Μ. Τατάγια, Το νομικό καθεστώς των Ησυχαστηρίων στην Εκκλησία της Ελλάδος, 2005
Το βιβλίο της Μαρίας Τατάγια, δρ Νομικής παρουσιάζει τις θεσμικές συντεταγμένες ενός ιδιότυπου κοινωνικού φαινομένου, του μοναχισμού. Τα Ησυχαστήρια εμφανίζονται ως δικαιικός θεσμός τα τελευταία χρόνια, παρόλα αυτά, η μελέτη ενδιαφέρει όλες τις εκφάνσεις του οργανωμένου μοναχικού βίου, διότι, όπως προκύπτει από την εν λόγω έρευνα, το νομικό καθεστώς των Ησυχαστηρίων ταυτίζεται εν πολλοίς με το αντίστοιχο καθεστώς των μονών Δημοσίου Δικαίου. Το υλικό του βιβλίου έχει ταξινομηθεί σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναπτύσσεται γενικά ο θεσμός των Ησυχαστηρίων, τα βασικά χαρακτηριστικά τους και η ιδιάζουσα νομική προσωπικότητά τους.
Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στην προσωπική κατάσταση των μοναχών και μελετώνται οι προσωπικές και περιουσιακές τους σχέσεις, διότι, ως γνωστόν, τα άτομα που λαμβάνουν τη μοναχική κουρά περιέχονται σε ιδιαίτερο νομικό καθεστώς. Στο τρίτο κεφάλαιο ερευνάται η διοικητική τους οργάνωση και στο τέταρτο η οικονομική τους διαχείριση.
Το βιβλίο καλύπτει ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, καθώς έλλειπε μία συνοπτική μελέτη του μοναχικού βίου. Οι μονές δεν είναι, κατά την άποψη της συγγραφέως, οντότητες εξωκοσμικές, αλλά κοινωνικά φαινόμενα που απαιτούν δικαιική προστασία.
Edition info
Table of contents +-
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ καθηγητού Χ. Κ. Παπαστάθη
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΑ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΑ
1. Έννοια
2. Βασικά χαρακτηριστικά
3. Νομική φύση των ησυχαστηρίων
4. Ίδρυση των ησυχαστηρίων
4.1. Το καταστατικό
4.2. Επωνυμία
4.3. Έδρα
4.4. Ο σκοπός
5. Το τέλος του νομικού προσώπου του ησυχαστηρίου
5.1. Η τύχη της περιουσίας
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΩΝ
1. Γενικά
2. Δόκιμα μέλη
2.1. Γενικές προϋποθέσεις προσέλευσης
2.2. Διαδικασία και ειδικοί όροι ένταξης - νομική φύση αυτής - έννομες συνέπειες
2.3. Χρονική διάρκεια της ιδιότητας του δοκίμου
3. Τακτικά μέλη
3.1. Διαδικασία πρόσκτησης της ιδιότητας του τακτικού μέλους
3.2. Νομική φύση της μοναχικής κουράς
3.3. Έγκυρη και άκυρη πρόσκτηση της μοναχικής ιδιότητας - έννομες συνέπειες
3.4. Η ιδιότητα του ρασοφόρου - έννομες συνέπειες
4. Ιδρυτικά μέλη
5. Συνέπειες κτήσεως της μοναχικής ιδιότητας
5.1. Γενικά
5.2. Προσωπικές συνέπειες της μοναχικής ιδιότητας
5.3. Πειθαρχικός έλεγχος
5.4. Περιουσιακές συνέπειες
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΩΝ
1. Εισαγωγικά
2. Η αδελφότητα (Σύναξη)
2.1. Γενικά
2.2. Αρμοδιότητες
2.3. Συγκρότηση της Συνάξεως
2.4. Διαδικασία λήψης αποφάσεων - Η προβλεπόμενη από το καταστατικό απαρτία και πλειοψηφία
3. Ο Ηγούμενος / Ηγουμένη
3.1. Γενικά
3.2. Εκλογή
3.3. Προκήρυξη εκλογής - Η διαδικασία της ψηφοφορίας
3.4. Υποβολή και διαδικασία εκδίκασης των ενστάσεων
3.5. Ο Επίσκοπος και η επικύρωση της εκλογής
3.6. Ισοβιότητα και παύση της ιδιότητας του Ηγουμένου / Ηγουμένης
3.7. Αρμοδιότητες - έκταση εξουσίας
4. Γεροντία (Ηγουμενοσυμβούλιο)
4.1. Γενικά
4.2. Συγκρότηση της Γεροντίας - Εκλογή μελών
4.3. Διάρκεια της θητείας των μελών της Γεροντίας
4.4. Παύση της ιδιότητας του μέλους της Γεροντίας
4.5. Σύνθεση και λειτουργία της Γεροντίας - Διαδικασία λήψης
αποφάσεων
4.6. Η προβλεπόμενη από το καταστατικό απαρτία και πλειοψηφία
4.7. Αρμοδιότητες - έκταση εξουσίας
5. Η Επιτροπή
6. Η Εξελεγκτική Επιτροπή
7. Ο Πνευματικός
8. Ο Επίσκοπος
9. Προσωρινή Διοίκηση
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
1. Προϋπολογισμός - απολογισμός - διαχειριστικές πράξεις
2. Πόροι των ησυχαστηρίων
3. Διαχείριση της περιουσίας - έκταση εξουσίας της Γεροντίας
3.1. Η εποπτεία του επισκόπου - ο έλεγχος νομιμότητας
3.2. Προϋποθέσεις έννομης προστασίας της περιουσίας των ησυχαστηρίων
4. Αναπαλλοτρίωτο της περιουσίας - έννοια - εκούσια και αναγκαστική απαλλοτρίωση
5. Μετόχια
6. Βιβλία των ησυχαστηρίων
6.1. Γενικά
6.2. Προσωπικής κατάστασης μελών - Μοναχολόγιο
6.3. Διοίκησης και οικονομικής διαχείρισης
6.4. Αποδεικτική ισχύς των βιβλίων
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
SUMMARY
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΗΓΩΝ