Η. Κουβαράς, Περί των εξουσιών του δικαστή ουσίας, 2024

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Αντί προλόγου

1. Η ανάγκη εκσυγχρονισμού του άρθρου 79 του Κ.Δ.Δ.

α. Η υστέρηση των εξουσιών του διοικητικού δικαστή σε σχέση με την απαίτηση για αποτελεσματική δικαστική προστασία

β. Η αρχή της διάκρισης των λειτουργιών ως ανασχετικός παράγοντας στην ενίσχυση των εξουσιών: μύθοι και αλήθειες

γ. Η επιταγή της έννομης τάξης προς το δικαστή ουσίας

δ. Κρίσιμοι κόμβοι στην πορεία αναθεώρησης του άρθρου 79 του Κ.Δ.Δ.

2. Επανεξέταση των ειδικών ρυθμίσεων της φορολογικής δικονομίας

α. Η έκταση του αυτεπάγγελτου ελέγχου

β. Υποχρέωση απόδειξης βλάβης από την παραβίαση του τύπου ή της διαδικασίας έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης: οι όροι μιας θεμιτής γενίκευσης

i. Η προβληματική της σχετικοποίησης των διαδικαστικών τύπων

ii. «βλάβη που δεν αποκαθίσταται αλλιώς»: μια προβληματική έννοια αναφοράς

iii. Η υιοθέτηση ενός σαφούς κανόνα για την αξιολόγηση των διαδικαστικών τύπων

γ. Άσκηση εξουσίας επιμέτρησης από τον ίδιο το δικαστή

i. Η εξουσία επιμέτρησης ως ειδικότερη περίπτωση διακριτικής εξουσίας

ii. Η απονομή στον φορολογικό δικαστή εξουσίας πρωτογενούς επιμέτρησης

iii. Τα εγγενή όρια της εξουσίας επιμέτρησης

iv. Η σκοπιμότητα γενίκευσης της εξουσίας πρωτογενούς επιμέτρησης στο σύνολο των διαφορών ουσίας

δ. Υποχρέωση του δικαστηρίου να αποφαίνεται για την έκταση του δικαιώματος ή της υποχρέωσης επί ακύρωσης παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας

i. Κανόνας και απόκλιση των εξουσιών του δικαστηρίου επί ΠΝΟΕ

ii. Ζητήματα συμβατότητας προς την αρχή της διάκρισης των λειτουργιών

iii. Η εφαρμογή του άρθρου 79 παρ. 5 περ. δ΄ του ΚΔΔ στη νομολογία

iv. Διδάγματα από τη γερμανική εμπειρία αντιμετώπισης του προβλήματος της παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας

1. επί δέσμιας αρμοδιότητας

2. επί διακριτικής ευχέρειας

v. Προϋποθέσεις για τη γενίκευση της υποχρέωσης απόφανσης

3. Αναλογική εφαρμογή και από τον δικαστή ουσίας των εξουσιών του άρθρου 22 του Ν.4274/2014

α. Εκ των υστέρων κάλυψη των πλημμελειών της προσβαλλόμενης πράξης

β. Περιορισμός της αναδρομικότητας του ακυρωτικού αποτελέσματος

γ. Μη ακύρωση ατομικής πράξης όταν η παρανομία της κανονιστικής πράξης στην οποία στηρίχθηκε αφορά την εξωτερική της νομιμότητα

4. Η απονομή στο δικαστή ουσίας εξουσίας προληπτικών διαταγών προς τη Διοίκηση

α. Πορίσματα από την εξουσία έκδοσης δικαστικών διαταγών προς τη Διοίκηση στη γαλλική έννομη τάξη

β. Η συμβατότητα προς την αρχή της διάκρισης των λειτουργιών μιας εξουσίας προληπτικής έκδοσης διαταγών προς τη Διοίκηση

γ. Η σκοπιμότητα απονομής της εξουσίας έκδοσης διαταγών προς τη Διοίκηση στο πεδίο των διαφορών ουσίας

i. Ενίσχυση της επιτακτικότητας της δικαστικής απόφασης: δια της σαφήνειας και του ορισμού προθεσμίας

ii. Δυνατότητα σύνδεσης της διαταγής με την απειλή χρηματικής κύρωσης

iii. Αποκατάσταση των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση

δ. Ενδεχόμενα ζητήματα και επιπλοκές

i. Τα όρια των διαταγών

ii. Κρίσιμος χρόνος κατά τον προσδιορισμό των υποχρεώσεων

iii. Διαταγές επί απορριπτικής απόφασης

5. Ενίσχυση της δικαστικής προστασίας επί αναπομπής της υπόθεσης στη Διοίκηση

α. Το πρόβλημα της αναπομπής

β. Διατήρηση της αρμοδιότητας του δικαστηρίου που επιλήφθηκε της διαφοράς μέχρι την οριστική διαμόρφωση του δικαιώματος από τη Διοίκηση

γ. Δικαστική μέριμνα για την άσκηση της διοικητικής αρμοδιότητας στο μετ’ αναπομπή στάδιο

i. Παροχή κατευθύνσεων για την άσκηση της διοικητικής αρμοδιότητας

ii. Ορισμός προθεσμίας εντός της οποίας πρέπει να ασκηθεί η διοικητική αρμοδιότητα

iii. Προσωρινή ρύθμιση της διοικητικής κατάστασης

6. Αντί συμπερασμάτων: μια πρόταση αναθεώρησης του άρθρου 79 του Κ.Δ.Δ.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Α. Ελληνική

1. Εγχειρίδια/Μονογραφίες

2. Άρθρα

Β. Ξενόγλωσση

1. Εγχειρίδια/Μονογραφίες/Ερμηνείες κατ’ άρθρο

2. Άρθρα