονομική ωριμότητα της δικαστικής απόφασης

i. Επί της αγωγής του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

ii. Επί της αίτησης του άρθρου 6 παρ. 3 ΕθνΚτημ

γ)

Έκδοση αμετάκλητης απόφασης επί αγωγής που ασκήθηκε πριν από τις πρώτες εγγραφές

3.

Το ζήτημα της οριστικοποίησης σε περίπτωση έκδοσης αμετάκλητης δικαστικής απόφασης πριν από την πάροδο της προθεσμίας του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

α) Θέση του ζητήματος

β) Οι υποστηριζόμενες απόψεις

i.

Οριστικοποίηση με έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης πριν από την πάροδο της προθεσμίας του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

ii.

Οριστικοποίηση σε κάθε περίπτωση με την πάροδο της προθεσμίας του άρθρου 6 παρ. 2 ΕθνΚτημ

γ) Κριτική και προτεινόμενη λύση

IV.

Οριστικοποίηση σε περίπτωση άλλων διαδικασιών διόρθωσης πρώτων εγγραφών

§ 4.

Αμάχητο τεκμήριο των οριστικών πρώτων εγγραφών

Α. Εισαγωγή

Β. Η δικαιοπολιτική επιλογή του αμάχητου τεκμηρίου

Γ. Νομική φύση του αμάχητου τεκμηρίου

I. Πλάσμα

II.

Διακριτή φύση των αμάχητων τεκμηρίων του άρθρου 7 ΕθνΚτημ και του άρθρου 9 ΕθνΚτημ

III. Γνήσιος κανόνας ουσιαστικού δικαίου

IV. Ίδια γνώμη: Αμάχητο τεκμήριο δικαιώματος

Δ. Το ζήτημα της συνταγματικότητας του αμάχητου τεκμηρίου

Ε.

Σχέση του αμάχητου τεκμηρίου του άρθρου 7 ΕθνΚτημ με το μαχητό τεκμήριο του άρθρου 13 ΕθνΚτημ

ΣΤ. Αντικείμενο και αντικειμενικά όρια του αμάχητου τεκμηρίου

Ι. Πρώτες εγγραφές ως καλυπτόμενες εγγραφές

II.

Πρώτες εγγραφές που αφορούν ακίνητα «γνωστού» και «αγνώστου» ιδιοκτήτη

ΙIΙ. Τυπικά ισχυρές και ανίσχυρες πρώτες εγγραφές

ΙV. Ουσιαστικά ακριβείς και ανακριβείς πρώτες εγγραφές

V. Είδη εγγραπτέων πράξεων

VI.

Καταχωρισμένα και μη καταχωρισμένα δικαιώματα και πρόσωπα – Πραγματικές καταστάσεις

VIΙ. Πρώτες εγγραφές με καταχωρισμένες εκκρεμότητες

VIIΙ. Πρώτες εγγραφές με εσφαλμένα γεωμετρικά στοιχεία

IX. Πρώτες εγγραφές με πρόδηλα σφάλματα

X. Ακίνητα του Δημοσίου

XI. Χρησικτησία και οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών

1. Εισαγωγή: Χρησικτησία και Κτηματολογικό Δίκαιο

2.

Συμπλήρωση της χρησικτησίας από τον αναγραφόμενο στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχο

3.

Συμπλήρωση της έκτακτης χρησικτησίας από μη αναγραφόμενο στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχο

α)

Συμπλήρωση της έκτακτης χρησικτησίας πριν από την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών

β)

Συμπλήρωση της έκτακτης χρησικτησίας μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών

§ 5.

Έννομες συνέπειες της οριστικοποίησης

και του αμάχητου τεκμηρίου των πρώτων εγγραφών

Α. Εισαγωγικά

Β. Αποκλεισμός μεταβολής του περιεχομένου των πρώτων εγγραφών

Γ.

Απόσβεση των εμπράγματων αξιώσεων ή του εμπράγματου δικαιώματος του αληθούς κυρίου

Ι. Το ζήτημα

ΙΙ. Οι υποστηριζόμενες απόψεις

1.

Η άποψη υπέρ της απόσβεσης των εμπράγματων αξιώσεων του αληθούς κυρίου

2.

Η άποψη υπέρ της πρωτότυπης κτήσης κυριότητας από τον ανακριβώς αναγραφόμενο ως δικαιούχο

3. Κριτική των απόψεων

4. Προτεινόμενη λύση

α) Αμάχητο τεκμήριο δικαιώματος

β) Έννομες σχέσεις επί οριστικοποίησης ακριβών πρώτων εγγραφών

γ) Έννομες σχέσεις επί οριστικοποίησης ανακριβών πρώτων εγγραφών

Δ.

Έννομες συνέπειες της οριστικοποίησης πρώτων εγγραφών με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη»

Ι.

Περιέλευση των ακινήτων με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» στην κυριότητα του Δημοσίου

IΙ.

Διαδικασία καταγραφής της περιέλευσης της κυριότητας των ακινήτων με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» στην κυριότητα του Δημοσίου

ΙΙΙ.

Επανάκτηση κυριότητας κοινόχρηστων και κοινωφελών ακινήτων από τους ΟΤΑ

Ε.

Ενοχικές αξιώσεις του αληθούς κυρίου κατά του ανακριβώς αναγραφόμενου

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Οι κατ’ ιδίαν ενοχικές αξιώσεις

1.

Αξίωση απόδοσης της χρηματικής αξίας του ακινήτου κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό

2.

Αξίωση αυτούσιας απόδοσης του ακινήτου κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό

3.

Αξίωση αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας (άρθρο 7 παρ. 2 εδ. δ’ ΕθνΚτημ)

4.

Αξίωση αποκατάστασης της προηγούμενης κατάστασης (άρθρο 7 παρ. 2 εδ. ε’ ΕθνΚτημ)

§ 6.

Σύνοψη πορισμάτων

207

Παράρτημα

Βιβλιογραφία

Ευρετήριο νομοθετικών διατάξεων

Λημματικό ευρετήριο