P. Jougleux, Στοιχεία Κυπριακού Ενοχικού Δικαίου, 2η έκδ., 2020

Πρόλογος

Εισαγωγή

Πρώτο μέρος:

Δίκαιο των συμβάσεων

Κεφάλαιο 1:

Η κατάρτιση της σύμβασης

I. Γενικές αρχές που διέπουν την κατάρτιση της σύμβασης

Α. Κατάρτιση της σύμβαση και τήρηση ενός τύπου

Β. Η συνταγματική προστασία της ελευθερίας του συμβάλλεσθαι

ΙΙ. Η συναίνεση

Α. Η πρόταση

1) Πρόταση και πρόσκληση για διαπραγμάτευση

2) Η ανάκληση της πρότασης

Β. Η αποδοχή

1) Αποδοχή και αντιπρόταση

2) Η κοινοποίηση της αποδοχής

Γ. Συναίνεση και ετεροβαρής σύμβαση

ΙΙΙ. Η δικαιοπρακτική ικανότητα

Α. Οι ανήλικοι

Β. Το πρόσωπο με σώες τις φρένες του

ΙV. Το αντικείμενο της σύμβασης

Α. Η αντικειμενική προσέγγιση

Β. Η έλλειψη αντικειμένου της σύμβασης

1) Η αοριστία της σύμβασης

2) Η «διάσωση» της ασάφειας της σύμβασης

V. Ο σκοπός της σύμβασης

Α. Ο ορισμός του παράνομου σκοπού

Β. Οι συνέπειες του παράνομου σκοπού

1) Ολική ή μερική ακυρότητα

2) Παρανομία εν γενέσει και παρανομία κατά την εκτέλεση

VI. Η δικαιοπρακτική βούληση

VII. Η αντιπαροχή

Α. Ορισμός και οριοθέτηση της θεωρίας

Β. Ειδικές περιπτώσεις αντιπαροχής

1) Η σύμβαση η οποία συνάπτεται λόγω φυσικής αγάπης

2) Η παρελθούσα αντιπαροχή

3) Η προβληματική της εκτέλεσης καθήκοντος

4) Η μερική πληρωμή χρέους

5) Η δωρεά

Γ. Το εξ υποσχέσεως κώλυμα («promissory estoppel»)

Κεφάλαιο 2:

Η ερμηνεία της σύμβασης

Ι. Αρχές ερμηνείας των συμβάσεων

Α. Η ανάγκη για ερμηνεία

Β. Η ανάλυση του περιεχομένου της σύμβασης

1) Η διάκριση μεταξύ όρου και παράστασης

2) Ουσιώδης όρος, αίρεση και εγγυητική διαβεβαίωση

Γ. Οι σιωπηρές υποσχέσεις

ΙΙ. Η ερμηνεία των απαλλακτικών ρητρών

Α. Η απόδειξη της ενσωμάτωσης στη σύμβαση

1) Η υπογραφή

2) Το «parole evidence rule»

3) Παράρτημα σύμβασης και ενσωμάτωση

Β. Κανόνες ερμηνείας της σύμβασης

1) Η αρχή Contra preferentem

2) Η θεωρία της θεμελιώδους παραβίασης της σύμβασης

3) Η αρχή non est factum

ΙΙΙ. Η ευρωπαϊκή προστασία του καταναλωτή

Α. Προϋποθέσεις εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου προστασίας

1) Η έννοια του καταναλωτή

2) Ο σκληρός πυρήνας της σύμβασης

Β. Το περιεχόμενο της προστασίας

1) Ο ορισμός της καταχρηστικής ρήτρας

2) Οι μηχανισμοί προστασίας

Κεφάλαιο 3:

Το ελάττωμα της σύμβασης

Ι. Η πλάνη και η εξαπάτηση

Α. Η κοινή πλάνη περί τα πράγματα

1) Το λάθος του συμβαλλόμενου στο δίκαιο των συμβάσεων

2) Η κοινή πλάνη ως έλλειψη πραγματικής συναίνεσης

Β. Η ψευδής παράσταση

1) Οι προϋποθέσεις της ψευδούς παράστασης

2) Η ψευδής παράσταση με συμπεριφορά και η απαίτηση της καλής πίστης

3) Η σύμβαση Uberrimae fidei

Γ. Η απάτη

1) Η απάτη ως ειδική μορφή ψευδούς παράστασης

2) Το ζήτημα των εχθρικών εμπορικών πράξεων

ΙΙ. Ο εξαναγκασμός και η ψυχική πίεση

Α. Ο εξαναγκασμός

1) Η βία ή η απειλή άσκησης βίας

2) Ο οικονομικός εξαναγκασμός

Β. Η ψυχική πίεση

1) Η άδικη επιρροή

2) Το τεκμήριο ψυχικής πίεσης

Κεφάλαιο 4:

Ο τερματισμός της σύμβασης

Ι. Η ματαίωση της σύμβασης

Α. Μια θεωρία της ριζικής αλλαγής των συνθήκων

1) Οι προσωπικές συμβάσεις και ο θάνατος του συμβαλλόμενου

2) Η θεωρία της ματαίωσης

Β. Η εφαρμογή του δόγματος της ματαίωσης

1) Ματαίωση του αντικειμένου και ματαίωση του σκοπού

2) Η εφαρμογή στο κυπριακό νομικό σύστημα

3) Οι συνέπειες της ματαίωσης

ΙΙ. Η καταγγελία της σύμβασης

Α. Ο χρόνος εκπλήρωσης της σύμβασης

Β. Η αποτυχία εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του από το υπαίτιο μέρος

1) Εκπλήρωση της σύμβασης και μερική εκτέλεση

2) Η ειδική εκτέλεση

Γ. Η προκαταβολική παράβαση (anticipatory breach)

Κεφάλαιο 5:

Η αποζημίωση

Ι. Η φύση της αποζημίωσης

Α. Η αρχή της αποκατάστασης της προβλέψιμης ζημίας

Β. Η αποζημίωση της ηθικής βλάβης

ΙΙ. Ο υπολογισμός της αποζημίωσης

Α. Η επιλογή του αθώου μέρους

Β. Ο μετριασμός των αποζημιώσεων

Γ. Η εφαρμογή των ποινικών ρητρών

Κεφάλαιο 6:

Η αρχή της σχετικής ενέργειας

της σύμβασης μεταξύ των μερών

Ι. Ορισμός της αρχής της σχετικής ενέργειας της σύμβασης

Α. Δεν επιβάλλονται συμβατικές υποχρεώσεις σε ένα τρίτο

Β. Δεν ωφελείται τρίτος από τη σύμβαση

Γ. Η διεκδίκηση αποζημίωσης του τρίτου από τον συμβαλλόμενο

II. Οι τρόποι διαφυγής από την αρχή της σχετικής ενέργειας της σύμ­βασης

Α. Μηχανισμοί παράκαμψης της αρχής

Β. Εξαιρέσεις από την αρχή του privity

1) Η αντιπροσωπεία

2) Η εκχώρηση

3) Η παράλληλη σύμβαση

4) Το εμπίστευμα

Κεφάλαιο 7:

Ο αδικαιολόγητος πλουτισμός

Ι. Ιστορία και εξελίξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού

Α. Στο αγγλικό δίκαιο

Β. Στο κυπριακό δίκαιο

ΙΙ. Προϋποθέσεις εφαρμογής του αδικαιολόγητου πλουτισμού

Α. Οι έννοιες του πλουτισμού και της απώλειας

Β. Ο αδικαιολόγητος χαρακτήρας του πλουτισμού

ΙΙΙ. Τα μέσα άμυνας επί αδικαιολόγητου πλουτισμού

Α. Η λίστα των υπερασπίσεων

Β. Η παράνομη σύμβαση

Γ. Η αλλαγή θέσης

Δεύτερο μέρος:

Δίκαιο των αδικοπραξιών

Κεφάλαιο 1:

Έννοια και ιστορική εξέλιξη

του δικαίου της αδικοπραξίας

Ι. Οι αδικοπραξίες: μια γενική υποχρέωση αποζημίωσης;

A. Η φιλοσοφία του κυπριακού δικαίου των αστικών αδικημάτων

B. Κυπριακό δίκαιο της αδικοπραξίας και κοινοδίκαιο

ΙΙ. Αστικό αδίκημα και ποινικό αδίκημα

Α. Η φαινομενική ανεξαρτησία του αστικού δικαίου από το ποινικό δίκαιο

Β. Το τεκμήριο αθωότητας, έμμεση επιρροή στο αστικό δίκαιο

ΙΙΙ. Αστικό αδίκημα και σύμβαση

Κεφάλαιο 2:

Γενικές αρχές του δικαίου της αδικοπραξίας

Ι. Η ικανότητα

ΙΙ. Η παραγραφή

ΙΙΙ. Η αιτιώδης συνάφεια

Α. Η γενική απαίτηση μιας αιτιώδους συνάφειας

1) Το «but for test»

2) Η αρχή του προβλέψιμου

Β. Εξαιρέσεις στην αρχή του προβλέψιμου

1) Το είδος της ζημίας

2) Η προϋπάρχουσα αδυναμία του θύματος

Γ. Η διακοπή της αλυσίδας της αιτιώδους συνάφειας

Κεφάλαιο 3:

Η παράνομη παρέμβαση σε πρόσωπο

Ι. Η επίθεση

Α. Η απειλή

1) Μια απειλητική πράξη

2) Ο φόβος της άμεσης σωματικής επίθεσης

3) Η δυνατότητα άμεσης πραγματοποίησης της απειλής

Β. Η σωματική επίθεση

1) Η άμεση η έμμεση εχθρική επαφή

2) Η πρόθεση

Γ. Η «ψυχολογική επίθεση»

ΙΙ. Η παράνομη κατακράτηση προσώπου

Κεφάλαιο 4:

Παράνομη παρέμβαση σε ιδιοκτησία

Ι. Η παράνομη παρέμβαση σε κινητή ιδιοκτησία

Α. Η παράνομη κατακράτηση πράγματος

Β. Η ιδιοποίηση

Γ. Παράνομη επέμβαση σε κινητή ιδιοκτησία

ΙΙ. Η προστασία της ακίνητης ιδιοκτησίας από το δίκαιο της αδικοπραξίας

Α. Παράνομη επέμβαση σε ακίνητη ιδιοκτησία

Β. Η οχληρία

1) Διάκριση δημόσιας οχληρίας και ιδιωτικής οχληρίας

2) Εκτίμηση της ιδιωτικής οχληρίας

3) Οχληρία και αμέλεια

Γ. Η παρέμβαση στο φως

Κεφάλαιο 5:

Η αμέλεια

Ι. Το καθήκον επιμέλειας

Α. Η αρχή του πλησίον

1) Η υπόθεση Donoghue v. Stevenson

2) Η οικονομική απώλεια

3) Το καθήκον επιμέλειας του κατόχου

Β. Το τριμερές τεστ της υπόθεσης «Caparo»

Γ. Τα όρια του καθήκοντος επιμέλειας

1) Αμέλεια και παράβαση θεσμοθετημένου καθήκοντος

2) Αμέλεια και νευρικός κλονισμός

3) Αμέλεια και παράλειψη

ΙΙ. Η παράβαση του καθήκοντος επιμέλειας

Α. Το λογικό συνετό πρόσωπο

Β. Η ιατρική αμέλεια

1) Γενικές αρχές της ιατρικής αμέλειας

2) Ιατρική αμέλεια και ανθρώπινα δικαιώματα

Κεφάλαιο 6:

Τα μέσα άμυνας

Ι. Μέσα άμυνας της αμέλειας

Α. Ανώτερη βία

Β. Η συντρέχουσα αμέλεια του ενάγοντος

Γ. H αρχή Volenti non fit injuria

Δ. Η αρχή Ex turpi causa

ΙΙ. Μέσα άμυνας των αδικημάτων με πρόθεση

Α. Η συναίνεση (ή η άδεια για το «trespass to land»)

Β. Η αυτοάμυνα

Γ. Η εκπλήρωση δημοσίου καθήκοντος

Δ. Η ανάγκη

Κεφάλαιο 7:

Η αποζημίωση

Ι. Γενικές αρχές της αποζημίωσης

Α. Αποζημίωση καταβάλλεται μια μόνο φορά

1) Η έμφαση της αρχής

2) Ο ρόλος της ασφάλισης

3) Η ύπαρξη πολλών οφειλετών

Β. Ο υπολογισμός των τόκων

ΙΙ. Η μη αποκαταστατική αποζημίωση

Α. Ονομαστικές αποζημιώσεις

Β. Τιμωρητικές ή επιβαρυντικές αποζημιώσεις

ΙΙΙ. Αποκαταστατική αποζημίωση

Α. Η υλική ζημία

1) Η απώλεια εσόδων, τα ιατρικά έξοδα και η απώλεια ευκαιρίας εργοδότησης

2) Κανένα δικαίωμα αποζημίωσης για μείωση της διάρκειας της ζωής

3) Αποζημιώσεις λόγω απώλειας

Β. Η ηθική βλάβη

1) Απώλεια απόλαυσης ζωής και δυσμενής επηρεασμός του τρόπου ζωής

2) Άγχος από τον κίνδυνο μια μελλοντικής ασθένειας

3) Η προβληματική των γενικών αποζημιώσεων

Κεφάλαιο 8:

Βάρος της απόδειξης και αυστηρή ευθύνη

Ι. Η αρχή res ipsa loquitur

Α. Ορισμός της αρχής

Β. Εφαρμογή στην ιατρική ευθύνη

ΙΙ. Η αυστηρή ευθύνη και η επικινδυνότητα του αγαθού

Α. Η ευθύνη του παραγωγού για ελαττωματικά προϊόντα

1) Το καθεστώς αντικειμενικής ευθύνης του παραγωγού

2) Εφαρμογή στην Κύπρο

Β. Η ευθύνη του ιδιοκτήτη για επικίνδυνα προϊόντα

1) Το τεκμήριο αμέλειας του άρθρου 52 του Κεφ. 148

2) Ο κανόνας στην Rylands v. Fletcher

ΙΙΙ. Η ευθύνη εκ προστήσεως

Α. Οι περιπτώσεις ευθύνης του τρίτου στο Κεφ. 148

Β. Πρόσφατες εξελίξεις του καθεστώτος ευθύνης του τρίτου

Κεφάλαιο 9:

Αδικήματα σχετικά με την προστασία

της προσωπικότητας

Ι. Η δυσφήμηση

Α. Ορισμός και καθεστώς της δυσφήμησης

1) Οι δύο μορφές της δυσφήμησης

2) Το καθεστώς της δυσφήμισης

3) Το innuendo

4) Η επιρροή της ΕΣΔΑ στον τομέα της δυσφήμισης

Β. Ειδικές υπερασπίσεις στην δυσφήμηση

1) Η αλήθεια

2) Το έντιμο σχόλιο

3) Το προνομιούχο

4) Η έλλειψη βούλησης δυσφήμησης

ΙΙ. Η παραβίαση του ιδιωτικού βίου

Α. Η γένεση του αστικού αδικήματος της παράβασης θεμελιώδους δικαιώματος

1) Ο κανόνας της Γιαλλούρος v. Νικολάου

2) Η μεταγενέστερη επιβεβαίωση του κανόνα

Β. Ο ορισμός του ιδιωτικού βίου

ΙΙΙ. Η κακόβουλη δίωξη

Λίστα Αποφάσεων

Βιβλιογραφία

Λημματικό ευρετήριο