Κ. Δημαρέλλης, Η άρση της αυτοτέλειας ιδίως στο εργατικό δίκαιο, 2021

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

1. Η απόδοση ικανότητας δικαίου στα νομικά πρόσωπα

2. Η εμπορική δραστηριοποίηση μέσω εταιρίας

3. Η κεφαλαιουχική οργάνωση μιας εταιρίας

3.1. Προσωπικές και κεφαλαιουχικές εταιρίες

3.2. Η ανώνυμη εταιρία ως κεφαλαιουχική εταιρία

3.3. Η σπουδαιότητα της ανώνυμης εταιρίας για την επιχειρηματική δραστη­ριό­τητα

4. Οι αρχές της αυτοτέλειας και του χωρισμού

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

1. Παρεκκλίσεις από τον κανόνα της ανώνυμης εταιρίας ως «μεγάλης εταιρίας»

2. H μονοπρόσωπη και η οιονεί μονοπρόσωπη ανώνυμη εταιρία

3. Η άρση της αυτοτέλειας του νομικού προσώπου της ανώνυμης εταιρίας

4. Νομική θεμελίωση της άρσης της αυτοτέλειας

4.1. Η κατάχρηση του θεσμού της ανώνυμης εταιρίας

4.1.1. Γενικά περί κατάχρησης δικαιώματος

4.1.2. Ειδικά η κατάχρηση του θεσμού της ανώνυμης εταιρίας

4.1.3. Ειδικότερα η διαπίστωση της συνδρομής της κατάχρησης μέσω της επίκλησης και εξειδίκευσης των γενικών ρητρών

4.2. Νομική θεμελίωση της άρσης της αυτοτέλειας βάσει της καταχρηστικής συμπεριφοράς του μετόχου

5. Νομική θεμελίωση της εμπορικής ιδιότητας και ευθύνης του μετόχου ανώ­νυμης εταιρίας

5.1. Θεωρία ελέγχου

5.2. Θεωρία παροχής εγγυήσεων

5.3. Θεωρία αυτοπροσδιορισμού ως εμπόρου

5.4. Θεωρία παρένθετου προσώπου

6. Κριτήρια καταχρηστικής εκμετάλλευσης της αυτοτέλειας της ανώνυμης εται­ρίας

7. Η συνδρομή πρόσθετων στοιχείων για την άρση της αυτοτέλειας της εται­ρίας και τη γένεση της ευθύνης του μετόχου

7.1. Η συνδρομή του στοιχείου της βλάβης

7.2. Η συνδρομή του στοιχείου του δόλου

7.3. Η συμπεριφορά του αντισυμβαλλόμενου δανειστή ως παράμετρος στην κρίση για άρση της αυτοτέλειας της εταιρίας

8. Συγκριτική επισκόπηση της άρσης της αυτοτέλειας

8.1. Γερμανία

8.2. Γαλλία

8.3. Ολλανδία

8.4. Ιταλία

8.5. Ισπανία

8.6. Βέλγιο

8.7. Ηνωμένο Βασίλειο

8.8. Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΟΔΟΤΡΙΑΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

1. Εισαγωγικές επισημάνσεις

2. Νομική θεμελίωση της άρσης της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας

2.1. Η άρση της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας ως απότοκος της προστατευτικής αρχής

2.2. Η δικαστική κρίση περί άρσης της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας σε συνάρτηση προς τη συμβατική ελευθερία

3. Οι έννοιες του εργαζομένου και του εργοδότη και οι έννομες συνέπειες της ένταξης του εργαζομένου στην εκμετάλλευση

3.1. Η έννοια του εργαζομένου σε συνάρτηση με την έννοια της εξάρτησης

3.1.1. Βασικές επισημάνσεις σχετικά με την έννοια της εξάρτησης

3.1.2. Η έννοια της εξάρτησης στο σύγχρονο εργασιακό, επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον

3.2. Η έννοια του εργοδότη σε συνάρτηση με το διευθυντικό δικαίωμα

3.2.1. Η έννοια του εργοδότη

3.2.2. Η έννοια του διευθυντικού δικαιώματος

3.3. Η ένταξη του εργαζομένου στην εκμετάλλευση ως γεγονός θεμελιωτικό της σχέσης εξαρτημένης εργασίας και του διευθυντικού δικαιώματος

3.3.1. Η ένταξη του εργαζομένου στην εκμετάλλευση ως γεγονός θεμε­λιω­τικό της σχέσης εξαρτημένης εργασίας

3.3.2. Η ένταξη του εργαζομένου στην εκμετάλλευση ως γεγονός θεμε­λιωτικό του διευθυντικού δικαιώματος

4. Νομική θεμελίωση της εργοδοτικής ιδιότητας και του διευθυντικού δικαιώ­ματος του μετόχου

4.1. Η φυσιογνωμία της εργοδοτικής ιδιότητας και του διευθυντικού δικαιώ­ματος στο σύγχρονο εργασιακό και οικονομικό περιβάλλον

4.2. Νομική θεμελίωση του διευθυντικού δικαιώματος του μετόχου και της σχέσης εξάρτησης με βάση την ένταξη του εργαζομένου στην εκμετάλ­λευση

5. Η αξιολόγηση της συμπεριφοράς του μετόχου για την απόδοση της εργο­δοτικής ιδιότητας και ευθύνης

5.1. Η εξάρτηση μεταξύ μετόχου και εργαζομένου ως προϋπόθεση άρσης της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας

5.2. Κριτήρια καταχρηστικής εκμετάλλευσης της νομικής προσωπι­κό­τητας της εργοδότριας εταιρίας

5.2.1. Πρόσληψη και σύναψη ατομικών συμβάσεων εργασίας

5.2.2. Παροχή οδηγιών και εντολών και άσκηση ελέγχου

5.2.3. Αναγνώριση του μετόχου ως εργοδότη

5.2.4. Αποδοχή της εργασίας

5.2.5. Τήρηση εργοδοτικών υποχρεώσεων

5.2.6. Καταγγελία συμβάσεων εργασίας

5.2.7. Εξουσία διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων

5.3. Η βούληση του μετόχου για καταστρατήγηση των προστατευτικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας

6. Ο μέτοχος ως εργοδότης και η εις ολόκληρον ευθύνη του για τις εργατι­κές απαιτήσεις

6.1. Εισαγωγή στην προβληματική

6.2. Η εις ολόκληρον ενοχή

6.3. Ο μέτοχος ως εργοδότης και εις ολόκληρον υπεύθυνος για τις εργα­τικές απαιτήσεις

6.4. Συνέπειες της εις ολόκληρον εργοδοτικής ευθύνης εταιρίας και μετόχου

ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΟΜΙΛΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

1. Ο όμιλος επιχειρήσεων

1.1. Εισαγωγή στην έννοια του ομίλου επιχειρήσεων

1.1.1. Η διάκριση μεταξύ επιχείρησης και εκμετάλλευσης

1.1.2. Η έννοια του ομίλου επιχειρήσεων

1.1.3. Αντιδιαστολή μεταξύ ομίλου επιχειρήσεων και συνδεδεμένων επι­χει­ρήσεων

1.2. Μορφές οργάνωσης των ομίλων επιχειρήσεων

1.2.1. Συμμετοχική σύνδεση

1.2.2. Συμβατική ή καταστατική σύνδεση

1.2.3. De facto σύνδεση

1.3. Η άσκηση ελέγχου και η εξυπηρέτηση του συμφέροντος της μητρικής εταιρίας ή του ομίλου σε βάρος των συμφερόντων των θυγατρικών εται­ριών

1.4. Κριτήρια ύπαρξης ομίλου επιχειρήσεων

1.4.1. Κριτήρια που σχετίζονται με το κεφάλαιο και την περιουσία των εταιριών του ομίλου

1.4.2. Κριτήρια που σχετίζονται με τη σύσταση, οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία των εταιριών του ομίλου

1.4.3. Κριτήρια που σχετίζονται με την ταυτότητα των εταιριών του ομί­λου

1.4.4. Κριτήρια που σχετίζονται με το προσωπικό των εταιριών του ομί­λου

2. Η άρση της αυτοτέλειας της θυγατρικής εταιρίας

2.1. Ο κανόνας της νομικής αυτοτέλειας

2.2. Η καταχρηστική εκμετάλλευση της νομικής αυτοτέλειας της θυγατρικής από τη μητρική εταιρία

3. Η άρση της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας στους ομίλους επιχει­ρή­σεων

3.1. Θεμελίωση της εργοδοτικής ιδιότητας και ευθύνης της μητρικής εται­ρίας

3.1.1. Διατυπωθείσες θεωρίες

Α. Συμβατική θεωρία

Β. Δικαιοπρακτική θεωρία

Γ. Σύμβαση εντολής

Δ. Αδικοπρακτική ευθύνη

Ε. Ευθύνη από αλλότριες πράξεις του βοηθού εκπλήρωσης και του προστηθέντος

Στ. Θεωρία αντιπροσώπευσης

Ζ. Καταδολίευση δανειστών

3.1.2. Προτεινόμενη θεωρία: Καταχρηστική εκμετάλλευση και άρση της αυτοτέλειας της θυγατρικής εταιρίας με έμφαση στη συνδρομή του στοιχείου της εξάρτησης

3.2. Κριτήρια εξάρτησης και απόδοσης της εργοδοτικής ιδιότητας στη μητρι­κή εταιρία

3.3. Η μητρική εταιρία ως εργοδότης – Συνέπειες απόδοσης της εις ολόκλη­ρον ευθύνης μεταξύ μητρικής και θυγατρικής εταιρίας

3.4. Ζητήματα καταγγελίας της σχέσης εξαρτημένης εργασίας εργαζομένου σε εταιρία ομίλου επιχειρήσεων

3.5. Η ισότητα αμοιβής μεταξύ των εργαζομένων των εταιριών του ομίλου

ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΣΗΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΟΔΟΤΡΙΑΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

1. Η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης κατά μετόχου ανώνυμης εταιρίας

1.1. Η δυνατότητα επίσπευσης αναγκαστικής εκτέλεσης κατά μετόχου ανώ­νυμης εταιρίας με βάση τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου και της εκτελεστότητας

1.2. Δέσμευση από εκτελεστό τίτλο αλλά αδυναμία εκτέλεσης σε βάρος του μετόχου ως μέλους του νομικού προσώπου της εργοδότριας εταιρίας

2. Προσωπική κράτηση κατά μετόχου για εργατικές απαιτήσεις

3. Δέσμευση του μετόχου ανώνυμης εταιρίας από διαιτητική απόφαση

3.1. Εισαγωγικές επισημάνσεις για τη διαιτησία

3.2. Ο κανόνας της δέσμευσης του μετόχου από τη συμφωνία περί διαιτη­σίας και τη διαιτητική απόφαση

3.3. Η εξαίρεση της μη δέσμευσης του μετόχου από συμφωνίες για διαιτη­τική επίλυση εργατικών διαφορών

4. Η πτώχευση εταιρίας που αίρεται η αυτοτέλειά της

4.1. Η νομική κατάσταση του μετόχου στην πτώχευση της εταιρίας

4.1.1. Η διερεύνηση της δυνατότητας πτώχευσης του μετόχου σε περί­πτωση άρσης της αυτοτέλειας της εταιρίας

4.1.2. Η περίπτωση της εις ολόκληρον οφειλής εταιρίας και μετόχου σε περίπτωση πτώχευσης μόνον της εταιρίας

4.1.3. Η αστική ευθύνη του μετόχου για παρέλκυση πτώχευσης και πρό­κληση παύσης πληρωμών

4.2. Πτώχευση εταιρίας ομίλου επιχειρήσεων

5. Ζητήματα εφαρμοστέου δικαίου σχετικά με την κρίση για την άρση της αυτο­τέλειας της εργοδότριας εταιρίας

5.1. Εισαγωγικές επισημάνσεις για το εφαρμοστέο δίκαιο στις σχέσεις εξαρ­τη­μένης εργασίας με στοιχεία αλλοδαπότητας

5.2. Εφαρμοστέο δίκαιο για την κρίση σχετικά με την άρση της αυτοτέλειας της εργοδότριας εταιρίας

ΕΠΙΛΟΓΟΣ – ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ι. Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία

ΙΙ. Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ