Ν. Αποστολίδης, Το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη, 2010

Πρόλογος

Πίνακας Συντομογραφιών

Εισαγωγή

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ

1ο Κεφάλαιο: Η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος παράστασης πολιτικής αγωγής

Ι. Η αναζήτηση συνταγματικών ερεισμάτων για το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Αφορμή και σκοπιμότητα της έρευνας

2. Το άρθρο 20 § 1 Σ ως πιθανό θεμέλιο της συμμετοχής του πολιτικώς ενάγοντος στην ποινική δίκη

3. Τα κύρια διακριτικά γνωρίσματα της έννομης προστασίας κατ’ άρθρο 20 § 1 Σ και το αντίκρισμά τους στην πολιτική αγωγή

Α. Η έννομη προστασία ως δίπτυχο δικαίωμα: πρόσβασης στη δικαιοσύνη και δικαστικής ακρόασης

Β. Εννοιολογική ετερότητα, αλλά και λειτουργική αλληλεξάρτηση

Γ. Η έννομη προστασία και ως θεσμική εγγύηση

Δ. Η ανάγκη οριοθετήσεων περιεχομένου

4. Τα πενιχρά αποτελέσματα από τη γραμματική ερμηνεία του άρθρου 20 § 1 Σ

Α. Το φαινομενικά ευρύτατο πεδίο εφαρμογής της διάταξης

Β. Τα αληθινά αίτια της ελαστικής διατύπωσης και η αποσύνδεσή τους από την ενταξιμότητα του πολιτικώς ενάγοντος

5. Η καθοριστική συμβολή της τελολογικής ερμηνείας

Α. Προς την κατεύθυνση της περιστολής: ο αποκλεισμός του δικαιώματος ευνοϊκής απόφασης

Β. Προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης: η κατάφαση του δικαιώματος πλήρους και αποτελεσματικής έννομης προστασίας

Γ. Η πληρότητα και η αποτελεσματικότητα υπό το πρίσμα της παράστασης πολιτικής αγωγής

6. Πλήρης έννομη προστασία και πολιτικώς ενάγων

Α. Η ποιοτική διάσταση της πληρότητας στις σύνθετες υποθέσεις

Β. Ερευνητέο το δικαίωμα πρόσβασης σε πλείονα και ετεροειδή πρωτοβάθμια δικαστήρια

Γ. Ο ποινικός χαρακτήρας της πολιτικής αγωγής και οι νομοθετικές του αποτυπώσεις

α. Οι διευκολύνσεις για την είσοδο στην ποινική δίκη

β. Η αρμονική σύμπλευση της αστικής αγωγής και της συμμετοχής στην ποινική δίκη

γ. Η συναξιολόγηση της ενεργητικής νομιμοποίησης με ποινικά κριτήρια

δ. Η υποβάθμιση των χρηματικών απαιτήσεων έναντι της υποστήριξης της κατηγορίας

αα. Η υποβολή συμβολικών οικονομικών αιτημάτων

ββ. Η κατ’ εξαίρεση επιτρεπτή παράσταση προς αποκλειστική υποστήριξη της κατηγορίας

γγ. Η «επιβίωση» του πολιτικώς ενάγοντος παρά την ενδεχόμενη απόσβεση της συμβολικής αστικής απαίτησης

δδ. Η καταδίκη του κατηγορουμένου ως προϋπόθεση για τη δικαστική ενασχόληση με τις αξιώσεις της πολιτικής αγωγής

ε. Ο εφοδιασμός του διαδίκου – πολιτικώς ενάγοντος με δέσμη σημαντικών δικονομικών δικαιωμάτων

Δ. Αντίκρουση πιθανών ενστάσεων περί την ποινική διάσταση του ρόλου του πολιτικώς ενάγοντος κατά την εκδίκαση του εγκλήματος

Ε. Ενσωμάτωση του δικαιώματος παράστασης πολιτικής αγωγής στο άρθρο 20 § 1 Σ ως απόρροια της ανάγκης για πλήρη έννομη προστασία του θύματος

7. Αποτελεσματική έννομη προστασία και πολιτικώς ενάγων

Α. Η απαιτούμενη στάθμιση συμφερόντων διαφοροποιεί την έρευνα

Β. Προσαρμογή της αποτελεσματικότητας στη λογική των σύνθετων υποθέσεων

Γ. Η ανεπάρκεια της αστικής δικονομικής προστασίας για τον απόντα από την ποινική δίκη ζημιωθέντα επί αθωωτικής απόφασης

α. Η αναμφισβήτητη εν τοις πράγμασι επίδραση της ποινικής απόφασης στις μεταγενέστερες αξιολογήσεις του πολιτικού δικαστή

β. Οι αναπόφευκτες παραλείψεις κατά τη διερεύνηση του εγκλήματος εν απουσία του πολιτικώς ενάγοντος

γ. Οι δυσχέρειες ανατροπής των αρνητικών για το θύμα δεδομένων στην επιγενόμενη πολιτική δίκη

Δ. Κατ’ αρχήν ενσωμάτωση του δικαιώματος παράστασης πολιτικής αγωγής στο άρθρο 20 § 1 Σ ως απόρροια και της ανάγκης για αποτελεσματική έννομη προστασία του θύματος

Ε. Οι ενστάσεις από τη σκοπιά του κατηγορουμένου και η αντίκρουσή τους

α. Το γενικό πλαίσιο προβληματισμού

β. Ο κίνδυνος «ποινικοποίησης» ιδιωτικών διαφορών

γ. Η πρακτική της «κατασκευής» ποινικών υποθέσεων

δ. Η ενδεχόμενη διολίσθηση του πολιτικώς ενάγοντος σε δικονομικά ατοπήματα

ΣΤ. Αποσύνδεση της πολιτικής αγωγής από την απειλούμενη διατάραξη της ενότητας στην έννομη τάξη μέσω της έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων

α. Η ενασχόληση ετεροειδών δικαστηρίων με την ίδια υπόθεση και οι πιθανές αποκλίσεις των αξιολογήσεών τους

β. Ο εντοπισμός της κρίσιμης αντίφασης

γ. Άνευ σημασίας de lege lata η επιρροή της πολιτικής αγωγής στην παραγωγή ή την αποτροπή της αντίφασης

8. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Το εύρος συνταγματικής προστασίας του δικαιώματος παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Προβληματισμοί στο πεδίο της πρόσβασης στα ποινικά δικαστήρια

Α. Το πραγματικό περιεχόμενο του δικαιώματος πρόσβασης και οι ποικιλώνυμοι εν δυνάμει περιορισμοί του

Β. Τα επιμέρους συλλογιστικά στάδια κατά την αξιολόγηση της συνταγματικότητας επεμβατικών στο δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής δικονομικών ρυθμίσεων

α. Η ορθή σημασιολογική προσέγγιση της νομοθετικής επιφύλαξης στο άρθρο 20 § 1 Σ και ο εξοβελισμός των αμιγών περιορισμών

β. Το απαραβίαστο του ουσιαστικού πυρήνα των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως ανυπέρβλητο ανάχωμα έναντι των δραστικότερων μικτών επεμβάσεων και η σταθμιστική λειτουργία της αναλογικότητας ως τελικό διηθητικό φίλτρο επί των ηπιότερων αντίστοιχων περιστολών

γ. Εφαρμογές ενόψει συγκεκριμένων αμφιλεγόμενων δικονομικών ρυθμίσεων

αα. Άμεσοι νομοθετικοί περιορισμοί

ββ. Έμμεσοι νομοθετικοί περιορισμοί

Γ. Η συνταγματικότητα των αποβολών της πολιτικής αγωγής επί τη βάσει αποκλίσεων από νόμιμες προϋποθέσεις συμμετοχής του φορέα της στην ποινική δίκη

2. Προβληματισμοί στο πεδίο της δικαστικής ακρόασης

Α. Ο διττός έλεγχος συνταγματικότητας ενόψει των καταγραφόμενων ελλειμμάτων

Β. Ενστάσεις για την ακρόαση του πολιτικώς ενάγοντος σε απόλυτη κλίμακα

α. Το αντίρροπο πολιτειακό συμφέρον της ταχείας διεξαγωγής της ποινικής δίκης

β. Περιορισμοί σε εναργείς εκφάνσεις ακρόασης του πολιτικώς ενάγοντος

αα. Η αποψίλωση από τα ένδικα μέσα της προδικασίας

ββ. Τα ελλείμματα περί τη νομική υποστήριξη των θέσεων της πολιτικής αγωγής

Γ. Ενστάσεις περί την ισότητα ακρόασης πολιτικώς ενάγοντος και κατηγορουμένου

α. Η εγγενώς μειονεκτική θέση του κατηγορουμένου ως αποτρεπτικός της απόλυτης ισοδυναμίας παράγοντας

β. Κριτική προσέγγιση συγκεκριμένων εκδοχών δικονομικής υπεροχής του κατηγορουμένου

αα. Θεμιτές αποκλίσεις από την ισότητα ακρόασης

ββ. Αδικαιολόγητες αποκλίσεις από την ισότητα ακρόασης

2ο Κεφάλαιο: Η τάση ενίσχυσης της δικονομικής θέσης του θύματος σε υπερεθνικό επίπεδο

Ι. Το άρθρο 6 § 1 ΕΣΔΑ και η οριοθέτηση του προστατευτικού εύρους του

ΙΙ. Οι ενθαρρυντικές εξελίξεις στο πεδίο της Ε.Ε

1. Η διείσδυση των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων στις ποινικές νομοθεσίες των κρατών-μελών

2. Η κρίσιμη Απόφαση - Πλαίσιο του Συμβουλίου 2001/220/ΔΕΥ της 15-03-2001 και οι παραγόμενες υποχρεώσεις για τα κράτη-μέλη

3. Ευκρινής η στόχευση δικονομικής αναβάθμισης των θυμάτων παρά τον αργό βηματισμό προς την υλοποίησή της

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

ΟΙ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΝΑΣΚΗΣΗΣ

1ο Κεφάλαιο: Η δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής ως δικονομικό μέσο ένταξης του θύματος στην ποινική δίκη

Ι. Ο λειτουργικός προορισμός και τα γενικά διακριτικά γνωρίσματα της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Αποστολή της δήλωσης

2. Δικονομικές ιδιότητες

ΙΙ. Το ενεργητικό υποκείμενο της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Φυσικά πρόσωπα

2. Νομικά πρόσωπα

Α. Ημεδαπά νομικά πρόσωπα

Β. Αλλοδαπά νομικά πρόσωπα

3. Μορφώματα στερούμενα νομικής προσωπικότητας

Α. Η νομοθετική απόδοση ικανότητας διαδίκου: σκοπιμότητα και προβληματισμός περί το εύρος της

Β. Οι φορείς της πλασματικής ικανότητας διαδίκου

α. Άτυπες ενώσεις προσώπων

β. Άτυποι εταιρικοί σχηματισμοί

Γ. Τα εκπίπτοντα της πλασματικής ικανότητας διαδίκου μορφώματα

Δ. Η δικονομική αντιμετώπιση των αλλοδαπών μορφωμάτων χωρίς νομική προσωπικότητα

ΙΙΙ. Η διατύπωση της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Το γενικό πλαίσιο προβληματισμού

2. Οι όροι νόμιμης διατύπωσης και οι αντίστοιχες αντενδείξεις

3. Η ανάγκη αμεσότητας της γνωστοποιούμενης παράστασης και οι ερμηνευτικές δυσχέρειες επί μελλοντικών διατυπώσεων

Α. Οι αμφιταλαντεύσεις των νομολογικών θέσεων έναντι του προβλήματος

α. Το δίλημμα: Αναζήτηση του αληθινού νοήματος ή προσήλωση στη γραμματική διατύπωση;

β. Η επιεικής νομολογική αντιμετώπιση

γ. Η –επί μακρόν επικρατέστερη– αυστηρή νομολογική αντιμετώπιση

δ. Η αδυναμία διαμόρφωσης του προσδοκώμενου κλίματος ασφάλειας δικαίου

Β. Η καθοριστική επέμβαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου

α. Η πρόκριση της ηπιότερης δικονομικής μεταχείρισης

β. Κριτικές παρατηρήσεις

ΙV. Η χρονική οριοθέτηση των εννόμων αποτελεσμάτων από τη δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Οι άμεσες συνέπειες από τη σύννομη άσκηση της πολιτικής αγωγής

2. Ο προβληματισμός περί τα ακραία χρονικά όρια ανάπτυξης των εννόμων αποτελεσμάτων από τη δήλωση του άρθρου 82 ΚΠΔ

3. Η πολιτική αγωγή σε διαδικαστικά στάδια πριν από την τυπική έναρξη της προδικασίας

Α. Αστυνομική προανάκριση

α. Ενδοδιαδικαστική κατάταξη

β. Η αδιαπραγμάτευτη αποδοχή πολιτικής αγωγής και η νομική της θεμελίωση

αα. Το -προφανές- γραμματικό επιχείρημα

ββ. Η αρμοδιότητα των ανακριτικών υπαλλήλων για τη λήψη της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

γγ. Η συμβατότητα της πολιτικής αγωγής με το συνοπτικό χαρακτήρα της αστυνομικής προανάκρισης

δδ. Ο συνυπολογισμός της δυσμενούς θέσης του υπόπτου

Β. Προκαταρκτική εξέταση

α. Ενατένιση υπό τα δεδομένα των ν.3160/03 και 3346/05

β. Απόπειρα συστηματικής ένταξης της αναμορφωθείσας προκαταρκτικής εξέτασης στην ποινική προδικασία

αα. Η εισαγγελική παραγγελία και εποπτεία

ββ. Η υποχρεωτική διεξαγωγή στα σοβαρότερα αδικήματα και η υποκατάσταση της τακτικής προανάκρισης

γγ. Η ποιοτική αναβάθμιση

δδ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

γ. Διερεύνηση υπό το πρίσμα της δικαστικής ακρόασης του πολιτικώς ενάγοντος

αα. Ο κίνδυνος παντελούς έλλειψης ακρόασης εν απουσία πολιτικής αγωγής

ββ. Η αντισταθμιστική ανεπάρκεια της έγκλησης και της προσφυγής του άρθρου 48 ΚΠΔ

γγ. Η απουσία υπέρτερου αντίρροπου συμφέροντος

δ. Η ισότητα των όπλων ως γενεσιουργός παράγοντας πιθανών ενστάσεων και ο προβαλλόμενος αντίλογος

αα. Το παλαιότερο ασαφές δικονομικό καθεστώς περί τον ύποπτο

ββ. Οι βελτιωτικές επεμβάσεις των ν.3160/03 και 3346/05

γγ. Επιβεβλημένη πλέον και από την ισότητα ακρόασης η παρουσία της πολιτικής αγωγής

ε. Το δικαίωμα πρόσβασης στη δικογραφία ως κατ’ εξοχήν εκδήλωση της συμμετοχής του πολιτικώς ενάγοντος στην προκαταρκτική εξέταση

αα. Η αποθαρρυντική αυστηρά γραμματική ερμηνεία

ββ. Τα καταλυτικά αντεπιχειρήματα

γγ. De lege ferenda: η προτεινόμενη επαναδιατύπωση του άρθρου 108 υποεδ.β΄ΚΠΔ

4. Η πολιτική αγωγή σε ωριμότερα της ανάκρισης διαδικαστικά στάδια

Α. Ενδιάμεση διαδικασία

α. Ενδοδιαδικαστική κατάταξη

β. Αδιαπραγμάτευτη η συμμετοχή της πολιτικής αγωγής - επιχειρήματα

γ. Το περιεχόμενο της δικαστικής ακρόασης του πολιτικώς ενάγοντος

Β. Διαδικασία στο ακροατήριο

α. Προπαρασκευαστική διαδικασία

β. Κύρια διαδικασία

V. Η ικανότητα προς δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής

1. Φυσικά πρόσωπα

A. Η ευθυγράμμιση με τις ρυθμίσεις της πολιτικής δίκης

B. Η σημασία της νόμιμης αντιπροσώπευσης του πολιτικώς ενάγοντος

Γ. Η αποσύνδεση της υποχρέωσης νόμιμης αντιπροσώπευσης από το αίτημα του πολιτικώς ενάγοντος

Δ. Περιπτωσιολογία

α. Η νόμιμη αντιπροσώπευση των ανηλίκων

β. Η νόμιμη αντιπροσώπευση των άλλων ανίκανων προς δικαιοπραξία

Ε. Η λήξη της νόμιμης αντιπροσώπευσης

2. Νομικά πρόσωπα

Α. Οι ιδιαιτερότητες στην παράσταση των νομικών προσώπων ενόψει της επικρατούσας οργανικής θεωρίας

Β. Η παράσταση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου

Γ. Η παράσταση των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου

α. Τα νομικά πρόσωπα του Αστικού Δικαίου

β. Οι προσωπικές εμπορικές εταιρίες

γ. Η ανώνυμη εταιρία

αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ββ. Η πρωτοκαθεδρία του Δ.Σ. κατά την εταιρική δικαστική εκπροσώπηση

γγ. Η υποκατάσταση του Δ.Σ

ααα. Προϊσχύον δίκαιο

βββ. Οι επελθούσες τροποποιήσεις από το ν.3604/07

δδ. Η πρακτική σημασία της υποκατάστασης στην άσκηση της πολιτικής αγωγής

εε. Τα ενίοτε δυσδιάκριτα όρια μεταξύ υποκατάστασης και εκούσιας αντιπροσώπευσης - πρακτικές συνέπειες και προτεινόμενα ερμηνευτικά κριτήρια

στστ. Η πρακτική σημασία της εκούσιας αντιπροσώπευσης στην άσκηση της πολιτικής αγωγής - διατυπώσεις

δ. Η εταιρία περιορισμένης ευθύνης

αα. Η εξουσία των διαχειριστών για τη δικαστική εκπροσώπηση

ββ. Η προβληματική ρύθμιση του άρθρου 14 § 2 περ.δ΄ ν.3190/55 επί των εγκλημάτων εκ των έσω σε βάρος της Ε.Π.Ε

ε. Οι συνεταιρισμοί

VI. Η δικονομική αυτοτέλεια της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής έναντι της έγκλησης

1. Εννοιολογική και λειτουργική ετερογένεια παρά τη συνήθη κοινή υποβολή

2. Η ρύθμιση του άρθρου 82 § 3 ΚΠΔ και η πρακτική σημασία της

2ο Κεφάλαιο: Η τυπική νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος κατά την προδικασία

Ι. Οι τυπικές προϋποθέσεις για τη σύννομη υποβολή της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής (83 § 1 ΚΠΔ)

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Η συμπερίληψη στο κείμενο της έγκλησης

Α. Ο προβληματισμός σχετικά με την αποκλειστική νομιμοποιητική προσφορότητα της έγκλησης έναντι της μήνυσης

Β. Η απαλλαγή από την υποχρέωση ορκοδοσίας

3. H διατύπωση σε αυτοτελές έγγραφο

Α. Η δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής ως αυτόνομη διαδικαστική πράξη

Β. Η προθεσμία

α. Η περάτωση της ανάκρισης ως απώτατο χρονικό όριο

αα. Οριοθέτηση από την ουσιαστική και όχι την τυπική περάτωση - επιχειρήματα

ββ. Το φαινομενικό πρόβλημα από την κοινή λήξη με την προθεσμία για αντιρρήσεις κατά της παράστασης (85 ΚΠΔ)

β. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής κατά την περαιτέρω ανάκριση

αα. Παραγγελία περαιτέρω ανάκρισης από το συμβούλιο πλημμελειοδικών

ββ. Παραγγελία περαιτέρω ανάκρισης από το συμβούλιο εφετών

ααα. Κατά την περάτωση από το ίδιο της προηγηθείσας κυρίας ανάκρισης (εγκλήματα ν.1608/50 και 2928/01)

βββ. Κατά την ενασχόληση με την υπόθεση σε δεύτερο βαθμό

γ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής επί παράκαμψης της ενδιάμεσης διαδικασίας

Γ. Ο νόμιμος τύπος

α. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής ενώπιον του αρμοδίου εισαγγελέα

β. Η ευχέρεια άσκησης της πολιτικής αγωγής με πληρεξούσιο

αα. Η αποδέσμευση από τη δικηγορική ιδιότητα του πληρεξουσίου

ββ. Η χορήγηση έγγραφης πληρεξουσιότητας

γγ. Η βεβαίωση γνησιότητας της υπογραφής του εντολέα

δδ. Το αναγκαίο περιεχόμενο της πληρεξουσιότητας

γ. Η έκθεση για την κατάθεση της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

αα. Σκοπιμότητα σύνταξης της έκθεσης

ββ. Η διχοστασία για τη δικονομική λειτουργία της έκθεσης και για τιςσυνέπειες από την παράλειψη σύνταξής της

γγ. Κριτικές παρατηρήσεις

4. Η ενσωμάτωση στη μαρτυρική κατάθεση του ζημιωθέντος

ΙΙ. Το αναγκαίο περιεχόμενο της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής (84 ΚΠΔ)

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Η συνοπτική έκθεση της υπόθεσης

Α. Το ακριβές νόημα

Β. Το αληθινό πεδίο εφαρμογής

3. Οι λόγοι που θεμελιώνουν το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής

Α. Η υποκρυπτόμενη νομοθετική αξίωση για ελεγξιμότητα της ουσιαστικής νομιμοποίησης

Β. Η ειδολογική αποσαφήνιση της επελθούσας ζημίας και της προβαλλόμενης απαίτησης

α. Η κυρίαρχη θεωρητική και νομολογική τάση

β. Οι αντιρρήσεις για το νομοθετικό έρεισμα και τη σκοπιμότητα

γ. Οι παράμετροι που δε χρήζουν διευκρίνισης

4. Ο διορισμός αντικλήτου

Α. Το περιορισμένο υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής δεν υποβαθμίζει τη νομοτεχνική προχειρότητα

Β. Το δικαστήριο - σημείο αναφοράς

Γ. Η έδρα του δικαστηρίου

Δ. Η τοπική διάσταση μόνιμης διαμονής του ζημιωθέντος και έδρας του δικαστηρίου

α. Η αυθαίρετη νομολογική εξίσωση της μόνιμης διαμονής με την κατοικία

β. Εφαρμογές

αα. Φυσικά πρόσωπα

ββ. Νομικά πρόσωπα

Ε. Ο αντίκλητος

α. Δικονομικός ρόλος και λειτουργική αποστολή

β. Τυπικά προσόντα

γ. Τοπική σχέση προς την έδρα του δικαστηρίου

αα. Οι ερμηνευτικές δυσχέρειες

ββ. Η επίταση της σύγχυσης στα πρωτοδικεία του νομού Αττικής

ΣΤ. Ο έλεγχος στοιχειοθέτησης της υποχρέωσης διορισμού αντικλήτου

Ζ. Ο διορισμός αντικλήτου εκ του περισσού

Η. Η παράλειψη του αναγκαίου διορισμού αντικλήτου

α. Η προοπτική διάσωσης της πολιτικής αγωγής από την εξομοίωση αντικλήτου και πληρεξουσίου δικηγόρου

β. Τα διαθέσιμα χρονικά περιθώρια για τη συμπλήρωση της έλλειψης

γ. Η απειλούμενη κύρωση του απαραδέκτου και η πρακτική σημασία της

3ο Κεφάλαιο: Η τυπική νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο

Ι. Γενικά διακριτικά γνωρίσματα

1. Επί υφιστάμενης δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής από την προδικασία

2. Επί απουσίας ή αποβολής της πολιτικής αγωγής κατά την προδικασία

Α. Η προϋπόθεση της ενεργού αστικής απαίτησης

Β. Η παραλλαγή των προϋποθέσεων νομιμοποίησης ανάλογα με το υποβαλλόμενο αίτημα

ΙΙ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής με αίτημα την αποζημίωση (68 § 1 ΚΠΔ)

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Οι προϋποθέσεις για τη σύννομη υποβολή της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

Α. Η τήρηση έγγραφης προδικασίας

Β. Ο νόμιμος τύπος

Γ. Η προθεσμία

Δ. Εξαιρέσεις

3. Οι δικονομικές κυρώσεις από την παραβίαση του άρθρου 68 § 1 ΚΠΔ

4. Η πλήρης δικονομική αχρησία του άρθρου 68 § 1 ΚΠΔ

Α. Η αναζήτηση των αιτίων

Β. Η πρόθεση κατάργησης της ρύθμισης στο ΣχΚΠΔ 1995

ΙΙΙ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής με αίτημα τη χρηματική ικανοποίηση (68 § 2 ΚΠΔ)

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Α. Το άρθρο 68 § 2 ΚΠΔ ως νομιμοποιητικός μονόδρομος στο ακροατήριο

Β. Υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής

α. Γενικά

β. Ο προβληματισμός για την παράσταση των ανηλίκων

2. Οι προϋποθέσεις για τη σύννομη υποβολή της δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής

Α. Η προφορική ανακοίνωση στο ακροατήριο

Β. Το αναγκαίο περιεχόμενο

α. Η προσαρμογή στις ιδιαιτερότητες του ακροατηρίου

β. Η διχογνωμία για την εξειδίκευση του αιτιώδους συνδέσμου

γ. Ο προβληματισμός για τον ποσοτικό προσδιορισμό του αιτήματος

δ. Η επαναδιατύπωση της δήλωσης στο εφετείο

Γ. Η προθεσμία

α. Ο προβληματισμός για την έναρξη

αα. Δυνατότητα νομιμοποίησης κατά την προπαρασκευαστική διαδικασία

ββ. Πρακτική σημασία

γγ. Αντίκρουση πιθανών ενστάσεων από τη σκοπιά του κατηγορουμένου

δδ. Συμπεράσματα

β. Ο προβληματισμός για τη λήξη

αα. Η αμφίσημη λειτουργία της έναρξης της αποδεικτικής διαδικασίας

ββ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής κατόπιν αναβολής για κρείσσονες αποδείξεις

ααα. Επιχειρήματα υπέρ της παραδεκτής άσκησης

βββ. Αντίλογος

γγ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής κατόπιν ευδοκίμησης αίτησης ακύρωσης της διαδικασίας ή της απόφασης

δδ. Η άσκηση της πολιτικής αγωγής το πρώτον στο εφετείο

3. Οι δικονομικές κυρώσεις από την παραβίαση του άρθρου 68 § 2 ΚΠΔ

4. Η πολιτική αγωγή για χρηματική ικανοποίηση στο ΣχΚΠΔ 1995

Α. Η μεταρρυθμιστική απόπειρα

Β. Κριτική επισκόπηση

α. Ο αντίλογος επί των προτάσεων της Επιτροπής ΣχΚΠΔ 1995

β. Εισφορά ερεθισμάτων για βελτιωτικές νομοθετικές παρεμβάσεις

Επίμετρο

Βιβλιογραφία

Λημματικό ευρετήριο