Ν. Μπάρμπας, Δημοσιονομικό Δίκαιο, 2024
Το παρόν έργο αποτελεί ένα από τα λίγα συγγράμματα της σύγχρονης ελληνικής βιβλιογραφίας που συμβάλλει καθοριστικά στην εμπέδωση και εφαρμογή των σύγχρονων εννοιών του δημοσιονομικού δικαίου σε εκπαιδευτικό και δικαιοδοτικό επίπεδο. Πρόκειται για ένα πλήρες, εύληπτο και κατανοητό συστηματικό έργο δημοσιονομικού δικαίου που έχει ως στόχο την ανάλυση των κρισιμότερων ζητημάτων και τη συστηματική παρουσίαση των σπουδαιότερων ρυθμίσεων.
Ο κύριος λόγος που κατέστησε αναγκαία την παρούσα έκδοση ήταν η πρόσφατη αλλαγή, εκ βάθρων θα λέγαμε, της ελληνικής νομοθεσίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που συντελέστηκε με τους νόμους 4820/2021 και 4700/2020, και αποτέλεσε σταθμό στην εξέλιξη και λειτουργία του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου της χώρας μας. Για την ευχερέστερη εξοικείωση του ερευνητή και εφαρμοστή με το νέο νομικό καθεστώς, αλλά και για την αξιολόγηση του νέου σε σχέση με το προηγούμενο, υπάρχουν συγκριτικές προσεγγίσεις και σχόλιο στο μέτρο που αυτό κρίνεται αναγκαίο. Ακολουθώντας μια μεθοδολογική διάταξη με στόχο την ουσιαστική κατανόηση, το περιεχόμενο της παρούσης έκδοσης εκτείνεται σε τρεις κύριους πυλώνες: τον Κρατικό Προϋπολογισμό, το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα Δημόσια Οικονομικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το παρόν έργο αποτελεί την εκσυγχρονισμένη, εμπλουτισμένη και επικαιροποιημένη απόδοση του γνωστού εγχειριδίου με την ονομασία «Στοιχεία Δημοσιονομικού Δικαίου».
Edition info
Table of contents +-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
Σημείωμα του συγγραφέα
Συντομογραφίες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ, ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Ι. Σχέση μονάρχη και κρατικής περιουσίας κατά τον μεσαίωνα
ΙΙ. Στην Αγγλία
ΙΙΙ. Στη Γαλλία
IV. Στην Ελλάδα
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Ι. Κατά τις απόψεις των κλασσικών οικονομολόγων
ΙΙ. Κατά τις απόψεις των εκπροσώπων του κρατικού παρεμβατισμού
ΙΙΙ. Κατά τις απόψεις των εκπροσώπων της νεοφιλελεύθερης σχολής
IV. Η σύγχρονη εξέλιξη από το New Public Management στο New Public Financial Management
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΝΟΜΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Ι. Στοιχεία της έννοιας του Κρατικού Προϋπολογισμού
ΙΙ. Δέσμευση της εκτελεστικής εξουσίας όσον αφορά τη διαμόρφωση των μεγεθών του Κρατικού Προϋπολογισμού
ΙΙΙ. Η νομική σημασία της εγκρίσεως του Κρατικού Προϋπολογισμού για την πραγματοποίηση εσόδων και εξόδων αυτού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΚΑΝΟΝΕΣ (ΑΡΧΕΣ) ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
Ι. Περιεχόμενο και δικαιολογία του κανόνα
ΙΙ. Υιοθέτηση και παρεκκλίσεις του κανόνα κατά το ελληνικό δημοσιονομικό δίκαιο
Α. Υιοθέτηση του κανόνα
Β. Παρεκκλίσεις του κανόνα
α. Η ψήφιση συμπληρωματικού ή διορθωτικού προϋπολογισμού (Ανακατανομή πιστώσεων)
β. Μόνιμος μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής
γ. Αυτόματος Μηχανισμός Δημοσιονομικής Προσαρμογής
δ. Διαφορές μεταξύ του διορθωτικού μηχανισμού του Ν. 4270/ 2014 και του αυτόματου διορθωτικού μηχανισμού του άρθρου 233 Ν. 4389/2016
ε. Η κατάρτιση του προϋπολογισμού των δημοσίων επενδύσεων
στ. Η κατάρτιση των προϋπολογισμών των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και η τήρηση ειδικών λογαριασμών εκτός προϋπολογισμού
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑΣ
Ι. Ανάλυση του κανόνα στις επιμέρους αρχές
Α. Η αρχή του μη συμψηφισμού μεταξύ εσόδων και εξόδων
α. Περιεχόμενο και δικαιολογία της αρχής
αα. Περιεχόμενο της αρχής
ββ. Δικαιολογία της αρχής
Β. Η αρχή του μη ειδικού προορισμού των εσόδων
α. Περιεχόμενο και δικαιολογία της αρχής
αα. Περιεχόμενο της αρχής
ββ. Δικαιολογία της αρχής
ΙΙ. Υιοθέτηση του κανόνα από το ελληνικό δημοσιονομικό δίκαιο και παρεκκλίσεις αυτού
Α. Υιοθέτηση του κανόνα
Β. Παρεκκλίσεις από τον κανόνα
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΥΣΙΟΥ (ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ)
Ι. Περιεχόμενο και δικαιολογία του κανόνα
Α. Περιεχόμενο του κανόνα
Β. Δικαιολογία του κανόνα
ΙΙ. Ζητήματα σχετικά με την έναρξη του οικονομικού έτους καθώς και με τη χρονική κατάταξη των μη πραγματοποιηθέντων εσόδων και εξόδων ενός κρατικού προϋπολογισμού
Α. Ζήτημα σχετικά με την έναρξη του οικονομικού έτους
Β. Ζητήματα σχετικά με την υπαγωγή ή μη στο οικονομικό έτος των μη πραγματοποιηθέντων εσόδων και εξόδων ενός προϋπολογισμού
α. Το σύστημα της διαχειρίσεως ή του ταμειακού προϋπολογισμού
β. Το σύστημα της χρήσεως
γ. Σύστημα προβλεπόμενο από την ελληνική νομοθεσία
ΙΙΙ. Υιοθέτηση και παρεκκλίσεις του κανόνα του ενιαυσίου κατά την ελληνική νομοθεσία
Α. Υιοθέτηση του κανόνα
Β. Παρεκκλίσεις του κανόνα
α. Παρεκκλίσεις του κανόνα για την περίπτωση μη έγκαιρης ψήφισης του προϋπολογισμού
β. Παρεκκλίσεις του κανόνα για την περίπτωση της ανεπάρκειας των πιστώσεων
ΤΜΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ
Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ
Ι. Περιεχόμενο και δικαιολογία του κανόνα
Α. Περιεχόμενο του κανόνα
Β. Δικαιολογία του κανόνα
ΙΙ. Υιοθέτηση του κανόνα και παρεκκλίσεις κατά την ελληνική νομοθεσία
Α. Υιοθέτηση του κανόνα
Β. Παρεκκλίσεις του κανόνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Ι. Ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες κατά την κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού
Α. Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής
α. Ιστορική εξέλιξη
β. Το περιεχόμενο των προβλέψεων στο Μ.Π.Δ.Σ
γ. Η επεξηγητική έκθεση του Μ.Π.Δ.Σ
δ. Διαδικασία κατάρτισης και έγκρισης του Μ.Π.Δ.Σ
ε. Επικαιροποίηση του Μ.Π.Δ.Σ
στ. Δεσμευτικότητα του ΜΠΔΣ
Β. Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο
α. Γενικές παρατηρήσεις για τους θεσμούς των Δημοσιονομικών Συμβουλίων
β. Το ελληνικό δημοσιονομικό συμβούλιο
βα. Νομική μορφή και αρμοδιότητες
ββ. Το Διοικητικό Συμβούλιο και ορισμός μελών
βγ. Κανόνες επιλογής των μελών του Δ.Σ
βδ. Προϋπολογισμός και πόροι του Δημοσιονομικού Συμβουλίου
βε. Στελέχωση των υπηρεσιών
βστ. Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υπάγεται στη Βουλή
Γ. Αρχή της Χρηστής Δημοσιονομικής Διαχείρισης
α. Λόγοι που επέβαλαν την υιοθέτηση της Αρχής
β. Έννοια και στοιχεία της Αρχής
ΙΙ. Σύνταξη του νομοσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού και του Μ.Π.Δ.Σ
Α. Αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας
α. Λόγοι συντάξεως του σχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού από την εκτελεστική εξουσία
β. Τα επιμέρους όργανα της εκτελεστικής εξουσίας
βα. Υπουργοί επικεφαλής λοιπών φορέων Γενικής Κυβέρνησης, προϊστάμενοι Οικονομικών Υπηρεσιών των Υπουργείων
ββ. Ο Υπουργός των Οικονομικών - Γενικό Λογιστήριο του Κράτους
βγ. Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
βδ. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση
Β. Αρμοδιότητα του Κοινοβουλίου
α. Κατάθεση του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού στη Διαρκή Επιτροπή επί των Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής
β. Το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή
ΙΙΙ. Διάρθρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού και παραδοσιακοί μέθοδοι εκτίμησης των δημοσιονομικών μεγεθών
Α. Διάρθρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού
α. Αρχές ταξινόμησης των δημοσιονομικών μεγεθών
β. Οικονομική και Διοικητική ταξινόμηση των εσόδων και δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού
γ. Συνοπτικοί πίνακες του κρατικού προϋπολογισμού κατά γενικές κατηγορίες οικονομικού έτους 2024
δ. Λειτουργική ταξινόμηση του προϋπολογισμού
Β. Παραδοσιακές μέθοδοι εκτιμήσεως των δημοσιονομικών μεγεθών του Κρατικού Προϋπολογισμού
α. Μέθοδοι εκτιμήσεως των εσόδων
β. Μέθοδοι εκτιμήσεως των δαπανών
IV. Συστήματα κατάρτισης προϋπολογισμού δαπανών εφαρμοζόμενα από την ελληνική δημοσιονομική πρακτική
Α. Γενικές παρατηρήσεις στα συστήματα του προϋπολογισμού κονδυλίων και του προϋπολογισμού προγραμμάτων
α. Σύστημα του προϋπολογισμού κονδυλίων
β. Σύστημα του προϋπολογισμού προγραμμάτων - επιδόσεων
Β. Λόγοι αντικατάστασης του συστήματος προϋπολογισμού κονδυλίων από το σύστημα του προϋπολογισμού προγραμμάτων στην Ελλάδα
Γ. Αποτύπωση του συστήματος του προϋπολογισμού προγραμμάτων στα Εθνικά Σχέδια Προγραμμάτων - Πιλοτική εφαρμογή
Δ. Λογιστική υποστήριξη του Προϋπολογισμού Προγραμμάτων
Ε. Υιοθέτηση της μεθόδου του εκ των προτέρων καθορισμού των ανωτάτων ορίων δαπανών του φορέα
ΣΤ. Επαναφορά του προϋπολογισμού κονδυλίων αλλά και η ρητή θεσμοθέτηση της δυνατότητας για την κατάρτιση προϋπολογισμού προγραμμάτων
Ζ. Κατάρτιση πιλοτικής μορφής Προϋπολογισμών Επιδόσεων από το έτος 2019
α. Το εγχειρίδιο πιλοτικού σχεδιασμού προϋπολογισμού επιδόσεων.
β. Πιλοτικοί προϋπολογισμοί προγραμμάτων για τα έτη
βα. Πιλοτικός προϋπολογισμός για το έτος
ββ. Πιλοτικός προϋπολογισμός για το έτος
βγ. Προϋπολογισμός επιδόσεων για το έτος
βδ. Προϋπολογισμός επιδόσεων για το έτος
βε. Προϋπολογισμός επιδόσεων για το έτος
Η. Αντικείμενο ελέγχου του Προϋπολογισμού Επιδόσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο
Θ. Οι έλεγχοι της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου
α. Οι ρυθμίσεις Ν. 4795/2021 σχετικά με το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου
β. Έλεγχος αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου από το Ελ.Συν.
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΨΗΦΙΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Ι. Διαδικασία ψηφίσεως του κρατικού προϋπολογισμού
Α. Διαδικασία ενώπιον της διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής
Β. Προθεσμία κατάθεσης του σχεδίου προϋπολογισμού στη Βουλή
Γ. Διαδικασία ενώπιον της Βουλής
ΙΙ. Έκταση της αρμοδιότητας της Βουλής για την τροποποίηση των μεγεθών του σχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού
ΙΙΙ. Διαδικασία κατάρτισης και ψήφισης του προϋπολογισμού δαπανών της Βουλής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΟΡΓΑΝΑ ΑΡΜΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
Ι. Οι δημόσιοι διατάκτες
Α. Έννοια των διατακτών
Β. Διακρίσεις των διατακτών
ΙΙ. Οι δημόσιοι Υπόλογοι
Α. Έννοια των δημοσίων υπολόγων
Β. Διακρίσεις και εποπτεία των δημοσίων υπολόγων
α. Με κριτήριο το όργανο στο οποίο λογοδοτούν
β. Με κριτήριο το αντικείμενο της υπηρεσίας τους
Γ. Αχρεωστήτως λαβών
Δ. Η δημοσιολογιστική ευθύνη του Δημοσίου Υπολόγου του αχρεωστήτως λαβόντος και του συνευθυνόμενου
α. Ευθύνη Δημοσίου Υπολόγου
β. Ευθύνη αχρεωστήτως λαβόντος
γ. Ευθύνη συνευθυνόμενου
ΙΙΙ. Ο κανόνας του ασυμβίβαστου της ιδιότητας του διατάκτη και του υπολόγου
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
Ι. Ανάληψη της δαπάνης
ΙΙ. Έλεγχος και εκκαθάριση της δαπάνης
ΙΙΙ. Εντολή πληρωμής (Χρηματικό Ένταλμα)
IV. Εξόφληση τίτλων πληρωμής
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Ι. Σύμφωνα με τη θεωρία και τη νομολογία των δικαστηρίων
ΙΙ. Νομοθετικός χαρακτηρισμός του Ελληνικού Ελ.Συν. ως Δικαστηρίου
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Ι. Κατά τις διατάξεις του Συντάγματος
ΙΙ. Κατά τις διατάξεις του Οργανικού Νόμου του Ελ. Συνεδρίου (Ν. 4820/ 2021)
Α. Δικαιοδοτικές αρμοδιότητες
Β. Ελεγκτικές αρμοδιότητες
Γ. Γνωμοδοτικές αρμοδιότητες
Δ. Συνεργασία με ομοειδείς δικαιοδοτικούς και ελεγκτικούς θεσμούς
Ε. Ετήσια έκθεση ευρημάτων, πορισμάτων και συστάσεων προς τη Βουλή
ΣΤ. Έλεγχος παρεμπιπτόντων ζητημάτων
ΙΙΙ. Αρμοδιότητες του Ελ. Συν. κατά τον προσυμβατικό έλεγχο των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας
IV. Νομική αξιολόγηση της ελεγκτικής και γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του Ελ.Συν.
Α. Η ελεγκτική αρμοδιότητα
Β. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
Ι. Έννοια του διοικητικού προληπτικού ελέγχου
ΙΙ. Τα όργανα άσκησης του ελέγχου
ΙΙΙ. Δαπάνες μη υποκείμενες σε διοικητικό προληπτικό έλεγχο
Α. Πληρωμές δαπανών διαρκούς ή περιοδικού χαρακτήρα
Β. Προπληρωμές
α. Χρηματικά Εντάλματα Προπληρωμής (άρθρο 100 ΝΔΛ)
β. Προσωρινά χρηματικά εντάλματα (άρθρο 105 ΝΔΛ)
γ. Πάγιες Προκαταβολές χρηματικού
1. Έννοια - Σύσταση (άρθρο 108 ΝΔΛ)
2. Διαχείριση Πάγιων προκαταβολών (άρθρο 109 ΝΔΛ)
δ. Προκαταβολές με απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών (άρθρο 114 ΝΔΛ)
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ο ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ
Ι. Νομική φύση και περιεχόμενο του προσυμβατικού ελέγχου
ΙΙ. Ερμηνευτικά ζητήματα αναφορικά με το υποκειμενικό και το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής του προδικαστικού ελέγχου
Α. Έννοια του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου που συνδέεται με αυτό
Β. Έννοια των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας
Γ. Απαγόρευση της κατάτμησης του αντικειμένου των δημοσίων συμβάσεων
ΙΙΙ. Προσυμβατικός έλεγχος κατά τις διατάξεις του Ν. 4700/2020
Α. Συμβάσεις υπαγόμενες στον προσυμβατικό έλεγχο
Β. Συμβάσεις εξαιρούμενες από τον προδικαστικό έλεγχο
Γ. Διαδικασίες άσκησης του προδικαστικού ελέγχου
Δ. Προσφυγή ανάκλησης
Ε. Προσφυγή αναθεώρησης
ΣΤ. Προαπόδειξη
Ζ. Σύσταση Κλιμακίων
Η. Διαδικαστικές ρυθμίσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΟΛΟΓΩΝ)
Ι. Όργανα αρμόδια για την άσκηση του ελέγχου
Α. Από τον Υπουργό των Οικονομικών
Β. Από τις υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου
Γ. Από τον οικείο διατάκτη
Δ. Από τους προϊσταμένους των Δ.Ο.Υ. και των Ειδικών Ταμείων
Ε. Από τα όργανα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργούντα ως διοικητικά όργανα
ΣΤ. Ενημέρωση του Ελ. Συν. για τα πορίσματα και την έκθεση ελέγχου από τις διοικητικές ελεγκτικές υπηρεσίες
ΙΙ. Έννοια του ελλείμματος και διαδικασία καταλογισμού αυτού
Α. Έννοια του ελλείμματος
α. Νομική έννοια του ελλείμματος
β. Δημοσιολογιστική έννοια του ελλείμματος
Β. Διαδικασία καταλογισμού του ελλείμματος
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
ΑΠΟ ΤΟ Ελ. Συν
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ – Α
ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΝΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑ ΝΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ Ελ. Συν. (Ν. 4219/2013)
Ι. Όργανα και διαδικασίες ελέγχου
ΙΙ. Μεθοδολογία και αντικείμενο των ελέγχων
ΙΙΙ. Νομική φύση και είδη των ελέγχων
Α. Νομική φύση των ελέγχων
Β. Είδη ελέγχων
IV. Διαδικασία καταλογισμού
V. Η καταλογιστική πράξη
Α. Έννοια και περιεχόμενο
Β. Αιτιολογία της καταλογιστικής πράξης
Γ. Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ – Β
ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ Ελ.Συν. (4820/2021)
Ι. Γενικές παρατηρήσεις επί των διατάξεων του Ν. 4820/2021
ΙΙ. Επί των επιμέρους διατάξεων αναφορικά με τον κατασταλτικό έλεγχο της δημόσιας διαχείρισης
Α. Ελεγκτικές αρμοδιότητες του Ελ. Συν
Β. Όργανα άσκησης του ελέγχου
Γ. Κριτήρια ελέγχου
Δ. Λογοδοσία υπολόγων του Δημοσίου
Ε. Περιοδικότητα του ελέγχου
ΣΤ. Αντικείμενο και μεθοδολογία ελέγχου
Ζ. Ορισμός και διακρίσεις ελλειμμάτων
Η. Υπεύθυνα πρόσωπα
Θ. Μέτρο ευθύνης
Ι. Καταλογιζόμενο ποσό και καταλογιστική πράξη
Κ. Η κανονιστική απόφαση για τη μείωση του καταλογιζόμενου ποσού
Λ. Καταλογίζον όργανο
Μ. Παραγραφή της αξίωσης για την αναπλήρωση του ελλείμματος
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ
Ι. Ανακοπή
Α. Ανακοπή ερημοδικίας κατά των οριστικών αποφάσεων του Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
α. Ανακοπή ερημοδικίας κατά τις διατάξεις του καταργηθέντος Π.Δ. 1225/1981
β. Ανακοπή ερημοδικίας κατά τις διατάξεις του ισχύοντος Ν. 4700/ 2020
Β. Ένδικο βοήθημα της Ανακοπής κατά των πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης του ΚΕΔΕ κατά τις καταργηθείσες διατάξεις του ΠΔ 1225/1981 και του ισχύοντος ΚΔΔ
Γ. Ανακοπή κατά πράξεων διοικητικής εκτέλεσης σε υποθέσεις καταλογισμού δημοσίων υπολόγων κατά τις διατάξεις του Νόμου 4700/
ΙΙ. Το ένδικο βοήθημα της Έφεσης
Α. Κατά τις καταργηθείσες διατάξεις του προηγούμενου νομικού καθεστώτος (Ν. 4129/2023)
Β. Κατά τις διατάξεις του Ν. 4700/2020
ΙΙΙ. Αναίρεση,
Α. Η αναίρεση κατά τις διατάξεις του καταργηθέντος Ν. 4129/2013
Β. Η αναίρεση κατά τις διατάξεις του Νόμου 4700/2020
IV. Αναθεώρηση
Α. Κατά τις διατάξεις του καταργηθέντος ΚΕΣ (Ν. 4219/2013)
Β. Αναθεώρηση κατά τις διατάξεις του Ν. 4700/2020
V. Πρότυπη Δίκη - Προδικαστικό ερώτημα
Α. Κατά τις διατάξεις του Π.Δ. 1225/1981
Β. Πρότυπη δίκη κατά τις διατάξεις του ισχύοντος άρθρου 163 Ν. 4700/2020
VI. Αναζήτηση του καταλογισθέντος ποσού σε βάρος του υπολόγου με βάση την αρχή του αδικαιολογήτου πλουτισμού του Δημοσίου
VII. Η εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο
VIII. Αίτηση επανάληψης της διαδικασίας για τη συμμόρφωση προς τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ
IX. ΕΣΔΑ και έλεγχος των λογαριασμών από το Ελεγκτικό Συνέδριο
ΤΜΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΠΙΠΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΥΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ Ελ. Συν.
Ι. Περιεχόμενο και κατάρτιση των νόμων του απολογισμού και ισολογισμού και των λοιπών χρηματοοικονομικών καταστάσεων του Κράτους
Α. Ο απολογισμός
Β. Ο ισολογισμός
ΙΙ. Διαδικασία εγκρίσεως του απολογισμού και ισολογισμού του Κράτους
Α. Διαδικασία ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Β. Διαδικασία ενώπιον της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής
Γ. Διαδικασία ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής
ΙΙΙ. Παρέμβαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά την υποβολή της ετήσιας έκθεσης προς τη Βουλή σχετικά με τα αποτελέσματα των εργασιών του
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΥΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΚΑΝΟΝΕΣ (ΑΡΧΕΣ) ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ
Ι. Ο κανόνας της ενότητας
ΙΙ. Ο κανόνας της καθολικότητας
ΙΙΙ. Ο κανόνας του ενιαυσίου ή της ετήσιας διάρκειας
ΙV. Ο κανόνας της ειδικότητας των πιστώσεων
V. Ο κανόνας της ισοσκέλισης του προϋπολογισμού
VI. Οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της διαφάνειας
Α. Η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης
Β. Η αρχή της διαφάνειας
VIΙ. Αρχή της ενιαίας λογιστικής μονάδας (Ευρώ)
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Ι. Έσοδα (Το σύστημα «των ιδίων πόρων»)
Α. Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι
α. Γεωργικές εισφορές
β. Τελωνειακοί δασμοί
Β. Ποσοστό επί του ΦΠΑ
Γ. Πόρος ΑΕΠ (ΑΕΕ)
Δ. Ίδιος πόρος με βάση τα πλαστικά
Ε. Άλλα έσοδα του προϋπολογισμού της Ένωσης δευτερεύουσας σημασίας
ΣΤ. Πρόταση της Επιτροπής για την επιβολή εισφοράς 3% επί της κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας των εταιριών (ΚΕΒΦΕ)
Ζ. Διορθωτικοί μηχανισμοί
ΙΙ. Δαπάνες του προϋπολογισμού της Ένωσης
Α. Οι γεωργικές δαπάνες
Β. Οι δαπάνες για διαρθρωτικές, περιφερειακές και κοινωνικές πολιτικές
Γ. Οι δαπάνες για την έρευνα και την τεχνολογία
Δ. Οι δαπάνες για άλλες εσωτερικές πολιτικές
Ε. Οι δαπάνες για εξωτερικές ενέργειες
ΣΤ. Οι κατηγορίες δαπανών στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Ι. Η κατάρτιση του προϋπολογισμού της ΕΕ
ΙΙ. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ
ΙΙΙ. Ο έλεγχος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της Ένωσης
IV. Η καταπολέμηση της απάτης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΑΥΤΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Ι. Οι τακτικές εκθέσεις
Α. Η ετήσια γενική έκθεση
Β. Άλλες ετήσιες εκθέσεις
ΙΙ. Έκτακτες εκθέσεις
ΙΙΙ. Δήλωση αξιοπιστίας
IV. Η νομική φύση των εκθέσεων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΤΜΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Ι. Συγκριτική θεώρηση μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ένωσης και του Ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΙΙ. Συνεργασία μεταξύ του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ένωσης και του Ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ
Ι. Ο κανόνας της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων
Α. Έννοια των κρατικών ενισχύσεων και λόγοι απαγορεύσεως αυτών
α. Έννοια των κρατικών ενισχύσεων
β. Λόγοι απαγορεύσεως των κρατικών ενισχύσεων
Β. Προϋποθέσεις θεμελίωσης του καθεστώτος του «ασυμβίβαστου»
Γ. Οι απαγορευμένες κρατικές ενισχύσεις υπό το πρίσμα των διατάξεων της Συνθήκης, αναφορικά με την απαγόρευση των φορολογικών διακρίσεων σε βάρος των εισαγομένων εμπορευμάτων.
α. Διατάξεις της Συνθήκης
β. Μερικές αποφάσεις του ΔΕΕ
γ. Μεταγενέστερη εξέλιξη των πρακτικών της Επιτροπής
ΙΙ. Η κατ’ εξαίρεση απαλλαγή από το καθεστώς του ασυμβίβαστου των κρατικών ενισχύσεων
Α. Ενισχύσεις θεωρούμενες αυτοδίκαια συμβιβάσιμες
Β. Ενισχύσεις δυνάμενες να θεωρηθούν συμβιβάσιμες
ΙΙΙ. Διαδικασίες για τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων από τα κοινοτικά όργανα
Α. Ο έλεγχος των υφισταμένων ενισχύσεων (άρθρο 108 παρ. 1 και 2 ΣΛΕΕ)
Β. Ο έλεγχος των σχεδίων για τη θέσπιση νέων ή την τροποποίηση υφισταμένων κρατικών ενισχύσεων (άρθρο 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ)
Γ. Η ανάκτηση των απαγορευμένων κρατικών ενισχύσεων
α. Προσδιορισμός του ποσού της ανάκτησης
β. Ανάκτηση απαγορευμένων κατά το ενωσιακό δίκαιο κρατικών ενισχύσεων παρά την περιορισμένη αναδρομική ισχύ του άρθρου 78 παρ. 2 του Συντάγματος
IV. Οι πρακτικές “Tax rulings”
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Ι. Περίοδος ισχύος του α.ν. 747/1945
ΙΙ. Περίοδος ισχύος του Ν. 2322/1995
ΙΙΙ. Το ισχύον νομικό καθεστώς του Ν. 4549/2018
Α. Αρμοδιότητα και πεδίο εφαρμογής
Β. Έσοδα του Εγγυητή Δημοσίου
α. Προμήθεια ασφαλείας
β. Ασφάλειες και έσοδα από τόκους
Γ. Όργανα αρμόδια στη διαδικασία για την παροχή της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου
α. Η τριμερής Διυπουργική Επιτροπή (άρθρο 96)
β. Επιτροπή για την παροχή εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 97)
γ. Συμβούλιο Διαχείρισης και Αξιολόγησης της εγγυητικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 98)
Δ. Διαδικασία παροχής της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρα 99-100)
Ε. Διαχείριση των εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρα 101-103)
α. Κατάπτωση της εγγύησης
β. Απαλλαγή του Ελληνικού Δημοσίου και διαγραφή των βεβαιωμένων οφειλών
γ. Ρυθμίσεις δανείων
δ. Μη ευθύνη του διευθύνοντος συμβούλου σε περίπτωση κατάπτωσης της Εγγύησης για την παροχή δανείου σε Α.Ε. (ΣτΕ 2817/2020)
ΣΤ. Ειδικά θέματα
α. Ετήσιο όριο εγγυήσεων (άρθρο 104)
β. Ενημέρωση του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 105)
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ι. Υπό το πρίσμα των διατάξεων της ΣΛΕΕ περί απαγορεύσεως των κρατικών ενισχύσεων
ΙΙ. Υπό το πρίσμα των διατάξεων της Συνθήκης ΛΕΕ περί απαγορεύσεως των υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων
ΙΙΙ. Υπό το πρίσμα της οικονομικής έννοιας του ηθικού κινδύνου
IV. Πρόγραμμα παροχής εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου σε τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των πιστωτικών ιδρυμάτων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Ι. Συντονισμός των εθνικών νομισματικών πολιτικών
ΙΙ. Επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης
Α. Έμμεσα μέτρα
α. Απαγόρευση των υπεραναλήψεων και των κάθε είδους πιστωτικών διευκολύνσεων από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών (άρθρο 123 ΣΛΕΕ)
β. Απαγόρευση προνομιακής πρόσβασης στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (άρθρο 124 ΣΛΕΕ)
γ. «Ρήτρα της μη διάσωσης» (άρθρο 125 ΣΛΕΕ)
Β. Άμεσα μέτρα
α. Σύνθεση της Γενικής Κυβέρνησης και κριτήρια υπαγωγής σε αυτήν μιας οντότητας
αα. Σύνθεση της Γενικής Κυβέρνησης
αβ. Κριτήρια υπαγωγής μιας οντότητας στη Γενική Κυβέρνηση
β. Οι διατάξεις του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου (άρθρο 126 ΣΛΕΕ, πρώην 104 ΣυνθΕΚ)
γ. Οι διατάξεις του παράγωγου δικαίου – Το σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης
δ. «Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο» (European Semester)
δα. Ιστορικό της ίδρυσης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου
δβ. Διαδικασία εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου
δγ. Καινοτομίες του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου
ε. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο
εα. Ιστορικό της σύναψης του Δημοσιονομικού Συμφώνου
εβ. Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις
εγ. Οι σπουδαιότερες επικρίσεις κατά της Συνθήκης
στ. Ανακοίνωση της Επιτροπής, «Κοινές αρχές για τους εθνικούς δημοσιονομικούς διορθωτικούς μηχανισμούς»
ζ. To Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο
ζα. Η Σύνθεση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου
ζβ. Οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου
ζγ. Οι ετήσιες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου
Γ. Ευρωπαϊκοί μηχανισμοί δημοσιονομικής στήριξης
α. Ρήτρα Αλληλεγγύης (άρθρο 122 παρ. 2 ΣΛΕΕ)
β. Προσωρινοί μηχανισμοί χρηματοπιστωτικής στήριξης
βα. Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης - European Financial Stabilisation Mechanism (EFSM)
ββ. Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας - European Financial Stability Facility (EFSF).
γ. Ο (μόνιμος) Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM)
γα. Ιστορικό ίδρυσης του μόνιμου μηχανισμού στήριξης
γβ. Νομική φύση και σκοπός του ESM
γγ. Όργανα του ESM
γδ. Εγκεκριμένο μετοχικό κεφάλαιο του ESM και διαδικασία παροχής της στήριξης
i. Εγκεκριμένο μετοχικό κεφάλαιο
ii. Η διαδικασία παροχής χρηματοοικονομικής συνδρομής
γε. Μορφές της χορηγούμενης χρηματοοικονομικής στήριξης
i. Προληπτική χρηματοδοτική συνδρομή
ii. Ανακεφαλαιοποίηση Πιστωτικών Ιδρυμάτων
iii. Χορήγηση δανείων
iv. Μηχανισμός στήριξης πρωτογενών αγορών
v. Μηχανισμός στήριξης δευτερογενών αγορών
vi. Ερμηνεία και επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από τη λειτουργία του ESM.
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ι. Κατάσταση των δημοσίων οικονομικών της Ελλάδας πριν από την έναρξη της διαδικασίας για την ένταξή της στην Ο.Ν.Ε
ΙΙ. Περίοδος του δευτέρου σταδίου της διαδικασίας για την ένταξη στην Ο.Ν.Ε.
Α. Η προσαρμογή όσον αφορά την ανεξαρτητοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος έναντι των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης
Β. Προσαρμογή όσον αφορά την ικανοποίηση των κριτηρίων δημοσιονομικής πειθαρχίας
α. Η μείωση του δημοσίου ελλείμματος
β. Μείωση του δημοσίου χρέους
ΙΙΙ. Η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας ως κράτους μέλους της Ευρωζώνης
Α. Περίοδος
Β. Οι μέθοδοι της «δημιουργικής λογιστικής» για την απόκρυψη των πραγματικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων
Γ. Τελευταία υπαγωγή της Ελλάδας σε κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος
Δ. Ενίσχυση των μέτρων εποπτείας των κοινοτικών οργάνων στα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας
Ε. Περίοδος 2008-2011 (έκτακτα μέτρα για τη δημοσιονομική στήριξη της Ελλάδας) – Πρώτο Μνημόνιο
α. Δημιουργία του Μηχανισμού Δημοσιονομικής Στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας
1. Το χρονικό της δημιουργίας του μηχανισμού
2. Νομική φύση και όροι του Μηχανισμού Δημοσιονομικής Στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας
3. Ο εφαρμοστικός νόμος 3845/2010, Μέτρα Στήριξης της ελληνικής οικονομίας
4. Σύναψη των συμβάσεων δανειακής διευκόλυνσης
β. Συνέχιση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (με βάση τα άρθρα 126 (πρώην 104) παρ. 9 ΣΛΕΕ και 136 ΣΛΕΕ. (Σύσταση της Επιτροπής και απόφαση του Συμβουλίου)
ΣΤ. Περίοδος 2012-2015 – Δεύτερο Μνημόνιο
α. Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής
β. Σύνοδος κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης της 21ης Ιουλίου 2011
Ζ. Η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα («PSI»)
α. Ιστορικό – Κρίσιμες διατάξεις
β. Ρήτρες συλλογικής δράσης (CACs)
αα. Νομιμότητα εισαγωγής ρητρών συλλογικής δράσης
ββ. Εσφαλμένος υπολογισμός νόμιμης απαρτίας και πλειοψηφίας
γ. Παρατηρήσεις επί της υποχρεωτικής συμμετοχής των ημεδαπών φυσικών προσώπων στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους
αα. Παραβίαση της αρχής της ισότητας - Μη παροχή ευλόγου αντισταθμίσματος
ββ. Αναίρεση του δικαιώματος στην περιουσία κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας
δ. Τελικές παρατηρήσεις
ε. Νομολογία των δικαστηρίων σε υποθέσεις αίτησης δικαστικής προστασίας από τους φορείς του ιδιωτικού τομέα που συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους
αα. Του Συμβουλίου της Επικρατείας
ββ. Του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
γγ. Του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η. Περίοδος 2015-2018 (τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής συνδρομής).
α. To χρονικό του τρίτου προγράμματος
β. Η σύμβαση του τρίτου προγράμματος με βάση το ΕSM
Θ. Η θέση της Ελλάδας στο πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας
Βιβλιογραφία
Συνοπτικό ευρετήριο λημματικών όρων