Μ. Βηλαράς, Κοινοτικός δικαστής και αποτελεσματική δικαστική προστασία ιδιωτών: παρόν και μέλλον, 2003
Η αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε δικαιοδοτικού συστήματος. Στο πλαίσιο του ισχύοντος κοινοτικού δικαιοδοτικού συστήματος, η πραγμάτωση αυτής της αρχής δεν είναι αυτονόητη, αφενός λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κοινοτικής έννομης τάξης και αφετέρου της υφιστάμενης κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ των κοινοτικών και των εθνικών δικαστηρίων.
Ορισμένες πρόσφατες και ενδιαφέρουσες νομολογιακές εξελίξεις αναζωπύρωσαν τη συζήτηση σχετικά με το «έλλειμμα» δικαστικής προστασίας στην Ένωση, λόγω της εξαιρετικά περιορισμένης ενεργητικής νομιμοποίησης των ιδιωτών κατά κοινοτικών μέτρων γενικής ισχύος. Η αναλυτική παρουσίαση του σημερινού συστήματος και των προτεινόμενων λύσεων καταδεικνύει ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης της δικαστικής προστασίας. Αποκρούοντας τις αιτιάσεις για «δικαστικό ακτιβισμό» και «κυβέρνηση δικαστών» στην Ένωση, το ΔΕΚ θεωρεί στην πρόσφατη νομολογία του επιβεβλημένη την παρέμβαση του συντακτικού κοινοτικού νομοθέτη.
Εναπόκειται, λοιπόν, στη Συνέλευση για το μέλλον της Ένωσης, καθώς και στην προσεχή Διακυβερνητική Διάσκεψη, η αναζήτηση πρόσφορων λύσεων με στόχο τη διεύρυνση και τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της δικαστικής προστασίας των κοινοτικών δικαιωμάτων και, συνακόλουθα, την καταξίωση της κοινοτικής δικαιοσύνης στη συνείδηση του Ευρωπαίου πολίτη.
Edition info
Table of contents +
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Η ένδικη προστασία των ιδιωτών στα πλαίσια της ισχύουσας αρχιτεκτονικής του κοινοτικού δικαιοδοτικού συστήματος
Γενικά
Οι προϋποθέσεις παραδεκτού της αίτησης ακύρωσης ιδιωτών ενώπιον του κοινοτικού δικαστή
Οι “προνομιούχοι” αιτούντες
Οι “απλοί” ή “συνήθεις” αιτούντες
ΙΙΙ. Η προδικαστική παραπομπή ως μηχανισμός κάλυψης του ελλείμματος στην πλήρη και αποτελεσματική δικαστική προστασία των ιδιωτών κατά κοινοτικών κανονιστικών πράξεων
IV. Η νομολογία “Greenpeace”
V. Προς μια δυναμική ή εξελικτική ερμηνεία της έννοιας “πράξη που αφορά ατομικά έναν ιδιώτη”;
Οι προτάσεις του Γενικού Εισαγγελέα F.G. Jacobs στην υπόθεση “Unin de Pequeos Agricultores”
Η απόφαση του ΠΕΚ στην υπόθεση “Jgo-Qur”
Η απόφαση του ΔΕΚ στην υπόθεση “Unin de Pequeos Agricultores”
VI. Κριτική θεώρηση
Δικαστική ερμηνεία και δικαστικός ακτιβισμός
Ένδικη προστασία ιδιωτών και ομοσπονδιακή προοπτική της Κοινότητας
Η διεύρυνση του locus standi των ιδιωτών, η “δυσπιστία” έναντι του εθνικού δικαστή και το άμεσο αποτέλεσμα του κοινοτικού δικαίου
Τα “κενά” των εθνικών συστημάτων δικαστικής προστασίας
VII. Προοπτικές
Η ανάγκη καλύτερου προσδιορισμού και σαφέστερης οριοθέτησης των αρμοδιοτήτων μεταξύ Ένωσης και κρατών μελών
Αποκλειστικές αρμοδιότητες της Ένωσης
Συντρέχουσες αρμοδιότητες της Ένωσης και των κρατών μελών
Αποκλειστικές αρμοδιότητες των κρατών μελών
Η προστιθέμενη αξία ενός σαφούς καταμερισμού αρμοδιοτήτων της Ένωσης και των κρατών μελών
Η απλούστευση των μέσων δράσης της Ένωσης
Τα δεδομένα του προβλήματος
Το locus standi των ιδιωτών υπό το φως της διάκρισης μεταξύ νομοθετικών και εκτελεστικών κοινοτικών πράξεων
1. Κριτήριο διάκρισης μεταξύ νομοθετικής και εκτελεστικής δράσης της Ένωσης
2. Η τυπολογία των κοινοτικών πράξεων
3. Η διαφοροποίηση των προϋποθέσεων παραδεκτού της ευθείας προσφυγής κατά νομοθετικών ή εκτελεστικών κοινοτικών πράξεων
VΙII. Συμπέρασμα
Content type
Categories
Related editions
