Κ. Χρυσόγονος, Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, 5η έκδ., 2023

Πίνακας περιεχομένων

VIIΠρόλογος

XXVΚυριότερες Συντομογραφίες

Γενικό Μέρος

1§ 1. Εισαγωγή

1Α. Οριοθέτηση του γνωστικού αντικειμένου

4Β. Σκοπός και μέθοδος του έργου

5Επιλογή γενικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Πρώτο

Βαθμίδες εξέλιξης και τυπολογία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων

6§ 2. Η εξέλιξη και οι πηγές της κατοχύρωσης των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων

6Α. Γενικές παρατηρήσεις

8Β. Στιγμές από την ιστορία των δικαιωμάτων

8α. Ο άνθρωπος απέναντι στα αρχαία και τα μεσαιωνικά κράτη

12β. Η Magna Charta

15γ. Η εποχή των Διακηρύξεων

21δ. Προλεγόμενα στα κοινωνικά δικαιώματα

24Γ. Η κατοχύρωση με συνταγματικές διατάξεις

29Δ. Η κατοχύρωση από το διεθνές δίκαιο

29α. Κείμενα παγκόσμιας εμβέλειας

30β. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

30i. Η Σύμβαση και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

32ii. Η ελληνική συμμετοχή και οι δυσχέρειες προσαρμογής

33iii. Η επανάληψη της διαδικασίας στα ελληνικά δικαστήρια και η αποζημίωση για υπέρμετρη διάρκεια δίκης

37γ. Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης

38δ. Η ενσωμάτωση της διεθνούς προστασίας των δικαιωμάτων στην εθνική έννομη τάξη

38i. Η τυπική ισχύς των διεθνών συμβάσεων

39ii. Ο έλεγχος συμβατικότητας από τα εθνικά δικαστήρια

40iii. Η νοηματική και ερμηνευτική ενότητα των δικαιωμάτων

42iv. Ο όρος της αμοιβαιότητας

42Ε. Το ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο

45ΣΤ. Ο ρόλος των συντεταγμένων κρατικών λειτουργιών

45α. Η νομοθετική λειτουργία

47β. Παρένθεση: Η αμφίδρομη ερμηνευτική σχέση τυπικού Συντάγματος και τυπικού νόμου

49γ. Η εκτελεστική λειτουργία

50δ. Η δικαστική λειτουργία

52Ζ. Η πραγματική κατάσταση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα

53Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

57§ 3. Νομική φύση των συνταγματικών δικαιωμάτων

57Α. Η παραδοσιακή τριπλή διάκριση των δικαιωμάτων και οι θεσμικές εγγυήσεις

62Β. Τα κλασικά ατομικά δικαιώματα και η αντικειμενικοποίησή τους

66Γ. Το κανονιστικό περιεχόμενο των κοινωνικών δικαιωμάτων

73Δ. Τα δικαιώματα τρίτης γενιάς

75Ε. Η αλληλεξάρτηση των συνταγματικών δικαιωμάτων και η ratio της κατοχύρωσής τους

75α. Η παραπληρωματικότητα των δικαιωμάτων

76β. Δικαιώματα και αξίες

78γ. Ο σκοπός των δικαιωμάτων

82δ. Το απαράγραπτο των δικαιωμάτων

82Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Δεύτερο

Φορείς και αποδέκτες των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων

84§ 4. Φορείς

84Α. Έλληνες και αλλοδαποί, φυσικά και νομικά πρόσωπα

87Β. Ιδιαίτερες κατηγορίες φορέων

91Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

92§ 5. Αποδέκτες

92Α. Το κράτος και τα όριά του

92α. Κράτος και δημόσιος τομέας

93β. Το συνταγματικό πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων

98Β. Το πρόβλημα της ισχύος των συνταγματικών δικαιωμάτων στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών

103Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Τρίτο

Οι περιορισμοί των ατομικώνκαι κοινωνικών δικαιωμάτων

105§ 6. Γενικοί περιορισμοί

105Α. Η θεσμοποιημένη αναστολή ατομικών δικαιωμάτων

109Β. Οι συνταγματικές υποχρεώσεις και το «χρέος της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης»

112Γ. Η απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος

115Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

117§ 7. Ειδικοί περιορισμοί

117Α. Η επιφύλαξη του νόμου

117α. Διακρίσεις των συνταγματικών επιφυλάξεων υπέρ του νόμου

119β. Η έννοια του «νόμου»

123γ. Η απαίτηση να είναι ο νόμος «ειδικός»

124Β. Η επιφύλαξη υπέρ των διοικητικών και δικαστικών αρχών

125Γ. Τα ανεπιφύλακτα δικαιώματα

126Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

127§ 8. Περιορισμοί των περιορισμών

127Α. Ο αντικειμενικός και απρόσωπος χαρακτήρας

130Β. Η δικαιολόγηση από λόγους γενικού συμφέροντος

134Γ. Η αρχή της αναλογικότητας

134α. Τα στάδια του ελέγχου της αναλογικότητας

134i. Η προέλευση της αρχής

135ii. Καταλληλότητα ή προσφορότητα

135iii. Αναγκαιότητα

136iv. Stricto sensu αναλογικότητα ή στάθμιση κόστους-οφέλους

137β. Ο έλεγχος της αναλογικότητας από τα ελληνικά δικαστήρια μετά την αναθεώρηση του 2001

137i. Από τον Άρειο Πάγο

140ii. Από το Συμβούλιο της Επικρατείας

141iii. Από το Ελεγκτικό Συνέδριο

142γ. Τα κριτήρια και ο σκοπός της εκτίμησης της αναλογικότητας

144Δ. Ο απαραβίαστος πυρήνας του δικαιώματος

148Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Τέταρτο

Συρροή και σύγκρουση δικαιωμάτων

150§ 9. Συρροή

153§ 10. Σύγκρουση

156Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Ειδικό Μέρος

Κεφάλαιο Πρώτο

Αξιοπρέπεια

157§ 11. Η αρχή της αξίας του ανθρώπου

157Α. Έννοια και νομική φύση

162Β. Φορείς και αποδέκτες

164Γ. Περιπτωσιολογία

171Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Δεύτερο

Ισότητα

173§ 12. Η γενική αρχή της ισότητας

173Α. Έννοια και νομική φύση

173α. Ουσιαστική και τυπική ισότητα

180β. Η επεκτατική εφαρμογή ευνοϊκής ρύθμισης

185Β. Φορείς και αποδέκτες

191Γ. Περιπτωσιολογία

201Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

204§ 13. Ειδικές μορφές ισότητας

204Α. Ισότητα των δύο φύλων

204α. Η διαφορά από τη γενική αρχή της ισότητας

209β. Νομοθετικές διακρίσεις και νομολογιακή αντιμετώπισή τους

212γ. Φορείς και αποδέκτες

213δ. Ισότητα των δύο φύλων στο ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο

215ε. Η ισότητα των φύλων στην πράξη

216Β. Ισότητα στα δημόσια βάρη

216α. Η έννοια των δημόσιων βαρών

218β. Οι διαστάσεις της φορολογικής ισότητας

223γ. Η πραγματική φοροδοτική ικανότητα

226δ. Φορείς και αποδέκτες

227Γ. Ισότητα στη στρατολογική υποχρέωση

227α. Η νομική φύση της στράτευσης

228β. Η καθολικότητα και ισότητα της στράτευσης

231γ. Τα όρια της αποστολής των ενόπλων δυνάμεων και οι αντιρρησίες συνείδησης

233δ. Φορείς της στρατολογικής υποχρέωσης

234Δ. Ισότητα στην αμοιβή εργασίας

241Ε. Η πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις

241α. Οι έννοιες του ειδικού νόμου και της δημόσιας λειτουργίας

242β. Η πρόσβαση των ενωσιακών ημεδαπών στις δημόσιες θέσεις

245γ. Η ισότητα των ευκαιριών για σταδιοδρομία στο δημόσιο

249ΣΤ. Η συνταγματική ρύθμιση της ιθαγένειας

252Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Τρίτο

Προσωπική ελευθερία

256§ 14. Η ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας και συμμετοχής στη ζωή της χώρας

256Α. Η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας γενικά

256α. Η νομική φύση της διάταξης του άρθρου 5 παρ. 1 Συντ

260β. Η τριάδα των περιορισμών

263γ. Φορείς και αποδέκτες

265δ. Προστατευόμενες επιμέρους εκδηλώσεις της προσωπικότητας

265i. Σεξουαλική ελευθερία και δικαίωμα στη διαφορετικότητα

268ii. Η ελευθερία να παρουσιάζεσαι στους άλλους όπως θέλεις

271iii. Η πραγματική απασχόληση του μισθωτού εργαζόμενου

271iv. Η προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης

277v. Οι συνταγματικές διαστάσεις της αυτοχειρίας

278vi. Το δικαίωμα του ελεύθερου χρόνου

280Β. Η οικονομική ελευθερία

280α. Η ελευθερία των συμβάσεων

284β. Η ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας

284i. Η προστασία της ελεύθερης λειτουργίας της επιχείρησης και οι επιμέρους συνιστώσες της

287ii. Ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία

294γ. Η ελευθερία της εργασίας και του επαγγέλματος

303δ. Η αρνητική ελευθερία εργασίας

307Γ. Το δικαίωμα στην πληροφόρηση

310Δ. Η πληροφορική αυτοδιάθεση

310α. Νομική φύση και ρυθμιστική εμβέλεια

314β. Φορείς και αποδέκτες

318Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

323§ 15. Η κυρίως προσωπική ελευθερία

323Α. Η προσωπική ελευθερία με τη στενή έννοια

327Β. Η ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης

332Γ. Η συνταγματική προστασία της ζωής

335Δ. Η συνταγματική προστασία των αλλοδαπών

340Ε. Το ατομικό δικαίωμα προστασίας της υγείας και της γενετικής ταυτότητας.

343Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

347§ 16. Η προσωπική ασφάλεια

352Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

354§ 17. Η τυποποίηση του ποινικού φαινομένου

354Α. Οι προϋποθέσεις του ποινικού κολασμού

362Β. Έννοια και όρια της ποινής

362α. Ποινές και μέτρα ασφαλείας

362β. Πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις

365γ. Η οριοθέτηση των ποινών

366δ. Η απαγόρευση των βασανιστηρίων

368ε. Η δήμευση

369στ. Η κατάργηση της θανατικής ποινής

370Γ. Η αποζημίωση για άδικη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας

370Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

373§ 18. Άσυλο κατοικίας και προστασία του ιδιωτικού βίου

373Α. Το άσυλο της κατοικίας

378Β. Η προστασία του ιδιωτικού και οικογενειακού βίου

387Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

388§ 19. Το απόρρητο των ανταποκρίσεων και η απαγόρευση χρήσης παράνομων αποδεικτικών μέσων

388Α. Η έκταση της προστασίας του απορρήτου

395Β. Οι περιπτώσεις άρσης του απορρήτου

399Γ. Η ανεξάρτητη αρχή για τη διασφάλιση του απορρήτου

401Δ. Η απαγόρευση των παράνομων αποδεικτικών μέσων

406Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Τέταρτο

Ελευθερία γνώμης και πνευματικής κίνησης

409§ 20. Θρησκευτική ελευθερία

409Α. Το απαραβίαστο της θρησκευτικής συνείδησης

409α. Η έννοια της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης

413β. Οι επιμέρους συνέπειες της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης: θρησκευτική ισότητα, πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις και θρησκευτικές συνενώσεις

419γ. Η θρησκευτική διδασκαλία

423δ. Η επικρατούσα θρησκεία και η εκκλησιαστική αυτοδιοίκηση

427ε. Η απαγόρευση του προσηλυτισμού

430Β. Η ελευθερία της λατρείας

435Γ. Το καθεστώς των θρησκευτικών λειτουργών

436Δ. Φορείς και αποδέκτες της θρησκευτικής ελευθερίας

439Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

442§ 21. Ελευθερία τnς έκφρασης και του τύπου

442Α. Η ελευθερία γενικά της έκφρασης

442α. Έννοια και ratio της συνταγματικής κατοχύρωσης

446β. Φορείς και αποδέκτες

448γ. Περιορισμοί της ελευθερίας της έκφρασης

455δ. Η ελευθερία της έκφρασης για ιδιαίτερες κατηγορίες προσώπων

460ε. Η ελευθερία της έκφρασης στο διαδίκτυο

462Β. Η ελευθερία ειδικότερα του τύπου

462α. Η έννοια του τύπου και η έκταση της συνταγματικής προστασίας του

462i. Η συνταγματική έννοια του «τύπου»

464ii. Η ελευθερία έκδοσης

465iii. Η ελευθερία διαμόρφωσης του περιεχομένου του εντύπου

466iv. Το συνταγματικό πλαίσιο του δημοσιογραφικού λειτουργήματος.

467v. Η ελεύθερη κυκλοφορία των εντύπων

469vi. Η ελευθερία του πληροφορείσθαι δια του τύπου

470β. Ειδικές διασφαλίσεις της ελευθερίας του τύπου

472γ. Ειδικοί συνταγματικοί περιορισμοί της ελευθερίας του τύπου

476δ. Η πραγματική κατάσταση της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα

478Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

482§ 22. Οι θεσμικές εγγυήσεις για τη ραδιοτηλεόραση

482Α. Η ίδρυση των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών

488Β. Η λειτουργία των σταθμών

488α. Η ανάθεση της άσκησης του κρατικού ελέγχου στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης

490β. Το περιεχόμενο του κρατικού ελέγχου

494Γ. Φορείς και αποδέκτες

495Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

499§ 23. Ελευθερία της τέχνης, της επιστήμης και της παιδείας

499Α. Η γενική ρήτρα του άρθρου 16 παρ. 1 Συντ

499α. Η συνταγματική προστασία της τέχνης και της επιστήμης

499i. Θετικές και αρνητικές διαστάσεις της προστασίας

501ii. Οι έννοιες της τέχνης και της επιστήμης

505β. Ακαδημαϊκή ελευθερία και ελευθερία της διδασκαλίας

508γ. Φορείς και αποδέκτες

509Β. Τα συνταγματικά πλαίσια της εκπαίδευσης γενικά

509α. Οι κατά το Σύνταγμα σκοποί της παιδείας

511β. Η υποχρεωτική φοίτηση

513γ. Το κοινωνικό δικαίωμα για δωρεάν παιδεία και η πρόσβαση στα Α.Ε

518Γ. Τα συνταγματικά πλαίσια της ανώτατης εκπαίδευσης

518α. Ο δημόσιος χαρακτήρας

519β. Η αυτοδιοίκηση των Α.Ε

525γ. Η μικτή (ιδρυματική και σωματειακή) μορφή των Α.Ε.Ι. και το καθεστώς του προσωπικού και των φοιτητικών συλλόγων

529Δ. Το κοινωνικό δικαίωμα για επαγγελματική εκπαίδευση

531Ε. Η ελευθερία της ιδιωτικής εκπαίδευσης

535ΣΤ. Το δικαίωμα στον αθλητισμό

539Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Πέμπτο

Ιδιοκτησία

543§ 24. Η συνταγματική προστασία της ιδιοκτησίας

543Α. Νομική φύση και περιορισμοί του δικαιώματος ιδιοκτησίας

543α. Η ιδιοκτησία ως ατομικό δικαίωμα και θεσμική εγγύηση

546β. Οι περιορισμοί της ιδιοκτησίας

550γ. Η στέρηση της ιδιοκτησίας

556Β. Η έκταση και το περιεχόμενο της συνταγματικής προστασίας

556α. Εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα

563β. Οι εξουσίες που απορρέουν από την ιδιοκτησία

566Γ. Φορείς και αποδέκτες του δικαιώματος

570Δ. Ειδική προστασία και ειδικοί περιορισμοί της ιδιοκτησίας

570α. Ιδιαίτερες κατηγορίες πραγμάτων

571β. Επίταξη πραγμάτων

573γ. Άλλη στέρηση της ελεύθερης χρήσης της ιδιοκτησίας

574δ. Αγροτικός αναδασμός και άλλοι ειδικοί περιορισμοί

574Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

577§ 25. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση

577Α. Έννοια και διακρίσεις

580Β. Προϋποθέσεις

580α. Η δημόσια ωφέλεια

585β. Η καταβολή πλήρους αποζημίωσης

591Γ. Διαδικασία

596Δ. Διαχρονικό δίκαιο

597Ε. Ειδικές απαγορεύσεις απαλλοτρίωσης

598Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Έκτο

Δικαιώματα διαδικασίας

600§ 26. Η αρχή του νόμιμου δικαστή

608Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

609§ 27. Τα δικαιώματα αναφοράς και γνώσης των διοικητικών εγγράφων

609Α. Η συνταγματική προστασία της αναφοράς

616Β. Το δικαίωμα γνώσης των διοικητικών εγγράφων

621Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

622§ 28. Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας

622Α. Έννοια και νομική φύση

629Β. Έκταση της δικαστικής προστασίας

633Γ. Στάδια της δικαστικής προστασίας

633α. Η πρόσβαση στη δικαιοσύνη

638β. Η προσωρινή προστασία

640γ. Η οριστική δικαιοδοτική επίλυση της διαφοράς

646δ. Η αναγκαστική εκτέλεση

650Δ. Περιορισμοί της δικαστικής προστασίας

656Ε. Φορείς και αποδέκτες

665ΣΤ. Δικαιώματα του κατηγορουμένου στην ποινική δίκη

665α. Πληροφόρηση για την κατηγορία

666β. Προετοιμασία της υπεράσπισης

666γ. Υπεράσπιση αυτοπρόσωπη ή με συνήγορο

667δ. Εξέταση μαρτύρων

668ε. Δωρεάν διερμηνεία

668στ. Μη αυτοενοχοποίηση

669ζ. Δεύτερος βαθμός δικαιοδοσίας

670η. Ne bis in idem

671θ. Τεκμήριο αθωότητας

673Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

677§ 29. Το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης

677Α. Προέλευση και σημασία

680Β. Πεδίο εφαρμογής και περιορισμοί

688Γ. Φορείς και αποδέκτες

688Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Έβδομο

Δικαιώματα συλλογικής δράσης

690§ 30. Το δικαίωμα συνάθροισης

690Α. Νομική φύση και περιεχόμενο

690α. Η νομική φύση του δικαιώματος

691β. Η έννοια της συνάθροισης

695Β. Φορείς και αποδέκτες

699Γ. Διακρίσεις των συναθροίσεων

701Δ. Η δυνατότητα απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων

707Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

709§ 31. Το δικαίωμα συνένωσης

709Α. Η νομική φύση του δικαιώματος

710Β. Το θετικό περιεχόμενο του δικαιώματος

710α. Ελευθερία σύστασης συνένωσης

712β. Προϋποθέσεις διάλυσης της συνένωσης

715γ. Καθορισμός της φυσιογνωμίας της συνένωσης

716δ. Αυτοδιοίκηση της συνένωσης

717Γ. Η αρνητική ελευθερία της συνένωσης

719Δ. Φορείς και αποδέκτες

721Ε. Ο σκοπός της συνένωσης και η τήρηση των νόμων

724ΣΤ. Οι γεωργικοί, αστικοί και αναγκαστικοί συνεταιρισμοί

727Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

729§ 32. Η συνδικαλιστική ελευθερία

729Α. Θεμελίωση, νομική φύση και περιεχόμενο

734Β. Φορείς και αποδέκτες

736Γ. Η συλλογική αυτονομία

736α. Διαστάσεις και συνέπειες της συνταγματικής κατοχύρωσης

738β. Η νομοθετική και νομολογιακή συρρίκνωση

744γ. Φορείς και αποδέκτες της συλλογικής αυτονομίας

745Δ. Το δικαίωμα της απεργίας

753Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Όγδοο

Κοινωνικά δικαιώματα

756§ 33. Η προστασία της οικογένειας, του γάμου, της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας

756Α. Εννοιολογικές οριοθετήσεις

758Β. Η εγγύηση των θεσμών του γάμου και της οικογένειας

762Γ. Το κοινωνικό δικαίωμα για προστασία της οικογένειας, του γάμου και της μητρότητας

766Δ. Το ατομικό δικαίωμα για σύναψη γάμου και ίδρυση οικογένειας

767Ε. Φορείς και αποδέκτες των σχετικών συνταγματικών δικαιωμάτων

769ΣΤ. Η συνταγματική προστασία της παιδικής ηλικίας

771Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

773§ 34. Το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία

781Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

783§ 35. Το δικαίωμα για εργασία

789Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

790§ 36. Το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλιση

790Α. Το συνταγματικό έρεισμα και ο χαρακτήρας της κοινωνικής ασφάλισης

795Β. Η ασφάλιση ως κοινωνικό δικαίωμα

800Γ. Η θεσμική εγγύηση της κοινωνικής ασφάλισης

803Δ. Φορείς και αποδέκτες

805Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

807§ 37. Τα δικαιώματα για κοινωνική πρόνοια, στέγαση και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

807Α. Κοινωνική πρόνοια

811Β. Στέγαση

813Γ. Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

814Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

Κεφάλαιο Ένατο

Δικαιώματα τρίτης γενιάς

815§ 38. Το δικαίωμα στο περιβάλλον

815Α. Η απόκλιση μεταξύ δικαίου και πραγματικότητας

815α. Η ελληνική διάσταση του προβλήματος

818Β. Η παγκόσμια διάσταση του προβλήματος

821Β. Το γενικό πλαίσιο προστασίας του περιβάλλοντος

821α. Η νομική φύση της προστασίας του περιβάλλοντος ως δικαιώματος και ως αντικειμενικού κανόνα δικαίου

825β. Η προστασία του περιβάλλοντος ως αντικειμενικός κανόνας δικαίου και η επιβολή κυρώσεων

827γ. Το περιβαλλοντικό κεκτημένο

828δ. Οι αρχές της πρόληψης και της προφύλαξης

831ε. Φορείς και αποδέκτες

834στ. Περιορισμοί

837ζ. Η διεθνής και ευρωπαϊκή προστασία

840Γ. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος

841α. Δάση και δασικές εκτάσεις

841i. Ο ορισμός του δάσους

843ii. Οι δασικοί χάρτες

845iii. Η μεταβολή του προορισμού δασών και δασικών εκτάσεων

847iv. Οι αναδασώσεις

849v. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση δασών και δασικών εκτάσεων

849β. Βιοποικιλότητα και βιότοποι

852γ. Παραθαλάσσια οικοσυστήματα

854δ. Ροές υδάτων

858ε. Παραγωγική γη

859Δ. Η προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος

859α. Ο επιτακτικός χαρακτήρας των διατάξεων του άρθρου 24 παρ. 2 Συντ

863β. Έννοια και αρχές του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού

875γ. Φορείς της αρμοδιότητας σχεδιασμού

878δ. Πολεοδομικό κεκτημένο και όροι δόμησης

882ε. Το εθνικό κτηματολόγιο

882στ. Πολεοδομική ενεργοποίηση και αστικός αναδασμός

884ζ. Η κανονιστική δύναμη του πραγματικού

888Ε. Η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος

888α. Η έκταση και οι περιορισμοί της προστασίας

894β. Η σχέση έντασης με το δικαίωμα της ιδιοκτησίας

896Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

901§39. Το δικαίωμα στην ανάπτυξη

901Α. Έννοια και συνταγματικό έρεισμα

904Β. Η αρχή της αειφορίας

908Γ. Οι αναπτυξιακοί ρόλοι του κράτους και των ιδιωτών

912Δ. Η περιφερειακή ανάπτυξη

914Ε. Η εξαγορά ιδιωτικών επιχειρήσεων από το κράτος

916Επιλογή ειδικής βιβλιογραφίας

917Αλφαβητικό ευρετήριο

923Ευρετήριο κατ’ άρθρο Συντάγματος