Ι. Κτενίδης, Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, 2022

Περιεχόμενα

VIIΠρόλογος

XXIΚυριότερες Συντομογραφίες

1Εισαγωγικές παρατηρήσεις: Ευρωπαϊκό δημόσιο τραπεζικό δίκαιο, προληπτική εποπτεία, τραπεζική εξυγίανση και Τραπεζική Ένωση

Ι.

Η ιστορική διαμόρφωση

του ευρωπαϊκού δημόσιου τραπεζικού δικαίου

111. Τα στάδια εξέλιξης του ευρωπαϊκού δημόσιου τραπεζικού δικαίου

132. Η υιοθέτηση των βασικών αρχών (1973-1994)

2.1.

13Η αρχική έμφαση στη διασυνοριακή πτυχή της τραπεζικής δραστηριότητας: η λειτουργία του δικαιώματος εγκατάστασης, η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων και η εισαγωγή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης

2.2.

20Η θέσπιση του βασικού κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας των τραπεζών: αδειοδότηση, ίδια κεφάλαια, κεφαλαιακή επάρκεια, μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα

262.3. Το ευρωπαϊκό δημόσιο τραπεζικό δίκαιο στη τέλος του πρώτου σταδίου

3.

28Η ΟΝΕ και η εμβάθυνση του ευρωπαϊκού δημόσιου τραπεζικού δικαίου (1993-2009)

3.1.

28Η θέσπιση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και το τραπεζικό σύστημα: Η νομική βάση για τη μεταφορά ορισμένων αρμοδιοτήτων εφαρμογής του δικαίου των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας από τις εθνικές αρχές στην ΕΚΤ

3.2.

35Οι πρώτες κοινοτικές ρυθμίσεις για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων και για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων και η εξέλιξη της νομοθεσίας για τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας

3.3.

40Οι αρμοδιότητες των εθνικών εποπτικών αρχών πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 και το κοινοτικό τραπεζικό δίκαιο: το ελληνικό παράδειγμα, η «διαδικασία Lamfalussy», η θέσπιση «τεχνικών προσαρμογών» και η διεθνής πρακτική

ΙΙ.

Η οικονομική κρίση και η νομοθεσία

για τη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας

1.

49Η χρηματοπιστωτική κρίση και η θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας: Η έκθεση της επιτροπής de Larosière, η αντικατάσταση της διαδικασίας Lamfalussy και η ανάδειξη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας σε βασικό στόχο του ευρωπαϊκού τραπεζικού δικαίου

2.

54Η «μακροπροληπτική επίβλεψη» του χρηματοοικονομικού συστήματος προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι συστημικοί κίνδυνοι που απειλούν χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ένωση: Σύσταση, νομική φύση και αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου και ο ρόλος της ΕΚΤ

3.

65Χρηματοοικονομική σταθερότητα και μικροπροληπτική εποπτεία: Ίδρυση και αρμοδιότητες των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών και, ειδικότερα, της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών

4.

78Η μετάβαση από τη χρηματοπιστωτική κρίση στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης: Η χρηματοοικονομική σταθερότητα στο επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων του δικαίου της ΟΝΕ

ΙΙΙ.

Η ίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης

1.

95Η «ασυμμετρία» ανάμεσα στο δίκαιο της εσωτερικής αγοράς τραπεζικών δραστηριοτήτων και στις ρυθμίσεις της ΟΝΕ: O αποκαλούμενος «φαύλος κύκλος τραπεζών και δημοσίου χρέους»

2.

99Η πολιτική συγκυρία της ίδρυσης της Τραπεζικής Ένωσης και η αναφορά στον «διαμοιρασμό» υποχρεώσεων και κινδύνων μεταξύ των κρατών μελών

3.

105Οι «πυλώνες» της Τραπεζικής Ένωσης μεταξύ θεσμικής εξέλιξης και καινοτομίας

4.

109Θεσμική ισορροπία και Τραπεζική Ένωση: Οι νομικές βάσεις, τα όργανα και η οργάνωση του ενωσιακού συστήματος εποπτείας και εξυγίανσης

4.1.

109Ο ρόλος της ΕΚΤ στην άσκηση των αρμοδιοτήτων εποπτείας και εξυγίανσης: νομικές παράμετροι και οικονομικά δεδομένα

4.2.

115Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός: Νομικές βάσεις, βασικές πράξεις, αρμόδια όργανα και αρχές, βασικά οργανωτικά χαρακτηριστικά

4.3.

135Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης και το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης: Προαπαιτούμενα, βασικές πράξεις και νομικά ερείσματα

ΙV.

Το ουσιαστικό κανονιστικό υπόβαθρο

της Τραπεζικής Ένωσης

1.

159Το ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων: Έννοια, περιεχόμενο, βασικοί καλυπτόμενοι τομείς και σχέση με την Τραπεζική Ένωση

2.

167Οι βασικές νομοθετικές πράξεις: Ιστορικά, γενικά και οργανωτικά στοιχεία

1743. Βασικά στοιχεία του δικαίου των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας

1743.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

3.2.

178Αδειοδότηση, διασυνοριακή δραστηριότητα και καταμερισμός εποπτείας

1813.3. Απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και δείκτης μόχλευσης

1843.4. Απαιτήσεις ρευστότητας και μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα

1863.5. Μακροπροληπτικές ρυθμίσεις: Κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας

1884. Βασικά στοιχεία του δικαίου της τραπεζικής εξυγίανσης

1884.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1944.2. Στόχοι, προϋποθέσεις και αρχές της εξυγίανσης

4.3.

199Δράσεις, εργαλεία εξυγίανσης, απομείωση ή μετατροπή, αποτιμήσεις και επέμβαση σε περιουσιακά δικαιώματα

2074.4. Χρηματοδοτικές ρυθμίσεις

2115. Σημεία επαφής προληπτικής εποπτείας και εξυγίανσης

5.1.

211Πρόληψη και προετοιμασία της εξυγίανσης: Σχεδιασμός της ανάκαμψης και της εξυγίανσης και μέτρα έγκαιρης παρέμβασης

2175.2. Απαιτήσεις ελάχιστων ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων

V.

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός

1.

221Αρμοδιότητες και εξουσίες της ΕΚΤ και των εθνικών εποπτικών αρχών στο πλαίσιο του ΕΕΜ

1.1.

221Το αντικείμενο, η εμβέλεια του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και το σύστημα κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών αρχών

1.2.

229Οι άμεσες εποπτικές αρμοδιότητες της ΕΚΤ: η διάκριση των πιστωτικών ιδρυμάτων σε σημαντικά και λιγότερο σημαντικά

2332. Οι εξουσίες της ΕΚΤ

2.1.

233Η θεμελίωση των εξουσιών της ΕΚΤ και οι «εθνικές» εξουσίες της ειδικότερα

2.2.

241Οι συγκεκριμένες εξουσίες με τις οποίες εξοπλίζει ο κανονισμός ΕΕΜ την ΕΚΤ: εξουσίες έρευνας και «ειδικές εποπτικές εξουσίες»

2.3.

243«Κοινές διαδικασίες» αδειοδότησης, ανάκλησης άδειας λειτουργίας και αξιολόγησης απόκτησης ειδικών συμμετοχών και διαδικασίες «ευρωπαϊκού διαβατηρίου»

2.4.

252Εξουσίες λήψης μέτρων του «Πυλώνα 2» και επιβολής χρηματικών κυρώσεων

2.5.

258Οι αρμοδιότητες των εθνικών αρμόδιων αρχών στο πλαίσιο του ΕΕΜ και οι εξουσίες παρέμβασης της ΕΚΤ

2673. Ρυθμίσεις διακυβέρνησης

3.1.

267O διαχωρισμός της εκτέλεσης των καθηκόντων προληπτικής εποπτείας από την άσκηση της νομισματικής πολιτικής και ο ρόλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ

2773.2. Εποπτικοί έλεγχοι και μεικτές εποπτικές ομάδες

3.3.

281Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοοικονομικής Εποπτείας

2873.4. Λογοδοσία

2914. Έννομη προστασία

2914.1. Διαδικαστικές εγγυήσεις και επανεξέταση

2984.2. Δικαστικός έλεγχος

VI.

Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης

1.

309Το αντικείμενο του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης, η κατανομή αρμοδιοτήτων και οι βασικές διαφοροποιήσεις από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό

3142. Οι εξουσίες του Συμβουλίου Εξυγίανσης

3142.1. Οι πράξεις του Συμβουλίου Εξυγίανσης

2.2.

320Εξουσίες έρευνας και επιβολής χρηματικών κυρώσεων του Συμβουλίου Εξυγίανσης

2.3.

322Οι εξουσίες των εθνικών αρχών εξυγίανσης και η συνεργασία με το Συμβούλιο Εξυγίανσης

2.4.

327Οι εξουσίες της Επιτροπής και του Συμβουλίου και ο ρόλος της ΕΚΤ: θεσμική ισορροπία και κεντροποίηση της εξυγίανσης

3.

332Το Συμβούλιο Εξυγίανσης: σύνθεση, λήψη αποφάσεων, ανεξαρτησία και λογοδοσία

4.

337Η χρήση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης, η προσφυγή στον μηχανισμό ασφαλείας του ΕΜΣ και η λειτουργία του δανειστή έσχατης ανάγκης: ζητήματα ολοκλήρωσης του εγχειρήματος της Τραπεζικής Ένωσης

3475. Έννομη προστασία

3475.1. Διαδικαστικές εγγυήσεις και διοικητική προσφυγή

3515.2. Δικαστικός έλεγχος

365Νομολογία

365Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

367Γενικό Δικαστήριο

369Βιβλιογραφία

369Ελληνική

370Ξενόγλωσση

387Ευρετήριο