Π. Παυλόπουλος, Νομικές Μελέτες, 2023
Στον τόμο αυτόν περιλαμβάνονται μια σειρά νομικών άρθρων του Συγγραφέα, τα οποία δημοσιεύθηκαν κατά την περίοδο από τη δεκαετία του ’80 έως σήμερα και εντάσσονται στο πλαίσιο, τόσο της Γενικής Θεωρίας του Δικαίου, κυρίως, όμως, του Συνταγματικού, του Διοικητικού, του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η επιλογή τους έγινε κατ’ εξοχήν με το κριτήριο της εξέλιξης της νομικής σκέψης του γράφοντος πάνω σε συγκεκριμένες θεσμικές και πολιτικές «συντεταγμένες», εξετάζοντας και αξιολογώντας την πορεία της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας ως εγγύησης της Ελευθερίας και των εξ αυτής «καταγόμενων» Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ειδικότερα, μέσα από τη μελέτη της ιστορικής εξέλιξης και, κυρίως, μέσα από τη μελέτη των θεσμικών και πολιτικών συστατικών της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, ο Συγγραφέας καταλήγει πως, ύστερα από μια πορεία «ευφορίας» εκατό και πλέον χρόνων, η Δημοκρατία ακολουθεί πλέον, ιδίως κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, μια φθίνουσα πορεία, η οποία έχει χαρακτηριστικά θεσμικής και πολιτικής παρακμής. Τα άρθρα παρουσιάζονται ανά πεδίο δικαίου, με χρονολογική σειρά, επιτρέποντας στον αναγνώστη να έχει μια πλήρη εικόνα της εξέλιξης της πορείας της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας σε βάθος πέραν της 30ετίας, καταλήγοντας στα δικά του συμπεράσματα.
Edition info
Table of contents +-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Προλεγόμενα
Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Η ιστορική καταγωγή της διακρίσεως του Δικαίου σε Δημόσιο και Ιδιωτικό
Συμβολή στη νομική θεμελίωση των ορίων της αναδρομικής ισχύος του νόμου. Ιστορική καταγωγή και σύγχρονες προεκτάσεις
Οι Πηγές του Δικαίου και η ιεραρχία της Έννομης Τάξης
Η κρίση του κανόνα δικαίου ως κρίση δημοκρατικής νομιμοποίησης της ηγεσίας,
Ο κανόνας δικαίου στην δίνη των προκλήσεων της Τεχνολογίας
Νεοπαγείς κανόνες ελέγχου των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Ένα φαινόμενο ρυθμιστικής παρέμβασης της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης
Ο «νόμος» μεταξύ Νομικής Επιστήμης και Φυσικής Επιστήμης με την «επικουρία» των Μαθηματικών
ΙI. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ο θεσμός των «εφ’ άπαξ» εκδιδομένων νόμων στο πλαίσιο του Συντάγματος του 1975
Τεχνολογική εξέλιξη και συνταγματικά δικαιώματα. Οι σύγχρονες περιπέτειες του απορρήτου των ανταποκρίσεων
Δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων ή δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας του Συντάγματος. Με αφορμή την απόφαση της 28ης Ιουλίου 1987 του Συνταγματικού Συμβουλίου της Γαλλίας
Τα όρια της προσωρινής δικαστικής προστασίας στις διοικητικές διαφορές
Φιλελευθερισμός, Κράτος Δικαίου και Θεμελιώδη Δικαιώματα
Το Σύνταγμα μεταξύ Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η ιεραρχία της έννομης τάξης
Η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία και οι «εχθροί» της
Η διάβρωση της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας λόγω της επικυριαρχίας του «οικονομικού» επί του «θεσμικού»
Οι δύο όψεις της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Προεδρική και Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
«Ο «Νόμος της Επιδαύρου» (Σύνταγμα του Άστρους, 1823). Θεσμική «γέφυρα» μεταξύ του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος» (Σύνταγμα της Επιδαύρου, 1822) και του «Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος» (Σύνταγμα της Τροιζήνας, 1827)»
Το φιλελεύθερο πνεύμα των θεσμών του Συντάγματος της Τροιζήνας του 1827
Η Αξία του Ανθρώπου ως θεμέλιο του Ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα του Συντάγματος. Οι θεσμικές επιπτώσεις στο πεδίο της Βιοηθικής
H Δίκαιη Δίκη και η υπεράσπιση της Ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης
Το «Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος» του 1827. Ένα πρωτοπόρο, δημοκρατικό και φιλελεύθερο Σύνταγμα και η μετέπειτα «αδύνατη» εφαρμογή του
Τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στην εποχή της πανδημίας του Covid-19. Το «ναυάγιο» του ακραίου Νεοφιλελευθερισμού και η εκ νέου δικαίωση της θεωρίας του John Maynard Keynes
Η κοινωνικοοικονομική «ιδεολογία» του Συντάγματος. Οι παραδοσιακές συνιστώσες και οι σύγχρονες «φυγόκεντρες» οικονομικές τάσεις
Ο Δικαστής ως υπερασπιστής της κανονιστικής ισχύος του Κανόνα Δικαίου στην σύγχρονη Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία
Ατομικότητα και Συλλογικότητα στην δίνη της πανδημίας του Covid
Τα όρια περιορισμού του συνταγματικώς κατοχυρωμένου κρατικού παρεμβατισμού
Τα κατά το Σύνταγμα «essentialia negotii» της πολιτικής ευθύνης των μελών της Κυβέρνησης
Η Δικαιοσύνη στην υπηρεσία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία στον «Κύκλο με την Κιμωλία». Με αφορμή και το πολιτικό «άγος» των τηλεφωνικών υποκλοπών
Επισημάνσεις για τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων στην σκέψη του Αριστόβουλου Μάνεση
Παρατηρήσεις ως προς την συνταγματική κατοχύρωση των αρμοδιοτήτων της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών
Επισημάνσεις για την συμβολή της φιλοσοφικής σκέψης του Immanuel Kant στην εδραίωση των θεσμικοπολιτικών «αντηρίδων» της Φιλελεύθερης Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας
ΙIΙ. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Η ανάκληση ανακλήσεως εκτελεστής διοικητικής πράξεως
Το φαινόμενο της υφέρπουσας κανονιστικής δραστηριότητας της Διοίκησης και η επιρροή του στο καθεστώς άσκησης των συνταγματικών ελευθεριών
Το πλαίσιο λειτουργίας των συλλογικών διοικητικών οργάνων. Με αφορμή την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση
Η ανάκληση διοικητικής πράξης επιβολής φόρου
Σύγχρονα προβλήματα της Διοικητικής Δικαιοσύνης
Ο αδικαιολόγητος πλουτισμός στο Δημόσιο Δίκαιο. Στο όριο των σχέσεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Δικαίου
Όψεις της προσωρινής δικαστικής προστασίας στις διοικητικές διαφορές. Η επιρροή του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου στην Ελληνική Έννομη Τάξη
Παρατηρήσεις ως προς τη νομική φύση και τις έννομες συνέπειες του «μνημονίου»
Μια ουσιώδης ενδυνάμωση του πλαισίου της ακυρωτικής δικαιοδοσίας των Διοικητικών Δικαστηρίων. Οι ρυθμίσεις των διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4274/2014
Η συνταγματική κατοχύρωση της αστικής ευθύνης του Δημοσίου και οι συνέπειές της στην πράξη. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (Τμ. Α΄) 622/2021 για την αστική ευθύνη του Δημοσίου από βλάβη λόγω νόμιμου εμβολιασμού
Η συμβολή του θεσμού της Διοικητικής Δικαιοσύνης στην εύρυθμη λειτουργία του Κράτους
Η εξέλιξη της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας ως προς το νομικό καθεστώς της αστικής ευθύνης του Δημοσίου
Κανονιστικές διαστάσεις της συνταγματικής κατοχύρωσης του θεσμού της αστικής ευθύνης του Δημοσίου. Οι διακυμάνσεις του «διαλόγου» μεταξύ Θεωρίας και Νομολογίας»
Μια πρωτοποριακή σύμβαση παραχώρησης δημοσίων έργων στην Αρχαία Ελλάδα. Η σύμβαση αποστράγγισης της λίμνης των Πτεχών μεταξύ του Δήμου Ερετριέων και του εργολάβου Χαιρεφάνους (μάλλον 320 π.Χ.)
ΙV. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Οριστική και προσωρινή δικαστική προστασία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου
Νομική φύση και έννομες συνέπειες της σύμπραξης των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο σύναψης μνημονίων. Σχολιασμός των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Pringle” (C-370/12) και “Ledra Advertising Ltd κ.λπ.” (C-8/15P)
Οι αρνητικές επιπτώσεις των ατελειών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου στην πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση
Η Αρχή της Αλληλεγγύης στο πλαίσιο του πρωτογενούς Ευρωπαϊκού Δικαίου. Οι εγγυήσεις της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Μια έμμεση πλην σαφής αμφισβήτηση της υπεροχής του Ευρωπαϊκού έναντι του Εθνικού Δικαίου από την Νομολογία του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας
«Αλλαγή σκυτάλης» μεταξύ του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας και του Συμβουλίου της Επικρατείας της Γαλλίας στην «διαδρομή» αμφισβήτησης της κανονιστικής υπεροχής του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Σχόλιο στην απόφαση Conseil d’ État 21.4.2021, «French Data Network et autres»
Πολωνία: Μια «ξένη» στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Σχόλιο στην απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας της 7ης Οκτωβρίου 2021 για ένα ενδεχόμενο «Polexit»
Η «πολυπρισματική» κανονιστική υπόσταση της θεσμικής εγγύησης της γενικής ρήτρας της αξίας του Κράτους Δικαίου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Έννομης Τάξης. Σχόλιο στις αποφάσεις του ΔΕΕ C-156/21, Ουγγαρία κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και C-157/21, Πολωνία κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Το «υπαρξιακό» διακύβευμα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης υπό τα «καυδιανά δίκρανα» της τρέχουσας κρίσιμης διεθνούς συγκυρίας
V. ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
Να υπερασπισθούμε το Διεθνές Δίκαιο
Η αμυντική θωράκιση των Ελληνικών Νησιών του Αιγαίου κατά το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ι
Η αμυντική θωράκιση των Ελληνικών Νησιών του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου κατά το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο
Κρίσιμα νομικά ζητήματα ενόψει των Διερευνητικών Επαφών
Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Βόρεια Μακεδονία και οι ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις του στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών
Πολωνία: Μια «ξένη» πλέον και στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης; Με αφορμή την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας της 24ης Νοεμβρίου
Παρατηρήσεις για την επικαιρότητα της θεωρίας του Αριστοτέλους περί Επιείκειας στο πεδίο του σύγχρονου Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου
Πτυχές της καθοριστικής συμβολής του Ελευθερίου Βενιζέλου ως προς την διατύπωση και την τελική σύναψη της Συνθήκης της Λωζάνης. Το ζήτημα του νομικού καθεστώτος των Μειονοτήτων
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ