Π. Νάσκου-Περράκη/Ν. Ζάικος, Διπλωματικό και Προξενικό Δίκαιο, 2η έκδ., 2022

Περιεχομενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΞΕΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Τμήμα

Η διπλωματία και το νομικό πλαίσιο ενάσκησής της

1. Γενικά περί διπλωματίας

2. Ορισμένα ιστορικά στοιχεία

3. Η διπλωματία στη σύγχρονη εποχή

4. Μορφές διπλωματίας

5. Το διπλωματικό δίκαιο

5.1. Πηγές

5.2. Διεθνές έθιμο

5.3. Διεθνείς συνθήκες

5.3.1. Πολυμερείς συνθήκες

5.3.2. Περιφερειακές διεθνείς συνθήκες

5.3.3. Διμερείς διεθνείς συνθήκες

5.4. Εθνικό δίκαιο

Τμήμα

Η ιδιότητα του διπλωματικού αντιπροσώπου

1. Κτήση της ιδιότητας του διπλωματικού αντιπροσώπου

2. Η Ελληνική νομοθεσία σχετικά με την άσκηση της Εξωτερικής Πολιτικής

3. Προϋποθέσεις για την ένταξη στη διπλωματική υπηρεσία της Ελλάδας

4. Η εκπαίδευση των διπλωματικών αντιπροσώπων στην Ελλάδα

Τμήμα

Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ κρατών στο σύγχρονο διεθνές δίκαιο

1. Τα κράτη και το δικαίωμα πρέσβευσης

1.1. Περί κρατών

1.2. Το δικαίωμα πρέσβευσης

2. Το σύγχρονο διεθνές νομικό πλαίσιο των διακρατικών διπλωματικών σχέσεων: Η Σύμβαση για τις Διπλωματικές Σχέσεις

3. Η σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ κρατών: Ο διορισμός του αρχηγού της διπλωματικής αποστολής

4. Ορισμένα πρόσθετα στοιχεία σχετικά με την έναρξη των διπλωματικών σχέσε­ων μεταξύ κρατών

5. Μέλη και δομή της διπλωματικής αποστολής

5.1. Μέλη

5.2. Δομή

6. Δύναμη της διπλωματικής αποστολής

7. Το Διπλωματικό Σώμα

8. Το έργο των διπλωματικών αντιπροσώπων

9. Υποχρεώσεις των διπλωματικών αντιπροσώπων και του κράτους όπου υπηρετούν

10. Τα προνόμια και οι ασυλίες των διπλωματικών αντιπροσώπων

10.1. Γενικά

10.2. Δικαιολογητική βάση των διπλωματικών προνομίων και ασυλιών

10.3. Απαραβίαστο

10.3.1. Υποθέσεις σχετικά με το απαραβίαστο που λύθηκαν εξωδικα­στι­κά

10.3.2. Υπόθεση του Διπλωματικού και Προξενικού Προσωπικού των Ηνω­μένων Πολιτειών στην Τεχεράνη (ΗΠΑ κατά Ιράν)

10.4. Ετεροδικία

10.5. Εξαιρέσεις από την αστική ετεροδικία

11. Παραίτηση από την ετεροδικία

12. Άλλα προνόμια

13. Επέκταση των διπλωματικών προνομίων και ασυλιών σε άλλες κατηγορίες προ­σώπων

14. Persona non grata

15. Η γλώσσα και τα έγγραφα της διπλωματίας

16. Ο τερματισμός των διπλωματικών σχέσεων

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΞΕΝΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

1. Γενικές παρατηρήσεις/Προξενικές σχέσεις.

2. Το σύγχρονο διεθνές νομικό πλαίσιο των προξενικών σχέσεων: Η Σύμβαση για τις Προξενικές Σχέσεις

3. Ο διορισμός των προξενικών αρχών.

4. Το προσωπικό της προξενικής αρχής.

5. Επίτιμοι Πρόξενοι.

6. Διπλωματικές και προξενικές λειτουργίες: ομοιότητες και διαφορές.

7. Η διεθνής αποστολή και θέση των προξένων.

8. Υποχρεώσεις του κράτους διαμονής.

9. Διευκολύνσεις προς προξενικές αρχές.

9.1. Υποθέσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου.

9.1.1. Υπόθεση σχετικά με τη Σύμβαση της Βιέννης για τις Προξενικές Σχέσεις (Παραγουάη κατά ΗΠΑ)

9.1.2. Υπόθεση La Grand (Γερμανία κατά ΗΠΑ).

9.1.3. Avena και λοιποί Μεξικανοί υπήκοοι (Μεξικό κατά ΗΠΑ).

9.1.4. Υπόθεση Jadhav (Ινδία κατά Πακιστάν).

10. Προνόμια και ασυλίες των προξενικών λειτουργών.

Κ. Κούφα (Γνωμοδότηση), Η ετεροδικία του προξενικού υπαλλήλου, Αρμενό­πουλος

11. Τερματισμός των προξενικών σχέσεων.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

1. Ειδικές αποστολές.

2. Πρόληψη και τιμωρία των εγκλημάτων που στρέφονται κατά διεθνώς προστα­τευο­μένων προσώπων

3. Διπλωματία και διεθνείς οργανισμοί.

4. Αντιπροσώπευση κρατών στις σχέσεις τους με διεθνείς οργανισμούς οικουμενι­κού χαρακτήρα

5. Καθεστώς του διπλωματικού ταχυδρόμου και του διπλωματικού σάκκου που δεν συνοδεύεται από ταχυδρόμο

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

1. Προνόμια και ασυλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των οργάνων, οργανισμών και των υπαλλήλων της

1.1. Πηγές και πεδίο εφαρμογής.

1.2. Ο θεμελιώδης κανόνας του Πρωτοκόλλου.

1.3. Προνόμια για τα περιουσιακά στοιχεία, κεφάλαια, στοιχεία ενεργητικού και απαλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1.4. Επικοινωνίες και ταυτότητες.

1.5. Προνόμια και ασυλίες για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρω­βου­λευτές).

1.6. Προνόμια και ασυλίες για τους αντιπρόσωπους των κρατών μελών που συμμετέχουν στις εργασίες των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1.7. Προνόμια και ασυλίες για τους υπαλλήλους και το λοιπό προσωπικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1.8. Αποστολές τρίτων κρατών διαπιστευμένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

1.9. Τα προνόμια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τρά­πεζας Επενδύσεων

2. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και οι διπλωματικές αποστολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2.1. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφά­λειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2.2. H Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) της ΕΕ ως οιονεί δι­πλωματική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2.3. Οι επίσημες αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς

3. Προξενική και διπλωματική προστασία των Ευρωπαίων πολιτών σε τρίτες χώρες.

3.1. Η προξενική προστασία ως δικαίωμα του Ευρωπαίου πολίτη πριν το 2015.

3.2. Η Οδηγία 2015/637 και η ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα με τον Νόμο 4566/2018.

3.3. Η προξενική προστασία σε περίπτωση κρίσης σε τρίτη χώρα.

3.4. Προσωρινό ταξιδιωτικό έγγραφο.

4. Συμπέρασμα.

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ

ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

1. Διπλωματία και σύγχρονες προκλήσεις.

2. Κοινοβουλευτική διπλωματία και Ελλάδα: πρακτική και θεσμικό πλαίσιο.

3. Οι κανονιστικές και θεσμικές αρμοδιότητες της Ελληνικής Βουλής.

3.1. Η κύρωση διεθνών συνθηκών.

3.2. Η παρέμβαση του νομοθετικού σώματος σε ζητήματα εδαφικής ακεραιό­τητας και εθνικής ασφάλειας

3.3. Άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου.

3.4. Συμμετοχή σε κοινοβουλευτικές επιτροπές.

3.5. Προ ημερησίας διατάξεως ενημερώσεις – ειδικές ημερήσιες διατάξεις.

4. Οι πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες της Ελληνικής Βουλής.

4.1. Συμμετοχή σε κοινοβουλευτικές ομάδες φιλίας.

4.1.1. Δημιουργία επαφών με τους διπλωματικούς πράκτορες της χώρας με την οποίαν συνδέονται

4.1.2. Συμμετοχή ΚΟΦ σε εκδηλώσεις και συσκέψεις.

4.1.3. Επισκέψεις αποστολών ξένων κοινοβουλίων στην Ελλάδα και ΚΟΦ στην αλλοδαπή

4.2. Συμμετοχή σε κοινοβουλευτικές συνελεύσεις διεθνών οργανισμών.

5. Η Λειτουργία της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης και η απαίτηση για «Ανοιχτή Διπλωματία» στον 21ο αιώνα

ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ:

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ

1. Το ιστορικό πλαίσιο.

2. Η έννοια της σύγχρονης πολιτιστικής διπλωματίας.

3. Θεσμοί άσκησης πολιτιστικής διπλωματίας.

3.1. Το κράτος.

3.2. Διεθνείς οργανισμοί.

3.2.1. Πολυμερής πολιτιστική διπλωματία: η περίπτωση της UNESCO.

3.2.2. Πολιτισμός και Συμβούλιο της Ευρώπης.

3.2.3. Πολιτιστική διπλωματία και ΕΕ.

ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

1. Η ιστορική σχέση ανάμεσα στη διπλωματία και την οικονομία.

2. Διπλωματία και οικονομία στον 21ο αι.

2.1. Οικονομική διπλωματία.

2.2. Επιχειρηματική διπλωματία.

2.3. Διπλωματία της διεθνούς οικονομικής διακυβέρνησης.

3. Διπλωματία και οικονομικές κυρώσεις.

3.1. Διεθνές δίκαιο και οικονομικές κυρώσεις.

3.2. Μορφές οικονομικών κυρώσεων.

3.3. Ολοκληρωμένη εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων.

4. Συμπεράσματα.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΟΞΕΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

ΒΑΣΙΚΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

1. Σύμβασις της Βιέννης περί των Διπλωματικών Σχέσεων (Vienna Convention on Diplomatic Relations) (1961) (ΝΔ 503/1979, ΦΕΚ Α΄ 108)

2. Σύμβασις της Βιέννης επί των Προξενικών Σχέσεων (Vienna Convention on Consular Relations) (1963) (Ν. 90/1975, ΦΕΚ Α΄ 150)

3. Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα προξενικά καθήκοντα (European Convention on Consular Functions) (1967) (Ν. 1363/1983, ΦΕΚ Α΄ 79)

4. Ν. 4781/2021, Οργάνωση και λειτουργία Υπουργείου Εξωτερικών, Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, ρύθμιση θεμάτων διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α΄ 31/28.02.2021)

5. Π.Δ. 23, Τροποποίηση π.δ. 17/1999 «Περί οργανώσεως και λειτουργίας της Δι­πλωματικής Ακαδημίας του Υπουργείου Εξωτερικών» (ΦΕΚ Α΄ 43/31.03.2017)

6. N. 4566 «Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ του Συμβουλίου της 20ής Απριλίου 2015 (EEL 106/24.4.2015) και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 175/08.10.2018)