Μ. Κανελλοπούλου-Μπότη, Μουσεία και Δίκαιο, 2023

Περιεχόμενα

VΠρόλογος

IXΠρόλογος

XIIIΠρόλογος

XVΜια μικρή εισαγωγή

XVIIΠεριεχόμενα

XXVΣυντομογραφίες-Ακρωνύμια

Κεφάλαιο 1

Βασικές έννοιες

1i. O oρισμός του μουσείου

5ii. Προτάσεις αλλαγής ορισμού στο ICOM-ο εγκριθείς ορισμός

14iii. Mουσεία, ταυτότητες και άλλα χαρακτηριστικά

20iv. Άλλες βασικές διατάξεις για τα μουσεία στον Ν. 4858/2021

Κεφάλαιο 2

Η ίδρυση, πιστοποίηση και αναγνώριση των μουσείων

23i. Γενικές παρατηρήσεις

25ii. Ίδρυση μουσείων από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

28iii. Ίδρυση πανεπιστημιακών μουσείων από τη Σύγκλητο ΑΕΙ

29iv. Μη κρατικά μουσεία.

30v. Τα οφέλη της αναγνώρισης ή της πιστοποίησης μουσείων

35vi. Δεσμεύσεις και προβληματισμοί

40vii. Η αναγνώριση των μουσείων στην Ελλάδα

40α. Η αναγνώριση των μουσείων πριν τον Ν. 4858/2021

β.

43Οι προβλέψεις για την αναγνώριση των μη κρατικών μουσείων

γ.

49Η πιστοποίηση των μουσείων που ιδρύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

54δ. Τελικά σχόλια

Κεφάλαιο 3

Τα είδη των μουσείων

66i. Εθνικά μουσεία

71ii. Λαογραφικά μουσεία

72iii. Aρχαιολογικά και Βυζαντινά μουσεία

78iv. Ιστορικά Μουσεία

80v. Εθνογραφικά Μουσεία

83vi. Μουσεία Επιστήμης και Τεχνολογίας

86vii. Μουσεία Τέχνης

89viii. Μουσεία φυσικής ιστορίας

91ix. Παιδικά μουσεία

98x. Ψηφιακά και εικονικά μουσεία

Κεφάλαιο 4

Θεμελιώδη δικαιώματα και μουσεία

107i. Γενικές παρατηρήσεις

112ii. Η πρόσβαση στα μουσεία και το ελληνικό Σύνταγμα

117iii. Πρόσβαση και διεθνές δίκαιο

117α. Νομοθετικά εργαλεία OHE, Ευρωπαϊκής Ένωσης και UNESCO

121β. Η Σύσταση του 2015 της UNESCO για τα μουσεία και τις συλλογές

γ.

125Η Διακήρυξη Schenzhen του Ηigh Level Forum για τα μουσεία της UNESCO 2016

δ.

128Σύσταση για τη διατήρηση και την πρόσβαση στην τεκμηριακή κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής κληρονομιάς της UNESCO του

ε.

131Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής “Προς έναν Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων στον Πολιτισμό” του

136iv. Ο Κώδικας Δεοντολογίας του ICOΜ

v.

138Νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις για την πρόσβαση στα μουσεία στην Ελλάδα

139α. Φυσική πρόσβαση

144β. Πρόσβαση και εισιτήριο εισόδου στα μουσεία

152γ. Ψηφιακή προσβασιμότητα στα μουσεία

153δ. Διανοητική πρόσβαση

154ε. Φυσική πρόσβαση για σκοπούς έρευνας

162vi. Θεμελιώδη δικαιώματα των μουσείων

163α. Ίση μεταχείριση των μουσείων

β.

164Ελευθερία της τέχνης, της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας

172γ. Ελευθερία λόγου και έκφρασης των μουσείων

177δ. Άλλα θεμελιώδη δικαιώματα των μουσείων

Κεφάλαιο 5

Μουσεία και πνευματική ιδιοκτησία

181i. Bασικές έννοιες πνευματικής ιδιοκτησίας

187ii. Πνευματική ιδιοκτησία και μουσεία: τα κυριότερα ζητήματα

190iii. Προσκτήσεις έργων και μουσεία

192iv. Η παρουσίαση των έργων στο κοινό και τα μουσεία

192α. Εκθέσεις έργων στα μουσεία

196β. Κατάλογοι εκθέσεων και δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας

v.

200Η διατήρηση των έργων στα μουσεία και το δικαίωμα αναπαραγωγής τους

211vi. Oρφανά έργα και μουσεία

221vii. Έργα μη διαθέσιμα στο εμπόριο και μουσεία

228viii. Εξόρυξη κειμένων και δεδομένων και μουσεία

234ix. Μουσεία και εξαίρεση για λόγους διδασκαλίας

241x. Μουσεία και εξαίρεση για λόγους έρευνας

251xi. Πνευματικά δικαιώματα με δικαιούχο το μουσείο

252α. Μουσειακά μεταδεδομένα και δικαιώματα του μουσείου

256β. Έργα εξαρτημένων δημιουργών και δικαιώματα μουσείου

258γ. Η ιστοσελίδα του μουσείου και τα δικαιώματά του

δ.

260Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του μουσείου στα έργα της συλλογής τoυ

ε.

262Πνευματική ιδιοκτησία, δημόσιος τομέας και δικαίωμα αναπαραγωγής του μουσείου έργων εικαστικών τεχνών

2621. Γενικά

2672. H επιφύλαξη της παρ. 2 του άρ. 31Α 2121/1993

3.

275Όροι μουσείου για πιστές αναπαραγωγές έργων εικαστικών τεχνών που έχουν πέσει στο δημόσιο κτήμα

στ.

279Το ψηφιακό μουσείο ως σύνολο και ως αντικείμενο προστασίας του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας

282ζ. Ανοικτή πρόσβαση και μουσεία

288η. Blockchain, NFT και μουσεία

Επίμετρο

295Τελικές παρατηρήσεις

301Γενική Βιβλιογραφία

301Eλληνική

312Ξένη

331Παράρτημα

331I. Διεθνείς οργανισμοί και οργανώσεις Μουσείων

1.

331World Association for Zoos and Aquariums (WAZA)

2.

331American Alliance of Museums (AAM)

3.

332American Art Collaborative (AAC)

4.

332American Association for Museum Volunteers (AAMV)

5.

332American Association for State & Local History (AASLH)

6.

332Association of Αrt Museum Directors (AAMD)

7.

333American Zoo and Aquarium Association (AZA)

8.

333Asia-Europe Museum Network (ASEMUS)

9.

333Association for Academic Museums and Galleries (AAMG)

10.

333Association for Living History, Farm and Agricultural Museums (ALHFAM)

11.

334Association of African American Museums (AAAM)

12.

334Association of Art Museum Curators (AAMC)

13.

334Association of Children’s Museums (ACM)

14.

335Association of Railway Museums (ARM)

15.

335Association of Science & Technology Centers (ASTC)

16.

335Australian Museums and Galleries Association (AMaGA)

17.

336Canadian Association of Science Centres (CASC)

18.

336Canadian Conservation Institute (CCI)

19.

336Canadian Museums Association (CMA)

20.

336Chinese Association of Museums (CAM)

21.

337College Art Association of America (CAA)

22.

337Common Wealth Association of Museums (CAM)

33723. Council of American Jewish Museums (CAJM)

33824. Council of American Maritime Museums (CAMM)

25.

338International Association of Labor History Institutions (IALHI)

26.

338International Association of Libraries and Museums of the Performing Arts

27.

338International Association of Museums of History (IAMH)

28.

339International Association of Transport and Communication Museums (IATM)

33929. International Association of Women’s Museums (IAWM)

30.

339International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM)

34031. International Coalition of Sites of Conscience

32.

340International Committee of Museums of Science and Technology (CIMUSET)

33.

341International Committe for Audiovisual and New Technologies (AVICOM)

34.

341International Committe for Conservation (ICOM-CC)

35.

341International Committee for Architecture and Museum Techniques (ICAMT)

34236. International Committee for Collecting (COMCOL)

34237. International Committee for Documentation (CIDOC)

38.

342International Committee for Education and Cultural Action (CECA)

34339. International Committee for Egyptology (CIPEG)

34340. International Committee for Exhibition Exchange (ICEE)

41.

343International Committee for Historic House Museums (DEMHIST)

34442. International Committee for Literary Museums (ICLM)

43.

344ICOM-International Committee for Marketing and Public Relations (MPR)

34444. International Committee for Museology (ICOFOM)

34545. International Committee for Museum Security (ICMS)

46.

345International Committee for Museums and Collections of Archaeology and History (ICMAH)

47.

346International Committee for Museums and Collections of Costume (COSTUME)

48.

346ICOM-International Committee for Museums and Collections of Decorative Arts and Design (ICDAD)

49.

347International Committee for Museums and Collections of Fine Arts (ICFA)

50.

347International Committee for Museums and Glass collections (GLASS)

51.

347International Committee for Museums of Arms and Military History (ICOMAM)

52.

348International Committee for Museums of Ethnography (ICME)

34853. International Committee for Regional Museums (ICR)

54.

348International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities (CAMOC)

55.

349International Committee for the Training of Personnel (ICTOP)

56.

349International Committee of Memorial Museums for the Remembrance of Victims of Public Crimes (ICMEMO)

57.

350International Committee of Money and Banking Museums (ICOMON)

58.

350International Committee of Musical Instrument Museums and Collections (CIMCIM)

35159. International Committee of the Blue Shield (ICBS)

35160. International Committee on Management (INTERCOM)

61.

351International Committee for Museums and Collections of Modern Art (CIMAM)

62.

352International Confederation of Architectural Museums (ICAM)

35263. International Congress of Maritime Museums (ICMM)

35364. International Council of Museums (ICOM)

35365. International Council on Monuments and Sites (ICOMOS)

35366. International Foundation for Art Research (IFAR)

35467. International Museum and Theatre Alliance (IMTAL)

68.

354International Committee for Museums and Collections of Natural History (NATHIST)

35469. Midwest Open Air Museums Coordinating Council (MOMCC)

35570. Mountain Plains Museums Association (MPMA)

35571. Museum Association of Newfoundland and Labrador (MANL)

35672. Museum Association of the Caribbean (MAC)

35673. Museum Computer Network (MCN)

35674. Museum Educators Roundtable (MER)

35775. Museum Store Association (MSA)

35776. Museums Aotearoa

35777. National Association for Interpretation (NAI)

35878. National Association for Museum Exhibition (NAME)

35879. National Museums in Canada

35880. National Trust for Historic Preservation

35981. Natural Science Collections Alliance

35982. North American Reciprocal Museum Association (NARM)

35983. Organization of World Heritage Cities (OWHC)

35984. Pacific Islands Museums Association (PIMA)

36085. Provincial museum associations in Canada (CMA)

36086. Qatar Museums

36087. Small Museum Administrators’ Committee (SMAC)

36188. Small Museums Association (SMA)

36189. South African Museums Associations (SAMA)

36190. The American Association for State and Local History (AASLH)

91.

362The American Institute for Conservation (AIC) and the Foundation for Advancement in Conservation (FAIC) (previously Heritage Preservation: National Institute for Conservation)

36292. The Getty Research Institute

36393. The National Endowment for the Arts

36394. The National Endowment for the Humanities (NEH)

36395. UNESCO World Heritage

36496. University Museums and Collections (UMAC)

36497. Visitor Studies Association (VSA)

36498. Western Museums Association (WMA)

36599. World Monuments Fund (WMF)

365100. World Federation of Friends of Museums (WFFM)

366II. Περιφερειακοί οργανισμοί και οργανώσεις

3661. Association for Independent Museums (AIM, UK)

3662. Association of European Open Air Museums (AEOM)

3663. Association of European Printing Museums (AEPM)

3674. Consortium of European Taxonomic Facilities (CETAF)

3675. Europa Nostra

6.

368European Confederation of Conservator-Restorers’ Organisations (ECCO)

3687. European Group on Museum Statistics (EGMUS)

3688. European Museum Forum (EMF)

3699. French Regional & American Museums Exchange (FRAME)

36910. Irish Museums Association (IMA)

36911. London Museums of Health & Medicine

37012. MuseumNext

37013. Network of European Museum Organisations (NEMO)

37014. New England Conservation Association (NECA)

37115. New England Museum Association (NEMA)

37116. Nordic Science Centre Association (NSCA)

37117. OpenGLAM

37218. Royal Museums of Art and History

37219. Royal Museums of Fine Arts of Belgium

37220. UK Association for Science and Discovery Centres (ASDC)

373III. Ελληνικοί οργανισμοί και οργανώσεις

3731. Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων - Ελλληνικό Τμήμα (ICOM-Greece)

3742. Δίκτυο Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων Αθηνών

3.

374Δίκτυο Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού

3744. Ελληνική Ομοσπονδία Σωματείων Φίλων Μουσείων (ΕΟΣΦΙΜ)

5.

375Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus)

6.

375Δίκτυο θεματικών μουσείων Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Πειραιώς

3757. Δίκτυο Μουσείων Ιονίων Νήσων (ΔΙ.Μ.Ι.Ν.)

3768. Δίκτυο Μουσείων Λέσβου

3769. Δίκτυο Επαγγελματιών Μουσείων

37710. Δίκτυο Μουσείων Μάνης

37711. Εταιρεία Ελλήνων Μουσειολόγων

37812. Δίκτυο Μουσείων Δήμου Βόλου