Π. Αρβανιτάκης/Ε. Βασιλακάκης/Π. Γιαννόπουλος..., Κανονισμός (ΕΚ) 2201/2003 [Κανονισμός Βρυξέλλες ΙΙα], τόμ. 1, 2016

Πρόλογος

Συνεργάτες του έργου

Συντομογραφίες

Γενική βιβλιογραφία

Προοίμιο Κανονισμού 2201/2003

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Ι. Γενικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Βασική δομή

ΙΙΙ. Ιστορικό

IV. Βασικό πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

Άρθρο 1. Πεδίο εφαρμογής

Ι. Εισαγωγή

II. Είδος του δικαστηρίου

III. Έννοια αστικών υποθέσεων

IV. Υποθέσεις σχετικά με το διαζύγιο, τον δικαστικό χωρισμό ή την ακύρωση του γάμου

V. Υποθέσεις γονικής μέριμνας

VI. Υποθέσεις αποκλειόμενες από το πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού (§ 3)

Άρθρο 2. Ορισμοί

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

Δικαιοδοσία

ΤΜΗΜΑ

Διαζύγιο, δικαστικός χωρισμός και ακύρωση γάμου

Άρθρο 3. Γενική δικαιοδοσία

Ι. Πεδίο εφαρμογής

Α. Κατ’ αντικείμενο

Β. Καθ’ υποκείμενα

ΙΙ. Υπαγόμενες διαφορές ή υποθέσεις

Α. Διαζύγιο

Β. Δικαστικός χωρισμός

Γ. Ακύρωση του γάμου

ΙΙΙ. Οι θεσπιζόμενες δικαιοδοτικές βάσεις και η μεταξύ τους σχέση

IV. Οι κατ’ ιδίαν δικαιοδοτικές βάσεις

Α. Δικαιοδοσία θεμελιωμένη στη συνήθη διαμονή (άρθρ. 3 § 1 α΄)

α. Η «συνήθης διαμονή» ως δικαιοδοτική βάση

β. Οι θεμελιωμένες στη «συνήθη διαμονή» δικαιοδοτικές βάσεις

Β. Δικαιοδοσία θεμελιωμένη στην κοινή ιθαγένεια των συζύγων (άρθρ. 3 § 1 β΄)

V. Έρευνα και συνέπειες ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας

VI. Σώρευση αγωγής εκ του άρθρ. 3 § 1 με αγωγή γονικής μέριμνας

Άρθρο 4. Ανταγωγή

Άρθρο 5. Μετατροπή του δικαστικού χωρισμού σε διαζύγιο

Άρθρο 6. Αποκλειστική δικαιοδοσία βάσει των άρθρων 3, 4 και

Άρθρο 7. Επικουρικές δικαιοδοτικές βάσεις

Ι. Επικουρική εφαρμογή των εθνικών δικαιοδοτικών βάσεων (άρθρ. 7 § 1)

ΙΙ. Αρχή της εξομοιώσεως μεταξύ των πολιτών των κρατών μελών (άρθρ. 7 § 2)

ΤΜΗΜΑ

Γονική Μέριμνα

Άρθρο 8. Γενική δικαιοδοσία

Ι. Γενικά

ΙΙ. Υποθέσεις γονικής μέριμνας

III. Οριοθέτηση της συνήθους διαμονής του παιδιού

IV. Διαδικαστικά ζητήματα

V. Παρεκκλίσεις από τη δικαιοδοτική βάση της συνήθους διαμονής του παιδιού

Άρθρο 9. Διατήρηση της αρμοδιότητας της προγενέστερης συνήθους διαμονής του παιδιού

Ι. Γενικά

ΙΙ. Προϋποθέσεις και εύρος εφαρμογής της δικαιοδοτικής βάσης της προηγούμενης συνήθους διαμονής του παιδιού

III. Επιστροφή στη γενική δικαιοδοτική βάση του άρθρ. 8 § 1 του Κανονισμού

Άρθρο 10. Αρμοδιότητα σε περίπτωση απαγωγής του παιδιού

Ι. Γενικά

ΙΙ. Προϋποθέσεις θεμελίωσης στο κράτος απαγωγής του παιδιού βάσης διεθνούς δικαιοδοσίας για υποθέσεις γονικής μέριμνας

Άρθρο 11. Επιστροφή του παιδιού

Ι. Γενικά

ΙΙ. Πεδίο εφαρμογής

ΙΙΙ. Εφαρμοστέα διαδικασία

IV. Δικαίωμα ακρόασης

V. Μέτρα προστασίας του παιδιού

VI. Ζητήματα συνδεόμενα με την έκδοση απόφασης απορριπτικής της αίτησης επιστροφής κατά το άρθρ. 13 ΣυμΧαγ 1980

Α. Διαβίβαση της απόφασης στο αρμόδιο για τη ρύθμιση της επιμέλειας δικαστήριο

Β. Γνωστοποίηση της απόφασης στους δικαιούμενους να ζητήσουν τη ρύθμιση της επιμέλειας και πρόσκληση σ’ αυτούς για την υποβολή παρατηρήσεων

Γ. Απόφαση που διατάσσει την επιστροφή του παιδιού στη συνέχεια απόφασης που απέρριψε την αίτηση επιστροφής

Άρθρο 12. Παρέκταση αρμοδιότητας

Ι. Γενικά

ΙΙ. Κατά παρέκταση διεθνής δικαιοδοσία λόγω ύπαρξης εκκρεμούς γαμικής διαφοράς

III. Κατά παρέκταση διεθνής δικαιοδοσία λόγω ύπαρξης στενής σχέσης του παιδιού με το κράτος μέλος της παρέκτασης

IV. Η αποδοχή της παρέκτασης από τα ενδιαφερόμενα μέρη

V. Το συμφέρον του παιδιού ως κοινή προϋπόθεση παρέκτασης

VI. Τεκμήριο συμφέροντος του παιδιού για κατά παρέκταση διεθνή δικαιοδοσία

Άρθρο 13. Αρμοδιότητα βασιζόμενη στην παρουσία του παιδιού

Άρθρο 14. Επικουρικές βάσεις δικαιοδοσίας

Άρθρο 15. Παραπομπή σε δικαστήριο καταλληλότερο να εκδικάσει την υπόθεση

Ι. Εισαγωγή

II. Προϋποθέσεις και διαδικασία για την παραπομπή στο αρχικώς επιληφθέν δικαστήριο (παρ. 1 και 2)

III. Κριτήρια για τη θεμελίωση της ιδιαίτερης σχέσης του παιδιού με το δικαστήριο της παραπομπής (παρ. 3)

IV. Διαδικασία στο δικαστήριο της παραπομπής (παρ. 4 και 5)

V. Ένδικα μέσα

ΤΜΗΜΑ

Κοινές διατάξεις

Άρθρο 16. Επιλαμβανόμενο δικαστήριο

Άρθρο 17. Έρευνα της δικαιοδοσίας

Ι. Αυτεπάγγελτη έρευνα

ΙΙ. Απόφαση επί ελλείψεως δικαιοδοσίας

Άρθρο 18. Έρευνα του παραδεκτού

Ι. Σκοπός και συστηματική δομή της διατάξεως

ΙΙ. Εννοιολογικές διευκρινίσεις ως προς τις προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως

III. Έλεγχος της νόμιμης κλητεύσεως του απόντος εναγομένου

Α. Η περί ερημοδικίας του εναγομένου διάταξη του άρθρ. 19 Κανονισμού 1393/2007 (§ 2)

Β. Η περί ερημοδικίας διάταξη του άρθρ. 15 ΣυμΧαγ (§ 3)

Γ. Η διάταξη της παρ. 1 του άρθρ. 18 Κανονισμού 2201/2003 (§ 1)

Άρθρο 19. Εκκρεμοδικία και συναφείς αγωγές

Ι. Έννοια, σκοπός και περιεχόμενο της διατάξεως

Α. Αποφυγή διεξαγωγής παράλληλων δικών με συγγενές αντικείμενο

Β. Αγωγές εκκρεμείς σε δικαστήρια διαφορετικών κρατών μελών

Γ. Η αρχή της χρονικής προτεραιότητας

ΙΙ. Παράλληλες αγωγές διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακυρώσεως του γάμου (§ 1)

ΙΙΙ. Παράλληλες αγωγές γονικής μέριμνας (§ 2)

IV. Συνέπειες

Α. Διαπίστωση της διεθνούς δικαιοδοσίας του πρώτου επιληφθέντος δικαστη­ρίου

Β. Διαπίστωση της ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας του μεταγενεστέρως επιληφθέντος δικαστηρίου

Άρθρο 20. Προσωρινά και ασφαλιστικά μέτρα

Ι. Έννοια, σκοπός και σημασία του κανόνα

ΙΙ. Προϋποθέσεις εφαρμογής του κανόνα

ΙΙΙ. Παύση ισχύος μέτρου με τη λήψη των προσηκόντων μέτρων από το δικαστήριο της ουσίας

ΙV. Σχέση των ασφαλιστικών μέτρων με την κοινοτική διαδικασία αναγνωρίσεως και εκτελέσεως

Α. Μη εφαρμογή της κοινοτικής διαδικασίας αναγνωρίσεως και εκτελέσεως επί αποφάσεων ασφαλιστικών μέτρων που εκδίδονται από δικαστήρια των οποίων η διεθνής δικαιοδοσία θεμελιώθηκε στο άρθρ. 20 § 1

Β. Κήρυξη εκτελεστότητας κατά τη διαδικασία του Κανονισμού των αποφάσεων ασφαλιστικών μέτρων που λαμβάνονται από δικαστήρια, τα οποία έχουν διεθνή δικαιοδοσία κατά τον Κανονισμό και αδυναμία παρακάμψεως της διαδικασίας αυτής

V. Ζητήματα εκκρεμοδικίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III

Αναγνώριση και εκτέλεση

ΤΜΗΜΑ

Αναγνώριση

Άρθρο 21. Αναγνώριση αποφάσεων

Ι. Πεδίο εφαρμογής

A. Aποφάσεις διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακυρώσεως του γάμου

Β. Αποφάσεις γονικής μέριμνας

Γ. Ειδικές περιπτώσεις

ΙΙ. Αυτόματη αναγνώριση

Α. Η αρχή της άμεσης και αυτοδίκαιης αναγνωρίσεως

Β. Η ληξιαρχική αναγνώριση

ΙΙΙ. Δίκες περί την αναγνώριση

Α. Αίτηση για την αναγνώριση ή μη της αποφά­σεως

Β. Παρεμπίπτουσα αναγνώριση

Γ. Αναγνωριστική αγωγή

Δ. Η απαγόρευση επί της ουσίας αναθεωρήσεως της αποφάσεως

Άρθρο 22. Λόγοι μη αναγνώρισης αποφάσεων που αφορούν διαζύγιο, δικαστικό χωρισμό ή ακύρωση γάμου

Ι. Γενικά περί των κωλυμάτων αναγνωρίσεως

ΙΙ. Τα κατ’ ιδίαν κωλύματα αναγνωρίσεως

Α. Η επιφύλαξη της δημόσιας τάξης

Β. Προστασία του δικαιώματος ακροάσεως

Γ. Ασυμβίβαστο αποφάσεων

Άρθρο 23. Λόγοι μη αναγνώρισης αποφάσεων που αφορούν τη γονική μέριμνα

Ι. Εισαγωγικά

ΙI. Ληξιαρχική αναγνώριση

ΙΙΙ. Κωλύματα αναγνωρίσεως

Α. Η επιφύλαξη της δημόσιας τάξης

Β. Η παραβίαση του δικαιώματος υπερασπίσεως

Γ. Η ακρόαση του παιδιού

Δ. Το δικαίωμα υπερασπίσεως των ερημοδικασθέντων διαδίκων

Ε. Το έννομο συμφέρον τρίτων προσώπων

ΣΤ. Ασυμβίβαστο αποφάσεων

Ζ. Απόφαση τρίτου κράτους

Η. Η τοποθέτηση του παιδιού σε ανάδοχη οικογένεια

Άρθρο 24. Απαγόρευση έρευνας της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου προέλευσης

Άρθρο 25. Διαφορές μεταξύ εφαρμοστέων δικαίων

Άρθρο 26. Μη αναθεώρηση επί της ουσίας

Άρθρο 27. Αναστολή της διαδικασίας

ΤΜΗΜΑ

Αίτηση για την κήρυξη της εκτελεστότητας

Εισαγωγικές παρατηρήσεις στα άρθρα

Άρθρο 28. Εκτελεστές αποφάσεις

Άρθρο 29. Κατά τόπον αρμόδια δικαστήρια

Άρθρο 30. Διαδικασία

Άρθρο 31. Απόφαση του δικαστηρίου

Άρθρο 32. Κοινοποίηση της απόφασης

Άρθρο 33. Προσφυγή

Άρθρο 34. Δικαστήρια προσφυγής και ένδικα μέσα

Άρθρο 35. Αναστολή της διαδικασίας

Άρθρο 36. Μερική εκτέλεση

ΤΜΗΜΑ

Διατάξεις κοινές στα τμήματα 1 και

Άρθρο 37. Έγγραφα

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Αντίγραφα της αποφάσεως (αριθ. 1 στοιχ. α)

ΙΙΙ. Το πιστοποιητικό (αριθ. 1 στοιχ. β)

IV. Επιπλέον έγγραφα σε περίπτωση ερήμην αποφάσεως (άριθ. 2)

V. Κρίσιμος χρόνος προσκομιδής

VI. Απόδειξη

Άρθρο 38. Απουσία εγγράφων

Άρθρο 39. Πιστοποιητικό που αφορά αποφάσεις που εκδίδονται σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας

ΤΜΗΜΑ

Εκτέλεση αποφάσεων που αφορούν το δικαίωμα επικοινωνίας και την επιστροφή του παιδιού

Άρθρο 40. Πεδίο εφαρμογής

Άρθρο 41. Δικαίωμα επικοινωνίας

Άρθρο 42. Επιστροφή του παιδιού

Άρθρο 43. Προσφυγή διορθώσεως

Άρθρο 44. Αποτελέσματα του πιστοποιητικού

Άρθρο 45. Έγγραφα

ΤΜΗΜΑ

Δημόσια έγγραφα και συμφωνίες

Άρθρο

ΤΜΗΜΑ

Λοιπές διατάξεις

Άρθρο 47. Διαδικασία εκτέλεσης

Άρθρο 48. Πρακτικοί διακανονισμοί για την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας

Άρθρο 49. Έξοδα

Άρθρο 50. Δικαστική αρωγή

Άρθρο 51. Εγγύηση ή κατάθεση χρηματικού ποσού

Άρθρο 52. Επικύρωση ή άλλη ανάλογη διατύπωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Συνεργασία μεταξύ κεντρικών αρχών για θέματα γονικής μέριμνας

Άρθρο 53. Διορισμός

Άρθρο 54. Γενικά καθήκοντα

Άρθρο 55. Συνεργασία στο πλαίσιο ειδικών υποθέσεων γονικής μέριμνας

Άρθρο 56. Τοποθέτηση του παιδιού σε άλλο κράτος μέλος

Άρθρο 57. Μέθοδος εργασίας

Άρθρο 58. Συνεδριάσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

Σχέσεις με άλλες νομικές πράξεις

Άρθρο 59. Σχέση με άλλες νομικές πράξεις

Άρθρο 60. Σχέση με ορισμένες πολυμερείς συμβάσεις

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η υπεροχή του Κανονισμού 2201/2003 έναντι των πολυμερών διεθνών συμβάσεων οικογενειακού δικαίου στις σχέσεις μεταξύ κρατών-μελών

ΙΙΙ. Ζητήματα εξωτερικής αρμοδιότητας της Ένωσης σε σχέση με τον Κανονισμό 2201/2003

Άρθρο 61. Σχέσεις με τη σύμβαση της Χάγης της 19ης Οκτωβρίου 1996 για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση, εκτέλεση και συνεργασία όσον αφορά τη γονική μέριμνα και μέτρα για την προστασία των παιδιών

Άρθρο 62. Έκταση των αποτελεσμάτων

Άρθρο 63. Συνθήκες με την Αγία Έδρα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI

Μεταβατικές διατάξεις

Άρθρο 64. Μεταβατικές διατάξεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 65. Επανεξέταση

Άρθρο 66. Κράτη μέλη με δυο ή περισσότερα συστήματα δικαίου

Άρθρο 67. Πληροφορίες για τις κεντρικές αρχές και δεκτές γλώσσες

Άρθρο 68. Πληροφορίες σχετικά με τα δικαστήρια προσφυγής και τα ένδικα μέσα

Άρθρο 69. Τροποποιήσεις των παραρτημάτων

Άρθρο 70. Επιτροπή

Άρθρο 71. Κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1347/2000

Άρθρο 72. Έναρξη ισχύος

Παράρτημα Ι: Πιστοποιητικό αναφερόμενο στο άρθρο 39 σχετικά με αποφάσεις που εκδίδονται σε γαμικές διαφορές

Παράρτημα ΙΙ: Πιστοποιητικό αναφερόμενο στο άρθρο 39 σχετικά με αποφάσεις περί γονικής μέριμνας

Εισηγητική Έκθεση Borrás

Αλφαβητικό ευρετήριο λημμάτων