Ν. Τέλλης, Ρήτρα μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού στο δίκαιο εταιρειών και επιχειρήσεων, 2007

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. Ρήτρα μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού: φύση και ορολογικές διευκρινίσεις

§ 2. Αντικείμενο της εργασίας και ένταξή του στη γενικότερη προβληματική των ρητρών μη ανταγωνισμού στο δίκαιο των εταιρειών και επιχειρήσεων

Ι. Η ρήτρα μη ανταγωνισμού στις περιπτώσεις «εξόδου από την επιχείρηση»

ΙΙ. Η ρήτρα απαγόρευσης ανταγωνισμού στην πώληση επιχείρησης

§ 3. Νομολογιακό ερέθισμα και διάρθρωση της μελέτης

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΜΕΤΑΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ - ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΟ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΘΕΣΜΟΥΣ

§ 1. Η ρήτρα μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού ως μέσο αποτελεσματικής προστασίας των συμφερόντων και, ιδίως, των απορρήτων της επιχείρησης

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η ρήτρα μη ανταγωνισμού ως μέσο προληπτικής προστασίας των επιχειρηματικών απορρήτων

ΙΙΙ. Η ρήτρα μη ανταγωνισμού ως μέσο αποδεικτικής διευκόλυνσης του νόμιμου φορέα επιχειρηματικών απορρήτων

IV. Η ρήτρα μη ανταγωνισμού ως μέσο για την κάλυψη κενών προστασίας των επιχειρηματικών απορρήτων

1. Σκιαγράφηση της νομοθετικής προστασίας των επιχειρηματικών απορρήτων

2. Η ρήτρα μη ανταγωνισμού ως μέσο κάλυψης κενών προστασίας της ειδικής νομοθεσίας περί επιχειρηματικών απορρήτων

2.1. Ανεπάρκεια των προστατευτικών ρυθμίσεων των άρθρων 16-18 του ν. 146/1914

2.2. Επαρκής η κάλυψη των κενών προστασίας μέσω συμπληρωματικής εφαρμογής της γενικής ρήτρας του άρθρου 1 ν. 146/1914;

3. Χρησιμότητα των συμφωνιών μη ανταγωνισμού παρά την ύπαρξη παρεπόμενης υποχρέωσης πίστης και τη μετενέργειά της σε βάρος του αποχωρούντος από την επιχείρηση

3.1. Η παρεπόμενη υποχρέωση μη ανταγωνισμού ως απόρροια της υποχρέωσης πίστης κατά τη διάρκεια των οικείων διαρκών συμβάσεων

3.2. Η μετενέργεια της υποχρέωσης πίστης και οι επιδράσεις της στην προστασία των επιχειρηματικών απορρήτων

V. Μετασυμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού και μετασυμβατική υποχρέωση εχεμύθειας: Οριοθέτηση της έννοιας και της λειτουργίας τους

1. Εισαγωγικά

2. Τα κοινά σημεία

3. Οι διαφορές

4. Περιπτώσεις ρευστής οριοθέτησης των δύο συμφωνιών στην πράξη

VI. Η ζωτικότητα των διακυβευόμενων επιχειρηματικών συμφερόντων και η υπερνομοθετική τους κατοχύρωση

§ 2. Ο δεύτερος πόλος συμφερόντων: τα συμφέροντα του αποχωρούντος από την επιχείρηση

§ 3. Εξισορρόπηση των συγκρουόμενων συμφερόντων αποκλειστικά μέσω του συμβατικού μηχανισμού; Μια προδιάθεση στην οικεία προβληματική

§ 4. Ανάγκη προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού και επίκληση του δημόσιου συμφέροντος

§ 5. Μακροοικονομικές συνέπειες από τη χρήση ρητρών μη ανταγωνισμού: σύντομη επισκόπηση

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΜΕΤΑΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ο ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΟΥΣ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 1. Η αντιμετώπιση της ρήτρας μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού από τη νομολογία

Ι. Η κατ’ αρχήν κατάφαση της νομιμότητας των ρητρών μη ανταγωνισμού

ΙΙ. Έλεγχος με βάση τις ΑΚ 178, 179 περ. α΄ - Τα ειδικότερα κριτήρια ελέγχου μέσα από την επισκόπηση της νομολογίας

§ 2. Το αίτημα για δικαστικό έλεγχο της ρήτρας μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού με νομοθετικό θεμέλιο την ΑΚ 281 στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων

Ι. Το αίτημα μετάθεσης του νομοθετικού θεμελίου στην ΑΚ 281 και η στόχευσή του

ΙΙ. Τα ειδικότερα κριτήρια ελέγχου της ρήτρας μη ανταγωνισμού κατ’ εφαρμογή της ΑΚ 281 στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων

§ 3. Η «μεταστέγαση» του δικαστικού ελέγχου της ρήτρας μη ανταγωνισμού στην ΑΚ 281 και η προσδοκώμενη βελτίωσή του στο χώρο των εργασιακών σχέσεων: μια κριτική αποτίμηση από τη σκοπιά της πράξης

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ, ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΩΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΠΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗΣ ΙΣΟΔΥΝΑΜΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ

§ 1. Το νομοθετικό θεμέλιο του δικαστικού ελέγχου του περιεχομένου της ρήτρας στο δίκαιο των εταιρειών

Ι. Η εξειδίκευση της προβληματικής

ΙΙ. Ακαταλληλότητα της ΑΚ 281 ως νομοθετικής βάσης για τον έλεγχο εγκυρότητας της ρήτρας στο δίκαιο των εταιρειών

ΙΙΙ. Η ΑΚ 179 περίπτ. α΄ ως κατάλληλη νομοθετική βάση για την άσκηση του δικαστικού ελέγχου νομιμότητας

§ 2. Εύρος και χαρακτηριστικά του δικαστικού ελέγχου περιεχομένου της ρήτρας μη ανταγωνισμού επί διαπραγματευτικής ισοδυναμίας των μερών και, ειδικότερα, στο χώρο του εταιρικού δικαίου

Ι. Αναγκαία η προσφυγή στην ΑΚ 281 για τη διενέργεια ελέγχου αναλογικότητας της ρήτρας;

ΙΙ. Η ανάγκη ιδιαίτερης δικαιολόγησης των συμβατικά επιβαλλόμενων περιορισμών και η αναλογικότητά τους ως κριτήρια γενικής εφαρμογής κατά τον έλεγχο περιεχομένου της ρήτρας μη ανταγωνισμού

1. Η ερμηνευτική αξιοποίηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης οικονομικής ελευθερίας κατά την εφαρμογή των ΑΚ 178, 179 περ. α΄

2. Η λειτουργία της αρχής της αναλογικότητας ως μέσου οριοθέτησης των συγκρουόμενων δικαιωμάτων

ΙΙΙ. Η αρχή της αναλογικότητας και η αποκλιμάκωση της έντασης του δικαστικού ελέγχου της ρήτρας μη ανταγωνισμού στο δίκαιο των εταιρειών

1. Γενικά

2. Ειδικότερα: Η ρήτρα μη ανταγωνισμού σε βάρος αποχωρούντων εταιρικών διοικητών και ο (χαλαρότερος) έλεγχος εγκυρότητάς τους

§ 3. Συνθετικές επισημάνσεις - συμπεράσματα: Ο δικαστικός έλεγχος του περιεχομένου της ρήτρας μη ανταγωνισμού στην πράξη και, ειδικότερα, στο χώρο των εταιρειών

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΜΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΜΗ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΡΗΤΡΑΣ ΜΕΤΑΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

§ 1. Ο υπέρμετρος χαρακτήρας των συμβατικών περιορισμών και η συνέπειά του: Ολική ακυρότητα της ρήτρας ή διατήρηση του κύρους της με αναγωγή στο προσήκον μέτρο;

§ 2. Δυνατότητα αποδέσμευσης από έγκυρη ρήτρα μετασυμβατικής απαγόρευσης ανταγωνισμού

Ι. Το ζήτημα

ΙΙ. Νομοθετική θεμελίωση και ουσιαστική δικαιολόγηση της αποδέσμευσης του εκ της ρήτρας υποχρέου

ΙΙΙ. Η ακριβής έννοια της αποδέσμευσης

ΙV. Πεδίο εφαρμογής της θεωρίας περί αποδέσμευσης από την υποχρέωση μη ανταγωνισμού

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

§ 1. Το νομολογιακό παράδειγμα: Η απόφαση ΠΠρΗρ 7/2006

Ι. Το ιστορικό της απόφασης ΠΠρΗρ 7/2006 και το περιεχόμενο της ένδικης ρήτρας μη ανταγωνισμού

ΙΙ. Το περιεχόμενο της απόφασης ΠΠρΗρ 7/2006 σχετικά με το κύρος της ένδικης ρήτρας μη ανταγωνισμού

§ 2. Κριτική αποτίμηση της απόφασης

Ι. Κρίσιμα χαρακτηριστικά της προκείμενης περίπτωσης που προδιαθέτουν υπέρ της εγκυρότητας της ένδικης ρήτρας μη ανταγωνισμού

ΙΙ. Ελεγχόμενη η εφαρμογή των ΑΚ 178, 179 περ. α΄ ΑΚ κατά την αξιολόγηση της ένδικης ρήτρας μη ανταγωνισμού από το δικαστήριο

1. Αστήρικτη η κρίση της ΠΠρΗρ 7/2006 περί μη συνδρομής άξιων προστασίας συμφερόντων της εταιρείας, στην προστασία των οποίων αποσκοπούσε η ένδικη ρήτρα μη ανταγωνισμού

1.1. Το πελατολόγιο ως εμπορικό απόρρητο, η προστασία του οποίου συνιστά δικαιολογημένο συμφέρον της εταιρείας για περιορισμό της ανταγωνιστικής δραστηριότητας του αποχωρούντος διοικητή της

1.2. Η ιδιότητα του εκ της ρήτρας υποχρέου ως διευθύνοντος συμβούλου της ευνοούμενης εταιρείας ως κρίσιμη παράμετρος στο πλαίσιο της οικείας προβληματικής

2. Εσφαλμένη η κρίση της ΠΠρΗρ 7/2006 σχετικά με τον υπέρμετρο χαρακτήρα των συμβατικών περιορισμών

2.1. Το εύλογο της συμφωνηθείσας δέσμευσης από άποψη αντικειμένου

2.2. Εύλογο το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της δέσμευσης

2.3. Εύλογη η διάρκεια της συμφωνηθείσας δέσμευσης

3. Πόρισμα: Δεν τίθεται θέμα παραβίασης των ΑΚ 178, 179 περ. α΄ ή της ΑΚ 281

ΙΙΙ. Έλεγχος κύρους της ρήτρας με βάση το δίκαιο ελεύθερου ανταγωνισμού

ΙV. Υπέρμετρη διάρκεια της ρήτρας και δυνατότητα διατήρησης του κύρους της με αναγωγή στο προσήκον μέτρο

Πίνακας Βιβλιογραφίας