Ι. Κτενίδης, Το νομοθετικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2017

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ. χV

Εισαγωγή

Ι. Το νομικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1. O συστηματικός χαρακτήρας του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικά νομικά συστήματα

3. Νομιμοποίηση και ιεράρχηση των κανόνων του παράγωγου δικαίου

4. Το «νομοθετικό σύστημα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης ειδικότερα

ΙΙ. Στοιχεία της συστηματικής δομής του δικαίου της Ένωσης

1. Η προέλευση του δικαίου της Ένωσης και η λειτουργία των Συνθηκών

2. Η αρχή της δοτής αρμοδιότητας και η συμβολή της στην οργάνωση του παράγωγου δικαίου της Ένωσης

2.1. Η λειτουργία της αρχής της δοτής αρμοδιότητας

2.2. Η επιρροή της αρχής της δοτής αρμοδιότητας στη διάκριση των βασικών από τις εκτελεστικές πράξεις

3. Η συμβολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαμόρφωση των κανόνων του παράγωγου δικαίου

4. Κάθετη και οριζόντια κατανομή αρμοδιοτήτων στο δίκαιο της Ένωσης

4.1. Η (κάθετη) κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών και η αρχή της καλόπιστης συνεργασίας

4.2. Η (οριζόντια) κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των οργάνων της Ένωσης κατά την υιοθέτηση των κανόνων του παράγωγου δικαίου – Η αρχή της θεσμικής ισορροπίας και η σημασία της διαδικασίας έκδοσης των πράξεων

4.3. Η αναλογία της αρχής της θεσμικής ισορροπίας και της κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των οργάνων της Ένωσης με την αρχή της διά­κρι­σης των εξουσιών

ΙΙΙ. Η οργάνωση του κοινοτικού νομοθετικού συστήματος πριν τη Συνθήκη της Λισαβόνας

1. Η «νομοθεσία» στο κείμενο των Συνθηκών και στη νομολογία του Δικαστη­ρίου πριν τη Συνθήκη της Λισαβόνας

1.1. Η αναφορά στη «νομοθετική εξουσία» του Συμβουλίου και στην «κοι­νοτική νομοθεσία» μετά τη Συνθήκη του Άμστερνταμ

1.2. Η έννοια της νομοθεσίας στη νομολογία του Δικαστηρίου πριν τη Συν­θήκη της Λισαβόνας – Οι βασικές πράξεις και η αφετηρία της διάκρισης του ουσιαστικού από τον τυπικό νόμο στο κοινοτικό δίκαιο

2. Το «τριτογενές» κοινοτικό δίκαιο πριν τη Συνθήκη της Λισαβόνας

2.1. Η ανάθεση στην Επιτροπή και, κατ’ εξαίρεση, στο Συμβούλιο της αρμο­διότητας να εκτελούν τις βασικές πράξεις και οι νομολογιακοί περιορι­σμοί της

2.2. H πρακτική της «επιτροπολογίας» και η διάκριση της εκτέλεσης από την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου

ΙV. Οι πράξεις των οργάνων κατά τη μετάβαση απο τη συνταγματική Συνθήκη στη Συνθήκη της Λισαβόνας

1. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης

2. Οι ρυθμίσεις της Συνταγματικής Συνθήκης για τις πράξεις της Ένωσης

3. Η ένταξη των διατάξεων για τις νέες κατηγορίες πράξεων στη δομή των Συνθηκών μετά την αναθεώρηση της Λισαβόνας

V. Oι πράξεις που θεμελιώνονται απευθείας στις Συνθήκες μετά την αναθεώ­ρη­ση της Λισαβόνας

1. Οι νομοθετικές πράξεις

1.1. Ο ορισμός των νομοθετικών πράξεων στο άρθρο 289 ΣΛΕΕ και η σχέση τους με τον τύπο των πράξεων – Ειδικότερα, η απόφαση ως νομοθετική πράξη

1.2. Η πρωτοβουλία της έκδοσης νομοθετικών πράξεων και οι διαδικαστικές και άλλες συνέπειες του χαρακτηρισμού μιας πράξης ως νομοθετικής

1.2.1. Η πρωτοβουλία έκδοσης νομοθετικών πράξεων

1.2.2. Διαδικαστικές συνέπειες του χαρακτηρισμού μιας πράξης ως νο­μο­θετικής

1.2.3. Η σημασία του χαρακτηρισμού μιας πράξης ως νομοθετικής για τον προσδιορισμό της εξωτερικής αρμοδιότητας της Ένωσης σύμ­φωνα με το άρθρο 3 § 2 ΣΛΕΕ

1.3. Η μη νομοθετική λειτουργία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η απαγό­ρευση θέσπισης νομοθετικών πράξεων στο πεδίο της ΚΕΠΠΑ

1.4. Οι νομοθετικές διαδικασίες ειδικότερα και η σημασία τους για την επι­λογή της διαδικασίας σύναψης διεθνών συμβάσεων από την Ένωση σύμφωνα με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ

2. Μη νομοθετικές πράξεις που θεμελιώνονται απευθείας στις Συνθήκες

2.1. Κατηγορίες μη νομοθετικών πράξεων με νομική βάση στις Συνθήκες

2.2. Η πρώτη νομολογιακή επεξεργασία των μη νομοθετικών πράξεων κα­νονιστικού περιεχομένου που θεμελιώνονται στις Συνθήκες: η νομική βά­ση του άρθρου 43 § 3 ΣΛΕΕ

VI. Το «τριτογενές» δίκαιο μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας

1. Η οργάνωση των κανόνων θέσπισης του «τριτογενούς» δικαίου και η σημασία των νομικών βάσεων του παράγωγου δικαίου

2. Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ

2.1. Η έννοια των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων

2.2. Ο εκ των υστέρων έλεγχος της Επιτροπής κατά την άσκηση της αρμο­διότητας έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων

3. Οι εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 291 § 2 ΣΛΕΕ

3.1. Η έννοια των εκτελεστικών πράξεων μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας

3.2. Η εξέλιξη της επιτροπολογίας: ο κανονισμός 182/2011

4. Η επιλογή μεταξύ της έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστικής πράξης και ο δικαστικός έλεγχός της

5. Η υποχρέωση αναφοράς της κατηγορίας της πράξης στον τίτλο της και οι ρυθμίσεις που διέπουν τη μετάβαση στο σύστημα των νέων κατηγοριών πράξεων του τριτογενούς δικαίου

6. Η εφαρμογή των πράξεων της Ένωσης από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 291 § 1 ΣΛΕΕ

VII. Οι νέες κατηγορίες πράξεων και ο ιδιώτης

1. Οι νέες κατηγορίες πράξεων και ο δικαστικός έλεγχος

1.1. Το σύστημα δικαστικού ελέγχου και η αναθεώρηση της Λισαβόνας

1.2. Οι κανονιστικές πράξεις του άρθρου 263 ΣΛΕΕ και η νέα διάσταση της διάκρισης ανάμεσα σε ουσιαστικό και τυπικό νόμο στο δίκαιο της Ένωσης

1.3. Τα «εκτελεστικά μέτρα» της νέας, τρίτης περίπτωσης του τέταρτου εδα­φίου του άρθρου 263 ΣΛΕΕ

2. Η επίδραση της κατηγορίας της πράξης στη δυνατότητά της να εισάγει περιο­ρισμούς στα δικαιώματα που εγγυάται ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

2.1. Η έννοια του «νόμου» στο άρθρο 52 § 1 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιω­μάτων

2.2. Οι περιορισμοί στη θέσπιση μέτρων που επηρεάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα με πράξεις του τριτογενούς δικαίου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Με αφορμή την ιεραρχία των κανόνων του παράγωγου δικαίου

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ