Ν. Ψούνη, Κληρονομικό Δίκαιο, 6η έκδ., 2023

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα ΣΤ΄ έκδοσης

Προλογικό σημείωμα Ε΄ έκδοσης

Προλογικό σημείωμα Δ΄ έκδοσης

Προλογικό σημείωμα Γ΄ έκδοσης

Πρόλογος Β΄ έκδοσης

Πρόλογος Α΄ έκδοσης

Αντί Προλόγου

Κυριότερες συντομογραφίες

Μέρος πρώτο

Το κληρονομικό δίκαιο στην έννομη τάξη

§ 1. Γενική εισαγωγή στο κληρονομικό δίκαιο

I. Έννοια και περιεχόμενο του κληρονομικού δικαίου

II. Η λειτουργική σημασία του κληρονομικού δικαίου

III. Ουσιώδη χαρακτηριστικά του κληρονομικού δικαίου

1. Ενιαία αντιμετώπιση της κληρονομίας

2. Τυπικότητα

3. Διατάξεις αυστηρού και αναγκαστικού δικαίου

IV. Βασικές αρχές του κληρονομικού δικαίου

1. Αναγνώριση ατομικού (ιδιωτικού) κληρονομικού δικαιώματος

2.

«Ελευθερία του διατιθέναι» ή «ελευθερία της αιτία θανάτου διάθεσης» και προστασία της οικογένειας

3. O κλειστός αριθμός των μορφών της αιτία θανάτου διάθεσης

4. Προστασία δανειστών του κληρονομουμένου

5. Ασφάλεια των συναλλαγών

6.

Συμμετοχή του Κράτους στην κληρονομία - Φορολογία κληρονομιών

V. Πηγές του Κληρονομικού Δικαίου

1. Ιστορική καταγωγή

2.

Διατάξεις Κληρονομικού Δικαίου στο πέμπτο βιβλίο του ΑΚ

3.

Διατάξεις Κληρονομικού Δικαίου σε άλλα βιβλία του ΑΚ και στον ΕισΝΑΚ

Α. Η επίδραση του ν. 1329/1983 στο Κληρονομικό Δίκαιο

Β.

Η επίδραση των ν. 2447/1996, 2521/1997, 2915/2001, αλλά και του ν. 3089/2002, καθώς και του ν. 3305/2005 στο Κληρονομικό Δίκαιο

Γ.

Ο ν. 3719/2008 και η επίδρασή του στη διαμόρφωση των κληρονομικών σχέσεων

Δ.

Οι κληρονομικές σχέσεις όπως διαμορφώνονται μετά το ν. 4356/2015

4.

Διατάξεις Κληρονομικού Δικαίου στον ΚΠολΔ και μετά το ν. 4335/2015

Μέρος δεύτερο

Κληρονομική διαδοχή, επαγωγή - Κτήση κληρονομίας - Λόγοι «έκπτωσης» πριν και μετά την επαγωγή και γενικότερα περιπτώσεις αποκλεισμού από την κληρονομία

§ 2. Κληρονομική διαδοχή

Ι.

Έννοια και χαρακτηριστικά της κληρονομικής διαδοχής, του κληρονομικού δικαιώματος, της κληρονομικής μερίδας, της επαγωγής και κτήσης της κληρονομίας

1. Έννοια της κληρονομικής διαδοχής

2.

Έννοια του κληρονομικού δικαιώματος και της κληρονομικής μερίδας

3. Επαγωγή και κτήση της κληρονομίας

Α. Έννοια

Β. Χρόνος

4.

Χαρακτηριστικά της κληρονομικής διαδοχής και του εκ της επαγωγής δικαιώματος

Α. Καθολικότητα

Β. Αυτοδίκαιο και αμεσότητα

α.

Η αρχή της αυτοδίκαιης και άμεσης κτήσης της κληρονομίας

αα. Αναγκαστικό δίκαιο

ββ.

Έλλειψη σταδίου για σχολάζουσα κληρονομία υπό την έννοια του β.ρ. δικαίου

γγ. Διαδοχικές επαγωγές - Πλάσμα δικαίου

β. Εξαιρέσεις από την αμεσότητα της επαγωγής

αα.

Τήρηση διατυπώσεων για την κτήση εμπράγματων δικαιωμάτων σε ακίνητα - Μ???????? ??? ???????? ? ?????????? ??? ?????????? ????????????? ????? (??????) ???, ???? ?????, ???????? ?????????????? ????????, ???? ?????????? ???????????? (????. 12 ??? ?. 2664/1998 ?? ????????? ?? ?? ????? 1193 ??)εταγραφή της αποδοχής ή καταχώρηση στο αντίστοιχο κτηματολογικό φύλλο (βιβλίο) του, κατά τόπον, αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου, όπου λειτουργεί κτηματολόγιο (άρθρ. 12 ιζ΄ ν. 2664/1998 σε συνδυασμό με το άρθρο 1193 ΑΚ)

ββ.

Τήρηση διατυπώσεων δημοσιότητας για μεταβίβαση αιτία θανάτου και άλλων απόλυτων δικαιωμάτων

Γ.

Ο χαρακτήρας του εκ της επαγωγής δικαιώματος και το συνακόλουθο δικαίωμα αποποιήσεως της κληρονομίας

α.

Ο προσωρινός, αλλά και μετακλητός, χαρακτήρας του εκ της επαγωγής δικαιώματος

β.

Το αμεταβίβαστο, αλλά κληρονομητό, του εκ της επαγωγής δικαιώματος

γ.

Συνέπειες του προσωρινού χαρακτήρα του εκ της επαγωγής δικαιώματος.

IΙ. Υποκείμενα κληρονομικής διαδοχής

1. Κληρονομούμενος

Α. Θάνατος

Β. Αφάνεια

Γ. Μοναχοί

Δ. Ιερομόναχοι

Ε. Αγιορείτες μοναχοί

2. Κληρονόμος

Α. Κληρονομική ικανότητα φυσικού προσώπου

Β.

Κληρονομική ικανότητα τέκνου γεννημένου ύστερα από τεχνητή γονιμοποίηση

Γ. Κληρονομική ικανότητα νομικού προσώπου

ΙΙΙ. Γενεσιουργοί λόγοι της κληρονομικής διαδοχής

1. Διαδοχή από διαθήκη

2. Εξ αδιαθέτου διαδοχή

3. Αναγκαστική διαδοχή

4. Επαγωγή από περισσότερους λόγους κληρονομικής διαδοχής

Α. Διαδοχή από διαθήκη και εξ αδιαθέτου

Β. Διαδοχή από περισσότερες διαθήκες

Γ.

Διαδοχή από περισσότερες διαθήκες και εξ αδιαθέτου

Δ. Διαδοχή από διαθήκη και αναγκαστική

Ε.

Διαδοχή από περισσότερες διαθήκες και αναγκαστική

ΣΤ. Διαδοχή από διαθήκη, εξ αδιαθέτου και αναγκαστική

Ζ. Διαδοχή εξ αδιαθέτου και αναγκαστική

ΙV.

Η απαγόρευση των κληρονομικών συμβάσεων και της συνδιαθήκης

1. Η κληρονομική σύμβαση

Α. Έννοια και μορφές

Β. Συνέπειες κατάρτισης κληρονομικής σύμβασης

Γ. Μη γνήσιες κληρονομικές συμβάσεις

2. Συνδιαθήκη

Α. Έννοια και νομική φύση

Β. Δικαιολογητική βάση, σκοπός και συνέπεια της απαγόρευσης

V.

Κτήση δικαιωμάτων από δικαιοπραξίες του κληρονομουμένου εν ζωή για την περίπτωση θανάτου

1. Δωρεά εν ζωή για την περίπτωση θανάτου

2. Επαχθής δικαιοπραξία για την περίπτωση θανάτου

3. Μεταθανάτια πληρεξουσιότητα

4. Σύμβαση υπέρ τρίτου για την περίπτωση θανάτου

VI. Αντικείμενο της κληρονομικής διαδοχής

1. Κληρονομητές και ακληρονόμητες σχέσεις

2.

Δικαιώματα που αποκτώνται «εξ ιδίου δικαίου» με το θάνατο του κληρονομουμένου

3. Περιπτωσιολογία

Α.

Περιουσιακής φύσεως σχέσεις και δικαιώματα στο πλαίσιο του ΑΚ

α. Γενικές Αρχές

β. Ενοχικό Δίκαιο

γ. Εμπράγματο Δίκαιο

δ. Οικογενειακό Δίκαιο

ε. Κληρονομικό Δίκαιο

Β.

Άυλα αγαθά – Πνευματική ιδιοκτησία – Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – Εμπορικό σήμα – Εμπορική επωνυμία

Γ. Δίκαιο των εταιριών

Δ. Μη περιουσιακής φύσης σχέσεις και δικαιώματα

Ε.

Λοιπές σχέσεις και δικαιώματα από το νόμο και την ιδιωτική βούληση

ΣΤ. Σχέσεις δημοσίου δικαίου

§ 3. Αποδοχή κληρονομίας

Ι. Έννοια και νομική φύση του δικαιώματος αποδοχής

ΙΙ. Είδη (τρόποι) αποδοχής

1. Ρητή

2. Σιωπηρή

3. Πλασματική

4.

Η κατ’ εξαίρεση υποχρέωση ρητής αποδοχής όταν αντικείμενο της κληρονομικής διαδοχής είναι όνομα χώρου (Domain Names)

ΙΙΙ. Προϋποθέσεις έγκυρης αποδοχής - Ακυρότητες αποδοχής

1. Δικαιοπρακτική ικανότητα

2. Αποδοχή προγενέστερη της επαγωγής της κληρονομίας

3. Αποδοχή από πλάνη περί τον λόγο της επαγωγής

4. Αποδοχή υπό αίρεση ή προθεσμία

5. Μερική αποδοχή

6.

Αποδοχή κληρονομίας που καταλείπεται με διαθήκη στο Δημόσιο

IV. Ακυρωσία της αποδοχής

V. Συνέπειες της αποδοχής – Μεταγραφή της αποδοχής

VΙ. Απώλεια του δικαιώματος της αποδοχής

§ 4. Αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής

Ι.

Ευθύνη του κληρονόμου για υποχρεώσεις της κληρονομίας

ΙΙ.

Έννοια και σκοπός του δικαιώματος της αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής

ΙΙΙ. Προϋποθέσεις - Τύπος -Διαδικασία -Προθεσμία

IV.

Μεταγραφή της αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής

V.

Περιπτώσεις αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής από το νόμο

VΙ. Συνέπειες της αποδοχής με το ευεργέτημα της απογραφής

1. Περιορισμός της ευθύνης του εξ απογραφής κληρονόμου

2.

Η άρση της σύγχυσης και ο χωρισμός της ατομικής περιουσίας του κληρονόμου από την κληρονομία ή την κληρονομική του μερίδα

3.

Τύχη της εγγραφής υποθήκης ή προσημείωσης μετά την αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής

4.

Προορισμός της κληρονομιαίας περιουσίας η ικανοποίηση των δανειστών της κληρονομίας

5.

Ο εξ απογραφής κληρονόμος ως διοικητής της κληρονομίας και ως «τρίτος» - Αγωγές του κληρονόμου κατά της κληρονομίας

Α.

Υποχρεώσεις και δικαιώματα του εξ απογραφής κληρονόμου ως διοικητή της κληρονομίας

α. Γενικά

β.

Υποχρέωση προς σύνταξη απογραφής - Διαδικασία - Προθεσμία σύνταξης απογραφής

γ. Εκποίηση ακινήτων και τίτλων

δ. Ικανοποίηση των κληρονομικών δανειστών

ε.

Νομιμοποίηση του εξ απογραφής κληρονόμου ως ενάγοντος και εναγομένου

Β.

Ευθύνη του εξ απογραφής κληρονόμου απέναντι στους δανειστές

Γ.

Υποχρέωση για λογοδοσία - Υποχρέωση παροχής πληροφοριών

6. Έκπτωση ή απώλεια του ευεργετήματος της απογραφής

Α. Λόγοι έκπτωσης

Β.

Έκπτωση από το ευεργέτημα ανίκανων ή περιορισμένα ικανών για δικαιοπραξία προσώπων

Γ. Παραίτηση από το ευεργέτημα της απογραφής

Δ. Αποτελέσματα της απώλειας του ευεργετήματος

VΙI. Παραχώρηση της κληρονομιαίας περιουσίας

§ 5. Αποκλήρωση

Ι. Έννοια και είδη αποκλήρωσης

1. Αποκλήρωση με ευρεία έννοια

Α. Ρητή ή σιωπηρή

Β. Ολική ή μερική

Γ. Με αίρεση ή προθεσμία

Δ. Αποτελέσματα

2. Αποκλήρωση με στενή έννοια ή απλώς αποκλήρωση

Α. Έννοια - δικαιολογητική βάση

Β. Προϋποθέσεις

α. Ύπαρξη διαθήκης

β.

Δήλωση βούλησης του διαθέτη για στέρηση της νόμιμης μοίρας του μεριδούχου

γ.

Ύπαρξη λόγου αποκλήρωσης από τους αναφερόμενους περιοριστικά στο νόμο

δ. Αναφορά του λόγου αποκλήρωσης στη διαθήκη

ε.

Ύπαρξη του λόγου αποκλήρωσης κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης

στ. Μη παροχή συγγνώμης

ΙΙ. Λόγοι αποκλήρωσης

1. Λόγοι υπέρ ανιόντος

Α.

Επιβουλή της ζωής του διαθέτη, του συζύγου ή συντρόφου του από σύμφωνο συμβίωσης ή άλλου κατιόντος του

Β.

Πρόκληση με πρόθεση σωματικών κακώσεων του διαθέτη ή του συζύγου ή συντρόφου του από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ είτε του ν. 3719/2008, είτε του ν. 4356/2015, από τον οποίο κατάγεται ο κατιών

Γ.

Διάπραξη με πρόθεση κακουργήματος ή σοβαρού πλημμελήματος κατά του διαθέτη ή του συζύγου ή συντρόφου του από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008 ή του ν. 4356/2015

Δ.

Κακόβουλη αθέτηση νόμιμης υποχρέωσης διατροφής του διαθέτη

Ε.

Βίος άτιμος ή ανήθικος, παρά τη θέληση του διαθέτη

2. Λόγοι υπέρ κατιόντος

3.

Λόγος υπέρ συζύγου ή συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008 ή του ν. 4356/2015

Α. Προϋποθέσεις

Β. Σχέση της ΑΚ 1842 προς την ΑΚ

ΙΙΙ. Αποτελέσματα της αποκλήρωσης

IV.

Ανίσχυρο της αποκλήρωσης - Περιπτώσεις - Συνέπειες

V. Παροχή συγγνώμης

1. Έννοια και νομική φύση της συγγνώμης

2. Αποτελέσματα της συγγνώμης

VI. Αποκλήρωση για λόγους πρόνοιας

§ 6. Αποποίηση της κληρονομίας

Ι. Έννοια και νομική φύση της αποποίησης

ΙΙ. Προϋποθέσεις αποποίησης

1. Προθεσμία

Α. Έναρξη χρόνου αποποίησης

Β. Αναστολή

2. Ικανότητα

3. Τύπος

ΙΙΙ. Ακυρότητες αποποίησης

1. Λόγω παρέλευσης της προθεσμίας αποποίησης

2. Προγενέστερη της επαγωγής

3. Πλάνη ως προς το λόγο της επαγωγής

4. Αποποίηση υπό αίρεση ή προθεσμία

5. Μερική αποποίηση

IV. Ακυρωσία αποποίησης

V. Αποποίηση και αποδοχή από άλλο λόγο

VI.

Αποποίηση και αποδοχή σε περίπτωση κλήσης κληρονόμου σε περισσότερες μερίδες από τον ίδιο ή διαφορετικό λόγο επαγωγής

VII. Το κληρονομητό του δικαιώματος της αποποίησης

VIII. Συνέπειες της αποποίησης

1. Η ρύθμιση της ΑΚ

Α.

Αναδρομική έκπτωση του αποποιηθέντος

Β.

Επαγωγή στον μετά την έκπτωση του αποποιηθέντος κατά σειρά διαδοχής καλούμενο

Γ.

Αναδρομική πλασματική επαγωγή στον κατά σειρά διαδοχής καλούμενο μετά την έκπτωση του αποποιηθέντος

2.

Αγωγές κατά της κληρονομίας όσο διαρκεί η προθεσμία αποποίησης

ΙΧ. Η διαχείριση πριν την αποποίηση

1. Σχέση προσωρινού προς τον οριστικό κληρονόμο

2. Τύχη δικαιοπραξιών προσωρινού κληρονόμου

Α. Υποσχετικές δικαιοπραξίες

Β. Εκποιητικές δικαιοπραξίες

Γ. Μονομερείς δικαιοπραξίες προς τον προσωρινό κληρονόμο

Χ. Αποποίηση «υπέρ τρίτου» ή «επ’ ωφελεία τρίτου»

§ 7. Κληρονομική αναξιότητα

Ι. Έννοια και δικαιολογητική βάση της αναξιότητας

ΙΙ. Διάκριση από συγγενείς θεσμούς

ΙΙΙ. Λόγοι αναξιότητας

1.

Η σχετικότητα και η περιοριστική απαρίθμηση των λόγων αναξιότητας

2.

Αντικειμενική υπόσταση των παραπτωμάτων που συνιστούν λόγο αναξιότητας

3.

Υποκειμενική υπόσταση των παραπτωμάτων που συνιστούν λόγο αναξιότητας

4.

Χρόνος τέλεσης του παραπτώματος που αποτελεί λόγο αναξιότητας

5. Οι κατ’ ιδίαν λόγοι αναξιότητας

Α.

Από πρόθεση θανάτωση ή απόπειρα θανάτωσης (ΑΚ 1860 αρ. 1)

Β.

Καταδίκη για ψευδή καταμήνυση του κληρονομουμένου για κακούργημα (ΑΚ 1860 αρ. 2)

Γ.

Από πρόθεση παράνομη παρεμπόδιση του κληρονομουμένου για σύνταξη ή ανάκληση διαθήκης (ΑΚ 1860 αρ. 3)

Δ.

Η παρακίνηση του κληρονομουμένου με απάτη ή ο εξαναγκασμός του με απειλή παράνομα ή αντίθετα στα χρηστά ήθη να συντάξει ή να αλλάξει διαθήκη του (ΑΚ 1860 αρ. 4)

Ε.

Αλλοίωση ή εξαφάνιση διαθήκης του κληρονομουμένου (ΑΚ 1860 αρ. 5)

ΙV. Παροχή συγγνώμης προς τον ανάξιο

1. Έννοια, νομική φύση και προϋποθέσεις της συγγνώμης

2. Τύπος παροχής συγγνώμης

3.

Ανάκληση της συγγνώμης και παραίτηση του κληρονομουμένου από την προστασία των διατάξεων περί αναξιότητας

V. Κήρυξη αναξιότητας

1. Τρόπος κηρύξεως

Α. Ενάγων

Β. Εναγόμενος

Γ. Αίτημα - Βάρος απόδειξης

Δ. Αρμοδιότητα - Δωσιδικία

Ε. Παραγραφή

α. Χρόνος και έναρξη χρόνου

β.

Χρόνος έναρξης παραγραφής επί ανάξιου καταπιστευματοδόχου

ΣΤ. Απόφαση

2. Συνέπειες κήρυξης προσώπου ως ανάξιου κληρονόμου

Α. Αναδρομική έκπτωση του αναξίου

Β.

Επαγωγή στον μετά την έκπτωση του ανάξιου κατά σειρά διαδοχής καλούμενο

Γ.

Αναδρομική πλασματική επαγωγή στον κατά διαδοχή καλούμενο στη θέση του αναξίου - Διαδοχικές επαγωγές

Δ.

Συνέπειες της αναδρομικής μεταβολής του κληρονόμου λόγω κήρυξης αναξιότητας

α. Σχέσεις αναξίου προς το νέο κληρονόμο

β. Προστασία τρίτων

3. Απώλεια δικαιώματος για κήρυξη αναξιότητας

VΙ. Ανάξιος καταπιστευματοδόχος

VIΙ.

Κήρυξη αναξιότητας μεριδούχου, κληροδόχου και λοιπών τιμώμενων με διαθήκη προσώπων

Μέρος τρίτο

Διαδοχή από το νόμο

§ 8. Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή

Ι. Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή γενικά

ΙΙ.

Οι θεμελιωτικές βάσεις της κλήσεως στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

1. Η συγγένεια

2. Ο γάμος

3.

Το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ετερόφυλων προσώπων στο πλαίσιο του ν. 3719/2008 (άρθρο 11 § 1)

4.

Το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ προσώπων, ανεξάρτητα από το φύλο τους, στο πλαίσιο του ν. 4356/2015 (άρθρο 8 εδ. 1)

5. Η ιθαγένεια

ΙΙΙ. Χαρακτηριστικά της εξ αδιαθέτου διαδοχής

1.

Κλήση συγγενών κατά τάξεις (γενεές) - Προστασία της κατιούσας γραμμής

2. Διαδοχή κατά ρίζες (διαδοχή βαθμών)

3. Διαδοχή κατά γραμμές

4. Περιορισμός κλήσης συγγενών μέχρι ορισμένου βαθμού

5.

Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος στο σύζυγο που επιζεί

6.

Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος στον ετερόφυλο σύντροφο (σύμβιο) που κατάρτισε σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008 (άρθρο 11 § 1)

7.

Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος στον επιζώντα σύντροφο όταν το σύμφωνο συμβίωσης καταρτίστηκε μεταξύ δύο προσώπων, ανεξάρτητα από το φύλο τους, στο πλαίσιο του ν. 4356/2015 (άρθρο 8 εδ. 1)

8. Κλήση του Δημοσίου ως εξ αδιαθέτου κληρονόμου

9. Η προσαύξηση στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

10.

Υποχρέωση συνεισφοράς των κατιόντων στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

IV.

Σχέση της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής προς τη διαδοχή από διαθήκη και την αναγκαστική διαδοχή

V. Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή στην πρώτη τάξη

1. Ποιοι καλούνται στην πρώτη τάξη

Α. Οι κατιόντες του κληρονομουμένου

α.

Εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα του τέκνου απέναντι στη μητέρα του

αα.

Η ίδρυση συγγένειας με τη μητέρα - Ο κανόνας της ΑΚ 1463 εδ.

ββ.

Η ρύθμιση της ΑΚ 1464 σε περίπτωση τεχνητής γονιμοποίησης, αν η κυοφορία έγινε από άλλη γυναίκα

β.

Εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα του τέκνου απέναντι στον πατέρα του

αα. Τέκνο γεννημένο σε γάμο (ΑΚ 1465 § 1)

ββ.

Τέκνο γεννημένο κατά τη διάρκεια συμφώνου συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008 (άρθρο 8)

γγ.

Τέκνο γεννημένο κατά τη διάρκεια συμφώνου συμβίωσης υπό την ισχύ του ν. 4356/2015 (άρθρο 9 του ως άνω νόμου και άρθρο 1463 εδ. 2 ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 14 του νόμου αυτού)

δδ.

Τέκνο γεννημένο ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση (ΑΚ 1465 § 2) - Αποκλεισμός προσβολής της πατρότητας (ΑΚ 1471 § 2 αρ. 2)

εε.

Τέκνο που γεννήθηκε εκτός γάμου ή συμφώνου συμβίωσης, αλλά αναγνωρίστηκε εκούσια (ΑΚ 1475 § 1)

στστ.

Η εκούσια αναγνώριση του τέκνου επί τεχνητής γονιμοποίησης ειδικότερα (ΑΚ 1475 § 2, βλ. και ΑΚ 1484) - Αποκλεισμός προσβολής της εκούσιας αναγνώρισης επί τεχνητής γονιμοποίησης (ΑΚ 1478 § 2)

ζζ.

Τέκνο που γεννήθηκε εκτός γάμου ή συμφώνου συμβίωσης, αλλά αναγνωρίστηκε δικαστικά (ΑΚ 1479 § 1)

ηη.

Ο αποκλεισμός της δικαστικής αναγνώρισης της πατρότητας επί τεχνητής γονιμοποίησης με γεννητικό υλικό τρίτου δότη (ΑΚ 1479 § 2)

θθ.

Η μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση ύστερα από το θάνατο του άνδρα με τον οποίο η γυναίκα ζούσε σε ελεύθερη ένωση (ΑΚ 1457)

γ. Εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα θετών τέκνων

αα. Υιοθεσία ανηλίκου (ΑΚ 1561)

ββ. Υιοθεσία ενηλίκου (ΑΚ 1584, 1585)

γγ. Παλαιές υιοθεσίες

Β. Ο σύζυγος που επιζεί

α.

Προϋποθέσεις κληρονομικού δικαιώματος επιζώντος συζύγου

αα. Η ύπαρξη γάμου

ββ. Μη άσκηση αγωγής διαζυγίου για βάσιμο λόγο

ββ1. Διαζύγιο κατ’ αντιδικία

ββ2. Συναινετικό διαζύγιο

β. Η κληρονομική μερίδα του συζύγου

γ. Το εξαίρετο

αα. Έννοια - Σκοπός - Προϋποθέσεις

ββ. Αντικείμενο

γγ. Νομική φύση

δδ.

Περιορισμός του εξαιρέτου χάριν των τέκνων του κληρονομουμένου

δ. Αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα

ε.

Σύζυγος που επιζεί και επιδίκαση οικογενειακής στέγης (ΑΚ 1889)

στ. Επιζών σύζυγος και μίσθια οικογενειακή στέγη

Γ.

Ο ετερόφυλος επιζών σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

α.

Προϋποθέσεις κληρονομικού δικαιώματος ετερόφυλου συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης

αα. Σύμφωνο συμβίωσης

ββ. Δυνατότητα αναλογικής εφαρμογής της ΑΚ 1822;

β.

Κληρονομική μερίδα του επιζώντος ετερόφυλου συντρόφου επί συμφώνου συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

γ.

Αναλογική εφαρμογή εξαιρέτου επί ετερόφυλου συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008;

δ.

Επιζών ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης και αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα στο πλαίσιο του ν. 3719/2008

ε.

Αναλογική εφαρμογή της ΑΚ 1889 επί ετερόφυλου συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008

στ.

Τύχη μίσθιας «οικογενειακής στέγης» όταν κληρονομεί ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 3719/2008

Δ.

Ο επιζών σύντροφος, όταν το σύμφωνο συμβίωσης καταρτίστηκε μεταξύ δύο προσώπων, ανεξάρτητα από το φύλο τους, υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

α.

Προϋποθέσεις κληρονομικού δικαιώματος συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

αα. Σύμφωνο συμβίωσης

ββ. Δυνατότητα αναλογικής εφαρμογής της ΑΚ

β.

Κληρονομική μερίδα του επιζώντος συντρόφου όταν καταρτίστηκε σύμφωνο συμβίωσης υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

γ.

Αναλογική εφαρμογή εξαιρέτου επί συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 4356/2015

δ.

Επιζών σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης και αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα στο πλαίσιο του ν. 4356/2015

ε.

Αναλογική εφαρμογή της ΑΚ 1889 επί συντρόφου στο πλαίσιο του ν. 4356/2015

στ.

Τύχη μίσθιας «οικογενειακής στέγης» όταν κληρονομεί σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης στο πλαίσιο του ν. 4356/2015

2. Κανόνες που διέπουν την πρώτη τάξη

Α.

Ο αποκλεισμός του απώτερου κατιόντος από τον (εγγύτερο) πλησιέστερο.

Β.

Υπεισέλευση του απώτερου κατιόντος στη θέση του εγγύτερου (πλησιέστερου) (διαδοχή κατά ρίζες ή διαδοχή βαθμών)

Γ. Κατανομή της κληρονομίας μεταξύ των κατιόντων

α. Κληρονομική μερίδα των τέκνων

β. Κληρονομική μερίδα απώτερων κατιόντων

VI. Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή στη δεύτερη τάξη

1. Ποιοι καλούνται στη δεύτερη τάξη

Α. Γονείς του κληρονομουμένου

α. Η μητέρα του κληρονομουμένου

β. Ο πατέρας του κληρονομουμένου

Β.

Αδελφοί του κληρονομουμένου, ανεψιοί και τέκνα ανεψιών

Γ. Ο σύζυγος που επιζεί

α. Η κληρονομική μερίδα του συζύγου

β. Το εξαίρετο

γ. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα

Δ.

Ο επιζών ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

α.

Η κληρονομική μερίδα ετερόφυλου συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

β. Το εξαίρετο

γ. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα

Ε.

Ο επιζών σύντροφος, όταν το σύμφωνο συμβίωσης καταρτίστηκε μεταξύ δύο προσώπων, ανεξάρτητα από το φύλο τους, υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

α.

Η κληρονομική μερίδα του συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

β. Το εξαίρετο

γ. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα

2.

Η κατανομή της κληρονομίας μεταξύ των κληρονόμων-συγγενών της δεύτερης τάξης

Α.

Η κληρονομική μερίδα των γονέων, των αμφιθαλών αδελφών, των ανεψιών και των μικρών ανεψιών από αμφιθαλείς αδελφούς

Β.

Η κληρονομική μερίδα των ετεροθαλών αδελφών, καθώς και των τέκνων και των εγγονών τους (ανεψιών και μικρών ανεψιών) από ετεροθαλή αδελφό, όταν καλούνται με γονείς ή αμφιθαλείς αδελφούς ή τέκνα ή εγγόνια αμφιθαλών αδελφών

VII. Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή στην τρίτη τάξη

1. Ποιοι καλούνται στην τρίτη τάξη

Α. Παππούδες και γιαγιάδες του κληρονομουμένου

Β. Θείοι και πρώτα εξαδέλφια

Γ. Ο σύζυγος που επιζεί

Δ.

Ο ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

Ε.

Ο επιζών σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

2.

Η κατανομή της κληρονομίας μεταξύ των κληρονόμων-συγγενών της τρίτης τάξης

Α.

Η κληρονομική μερίδα των παππούδων και των γιαγιάδων

Β.

Η κληρονομική μερίδα των θείων και των πρώτων εξαδέλφων

VΙII.

Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή στην τέταρτη τάξη

1. Ποιοι καλούνται στην τέταρτη τάξη

Α. Προπαππούδες και προγιαγιάδες

Β. Ο σύζυγος που επιζεί

Γ.

Ο ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

Δ.

Ο επιζών σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

2.

Η κατανομή της κληρονομίας μεταξύ των κληρονόμων-συγγενών της τέταρτης τάξης

IX. Η πέμπτη τάξη της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής

Α. Ο σύζυγος που επιζεί

Β.

Ο ετερόφυλος σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 3719/2008

Γ.

Ο επιζών σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ του ν. 4356/2015

X. Η έκτη τάξη της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής

1. Προϋποθέσεις κλήσης του Δημοσίου

2. Νομική φύση του δικαιώματος του Δημοσίου

3. Δικαστική βεβαίωση ότι δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος

4. Εξαιρέσεις από τη ρύθμιση της ΑΚ

XI. Προσαύξηση στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

1. Έννοια και δικαιολογητική βάση

2.

Προϋποθέσεις προσαύξησης και σχέση της με τη διαδοχή βαθμών και τη διαδοχή τάξεων

3. Συνέπειες

4. Σύζυγος που επιζεί και προσαύξηση

5.

Κληρονομικό εξ αδιαθέτου δικαίωμα συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης υπό την ισχύ του ν. 3719/2008 και προσαύξηση

6.

Κληρονομικό εξ αδιαθέτου δικαίωμα συντρόφου που συμβλήθηκε στην κατάρτιση συμφώνου συμβίωσης υπό την ισχύ του ν. 4356/2015 και προσαύξηση

ΧΙΙ. Η συνεισφορά στην εξ αδιαθέτου διαδοχή

1. Έννοια, σκοπός και προϋποθέσεις της συνεισφοράς

2. Υποκείμενα της συνεισφοράς

Α. Υπόχρεοι σε συνεισφορά

α. Ο κατιών λήπτης της συνεισενεκτέας παροχής

β.

Συνεισφορά κατιόντος που υπεισήλθε στη θέση του λήπτη της παροχής

γ.

Συνεισφορά υπεισελθόντος στη θέση του λήπτη παροχής σε περίπτωση υποκατάστασης

δ. Παροχή σε απώτερο κατιόντα

Β. Δικαιούχοι συνεισφοράς

3. Αντικείμενο της συνεισφοράς

4. Κληρονομική διαδοχή από διαθήκη και συνεισφορά

5.

Τρόπος υπολογισμού της συνεισφοράς όταν με τους κατιόντες συγκληρονομεί επιζών σύζυγος ή σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ είτε του ν. 3719/2008, είτε του ν. 4356/2015

6.

Υπολογισμός της συνεισφοράς σε περίπτωση που η αξία της συνεισενεκτέας παροχής είναι μεγαλύτερη από την αξία της κληρονομικής μερίδας του υπόχρεου σε συνεισφορά

7.

Η νομική φύση της συνεισφοράς και οι έννομες συνέπειές της ιδίως σε περίπτωση υπερκαλυμμένου κατιόντος, ενόψει και της νομικής της φύσης και ειδικότερα της νομικής φύσης του δικαιώματος και της υποχρέωσης συνεισφοράς

8. Ειδικά θέματα

Α.

Δυνατότητα «παραίτησης» του υπόχρεου συνεισφοράς από τη συμμετοχή του στο ενεργητικό της κληρονομίας

Β.

Υποχρέωση και δικαίωμα συνεισφοράς σε περίπτωση «εκποίησης κληρονομίας»

Γ.

Υποχρέωση συνεισφοράς και περιεχόμενο του κληρονομητηρίου

§ 9. Αναγκαστική διαδοχή (Νόμιμη μοίρα)

Ι.

Έννοια, σκοπός και νομική φύση του δικαιώματος της νόμιμης μοίρας

II.

Νομοθετικές ρυθμίσεις που εισάγουν αποκλίσεις από το δίκαιο της νόμιμης μοίρας (ν.δ. 472/18-25.6.1974), ν. 1738/1987 (άρθρο 21), ν. 4356/2015 (άρθρο 8 εδ. 2)

ΙΙΙ. Δικαιούχοι νόμιμης μοίρας

IV. Το ποσοστό της νόμιμης μοίρας

V.

Διαδοχή ή προσαύξηση στη νόμιμη μοίρα - Η σχέση της ΑΚ 1826 προς την ΑΚ 1830

VI.

Οι λόγοι έκπτωσης του μεριδούχου από τη νόμιμή του μοίρα - Η παραίτηση από τη νόμιμη μοίρα ειδικότερα. Η παραίτηση από τη νόμιμη μοίρα ως περιεχόμενο του συμφώνου συμβίωσης (άρθρο 8 εδ. 2 του ν. 4356/2015)

1. Η ρύθμιση της ΑΚ 1826 γενικά

2. Η παραίτηση από τη νόμιμη μοίρα

3.

Η συμβατική παραίτηση από τη νόμιμη μοίρα στο πλαίσιο του ν. 4356/2015

4. Η αποκλήρωση από τη νόμιμη μοίρα

5. Η αναξιότητα ως λόγος έκπτωσης από τη νόμιμη μοίρα

VII. Τρόποι κατάλειψης της νόμιμης μοίρας

1. Αυτούσια συμμετοχή και διανεμητική δυνατότητα

2.

Ο προβληματισμός ως προς τη δυνατότητα κατάλειψης της νόμιμης μοίρας με αντικείμενα ή χρήματα εκτός κληρονομίας, επικαρπία, ψιλή κυριότητα ή οίκηση

3. Κατάλειψη με κληροδοσία

4. Κάλυψη με εν ζωή παροχή χωρίς αντάλλαγμα

5. Κατάλειψη ειδικότερα και με δωρεά αιτία θανάτου

6. Κατάθεση σε κοινό λογαριασμό

VIII. Προσβολή της νόμιμης μοίρας

1. Προσβολή της νόμιμης μοίρας με διαθήκη

Α.

Ολική παράλειψη του μεριδούχου - Προστασία του μεριδούχου

Β.

Μερική κατάλειψη της νόμιμης μοίρας - Προστασία του μεριδούχου (ΑΚ 1827) - Συμπλήρωση της νόμιμης μοίρας

Γ.

Περιπτωσιολογία περιορισμών και βαρών στη νόμιμη μοίρα (ΑΚ 1829) - Τύχη των περιορισμών αυτών και προστασία του μεριδούχου

2. Το επιτρεπτό της σοκίνειας ρήτρας

3.

Προσβολή της νόμιμης μοίρας με δωρεά αιτία θανάτου ή γενικότερα με χαριστικές εν ζωή παροχές από το διαθέτη προς άλλους μεριδούχους ή τρίτους – Προστασία μεριδούχου

ΙΧ. Ο υπολογισμός της νόμιμης μοίρας

1. Προσδιορισμός και αποτίμηση της κληρονομίας (ΑΚ 1831)

Α.

Εκτίμηση αξίας (αποτίμηση) της πραγματικής κληρονομίας

Β. Προσδιορισμός πλασματικής κληρονομίας

α.

Αφαίρεση χρεών (ΑΚ 1831 § 1) - Συζυγικό εξαίρετο (ΑΚ 1831 § 3)

αα. Αφαίρεση χρεών, δαπανών κηδείας και απογραφής

ββ. Αφαίρεση συζυγικού εξαιρέτου

β. Πρόσθεση παροχών εν ζωή

αα. Παροχές προς μεριδούχους

ββ. Παροχές προς τρίτους

γγ. Χρόνος υπολογισμού της αξίας των παροχών

2.

Παροχές που καταλογίζονται στη νόμιμη μοίρα (ΑΚ 1833)

3.

Νόμιμη μοίρα γονέων και συζυγικό εξαίρετο ή εξαίρετο συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης υπό την ισχύ είτε του ν. 3719/2008, είτε του ν. 4356/2015

Χ.

Υπολογισμός της νόμιμης μοίρας σε περίπτωση συνεισφοράς

1. Προϋποθέσεις εφαρμογής της ΑΚ

2. Τρόπος υπολογισμού επί συνεισενεκτέας παροχής

3.

Τρόπος υπολογισμού επί παροχής που είναι συνεισενεκτέα και καταλογιστέα

4.

Η ερμηνεία της δυνατότητας του κληρονομουμένου για αποκλεισμό της συνεισφοράς στο πλαίσιο υπολογισμού της ΑΚ

5.

Υπολογισμός νόμιμης μοίρας κατιόντων που έχουν δεχθεί συνεισενεκτέες παροχές όταν στην κληρονομία συντρέχει ως κληρονόμος και σύζυγος ή σύντροφος από σύμφωνο συμβίωσης που καταρτίστηκε υπό την ισχύ είτε του ν. 3719/2008, είτε του ν. 4356/2015

XI. Προστασία της νόμιμης μοίρας

1. Η περί κλήρου αγωγή

2. Η μέμψη άστοργης δωρεάς

Α. Έννοια, σκοπός

Β. Προϋποθέσεις

α. Πράξεις που υπόκεινται σε μέμψη

β. Μη επάρκεια κληρονομίας για κάλυψη της νόμιμης μοίρας

Γ. Τρόπος άσκησης της μέμψης

α. Αγωγή - Βάση της αγωγής

β. Διάδικοι

αα. Ενεργητική νομιμοποίηση - ενάγων

ββ. Παθητική νομιμοποίηση- εναγόμενος

γ. Αίτημα

Δ. Άμυνα του εναγομένου

Ε. Αποτελέσματα

ΣΤ. Απόσβεση του δικαιώματος της μέμψης

α. Παραίτηση

β. Παραγραφή

3. Οι ειδικές αγωγές

Μέρος τέταρτο

Διαδοχή από διαθήκη

§ 10.

Έννοια και χαρακτηριστικά γνωρίσματα της διαθήκης

Ι. Έννοια της διαθήκης

ΙΙ. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της διαθήκης

1. Δικαιοπραξία μονομερής

2. Μη απευθυντέα

3. Αιτία θανάτου

4. Ελεύθερα ανακλητή

5. Ανεπίδεκτη αντιπροσώπευσης

6. Αυστηρά τυπική

ΙΙΙ. Συνδιαθήκη

§ 11.

Το δικαίωμα για σύνταξη διαθήκης και οι περιορισμοί του

Ι. Γενικά

ΙΙ.

Σύνταξη διαθήκης από πρόσωπο που βρίσκεται υπό νοσηλεία, ιδίως σε νοσοκομείο ή οίκο ευγηρίας ή σε κατάστημα ψυχικής υγείας. Ο ρόλος του θεράποντος γιατρού και η ευθύνη του συμβολαιογράφου κατά τη σύνταξη δημόσιας ή την κατάρτιση μυστικής διαθήκης

ΙΙΙ. Πρόσωπα ανίκανα για σύνταξη οποιουδήποτε τύπου διαθήκης

1. Οι ανήλικοι

2.

Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση με πλήρη στέρηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας ή με ρητή στέρηση της ικανότητας να συντάσσουν διαθήκη

3.

Όσοι κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης δεν έχουν συνείδηση των πράξεών τους ή βρίσκονται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής τους

ΙV. Ο χρόνος έναρξης της ανικανότητας για σύνταξη διαθήκης

V.

Η επίδραση του θανάτου του διαθέτη –που του αφαιρέθηκε ρητά η ικανότητα να συντάσσει διαθήκη– σε διαθήκη του που συντάχθηκε πριν από την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης που τον υπέβαλε σε δικαστική συμπαράσταση (ΑΚ 1720 εδ. 1)

VI.

Χρόνος έναρξης ισχύος της άρσης ή τροποποίησης της δικαστικής απόφασης, αναφορικά με την ανικανότητα για σύνταξη διαθήκης - Το κύρος της διαθήκης, που συντάχθηκε μετά την υποβολή αίτησης κ.λπ. για άρση της ανικανότητας προς σύνταξη διαθήκης, στην περίπτωση που, ενώ ακολούθησε οριστική απόφαση που έκανε δεκτή τη σχετική αίτηση, αυτή δεν τελεσιδίκησε πριν το θάνατο του διαθέτη, αλλά μεταγενέστερα (ΑΚ 1720 εδ. 2)

VII.

Ειδικές περιπτώσεις ανικανότητας για σύνταξη ορισμένου τύπου διαθήκης

1. Ιδιόγραφη διαθήκη (ΑΚ 1723)

2. Μυστική διαθήκη (ΑΚ 1748)

3.

Αδυναμία σύνταξης διαθήκης ορισμένου τύπου από άλλους πραγματικούς λόγους

4.

Ειδικές ρυθμίσεις του άρθρου 77 § 1 του ν. 4182/2013 και του άρθρου 7 § 1 του ν.δ. 1118/1972

VIII.

Ο περιορισμός των μοναχών για αιτία θανάτου διάθεση της περιουσίας τους σύμφωνα με το ν. ΓΥΙΔ/1909

§ 12. Τύποι (είδη) διαθηκών

Ι. Ιδιόγραφη διαθήκη

1. Γενικά

2. Συστατικά στοιχεία ιδιόγραφης διαθήκης

Α. Ιδιόχειρη καθ’ ολοκληρία γραφή του διαθέτη

Β. Χρονολογία

Γ. Υπογραφή

Δ. Προσθήκες και εξωτερικά ελαττώματα

3. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ιδιόγραφης διαθήκης

4. Κατάθεση ιδιόγραφης διαθήκης σε συμβολαιογράφο

5.

Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας - Απώλεια ιδιόγραφης διαθήκης ή τυχαία καταστροφή της

ΙΙ. Δημόσια διαθήκη

1. Έννοια

2. Συμπράττοντα πρόσωπα

Α. Συμβολαιογράφος

Β. Μάρτυρες

Γ.

Λόγοι ανικανότητας προσώπων να συμπράξουν στη σύνταξη δημόσιας διαθήκης (ΑΚ 1725-1728)

α. Ως συμβολαιογράφος

β. Ως μάρτυρες

3. Διαδικασία σύνταξης της δημόσιας διαθήκης

Α.

Παρουσία προσώπων που συμπράττουν – Απαγόρευση παρουσίας τρίτων.

Β. Βεβαίωση της ταυτότητας του διαθέτη και των μαρτύρων

Γ. Όρκιση μαρτύρων

Δ. Η δήλωση της τελευταίας θέλησης του διαθέτη

Ε. Σύνταξη πράξης για τη δημόσια διαθήκη

α. Στοιχεία που περιέχει η πράξη

β. Ανάγνωση της πράξης

γ. Υπογραφή της πράξης

4. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της δημόσιας διαθήκης

5. Διαθήκη κουφού

6. Διαθήκη προσώπου που αγνοεί την ελληνική γλώσσα

ΙΙΙ. Μυστική διαθήκη

1. Έννοια

2. Στάδια κατάρτισης της μυστικής διαθήκης

Α. Σύνταξη εγγράφου που εγχειρίζεται στο συμβολαιογράφο

Β. Εγχείριση του εγγράφου στο συμβολαιογράφο

Γ. Σφράγιση του εγγράφου

Δ. Σημείωση στο έγγραφο

Ε. Πράξη για τη μυστική διαθήκη

3. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της μυστικής διαθήκης

4. Μετατροπή μυστικής διαθήκης σε ιδιόγραφη

IV. Έκτακτες διαθήκες

1. Έννοια, νομική φύση και είδη

2.

Βασικά χαρακτηριστικά των επί μέρους ειδών των έκτακτων διαθηκών κατά τον ΑΚ

Α. Διαθήκη σε πλοίο

Β. Διαθήκη σε εκστρατεία (Στρατιωτική διαθήκη)

Γ. Διαθήκη σε αποκλεισμό

§ 13. Περιεχόμενο διαθήκης

I.

Γενικά - Υποχρεωτικό και δυνητικό περιεχόμενο της διαθήκης

ΙΙ. Εγκατάσταση κληρονόμου

1. Τρόπος εγκατάστασης

2. Μορφές εγκατάστασης κληρονόμου

Α.

Εγκατάσταση επί του συνόλου, δηλαδή σε ολόκληρη την περιουσία (ΑΚ 1800 § 1)

Β.

Εγκατάσταση σε ποσοστό της περιουσίας (ΑΚ 1800 § 1, 1801-1802)

Γ. Εγκατάσταση σε δήλο

α. Έννοια του δήλου

β.

Διάκριση εγκατάστασης σε δήλο από κατάλειψη κληροδοσίας – Ο ερμηνευτικός κανόνας της ΑΚ 1800 § 2

γ. Ο εγκατάστατος σε δήλο ως κληρονόμος - Συνέπειες

δ.

Τύχη διάταξης περί εγκατάστασης σε δήλο που δεν ανήκει στην κληρονομία

ε. Η κατάλειψη της επικαρπίας ως εγκατάσταση σε δήλο

Δ.

Εγκαταστάσεις που υπερβαίνουν τον κλήρο (ΑΚ 1803), εγκαταστάσεις αορίστως (ΑΚ 1804), εγκαταστάσεις με και χωρίς προσδιορισμό των μερίδων (ΑΚ 1805)

Ε. Εγκατάσταση σε κοινή μερίδα (ΑΚ 1806)

ΙΙΙ. Κληροδοσία

1. Έννοια, δικαιολογία, σύσταση - Ακυρότητες, ματαίωση

2. Υποκείμενα κληροδοσίας

Α. Ο κληροδόχος - Προκληροδότημα

Β. Ο βεβαρημένος με κληροδοσία

3. Αντικείμενο - Περιεχόμενο της κληροδοσίας

4. Ειδικές περιπτώσεις κληροδοσίας

Α. Κληροδοσία με αντικείμενο που ανήκει στην κληρονομία

Β.

Κληροδοσία αντικειμένου που δεν ανήκει στην κληρονομία (κληροδοσία ξένου πράγματος, κατά τον παράτιτλο της ΑΚ 1984)

Γ. Κληροδοσία «προμηθευτέου» αντικειμένου (ΑΚ 1985)

Δ.

Κατάλειψη κοινού κληροδοτήματος (κοινή κληροδοσία) (ΑΚ 1975)

Ε. Διαζευκτική κληροδοσία (ΑΚ 1973)

ΣΤ. Κληροδοσία απαίτησης (ΑΚ 1988)

α. Κληροδοσία μη χρηματικής απαίτησης

β. Κληροδοσία χρηματικής απαίτησης

γ. Κληροδοσία όλων των απαιτήσεων

δ. Κληροδοσία απαλλαγής από χρέος

Ζ. Κληροδοσία πράγματος ορισμένου κατά γένος (ΑΚ 1989)

Η. Κληροδοσία οφειλής (legatum debiti)

Θ. Κληροδοσία ομάδας πραγμάτων ή περιουσίας

Ι. «Καθολική» κληροδοσία

Κ. Κληροδοσία υπέρ κοινωφελούς σκοπού

5. Η φύση του δικαιώματος του κληροδόχου

Α.

Ο κληροδόχος της ΑΚ 1995 (legatum per damnationem) - έμμεση, ενοχική κληροδοσία

α. Φύση δικαιώματος κληροδόχου

β. Λειτουργία της ενοχής

γ. Εξασφάλιση και λειτουργία του δικαιώματος του κληροδόχου

δ. Παραγραφή

ε.

Σχέση του per damnationem κληροδόχου με τους κληρονομικούς δανειστές

στ. Καρποί-Περιελθόν

ζ. Δαπάνες

Β.

Ο κληροδόχος της ΑΚ 1996 (legatum per vindicationem) - άμεση, εμπράγματη κληροδοσία

α. Στοιχεία πραγματικού της ΑΚ

β. Έννομη συνέπεια

γ.

Σχέση του per vindicationem κληροδόχου με τους κληρονομικούς δανειστές

6.

Επαγωγή, αποδοχή, αποποίηση της κληροδοσίας (ΑΚ 1997 επ., 2001)

Α. Επαγωγή και κτήση της κληροδοσίας

Β. Αποδοχή της κληροδοσίας

Γ. Αποποίηση της κληροδοσίας

7. Προσαύξηση σε περίπτωση κοινής κληροδοσίας (ΑΚ 1976 -1977)

ΙV. Υποκληροδοσία

1. Έννοια

2. Απαιτητό της υποκληροδοσίας

3. Περιορισμός της ευθύνης του βεβαρημένου κληροδόχου (ΑΚ 2006)

4. Ελάττωση κληροδοσίας (ΑΚ 2007)

V. Υποκατάσταση (κοινή) κληροδόχου (ΑΚ 2008)

VI.

Καταπιστευτική υποκατάσταση (καταπιστευτική κληροδοσία, διαδοχική κληροδοσία, ειδικό καταπίστευμα, ΑΚ 2009)

1. Έννοια - Σύσταση

2.

Διάκριση από συγγενείς θεσμούς (υποκληροδοσία, υποκατάσταση κληροδόχου, καθολικό καταπίστευμα)

3. Η νομική φύση του δικαιώματος του μετακληροδόχου

4.

Απαγόρευση διαδοχικής κληροδοσίας – Ωφελούμενοι από καταπιστευτική κληροδοσία

VII.

Οικογενειακό κληροδότημα (fideicommissum familiae relictum, ΑΚ 2010)

VIΙΙ.

Κληρονομικό (καθολικό) καταπίστευμα (fideicommissum hereditatis)

1. Ιστορική εξέλιξη

2. Έννοια, σκοπός

3. Διάκριση από συγγενείς θεσμούς

Α. Καταπίστευμα και εγκατάσταση κληρονόμου

Β. Καταπίστευμα και κληροδοσία

Γ. Καταπίστευμα και κοινή υποκατάσταση (ΑΚ 1809)

Δ. Καταπίστευμα και καταπιστευτική υποκατάσταση (ΑΚ 2009)

4. Προϋποθέσεις – σύσταση – λειτουργία (περιορισμοί)

5. Επαγωγή, αποδοχή, αποποίηση ή ματαίωση του καταπιστεύματος

6. Ερμηνευτικές διατάξεις

Α.

Εγκατάσταση ως κληρονόμου «προσώπου» που δεν έχει ακόμη συλληφθεί (ΑΚ 1924)

Β. Εγκατάσταση με αναβλητική αίρεση ή προθεσμία (ΑΚ 1925)

Γ. Εγκατάσταση με διαλυτική αίρεση ή προθεσμία (ΑΚ 1926)

Δ. Απαγόρευση εκποίησης ή διάθεσης (ΑΚ 1927, 1928)

Ε. Εγκατάσταση κληρονόμου στην επικαρπία

ΣΤ. Οικογενειακό καταπίστευμα (ΑΚ 1929, 1930)

Ζ. Άτεκνος κατιών (ΑΚ 1933)

7.

Νομική θέση και δικαιώματα κληρονόμου βεβαρημένου με καταπίστευμα (ΑΚ 1937)

Α.

Εξουσία διαχειρίσεως της κληρονομίας - Ευθύνη βεβαρημένου από διαχείριση

Β.

Εξουσία εκπροσωπήσεως του κληρονόμου - Διεξαγωγή δικών - Δεδικασμένο

Γ. Εξουσία διαθέσεως κληρονομιαίων

α. Περιεχόμενο και όρια εξουσίας διαθέσεως

β. Διάθεση κατά παράβαση της ΑΚ 1937 § 2 – Συνέπειες

γ.

Νομική θέση του καταπιστευματοδόχου από το θάνατο του κληρονομουμένου μέχρι την επαγωγή του καταπιστεύματος και προστασία του έναντι του βεβαρημένου

δ. Διορισμός επιμελητή

8.

Η νομική θέση του καταπιστευματοδόχου μετά την επαγωγή του καταπιστεύματος – αποκατάσταση και υποχρεώσεις του βεβαρημένου κληρονόμου

9.

Αποκατάσταση του υπολοίπου ή καταπίστευμα του «περιλιμπανομένου»

10.

Σχέσεις του βεβαρημένου με το καταπίστευμα κληρονόμου με τους δανειστές της κληρονομίας, τους ατομικούς του δανειστές και τους δανειστές του καταπιστευματοδόχου

IX. Τρόπος (modus)

1. Έννοια, νομική φύση, διάκριση από κληροδοσία

Α. Έννοια

Β. Νομική φύση

Γ. Διαφορά τρόπου από κληροδοσία

2. Υποκείμενα

Α. Βεβαρημένος

Β. Ωφελούμενος

3. Αντικείμενο

4. Ακυρότητα - Αδυναμία εκπλήρωσης του τρόπου (ΑΚ 2016)

5.

Το δικαίωμα εξαναγκασμού εκπλήρωσης του τρόπου – Δικαιούμενα πρόσωπα

6. Τρόπος υπέρ κοινωφελούς σκοπού

Χ. Εκτελεστής διαθήκης

1. Έννοια, νομική κατάσταση

2. Είδη εκτελεστών διαθήκης - Έκταση εξουσιών

Α. Εκτελεστής επόπτης

Β. Εκτελεστής διαχειριστής

Γ. Έκταση εξουσιών

3. Ικανότητα

4.

Έναρξη, αποδοχή, αποποίηση (ΑΚ 2019) και λήξη - παύση του λειτουργήματος του εκτελεστή (ΑΚ 2028-2031)

5.

Ευθύνη εκτελεστή (ΑΚ 2023) - Υποχρέωση παροχής πληροφοριών, λογοδοσίας

6.

Αμοιβή εκτελεστή (ΑΚ 2027, ΚΠολΔ 16 αρ. 8, 677 αρ. 2, ΕισΝΑΚ 121)

ΧI. Υποκατάσταση κληρονόμου και προσαύξηση μερίδας

1. Υποκατάσταση κοινή (ΑΚ 1809)

Α.

Έννοια - Άλλα είδη υποκατάστασης και η νόμιμη υποκατάσταση ειδικότερα (ΑΚ 1791)

α. Έννοια

β. Διαφορά υποκατάστασης από καταπίστευμα

γ. Η σιωπηρή νόμιμη υποκατάσταση της ΑΚ

δ. Η νόμιμη υποκατάσταση της ΑΚ

ε. Άλλα είδη υποκατάστασης

Β. Προϋποθέσεις

α. Πρόβλεψη υποκαταστάτου

β. Έκπτωση του αρχικά καλούμενου εγκαταστάτου

Γ. Νομική φύση και έννομες συνέπειες

2. Προσαύξηση (ΑΚ 1807)

Α. Έννοια, δικαιολογητική βάση και προϋποθέσεις

Β. Νομική φύση και έννομες συνέπειες

3. Σχέση υποκατάστασης προς προσαύξηση

ΧΙI. Καθορισμός τρόπου διανομής - Απαγόρευση διανομής

ΧIΙΙ. Άλλες θελήσεις του διαθέτη

1. Εκούσια αναγνώριση τέκνου

2. Σύσταση ιδρύματος

3.

Σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας με εγκατάσταση κληρονόμου ή κληροδόχου

4. Σύσταση δουλείας πραγματικής ή προσωπικής

5.

Αποκλεισμός των γονέων ή του επιτρόπου του τιμώμενου με διαθήκη ανηλίκου από τη διαχείριση της κληρονομίας που του καταλείπεται ή ορισμός άλλου προσώπου που θα έχει τη διοίκησή της (ΑΚ 1521 § 1, 1616 § 1) - Απαλλαγή του επιτρόπου από περιορισμούς (ΑΚ 1633 εδ. 1)

XIV. Αιρέσεις και προθεσμίες

1. Γενικά

Α.

Εγκατάσταση κληρονόμου υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία

Β. Εγκατάσταση κληρονόμου υπό διαλυτική αίρεση ή προθεσμία.

Γ. Πρόβλεψη κληροδόχου υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία

Δ. Πρόβλεψη κληροδόχου υπό διαλυτική αίρεση ή προθεσμία

2. Αιρέσεις παράνομες και ανήθικες ή αθέμιτες

Α. Αιρέσεις παράνομες

Β. Αιρέσεις ανήθικες ή αθέμιτες

3. Αίρεση ακατάληπτη (ΑΚ 1794) - Αίρεση αντιφατική ή αδύνατη

4. Αίρεση αγαμίας (ΑΚ 1795 εδ. 1)

5. Αίρεση χηρείας (ΑΚ 1795 εδ. 2)

6. Διάταξη δελεαστική (ΑΚ 1796)

7. Η ρύθμιση της ΑΚ

8. Αίρεση που επιβάλλει παράλειψη (ΑΚ 1798)

9.

Αίρεση για την οποία απαιτείται η σύμπραξη τρίτου - Πλασματική πλήρωση της αίρεσης (ΑΚ 1799)

10. Ρήτρες εκπτώσεως ή στερητικές ρήτρες (clausula cassatoriae).

§ 14. Προϋποθέσεις κύρους του περιεχομένου της διαθήκης

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η διάταξη να μην είναι αόριστη (ΑΚ 1781)

Α. Αοριστία ως προς ουσιώδες στοιχείο της διαθήκης

Β. Αδυναμία άρσης της αοριστίας

ΙΙΙ.

Να μην εξαρτάται η ισχύς της διάταξης από τη θέληση άλλου προσώπου (ΑΚ 1789)

ΙV.

Η διάταξη να μην είναι αντίθετη στο νόμο και στα χρηστά ήθη (ΑΚ 174, 178)

V.

Η δήλωση τελευταίας βουλήσεως να μην τελεί σε εκούσια διάσταση με τη βούληση του διαθέτη

1. Εικονικότητα (ΑΚ 138)

2. Αστεϊσμός

VΙ.

Η δήλωση τελευταίας βουλήσεως να μην τελεί σε ακούσια διάσταση με τη βούληση του διαθέτη (ΑΚ 1783)

VΙI. Η τελευταία βούληση να είναι απαλλαγμένη από ελαττώματα

1. Διάταξη από πλάνη στα παραγωγικά αίτια (ΑΚ 1784)

2. Διάταξη υπέρ του συζύγου (ΑΚ 1785)

3. Παράλειψη μεριδούχου (ΑΚ 1786)

4. Διάταξη ως προϊόν απειλής (ΑΚ 1782 § 1)

5. Διάταξη ως προϊόν απάτης (ΑΚ 1782 § 2)

§ 15. Ανίσχυρες διαθήκες

Ι. Ανίσχυρη διαθήκη

1. Έννοια

2. Περιπτώσεις

ΙΙ. Άκυρη διαθήκη

1. Έννοια

2. Περιπτώσεις και διακρίσεις ακυρότητας

3. Αναγνώριση ακυρότητας

4. Μετατροπή

ΙΙΙ. Ακυρώσιμη διαθήκη

1. Έννοια

2.

Φύση δικαιώματος για ακύρωση - Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση.

3. Αποτελέσματα ακύρωσης

4. Απόσβεση δικαιώματος ακύρωσης

§ 16. Ερμηνεία διαθηκών

Ι.

Ερμηνεία της διαθήκης γενικά – Συσχετισμός με τη μέθοδο ερμηνείας των εν ζωή δικαιοπραξιών

ΙΙ. Η αναγκαιότητα της ερμηνείας

ΙΙΙ. Η ερμηνευτική προσέγγιση της διαθήκης

IV.

Η ερμηνευτική αντιμετώπιση των κενών της διαθήκης (αρχικών και μεταγενέστερων λόγω μεταβολής συνθηκών)

V. Ειδικοί ερμηνευτικοί κανόνες

1.

Διάταξη υπέρ των εξ αδιαθέτου ή νόμιμων κληρονόμων ή των συγγενών του διαθέτη (ΑΚ 1790)

2. Η νόμιμη υποκατάσταση της διάταξης υπέρ κατιόντος (ΑΚ 1791)

3. Διάταξη υπέρ των πτωχών (ΑΚ 1792)

4. Αμφιβολία ως προς τον τιμώμενο (ΑΚ 1793)

5. Διάταξη υπέρ κοινωφελών σκοπών

§ 17. Ανάκληση διαθήκης

Ι. Έννοια

ΙΙ. Προϋποθέσεις

1. Ικανότητα για ανάκληση

2. Αυτοπρόσωπη ενέργεια του ανακαλούντος διαθήκη του

3.

Η ανάκληση να περιέχει τη βούληση μόνο του διαθέτη - Απαγόρευση συνανάκλησης

4. Ο διαθέτης να έχει πρόθεση ανάκλησης (animus revocandi)

5. Τύπος ανάκλησης

Α. Γενικοί τρόποι ανάκλησης

α. Ρητή ανάκληση με νεώτερη διαθήκη

β. Ρητή ανάκληση με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου

γ. Σιωπηρή ανάκληση με μεταγενέστερη διαθήκη

Β. Ειδικοί τρόποι ανάκλησης

α. Ιδιόγραφη διαθήκη

αα. Καταστροφή της διαθήκης

ββ. Επιχείρηση μεταβολών στη διαθήκη

γγ. Τεκμήριο προθέσεως ανάκλησης (ΑΚ 1765 § 2)

β. Μυστική διαθήκη

Γ. «Οιονεί ανάκληση»

ΙΙΙ. Συνέπειες της ανάκλησης – Μερική ανάκληση

ΙV. Ανάκληση ανακλήσεως

V. Απώλεια ή τυχαία καταστροφή της διαθήκης

§ 18. Δημοσίευση διαθήκης

Ι. Έννοια, σκοπός και φύση

ΙΙ.

Αντικείμενο της δημοσίευσης - Υποχρέωση παράδοσης της διαθήκης προς δημοσίευση - Αρμόδιο δικαστήριο, δημοσίευση από προξενική αρχή

ΙΙΙ. Διαδικασία δημοσίευσης

ΙV. Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας

Μέρος πέμπτο

Σχολάζουσα κληρονομία - Νομιμοποίηση και προστασία κληρονόμου

§ 19. Σχολάζουσα κληρονομία

Ι. Έννοια - Περιπτώσεις

ΙΙ. Κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας

1. Διορισμός - Αντικατάσταση - Παύση

2.

Εξουσία και καθήκοντα του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας

Α.

Η εξώδικη αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση του κληρονόμου από τον κηδεμόνα

Β.

Έργο του κηδεμόνα - Η διοίκηση της κληρονομίας - Δικαστική εκπροσώπηση του κληρονόμου - Λογοδοσία - Αμοιβή

Γ. Φάκελοι και μητρώο σχολαζουσών κληρονομιών

III. Αξίωση καταβολής διατροφής μητέρας του κυοφορουμένου

IV.

Μη ανεύρεση κληρονόμου. Διαδικασία και παροχή βεβαίωσης ότι κληρονόμος είναι το Δημόσιο

V. Τεκμήριο για την κληρονομική ιδιότητα του Δημοσίου

§ 20. Το κληρονομητήριο

Ι. Έννοια, νομική φύση, σκοπός

1. Έννοια

2. Νομική φύση

3. Σκοπός

ΙΙ.

Διαδικασία εκδόσεως κληρονομητηρίου - Υλική και τοπική αρμοδιότητα - Διεθνής δικαιοδοσία

1. Διαδικασία εκδόσεως

2. Υλική και τοπική αρμοδιότητα

3. Διεθνής δικαιοδοσία

ΙΙΙ.

Πρόσωπα που νομιμοποιούνται ενεργητικά στην υποβολή αίτησης για παροχή κληρονομητηρίου

1. Ο κληρονόμος

2. Το Δημόσιο

3. Ο καταπιστευματοδόχος

4. Ο κληροδόχος

5. Ο εκτελεστής της διαθήκης

6. Δανειστές της κληρονομίας και του κληρονόμου

7. Όποιος έχει δικαίωμα να ενεργήσει αναγκαστική εκτέλεση

ΙV. Περιεχόμενο της αίτησης για παροχή κληρονομητηρίου

V. Είδη κληρονομητηρίου

VI. Περιεχόμενο του κληρονoμητηρίου

VII. Το τεκμήριο που δημιουργείται από το κληρονομητήριο

1. Μαχητό τεκμήριο

2. Η λειτουργία του τεκμηρίου

Α. Νομιμοποιητική λειτουργία

Β. Αποδεικτική λειτουργία

3. Έναρξη και λήξη του τεκμηρίου

4. Σύγκρουση τεκμηρίων

VIII.

Η δημόσια πίστη του κληρονομητηρίου - Προϋποθέσεις - Σ???????? υνέπειες

1. Η έννοια της δημόσιας πίστης του κληρονομητηρίου

2. Προϋποθέσεις της δημόσιας πίστης του κληρονομητηρίου

Α. Δικαιοπραξίες

Β. Διαδικαστικές πράξεις

Γ. Ενεργό κληρονομητήριο

Δ. Καλή πίστη

3. Έκταση δημόσιας πίστης κληρονομητηρίου

ΙΧ. Παύση ισχύος κληρονομητηρίου

1. Γενικά

2. Περιπτώσεις ανακριβούς κληρονομητηρίου

3.

Παράδοση του ανακριβούς κληρονομητηρίου στο δικαστήριο της κληρονομίας

4. Αφαίρεση του κληρονομητηρίου

5.

Κήρυξη του κληρονομητηρίου ως ανίσχυρου (ακύρωση, κατά τον παράτιτλο της ΑΚ 1965), ανάκληση και τροποποίησή του

Χ. Το Ευρωπαϊκό Κληρονομητήριο

§ 21. Η αγωγή περί κλήρου

Ι. Έννοια - Συσχετισμός με την περί κλήρου αξίωση - Νομική φύση

ΙΙ.

Διάδικοι στην περί κλήρου αγωγή (ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση)

1. Ενάγων

2. Εναγόμενος

ΙΙΙ. Αίτημα

IV. Δικονομικά ζητήματα

1.

Στοιχεία του δικογράφου (Βάση αγωγής - Άλλα δικονομικά ζητήματα)

2.

Αρμοδιότητα κατά τόπο και καθ’ ύλην – Διεθνής δικαιοδοσία – Δεδικασμένο

V. Σχέση της αγωγής περί κλήρου με τις ειδικές αγωγές (αξιώσεις)

VI. Ευθύνη του νομέα της κληρονομίας

1.

Για απόδοση των αντικειμένων της κληρονομίας ή του αντικαταλλάγματος

2. Για απόδοση ωφελημάτων και καρπών

VΙI. Αξιώσεις του νομέα της κληρονομίας για δαπάνες

VΙΙI. Άμυνα του εναγομένου

1. Άρνηση της αγωγής

2. Προβολή ενστάσεων

ΙΧ. Η παραγραφή της περί κλήρου αγωγής (αξιώσεως)

Χ. Η χρησικτησία του νομέα της κληρονομίας

1.

Προϋποθέσεις κτήσης κυριότητας του νομέα της κληρονομίας ειδικά με τακτική χρησικτησία

2. Σχέση της ΑΚ 1052 προς την ΑΚ

ΧΙ. Αξίωση για παροχή πληροφοριών

ΧΙΙ. Η άσκηση της περί κλήρου αγωγής από τον άφαντο

Μέρος έκτο

Δικαστική εκκαθάριση - Σχέσεις κληρονόμου με συγκληρονόμους και τρίτους

§ 22. Δικαστική εκκαθάριση κληρονομίας

Ι.

Έννοια, σκοπός, διάκριση από την αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής

ΙΙ. Δικονομικές προϋποθέσεις της εκκαθαρίσεως

1. Ενεργητική νομιμοποίηση για την υποβολή αίτησης

2. Περιεχόμενο αιτήσεως

3. Αρμόδιο δικαστήριο – Διαδικασία – Δικαστική απόφαση

IΙΙ. Συνέπειες της δικαστικής απόφασης

1. Χωρισμός περιουσιών

Α. Λειτουργία - Σύνθεση κληρονομικής ομάδας

Β. Συνέπειες του χωρισμού των περιουσιών

α.

«Αναβίωση» έννομων σχέσεων κληρονομουμένου - κληρονόμου

β.

Δικαίωμα προτίμησης των κληρονομικών δανειστών έναντι των ατομικών δανειστών του κληρονόμου

γ.

Ανατροπή δικαιοπραξιών διαθέσεως κληρονόμου ή κληρονομουμένου που είχαν ισχυροποιηθεί

2.

Απώλεια της εξουσίας του κληρονόμου προς διοίκηση της κληρονομίας

Α. Περιορισμός της εξουσίας διαθέσεως

Β. Παύση της πληρεξουσιότητας με μεταθανάτια ενέργεια

Γ. Μετάθεση νομιμοποιητικής εξουσίας προς διεξαγωγή δικών

Δ. Αναστολή ατομικών καταδιωκτικών μέσων

3.

Σχετική ακυρότητα εγγραφής υποθήκης ή προσημειώσεως μετά το θάνατο του κληρονομουμένου

4. Αναστολή δικών που αφορούν διανομή της κληρονομίας

ΙV.

Διορισμός - Αντικατάσταση - Παύση του εκκαθαριστή. Νομική θέση, έργο και αμοιβή του εκκαθαριστή

1. Διορισμός - Αντικατάσταση - Παύση του εκκαθαριστή

2. Νομική θέση του εκκαθαριστή

3. Έργο του εκκαθαριστή

4.

Σύμμετρη πληρωμή των δανειστών βάσει κανονισμού του δικαστηρίου

5. Αμοιβή του εκκαθαριστή

V. Λήξη της εκκαθάρισης - Αποτελέσματα

§ 23. Σχέσεις μεταξύ περισσότερων κληρονόμων

Ι.

Οι βασικές αρχές που διέπουν τις σχέσεις των περισσότερων κληρονόμων

ΙΙ. Σύσταση κοινωνίας στη συγκληρονομία

1.

Κοινωνία συγκληρονόμων - Νομική φύση - Σχέση συγκληρονομίας, κληρονομίας

2. Αντικείμενο συγκληρονομίας (κοινωνίας)

3. Στοιχεία που δεν ανήκουν στη συγκληρονομία

ΙΙΙ. Εφαρμογή των διατάξεων για την κοινωνία

IV.

Αυτοδίκαιη διαίρεση των απαιτήσεων και χρεών της κληρονομίας, ειδικότερα, και αδιαίρετες παροχές

V. Αρχές που διέπουν την κοινωνία των συγκληρονόμων

1. Δικαίωμα του συγκληρονόμου για διάθεση της μερίδας του

2. Δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση του κοινού

3. Δικαίωμα στη χρήση

4. Δικαίωμα συμμετοχής στους καρπούς και στα ωφελήματα

5. Δικαίωμα λύσεως της κοινωνίας

VI. Λύση της κοινωνίας (συγκληρονομίας) με διανομή

1. Εκούσια ή εξώδικη (συμβατική) διανομή

2. Δικαστική διανομή

Α. Έννοια και είδη

Β. Η αγωγή διανομής κοινού κλήρου

α. Αντικείμενο - Στοιχεία

β. Φύση

γ. Αρμόδιο δικαστήριο

δ. Ενάγοντες - εναγόμενοι

ε. Αίτημα

Γ. Τρόποι δικαστικής διανομής

α. Αυτούσια διανομή

β. Πώληση με πλειστηριασμό

VII. Επιδίκαση επιχείρησης

VIII.

Η επιδίκαση της οικογενειακής στέγης - Σκοπός - Προϋποθέσεις

ΙΧ. Νέμηση ανιόντος

1. Έννοια - Αντικείμενο

2. Νομική φύση - Τύπος

3. Έννομες συνέπειες

4. Νέμηση και νόμιμη μοίρα

§ 24. Σχέσεις κληρονόμου με αγοραστές κληρονομίας

Ι. Εκποίηση κληρονομίας

ΙΙ. Πώληση κληρονομίας

1. Έννοια - Υποκείμενα

2. Αντικείμενο - Τύπος

3. Υποχρεώσεις και ευθύνη του πωλητή

4. Υποχρεώσεις του αγοραστή

5. Ευθύνη του αγοραστή απέναντι στους δανειστές της κληρονομίας

ΙΙΙ. Άλλες συμβάσεις «εκποίησης» κληρονομίας

1. Πεδίο εφαρμογής

2. Δωρεά κληρονομίας

Μέρος έβδομο

Δωρεά αιτία θανάτου

§ 25. Δωρεά αιτία θανάτου

Ι. Έννοια, δικαιολογία, νομική φύση και συνέπειες

ΙΙ. Δωρητής - δωρεοδόχος - Δικαιοπρακτική ικανότητα

ΙΙΙ. Τύπος

IV. Ανάκληση - Είδη - Συνέπειες

V.

Η δωρεά αιτία θανάτου έναντι των νόμιμων μεριδούχων και των δανειστών της κληρονομίας

VI. Δωρεά αιτία θανάτου και ιδιωτικό διεθνές δίκαιο

Πίνακας άρθρων

Λημματικό ευρετήριο