Ν. Παρασκευόπουλος/Ε. Φυτράκης, Αξιόποινες σεξουαλικές πράξεις, 3η έκδ., 2025

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Συνοπτικό Διάγραμμα

Κατάλογος πινάκων

Συντομογραφίες

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ

§ 1. Εισαγωγικές και ιστορικές παρατηρήσεις

1.1. Βασικά ζητήματα

1.2. Μια ταξινόμηση των συστημάτων ποινικού ελέγχου της ερωτικής ζωής

1.3. Καθιερωμένες εξηγήσεις για τη διακύμανση του ελέγχου της ερωτικής ζωής

1.4. Ο ρυθμιστικός ρόλος της καταγωγής

1.5. Η ανακύκλωση της αυστηρότητας

§ 2. Από τον Ποινικό Νόμο στο ισχύον δίκαιο

2.1. Η φυσιογνωμία του 15ου Κεφαλαίου του Ειδικού μέρους του Ποινικού Νόμου

2.2. Το 19ο Κεφάλαιο του Ειδικού μέρους του Ποινικού Κώδικα και οι με-ταρρυθμίσεις του

2.3. Μια σύγκριση με ευρωπαϊκούς Ποινικούς Κώδικες

2.4. Ο νέος Ποινικός Κώδικας του 2019 και οι τροποποιήσεις του

§ 3. Τα έννομα αγαθά

§ 4. Βασικές έννοιες

4.1. Η γενετήσια πράξη

α. Η απόσυρση της έννοιας της ασέλγειας από την ποινική νομοθεσία

β. Η νέα έννοια της γενετήσιας πράξης στον ΠΚ του 2019

i. Τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της γενετήσιας πρά-ξης

ii. Υπάρχει υποκειμενικό συστατικό του άδικου χαρακτή-ρα;

iii. Η συναίνεση (ή μη) για τη γενετήσια πράξη

iv. Παραλλαγές της έννοιας

4.2. Χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα και άλλες συναφείς πράξεις

§ 5. Ζητήματα αυτουργίας και συμμετοχής

5.1. Η (αναγκαία) συμμετοχή στο σεξουαλικό έγκλημα

5.2. Ερωτική βούληση και συγκατάθεση

5.3. Ιδιόχειρα (σεξουαλικά) εγκλήματα;

§ 6. Η σεξουαλική εγκληματικότητα

6.1. Η «δημοφιλία» της σεξουαλικής εγκληματικότητας

6.2. Η «αύξηση» των σεξουαλικών εγκλημάτων

6.3. Η υποτροπή των σεξουαλικών δραστών

§ 7. Νέα ποινικά μέτρα

§ 7Α. Ιδιαίτερες δικονομικές ρυθμίσεις

§ 7Β. Έκτιση ποινής και υφ’ όρον απόλυση

§ 7Γ. Προστασία του θύματος

ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΤΑ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗΣ

ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΑΘΕΛΗΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

§ 8. Βιασμός (άρ. 336 ΠΚ)

8.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

α. Η φαινομενολογία του βιασμού

β. Η ιστορική εξέλιξη

γ. Στατιστική εμφάνιση

δ. Συγκριτικά δεδομένα

ε. Το έννομο αγαθό

στ. Μορφολογία του εγκλήματος

8.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η έννοια του εξαναγκασμού

γ. Τα μέσα εξαναγκασμού

i. Η σωματική βία

ii. Η απειλή

δ. Η σχέση μέσου προς σκοπό

ε. Το αποτέλεσμα του εξαναγκασμού

8.3. Γενετήσια πράξη χωρίς συναίνεση (§ 4)

α. Το γενικό πλαίσιο

β. Το μοντέλο της συναίνεσης

γ. Συναίνεση και αντίσταση

δ. Η τέλεση γενετήσιας πράξης

ε. Τα μέσα εξαναγκασμού

i. Απειλή κινδύνου

ii. Αιφνιδιασμός

iii. Πλάνη - Απάτη

8.4. Διακεκριμένες μορφές

α. Ομαδικός βιασμός (§ 3 περ. α΄)

β. Θανατηφόρος βιασμός (§ 3 περ. β΄)

γ. Βιασμός ανηλίκου (§ 3 περ. γ΄)

8.5. Υποκειμενική υπόσταση

8.6. Απόπειρα - Συμμετοχή

α. Απόπειρα

i. Η αρχή εκτέλεσης

ii. Η εκούσια υπαναχώρηση

β. Συμμετοχή

8.7. Ποινική κύρωση

α. Το πλαίσιο

β. Η επιμέτρηση

8.8. Συρροές

8.9. Η δίωξη του βιασμού (άρ. 344 ΠΚ)

α. Εισαγωγικές - Ιστορικές παρατηρήσεις

β. Η αυτεπάγγελτη δίωξη

γ. Η δήλωση του θύματος

i. Η έλλειψη επιθυμίας δίωξης

ii. Το περιεχόμενο και η υποβολή της δήλωσης

iii. Η απόφαση

δ. Το αποτέλεσμα

8.10. Παραγραφή - Διαδικασία

§ 9. Κατάχρηση ανικάνου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (άρ. 338 ΠΚ)

9.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

9.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Η διανοητική ή σωματική αναπηρία

β. Η ανικανότητα αντίστασης

γ. Η κατάχρηση

δ. Η ενέργεια γενετήσιας πράξης

9.3. Διακεκριμένες μορφές

α. Ομαδική κατάχρηση ανικάνου

β. Θανατηφόρα κατάχρηση ανικάνου

9.4. Υποκειμενική υπόσταση

9.5. Απόπειρα - Συμμετοχή

9.6. Ποινική κύρωση

9.7. Συρροές

9.8. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 10. Κατάχρηση σε γενετήσια πράξη (άρ. 343 ΠΚ)

10.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

10.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Κατάχρηση σχέσης εργασιακής εξάρτησης (περ. α΄)

i. Δράστης και θύμα

ii. Η σχέση εργασιακής εξάρτησης

iii. Η κατάχρηση της σχέσης εργασιακής εξάρτησης

β. Εκμετάλλευση αναζήτησης εργασίας (περ. β΄)

γ. Κατάχρηση θέσης εξουσίας (περ. γ΄)

i. Ο δράστης

ii. Tο θύμα

iii. Τα ιδρύματα

iv. Η κατάχρηση της θέσης

δ. Υποχρέωση σε γενετήσια πράξη

i. Η υποχρέωση

ii. Η γενετήσια πράξη

10.3. Υποκειμενική υπόσταση

10.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

10.5. Ποινική κύρωση

10.6. Συρροές

10.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ

§ 11. Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρ. 337 ΠΚ)

11.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

11.2. Αντικειμενική υπόσταση

α.Χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή προτάσεις για γενετήσιες πρά-ξεις

β.Γενετήσιες πράξεις ενώπιον άλλου ή επίδειξη γεννητικών οργάνων

γ. Βάναυση προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας

δ. Η διαδικτυακή προσβολή ανηλίκου (§ 3)

ε. Η εργασιακή σεξουαλική παρενόχληση (§ 4)

i. Στην απασχόληση

ii.Στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών και την άσκηση αυτοτελούς ε-παγγελματικής δραστηριότητας

στ. Η κυβερνοεπιδειξιομανία (§ 5)

ζ.Η ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας

11.3. Υποκειμενική υπόσταση

11.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

11.5. Ποινική κύρωση

11.6. Συρροές

11.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 11Α. Εκδικητική πορνογραφία (άρ. 346 ΠΚ)

11Α.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

α. Το φαινόμενο

β. Ιδιωτικότητα και σεξουαλική ζωή

γ. Το ιστορικό της διάταξης

δ. Το έννομο αγαθό

11Α.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δημοσιοποίηση υλικού

i. Μορφές δημοσιοποίησης

ii. Κοινολόγηση σε τρίτο πρόσωπο

iii. Ανάρτηση σε κοινή θέα

β. Το υλικό της δημοσιοποίησης

i. Μορφή και προέλευση

ii. Eικόνα

iii. Οπτικοακουστικό υλικό

γ. Το περιεχόμενο του υλικού

i. Μη δημόσια πράξη

ii. … άλλου

iii. … που αφορά στη «γενετήσια ζωή του»

δ. Χωρίς δικαίωμα

11Α.3. Η απειλή τέλεσης του εγκλήματος (§ 2)

11Α.4. Διακεκριμένες μορφές (§ 3, 4)

α.Ανάρτηση στο διαδίκτυο ή σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (§ 3 περ. α΄)

β. Προσβολή αδύναμων ατόμων (§ 3 περ. β’ και γ’).

i. Κατά ανηλίκου

ii. Κατά οικείου ή ευάλωτου προσώπου

γ. Σκοπός περιουσιακού οφέλους (§ 3 περ. δ’)

δ. Εξώθηση του θύματος σε αυτοκτονία (§ 4)

11Α.5. Υποκειμενική υπόσταση

11Α.6. Απόπειρα - Συμμετοχή

11Α.7. Ποινική κύρωση

11Α.8. Συρροές

11Α.9. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 12. Προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας (άρ. 353 ΠΚ)

12.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

12.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η ενώπιον τρίτου τέλεση

βα. … πράξης γενετήσιου χαρακτήρα

γ. Η έννοια της γενετήσιας ευπρέπειας

δ. Η προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας

i. H πράξη γίνεται αντιληπτή

ii. Η πράξη προσβάλλει

ε. Η βαναυσότητα της προσβολής

12.3. Η επιβαρυντική περίσταση του ανήλικου θύματος

12.4. Υποκειμενική υπόσταση

12.5. Απόπειρα - Συμμετοχή

12.6. Ποινική κύρωση

12.7. Συρροές

12.8. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΔΕΣΜΩΝ

§ 13. Γενετήσια πράξη μεταξύ συγγενών (άρ. 345 ΠΚ)

13.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

α. Ιστορικές καταβολές και ισχύουσες ρυθμίσεις

β. Η (σύγχρονη) θεμελίωση της απαγόρευσης

γ. Η φαινομενολογία

δ. Διεθνές περιβάλλον και ανθρώπινα δικαιώματα

ε. Το έννομο αγαθό

13.2. Αντικειμενική υπόσταση

13.3. Υποκειμενική υπόσταση

13.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

13.5. Ποινική κύρωση

13.6. Συρροές

13.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ

§ 14. Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιόν τους (άρ. 339 ΠΚ)

14.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

α. Παιδική κακοποίηση και σεξουαλική αυτοδιάθεση

β. Ιστορική, συγκριτική και στατιστική εικόνα

γ. Το έννομο αγαθό

14.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η έννοια της γενετήσιας πράξης

γ. Η ενέργεια γενετήσιας πράξης

δ. Η παραπλάνηση του ανηλίκου

ε. Η παράσταση ανηλίκου σε γενετήσια πράξη (§ 3)

στ. Γενετήσιες πράξεις μεταξύ ανηλίκων (§ 2)

ζ. Θανατηφόρα γενετήσια πράξη με ανήλικο (άρ. 340 ΠΚ)

14.3. Υποκειμενική υπόσταση

14.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

14.5. Ποινική κύρωση

14.6. Συρροές

14.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 15. Κατάχρηση ανηλίκων (άρ. 342 ΠΚ)

15.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

15.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η εμπίστευση για επίβλεψη ή φύλαξη

γ. Η ενέργεια γενετήσιων πράξεων (§ 1)

δ. Η κατάχρηση της εμπιστοσύνης

δα. Επιβαρυντικές περιστάσεις

ε. Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας ανηλίκου (§ 2)

15.3. Υποκειμενική υπόσταση

15.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

15.5. Ποινική κύρωση

15.6. Συρροές

15.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 16. Διευκόλυνση προσβολών της ανηλικότητας (άρ. 348 ΠΚ)

16.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

16.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Διευκόλυνση γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους (§ 1)

i. Δράστης και θύμα

ii. Περιεχόμενο και τρόπος της διευκόλυνσης

iii. Η γενετήσια πράξη με ανήλικο

iv. Τα μέσα της διευκόλυνσης

v. Η «κατ’ επάγγελμα» ή «από κερδοσκοπία» διευκό-λυνση

β. Σεξουαλικός τουρισμός (§ 2)

i. Τα παιδεραστικά ταξίδια

ii. Ο παιδεραστικός προορισμός

iii.Η ταξιδιωτική «επιχείρηση» (οργάνωση, χρηματοδότηση κ.λπ.)

iv. Η συμμετοχή σε παιδεραστικό ταξίδι

16.3. Υποκειμενική υπόσταση

16.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

16.5. Ποινική κύρωση

16.6. Συρροές

16.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 17. Προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους (άρ. 348Β ΠΚ)

17.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

17.2. Αντικειμενική υπόσταση

17.3. Υποκειμενική υπόσταση

17.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

17.5. Ποινική κύρωση

17.6. Συρροές

17.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ

§ 18. Πορνογραφία ανηλίκων (άρ. 348Α ΠΚ)

18.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

α. Από τα άσεμνα στην πορνογραφία

β. Η νομική ρύθμιση της πορνογραφίας

γ. Συγκριτικά στοιχεία

δ. Ιστορική εξέλιξη

ε. Στατιστικά στοιχεία

στ. Το έννομο αγαθό

18.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η έννοια του παιδοπορνογραφικού υλικού (§ 3)

γ. Η εικονική πορνογραφία

δ. Η συμβατική (μη ηλεκτρονική) παιδική πορνογραφία (§ 1)

i. Τρόποι διαχείρισης του υλικού

ii. Η κατοχή παιδοπορνογραφικού υλικού

iii. Τρόποι διαχείρισης πληροφοριών

ε. Η ηλεκτρονική (παιδική) πορνογραφία (§ 2)

i. Τέλεση «χωρίς δικαίωμα»;

ii. Τρόποι τέλεσης

iii. Κατοχή ψηφιακών δεδομένων

iv. Μέσο τέλεσης

18.3. Απόκτηση πρόσβασης σε υλικό παιδικής πορνογραφίας (§ 6)

α. Βασικά χαρακτηριστικά

β. Προϋποθέσεις

18.4. Διακεκριμένες μορφές (§ 4)

α. Κατ’ επάγγελμα τέλεση (§ 4 εδ. α΄)

β.Εκμετάλλευση αδυναμίας ή εμπιστοσύνης, χρήση βίας, έκθεση σε κίνδυνο ζωής (§ 4 εδ. β΄- γ)

18.5. Ιδιαίτερα διακεκριμένες μορφές (§ 5)

18.6. Υποκειμενική υπόσταση

18.7. Απόπειρα - Συμμετοχή

18.8. Ποινική κύρωση

α. Κύριες ποινές

β. Πρόσθετες κυρώσεις

18.9. Συρροές

18.10. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 19. Πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων (άρ. 348Γ ΠΚ)

19.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

19.2. Αντικειμενική υπόσταση

19.3. Διακεκριμένες μορφές

19.4. Υποκειμενική υπόσταση

19.5. Απόπειρα - Συμμετοχή

19.6. Ποινική κύρωση

19.7. Συρροές

19.8. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΚΠΟΡΝΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ

§ 20. Μαστροπεία (άρ. 349 ΠΚ)

20.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

20.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η ακολασία άλλων

γ. Η πορνεία

δ. Τρόποι τέλεσης

20.3. Διακεκριμένες περιπτώσεις μαστροπείας ανηλίκων (§ 2)

20.3A. Μαστροπεία «ενηλίκων» – Εκμετάλλευση πορνικών εσόδων (§ 3)

α. Γενικές παρατηρήσεις

β. Μαστροπεία «ενηλίκων» (περ. α΄).

γ. Εκμετάλλευση πορνικών εσόδων (περ. β΄)

20.4. Υποκειμενική υπόσταση

20.5. Απόπειρα - Συμμετοχή

20.6. Ποινική κύρωση

20.7. Συρροές

20.8. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

§ 21. Γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής (άρ. 351Α ΠΚ)

21.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

21.2. Αντικειμενική υπόσταση

α. Δράστης και θύμα

β. Η τέλεση ή πρόκληση γενετήσιας πράξης

γ. Η παροχή αμοιβής ή ανταλλάγματος

δ.Η θανατηφόρα γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής (§ 2)

21.3. Υποκειμενική υπόσταση

21.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

21.5. Ποινική κύρωση

21.6. Συρροές

21.7. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ

§ 22. Προστασία της ιδιωτικής ζωής του ανήλικου θύματος (άρ. 352Β ΠΚ)

22.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

22.2. Αντικειμενική υπόσταση

22.3. Υποκειμενική υπόσταση

22.4. Απόπειρα - Συμμετοχή

22.5. Ποινική κύρωση

22.6. Παραγραφή - Δίωξη - Διαδικασία

Βιβλιογραφία

Ι. Ελληνόγλωσση

ΙΙ. Ξενόγλωσση

Ευρετήρια λημμάτων

Ι. Ελληνόγλωσσο

ΙΙ. Ξενόγλωσσο

Ευρετήριο άρθρων ΠΚ