Ι. Κουκιάδης, Εργατικό Δίκαιο - Ατομικές εργασιακές σχέσεις και το δίκαιο της ευελιξίας της εργασίας, 10η έκδ., 2024

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Βιβλιογραφία

Κυριότερες συντομογραφίες

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 2. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

Α. Η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη ως συνάρτηση των αντιλήψεων για την εργασία

Β. Η σταδιακή σύλληψη του κοινωνικοοικονομικού φαινομένου της εργασίας

Γ. Η εργασία ως στοιχείο της ποιότητας των διάφορων πολιτισμών

§ 3. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Η αντιπαράθεση αγροτικής και μη αγροτικής εργασίας

Β. Η αντιπαράθεση πνευματικής ή μη πνευματικής εργασίας. Βάναυσες και ελεύθερες εργασίες

§ 4. Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Βασικές θέσεις

Β. Κριτική και επανεξέταση του προβλήματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 1. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Α. Έννοια και έκταση της ύλης του εργατικού δικαίου

Ι. Έννοια

ΙΙ. Έκταση της ύλης

Β. Θέση μέσα στο σύστημα του δικαίου

Γ. Η τριπλή αποστολή των κανόνων του εργατικού δικαίου

§ 2. ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Η σημασία του Συντάγματος για το εργατικό δίκαιο

Β. Ο ρόλος μερικών βασικών αρχών του Συντάγματος για τις εργασιακές σχέσεις

Ι. Η αρχή της κατοχύρωσης των οικονομικών ελευθεριών ως αντικειμενικών καταστάσεων

ΙΙ. Η αρχή του κοινωνικού κράτους

ΙΙΙ. Η αρχή της τριτενέργειας

IV. Η κατοχύρωση του οικονομικού ρόλου του κράτους

Γ. Το σύστημα των εργασιακών σχέσεων κάτω από το πρίσμα των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργοδοτών και των εργαζομένων

Ι. Οι συνταγματικές εγγυήσεις των εργοδοτικών συμφερόντων

1. Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας

2. Η κατοχύρωση της επιχειρηματικής ελευθερίας

ΙΙ. Οι συνταγματικές εγγυήσεις των συμφερόντων των εργαζομένων

1. Η ελευθερία της εργασίας

2. Το κοινωνικό δικαίωμα της εργασίας

3. Ο σεβασμός της προσωπικότητας των εργαζομένων

4. Η αρχή της ισότητας στις εργασιακές σχέσεις

5. Η εγγύηση των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων

ΙΙΙ. Περιορισμοί λόγω οικονομικής κρίσης και νεότερες ερευνητικές προσεγγίσεις

§ 3. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙ-ΚΑΙΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΞΕΧΩΡΙΣΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ

Α. Γενικά

Β. Ιδιομορφία του εργατικού δικαίου απέναντι στο αστικό δίκαιο

Ι. Η νέα σύλληψη των εργασιακών σχέσεων από την έννομη τάξη

ΙΙ. Αρχές που διαπλάστηκαν στο πεδίο του εργατικού δικαίου

1. Η γενική αρχή της προστασίας της εργασίας

2. Άλλες μερικότερες αρχές που απορρέουν από τη βασική αρχή

Γ. Η κοινωνική δημόσια τάξη στις εργασιακές σχέσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

§ 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Α. Η κοινωνική πολιτική ως πράξη

Β. Η επιστήμη της κοινωνικής πολιτικής

§ 2. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙ-ΚΗΣ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ

Α. Η κοινωνική ανάπτυξη

Β. Η αλληλεξάρτηση οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής

§ 3. ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΙΚΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ. ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Α. Η διαμόρφωση του κοινωνικού δικαίου

Β. Η επιρροή των βασικών επιδιώξεων της κοινωνικής πολιτικής στη διαμόρφωση του εργατικού δικαίου

§ 4. ΟΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Α. Οι εξελίξεις στο εργατικό δίκαιο και η προοπτική του κοινωνικού καπιταλισμού

Β. Η οικονομική παγκοσμιοποίηση, η διάχυτη κρίση και το δίκαιο της ευελιξίας των εργασιακών σχέσεων

Ι. Η κοινωνική κρίση

ΙΙ. Η έννοια της ελαστικότητας και οι επί μέρους διακρίσεις

1. Η έννοια

2. Οι διακρίσεις

ΙΙΙ. Η ευελιξία ως στοιχείο του νέου παραγωγικού συστήματος

1. Η μετατροπή της επιχείρησης σε δίκτυο επιχειρήσεων

2. Η άμεση σύνδεση του νέου επιχειρείν με την διάδοση των νέων μορφών απασχόλησης

IV. Η θεσμική υλοποίηση των ευέλικτων μορφών εργασίας

V. Η θεωρία της επανένταξης της προστασίας στην ευελιξία

1. Δυνατότητες αντιμετώπισης της ανασφάλειας

2. Η αναζήτηση νέας θεωρίας για την προστασία της εργασίας

VI. Η διείσδυση των ευέλικτων σχέσεων στο Δημόσιο

VII. Οικονομική ανάπτυξη – Νέες τεχνολογίες και εργατικό δίκαιο

1. Ανταγωνιστικότητα οικονομίας και εργατική νομοθεσία

2. Νέες τεχνολογίες και εργατικό δίκαιο

α. Η αναμόρφωση παραδοσιακών ρυθμίσεων

β. Η ευρωπαϊκή συμφωνία πλαίσιο για την ψηφιοποίηση στην εργασία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 1. Η ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΑ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ

§ 2. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Α. Συνταγματικοί κανόνες

Β. Η εργατική νομοθεσία

Ι. Γενικά χαρακτηριστικά

ΙΙ. Δίκαιο έκτακτης ανάγκης

ΙΙΙ. Το επίμαχο θέμα της κωδικοποίησης

Γ. Ο ρυθμιστικός ρόλος της διοίκησης

Δ. Το εργατικό έθιμο

Ι. Ο ρόλος του ως συμπληρωματικής πηγής

ΙΙ. Το καταργητικό έθιμο

IΙΙ. Εργατικό έθιμο και επιχειρησιακές συνήθειες

§ 3. ΚΑΝΟΝΕΣ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

§ 4. ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΝΝΟΜΗΣ ΤΑΞΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΝΝΟΜΗΣ ΤΑΞΗΣ

§ 1. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 2. ΟΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ

Α. Οι διεθνείς

Β. Οι διεθνείς συνδικαλιστικές οργανώσεις

Γ. Διεθνείς οργανώσεις διακρατικού χαρακτήρα

§ 3. Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Α. Η καταστατική της οργάνωση

Β. Η πολυσχιδής δραστηριότητα

Ι. Ο ρόλος της ΔΟΕ στην προώθηση της κοινωνικής πολιτικής

ΙΙ. Ο πληροφοριακός ρόλος της ΔΟΕ

ΙΙΙ. Το έργο κανονιστικής φύσης της ΔΟΕ

Γ. Ο ασκούμενος από τη ΔΟΕ έλεγχος στα κράτη-μέλη για τη συμμόρφωσή τους στις διεθνείς συμβάσεις

Δ. Περιεχόμενο των διεθνών συμβάσεων εργασίας

Ε. Η επίδραση των διεθνών συμβάσεων εργασίας στο ελληνικό εργατικό δίκαιο

ΣΤ. Ο επανακαθορισμός του ρόλου της Δ.Ο.Ε. στην εποχή της οικονομικής παγκοσμιοποίησης

§ 4. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Α. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Β. Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης

Γ. Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Κοινωνικής Ασφαλίσεως

§ 5. Η ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Α. Η εξέλιξη του Κοινοτικού Κοινωνικού Δικαίου

Β. Η τομή με την υιοθέτηση του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ι. Η υιοθέτηση του ΧΘΔ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας

ΙΙ. Κρίσιμα θέματα για τη δεσμευτική ισχύ του Χάρτη

Γ. Οργανική δομή και μέσα διαμόρφωσης του κοινωνικού δικαίου

Ι. Τα όργανα γενικής αρμοδιότητας

ΙΙ. Όργανα εξειδικευμένα για την κοινωνική πολιτική

ΙΙΙ. Η παραγωγή δικαίου

Δ. Η ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων και η ελεύθερη μετακίνηση ευρωπαίων πολιτών

Ι. Βασικά νομικά προβλήματα

1. Η αρχή της ελεύθερης μετακίνησης

2. Η κατοχύρωση του δικαιώματος εισόδου, μετακίνησης και διαμονής και εργασίας (σχετ. άρθ. 45 ΣΛΕΕ)

3. Η επιφύλαξη δημόσιας τάξης (άρθ. 45 § 3 ΣΛΕΕ)

4. Η αρχή της κατάργησης των διακρίσεων

5. Διατήρηση δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης

6. Υπήκοοι τρίτων χωρών

7. Δυνατότητα προσωρινής αναστολής

8. Η εφαρμογή της αρχής στην Ελλάδα

Ε. Η σταδιακή διαμόρφωση μιας κοινοτικής πολιτικής στα θέματα απασχόλησης

ΣΤ. Η εναρμόνιση της κοινωνικής νομοθεσίας

Ι. Ατομικές εργασιακές σχέσεις

Ζ. Συνολική κρίση για την επιρροή του Κοινοτικού Δικαίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 1. ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ

Α. Έναρξη και λήξη της ισχύος

Β. Χρονική σύγκρουση των κανόνων του εργατικού δικαίου

§ 2. ΤΟΠΙΚΑ ΟΡΙΑ

Α. Γενικά

Β. Η επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου

Ι. Η νομική κατάσταση πριν από την ισχύ της Σύμβασης της Ρώμης

1. Το δίκαιο της ατομικής σχέσης εργασίας

2. Η επιφύλαξη της δημόσιας τάξης

3. Προστατευτικό δίκαιο στη στενή έννοια

4. Δίκαιο της εκμετάλλευσης

5. Δίκαιο των συλλογικών ρυθμίσεων

ΙΙ. Η νομική κατάσταση μετά την ισχύ της Σύμβασης της Ρώμης

ΙΙΙ. Η νομική κατάσταση μετά την εφαρμογή του Κανονισμού Ρώμη Ι

ΙV. Το εφαρμοστέο δίκαιο σε περίπτωση διακρατικής απόσπασης εργαζομένου

V. Η διεθνής δικαιοδοσία

§ 3. ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΡΡΟΗ

Α. Γενικά

Β. Η ιεραρχία των πηγών

Γ. Η συρροή κανόνων

§ 4. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΕΘΝΙΚΩΝ, ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

Α. Η αμφισβήτηση παραδοσιακών κανόνων στις σχέσεις διεθνικών ρυθμίσεων

Β. Σχέσεις συντάγματος και κοινοτικού δικαίου

Γ. Η τριμερής σχέση εθνικού δικαίου, κοινοτικού δικαίου και δικαίου της ΕΣΔΑ και ΕΚΧ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. Η ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Τα στοιχεία που συνθέτουν την ατομική σχέση εργασίας

Ι. Η παροχή εργασίας και η ετοιμότητα για εργασία

ΙΙ. Η παροχή εξηρτημένης εργασίας

1. Το πρόβλημα της διάκρισης από τις ανεξάρτητες υπηρεσίες

2. Το κριτήριο της εξάρτησης

α. Γενικά

β. Οι διάφορες θεωρίες

αα) Η θεωρία της οικονομικής εξάρτησης

ββ) Η θεωρία της νομικής εξάρτησης

γγ) Η θεωρία της προσωπικής εξάρτησης

δδ) Η θεωρία της λειτουργικής ή οργανικής εξάρτησης

3. Το κριτήριο της εξάρτησης στην ελληνική επιστήμη και νομο-λογία και η αντιμετώπισή της από το νομοθέτη

4. Η υποκατάσταση της σύμβασης εξηρτημένης εργασίας από άλ-λες συμβάσεις και οι νέες μορφές εξάρτησης

5. Τρόποι και τεχνικές για την αποδοχή μορφών εξηρτημένης εργασίας ενόψει των νέων μορφών ανεξάρτητης απασχόλησης

ΙΙΙ. Η αμοιβή της εργασίας (αντιπαροχή) και η παροχή εργασίας αμισθί

1. Η παροχή εργασίας αμισθί και το θέμα της εθελοντικής εργασίας

2. Η νομική αδυναμία παροχής εξηρτημένης εργασίας χωρίς μισθό

Β. Το πρόβλημα της γένεσης της σχέσης εργασίας

Ι. Θέση του προβλήματος και σχετικές θεωρίες

ΙΙ. Κριτική και σύνθεση. Η σημερινή θέση της θεωρίας

ΙΙΙ. Το πρόβλημα στο δικό μας δίκαιο

1. Θέση του νομοθέτη και της νομολογίας

2. Προβλήματα από την εφαρμογή των διατάξεων για αδικαιολόγητο πλουτισμό

3. Η γενικότερη αρχή της νομιμοποίησης των de facto σχέσεων

Γ. Νομική φύση της σύμβασης εξηρτημένης εργασίας

Δ. Εννοιολογικοί διαχωρισμοί

Ι. Διάκριση από τη σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών

ΙΙ. Διάκριση από τη σύμβαση έργου

ΙΙΙ. Διάκριση από τη σύμβαση εταιρίας

§ 2. ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Η ανάγκη του αυτοτελούς εννοιολογικού προσδιορισμού τους

Β. Ο μισθωτός

Ι. Ορισμός και γενικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Σημασία του στοιχείου του επαγγέλματος

ΙΙΙ. Γενικά για τη διάκριση των μισθωτών σε κατηγορίες

IV. Η διάκριση κατά βασικούς τομείς της οικονομίας

1. Βασικές διακρίσεις

2. Ειδικές περιπτώσεις

α. Οι μισθωτοί στον πρωτογενή τομέα

β. Οι οικιακοί μισθωτοί

γ. Αθλητές μισθωτοί

αα) Οι ιδιαιτερότητες της αθλητικής δράσης

ββ) Τα κύρια χαρακτηριστικά της ειδικής ρύθμισης

δ. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί

V. Η εξ αποστάσεως εργασία

1. Οι κατ’ οίκον εργαζόμενοι και εργαζόμενοι με «φασόν»

2. Οι τηλεργαζόμενοι

α. Η τηλεργασία ως νέος τρόπος οργάνωσης της εργασίας

β. Έκταση και μορφές αξιοποίησης

γ. Η ευρωπαϊκή συλλογική συμφωνία

δ. Η τηλεργασία στο δημόσιο

ε. Η νομοθετική ρύθμιση για την τηλεργασία στον ιδιωτικό το-μέα

αα) Έννοια της τηλεργασίας

ββ) Η σύμβαση της τηλεργασίας

γγ) Η ανάληψη τους κόστους τηλεργασίας από τον εργοδότη

δδ) Η υποχρέωση του εργοδότη για έγγραφη γνωστοποίηση του εργαζομένου των όρων τηλεργασίας

εε) Δικαίωμα αποσύνδεσης

στστ) Γενικό συμπέρασμα

VΙ. Η κατάταξη σε ειδικότητες ή σε επαγγέλματα

VΙI. Η διάκριση ανάλογα με τη φύση της εργασίας

1. Η διάκριση υπαλλήλων και εργατών και η σχετική της κατάργη-ση

2. Οι διευθύνοντες υπάλληλοι

α. Η έννοια και η νομολογιακή εφαρμογή

β. Το δημιουργηθέν τεκμήριο με βάση την υπ’ αριθμ. 90972/2021 απόφαση Υπουργού Εργασίας και Κοινωνι-κών Υποθέσεων

VIIΙ. Η κατάταξη ανάλογα με το στάδιο ενεργού βίου

1. Μαθητευόμενοι ή εκπαιδευόμενοι μισθωτοί

α. Σύμβαση μαθητείας και σύμβαση εργασίας

αα) Ευκαιριακά μαθητευόμενοι

ββ) Σύμβαση εργασίας απόκτησης εργασιακής εμπειρίας

β. Οι κυρίως μαθητευόμενοι και η σύγχρονη κοινωνική πολιτική εκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού

αα) Γενικά

ββ) Η παροχή βασικής τεχνικής παιδείας (γνήσια σύμβαση μα-θητείας)

γγ) Σύμβαση απόκτησης εργασιακής εμπειρίας

δδ) Άλλες μορφές μαθητείας ή εκπαίδευσης

2. Μισθωτοί συνταξιούχοι λόγω γήρατος

3. Ηλικιωμένοι μισθωτοί

ΙΧ. Πρόσωπα παρόμοια με τους μισθωτούς

Χ. Μισθωτοί με ειδικό καθεστώς προστασίας

1. Οι ανήλικοι μισθωτοί

α. Στόχοι της σύγχρονης κοινωνικής πολιτικής

β. Νέοι ή νεαροί εργαζόμενοι

γ. Το ειδικό νομικό καθεστώς ανηλίκων

2. Οι γυναίκες μισθωτοί

α. Το παραδοσιακό ειδικό νομικό καθεστώς

β. Ειδική προστασία της μητρότητας

γ. Μετεξέλιξη της προστασίας της μητρότητας

δ. Τα προβλεπόμενα δικαιώματα αδείας

ε. Λοιπά δικαιώματα

στ. Το δικαίωμα στην ευελιξία

3. Η απαγόρευση διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών

α. Η σύγχρονη κοινωνική πολιτική για τη γυναίκα

αα) Θεμελιώδεις στόχοι και αρχές

ββ) Οι κύριοι άξονες της κοινωνικής πολιτικής

β. Η νομοθετική παρέμβαση για την απαγόρευση διακρίσεων

αα) Περιγραφή του δικαίου

ββ) Οι ρυθμίσεις για την ισότητα στην αμοιβή

γγ) Οι ρυθμίσεις στο νόμο 3896/2010 για την ίση μεταχείριση στην αγορά εργασίας και στην απασχόληση εν γένει

δδ) Η εξασφάλιση της εφαρμογής της αρχής της μη διάκρισης

ΧΙ. Η γενική απαγόρευση διακρίσεων

1. Από την αρχή της ισότητας φύλων στη γενίκευση των απαγο-ρευμένων διακρίσεων

2. Το νομοθετικό πλαίσιο μετά τη νεότερη νομοθετική ρύθμιση

ΧΙΙ. Η απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας

1. Η ηλικία ως σημείο αναφοράς στις ρυθμίσεις εργατικού δικαίου

2. Η ειδικότερη απαγόρευση διάκρισης

3. Η έννοια της διάκρισης και οι προβλεπόμενες εξαιρέσεις

4. Συνέπειες από την παραβίαση της απαγόρευσης διακρίσεων λόγω ηλικίας

ΧΙ. Άτομα με αναπηρίες

1. Η νομοθετική και κοινωνική πολιτική

2. Οι ρυθμίσεις για την ένταξη στην αγορά εργασίας

Γ. Ο εργοδότης

Ι. Γενικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Εργοδότης και αρχηγός εκμετάλλευσης

ΙΙΙ. Εργοδότης και επιχειρηματίας

IV. Το πρόβλημα της κατάτμησης της εργοδοτικής ιδιότητας και ο λειτουργικός χαρακτήρας της

1. Συμβατική κατάτμηση

α. Απλή σύμβαση δανεισμού μισθωτού (παραχώρησης)

β. Σύμβαση προσωρινής παραχώρησης μισθωτού με αμοιβή (κατ’ επιχείρηση δανεισμός μισθωτού) ή σύμβαση προσωρινής απασχόλησης

αα) Γενικά για την εξέλιξη του θεσμού

ββ) Το νομικό καθεστώς

1) Έννοια

2) Περιορισμοί και απαγορεύσεις

3) Η επιχείρηση προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) – Άμεσος εργοδότης

4) Η λειτουργία της τριμερούς σχέσης μεταξύ άμεσου και έμμεσου εργοδότη

5) Ο ανταγωνιστικός ρόλος της σύμβασης προσωρινής απασχόλησης στη σύμβαση ορισμένου χρόνου

γ. Ο άμεσος και ο έμμεσος εργοδότης στη λεγόμενη έμμεση σχέση εργασίας

2. Μερικοί εργοδότες «κατ’ απονομήν» (κατάτμηση από το νόμο)

V. Όμιλος εταιρειών ως ενιαίος εργοδότης

VI. Οι πολλαπλοί τύποι εργοδοτών και η ανάγκη διαμόρφωσης της ευέλικτης έννοιας του εργοδότη

1. Ανάθεση εσωτερικών υπηρεσιών μιας επιχείρησης σε τρίτους (outsourcing)

α. Η νέα στρατηγική του κεφαλαίου για τη μεταφορά εργοδοτικών εξουσιών σε τρίτους

β. Νομιμότητα, έννοια και διακρίσεις

γ. Προτεινόμενες λύσεις για ενδεχόμενες καταστρατηγήσεις ερ-γατικού δικαίου

δ. Η μεταφορά εργοδοτικών ευθυνών σε τρίτους

2. Ανάθεση υπηρεσιών μέσω πλατφόρμας ή πληθοπορισμός (CROWDWORK)

3. Η νομοθετική ρύθμιση για τις ψηφιακές πλατφόρμες

4. Η διάχυση των εργοδοτικών εξουσιών και η αποδέσμευση της έννοιας του εργοδότη από την έννοια του αντισυμβαλλόμενου (διάφορες μορφές συνεργασίας επιχειρήσεων)

α) Άρση ή κάμψη της νομικής προσωπικότητας

β) Άλλες περιπτώσεις διάχυσης εργοδοτικών ευθυνών στο πλαίσιο της ευέλικτης επιχείρησης

5. Ρυθμίσεις για τις ειδικές συμβάσεις εργολαβίας εταιρειών παροχής υπηρεσιών

VΙI. Μεταβολή του προσώπου του εργοδότη

1. Το παραδοσιακό εσωτερικό δίκαιο

α. Εξασφάλιση απαιτήσεων μισθωτού

β. Διατήρηση αμετάβλητων των όρων εργασίας

2. Το δίκαιο κοινοτικής προέλευσης

α. Το πεδίο εφαρμογής

β. Αντικείμενο της προστασίας (ΚΑΕΔ 350)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ

§ 1. ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΔΙΟ

Α. Διαπραγματεύσεις για κατάρτιση σύμβασης εργασίας και προσύμ-φωνο εργασίας

Β. Το πρόβλημα της εύρεσης εργασίας, η απαγόρευση της μεσιτείας εργασίας

Γ. Η ιδιωτικοποίηση της οργάνωσης της αγοράς εργασίας

Ι. Οι νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας

ΙΙ. Η νομιμοποίηση των Ιδιωτικών Γραφείων Ευρέσεως Εργασίας

§ 2. Η ΣΥΝΑΨΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Προϋποθέσεις σύναψης

Ι. Οι γενικοί όροι για έγκυρη σύναψη

ΙΙ. Οι ειδικοί όροι

1. Η ύπαρξη τυπικών προσόντων

2. Η επίσημη ιδιότητα του επαγγελματία

3. Η επίσημη πιστοποίηση της υγείας. Το βιβλιάριο υγείας

4. Η άδεια για τους αλλοδαπούς

α. Αλλοδαποί τρίτων χωρών

β. Η ειδική άδεια για τους υπηκόους κρατών μελών της ΕΕ

Β. Ειδικοί τρόποι κατάρτισης της σύμβασης εξηρτημένης εργασίας

Ι. Η αναγκαστική σύμβαση εργασίας

ΙΙ. Η σύμβαση εργασίας με δοκιμή

ΙΙΙ. Η σύμβαση εργασίας με διαγωνισμό

IV. Η σύμβαση εργασίας με προσχώρηση

§ 3. ΝΕΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 4. Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΕΓΓΡΑΦΗ ΠΛΗΡΟΦΟ-ΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§5. Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΙ-ΧΕΙΩΝ ΣΤΟ Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ

§ 6. Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΟΙ ΟΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ «ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ»

Α. Έννοια

Β. Περιεχόμενο

§ 2. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡ-ΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Α. Η έννοια

Β. Η νομιμοποίηση

Γ. Η νομική φύση

Δ. Τα όρια άσκησής του

Ε. Οι συνέπειες από την παράνομη άσκησή του

ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Α. Η κοινωνικοπολιτική αντιμετώπιση του χρόνου εργασίας

Β. Τα νέα δεδομένα από τις ευέλικτες σχέσεις και την ψηφιακή οργά-νωση της εργασίας

Γ. Η νομοθετική ρύθμιση

Ι. Τα στάδια νομοθετικής εξέλιξης

ΙΙ. Συνοπτική αξιολόγηση της νομοθεσίας

§ 2. Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ-ΝΟΜΗ ΤΟΥ

Α. Έννοια του χρόνου εργασίας

Β. Ο νόμιμος χρόνος εργασίας και η διάκρισή του από τον συμβατικό

Ι. Η εννοιολογική διάκριση

ΙΙ. Οι βασικές ρυθμίσεις. Εθνικές και κοινοτικές

IΙΙ. Ημερήσιος και εβδομαδιαίος νόμιμος χρόνος

1. Η νομοθετική καθιέρωση του οκτάωρου

2. Το σαραντάωρο και η βελτίωση του οκτάωρου συστήματος

3. Ο καθορισμός του νόμιμου χρόνου με βάση το μέσο όρο εβδο-μαδιαίου χρόνου

4. Η νομοθετική νομιμοποίηση του σαρανταώρου (άρθ. 4 ν. 2874/2000 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 ν. 3385/2005 και στη συνέχεια από το άρθρο 74 § 10 ν. 3863/2010 και άρθ. 55 ν. 4808/2021)

Γ. Το σύστημα της πενθήμερης εργασίας

Δ. Νομικά προβλήματα σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας

Ι. Ο καθορισμός του χρόνου μέσα στο 24ωρο

1. Το χρονικό σημείο έναρξης

2. Ψηφιακή κάρτα εργασίας

3. Το συνεχές ή διακεκομμένο ωράριο

4. Μεσημβρινή ανάπαυση και διαλείμματα και λοιπά θέματα οργά-νωσης χρόνου εργασίας

ΙΙ. Απαγόρευση συμψηφισμού ωρών εργασίας και δυνατότητα υπέρ-βασης χωρίς επιβάρυνση

Ε. Οι αποκλίσεις από τον κανονικό και το νόμιμο χρόνο εργασίας

Ι. Η υπερεργασία

1. Απλή υπερεργασία

2. Η θεσμοθετημένη υπερεργασία

ΙΙ. Η υπερωριακή εργασία

1. Έννοια και τρόπος επιβολής

α. Έννοια

β. Ο τρόπος επιβολής

2. Όροι δημόσιας τάξης για την πραγματοποίηση υπερωριών

3. Η αμοιβή της νόμιμης υπερωριακής εργασίας

4. Η αποζημίωση για την παράνομη υπερωριακή εργασία

5. Διοικητικός έλεγχος και ποινικές κυρώσεις

ΙΙΙ. Μειωμένη απασχόληση (ή απασχόληση περιορισμένης διάρ-κειας)

1. Η θεωρία για τη μειωμένη απασχόληση

2. Η σύμβαση μερικής απασχόλησης

α. Έννοια και διακρίσεις

β. Οι όροι της συμφωνίας για τη μερική απασχόληση

αα) Ως προς τις τυπικές προϋποθέσεις κατά πρώτο λόγο

ββ) Ως προς τους ουσιαστικούς όρους της συμφωνίας

γγ) Η κοινωνική ασφάλιση

δδ) Η εναλλαγή πλήρους απασχόλησης με μερική

γ. Ο καθορισμός των όρων μερικής απασχόλησης με σ.σ.εργ.

3. Η μονομερής επιβολή της εκ περιτροπής εργασίας

4. Η επιβολή μερικής απασχόλησης στις ομαδικές απολύσεις

5. Η διαθεσιμότητα

α. Γενικά

β. Η μονομερής επιβολή

γ. Η διάρκεια της διαθεσιμότητας

δ. Ο νόμιμος λόγος

ε. Οι αποδοχές διαθεσιμότητας

ΣΤ. Απαγόρευση κυριακάτικης εργασίας, εβδομαδιαία ανάπαυση, αργί-ες

Ι. Η Κυριακή αργία και η εβδομαδιαία ανάπαυση

1. Ο βασικός κανόνας

2. Οι εξαιρέσεις από την Κυριακή αργία

3. Περιπτώσεις μη εφαρμογής του κανόνα

4. Το σύστημα παρεκκλίσεων από την οδηγία 93/104 και π.δ. 88/1999 (ΚΑΕΔ 175)

5. Παρεκκλίσεις και αρχή σύγχρονης ελαστικότητας

ΙΙ. Οι αργίες

ΙΙΙ. Ιδιαίτερα νομικά προβλήματα για την κυριακάτικη εργασία και τις αργίες

ΙV. Η αμοιβή για την εργασία τις Κυριακές ή τις μέρες αργίας

1. Για τη νόμιμη απασχόληση

2. Για την παράνομη απασχόληση

Ζ. Η νυχτερινή εργασία και η αμοιβή της

Η. Οι ειδικές συμφωνίες για τις προσαυξήσεις και το κύρος τους

Ι. Συμφωνίες που αφορούν την υπερωριακή εργασία

ΙΙ. Συμφωνίες που αφορούν την κυριακάτικη και νυχτερινή εργασία

ΙΙΙ. Λοιπές συμφωνίες

§ 3. Η ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΙΠΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΛΑ-ΣΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Η ευέλικτη οργάνωση του χρόνου εργασίας ως εναλλακτικό σύστη-μα

Β. Οι προτεινόμενες διάφορες μορφές ευέλικτης οργάνωσης του χρό-νου εργασίας

Γ. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις

Ι. Το σύστημα συνεχούς λειτουργίας της επιχειρήσεως

ΙΙ. Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας

1. Η έννοια της διευθέτησης

2. Οι δύο τύποι διευθέτησης

3. Οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη διευθέτηση του χρόνου εργασί-ας

α. Ουσιαστικές προϋποθέσεις

β. Ο τρόπος επιβολής

4. Το δικαίωμα άρνησης του εργαζομένου

5. Η δυνατότητα υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης κα-τά την περίοδο της ελαττωμένης απασχόλησης

§ 4. Η ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Α. Οι διάφορες μορφές άδειας

Β. Έννοια και φύση της αξίωσης για άδεια αναψυχής

Γ. Το νομοθετικό καθεστώς

Δ. Προϋποθέσεις για τη γένεση της υποχρέωσης

Ι. Ύπαρξη σχέσης εργασίας

ΙΙ. Ο βασικός χρόνος ολοκλήρωσης της αξίωσης

1. Ο βασικός χρόνος αναμονής στο προϊσχύον δίκαιο

2. Ο χρόνος του δωδεκαμήνου ως χρόνος ολοκλήρωσης της αξίω-σης

3. Τα ερμηνευτικά προβλήματα από τη νέα ρύθμιση

4. Η αποσύνδεση του δικαιώματος για άδεια από την ουσιώδη α-νάλωση δυνάμεων

5. Η νομική μεταχείριση των περιπτώσεων αποχής από την εργα-σία

ΙΙΙ. Άδεια σε περίπτωση μερικής απασχόλησης

IV. Προϋποθέσεις για τις μεταγενέστερες άδειες

Ε. Τύχη της άδειας στην περίπτωση που λύνεται η σύμβαση

ΣΤ. Το περιεχόμενο της υποχρέωσης

Ι. Η εξασφάλιση του ελεύθερου χρόνου

ΙΙ. Χρηματικές παροχές που συνδέονται με την άδεια

1. Οι αποδοχές άδειας

2. Το επίδομα άδειας

Ζ. Η εκπλήρωση της υποχρέωσης

Ι. Ο χρόνος παροχής της άδειας

ΙΙ. Ο τρόπος εκπλήρωσης της παροχής

ΙΙΙ. Οι έννομες συνέπειες της μη εκπλήρωσης

§ 5. ΟΙ ΟΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Α. Το σύστημα πρόληψης και η ευθύνη

Ι. Παραδοσιακές επί μέρους ρυθμίσεις

1. Γενικά

2. Η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων επιβάλλει συνδυασμένη ερμηνεία ειδικών και γενικών ρυθμίσεων

ΙΙ. Η επανοριοθέτηση της γενικής υποχρέωσης για πρόληψη

1. Οι προδιαγραφές

2. Οι θεσμοί πρόληψης

α. Η επιτροπή υγείας και ασφάλειας της εργασίας

αα) Πεδίο εφαρμογής

ββ) Σύνθεση - Λειτουργία

γγ) Αρμοδιότητες

δδ) Σχέσεις ΕΥΑΕ με το Συμβούλιο Εργαζομένων

β. Οι εμπειρογνώμονες

3. Κυρώσεις, κρατικός έλεγχος και καταστολή

Β. Η αντιμετώπιση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών

Ι. Τα εργατικά ατυχήματα

ΙΙ. Οι επαγγελματικές ασθένειες

ΙΙΙ. Ευθύνη εργοδότη και κάλυψη του απολεσθέντος εισοδήματος

IV. Τελικές παρατηρήσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΙΣΘΩΤΟΥ

Α. Η υποχρέωση παροχής εργασίας και η έκτασή της

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η υποχρέωση ως προς το είδος της εργασίας

1. Προσδιορισμός του είδους εργασίας και η δυνατότητα μονο-μερούς μεταβολής του

2. Η υποχρέωση για παρεμφερείς και πρόσθετες εργασίες

3. Η ανάθεση ανώτερης εργασίας (προαγωγή)

4. Δικαιώματα στην εφεύρεση κατά την εκτέλεση της εργασίας

5. Δικαίωμα στα πνευματικά δημιουργήματα

ΙΙΙ. Η υποχρέωση ως προς τον τόπο παροχής εργασίας

IV. Η υποχρέωση ως προς το χρόνο εργασίας

V. Η αυτοπρόσωπη εκτέλεση της εργασίας

Β. Η ανώμαλη εξέλιξη της υποχρέωσης για παροχή εργασίας

Ι. Η υπαίτια μη παροχή της εργασίας (άρνηση εργασίας, αποχή)

ΙΙ. Η ελαττωματική παροχή της εργασίας (πλημμελής εκτέλεση κα-θηκόντων)

ΙΙΙ. Η ανυπαίτια αδυναμία παροχής της εργασίας (κώλυμα εργασίας)

IV. Η υπερημερία του εργοδότη ως δανειστή

1. Η ιδιάζουσα σημασία της υπερημερίας δανειστή στη σύμβαση εργασίας

2. Θέματα κοινωνικής πολιτικής

3. Ιδιαίτερα νομικά θέματα

Γ. Η υποχρέωση υπακοής

Δ. Η υποχρέωση καλόπιστης συμπεριφοράς (υποχρέωση πίστης)

Ι. Η θεμελίωση της υποχρέωσης

ΙΙ. Εξειδικευμένες υποχρεώσεις

1. Νομιμοποίηση επιμέρους υποχρεώσεων

2. Η υποχρέωση εχεμύθειας

3. Η απαγόρευση παράλληλης απασχόλησης και μη ανταγωνισμού

α. Κατά τη διάρκεια της σύμβασης

β. Μετά τη λύση της σύμβασης

§ 2. ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ

Α. Η υποχρέωση για παροχή μισθού και η γενική θεωρία για το μισθό

Ι. Θεωρητική ανάλυση των προβλημάτων γύρω από την έννοια του μισθού

1. Η σημασία της σχετικής έρευνας

2. Η πολυμερής φύση του μισθού

α. Ο μισθός ως αντιπαροχή για την εργασία

β. Ο μισθός ως βιοποριστικό μέσο

γ. Ο κοινωνικός μισθός

δ. Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

ε. Ο μισθός ως επιστροφή της αξίας που δημιουργείται από την εργασία

3. Ο μισθός ως σύνθετη και περιοδική παροχή

α. Γενικά

β. Βασικός μισθός και επιδόματα

γ. Μισθός και τακτικές αποδοχές

δ. Τα επιδόματα εορτών (Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα)

ε. Οικογενειακά επιδόματα και επιδόματα του ΔΛΟΕΜ

στ. Ασφαλιστικές εισφορές σε προγράμματα ιδιωτικής ασφάλι-σης ή στη διαμόρφωση του εφ’ άπαξ

4. Παροχές με αμφισβητούμενο μισθολογικό χαρακτήρα

α. Οι οικειοθελείς παροχές

β. Οι αποζημιώσεις

γ. Ορισμένες παροχές σε είδος ή χρήμα

δ. Τα φιλοδωρήματα

5. Κατηγορίες μισθού

ΙΙ. Η διαπραγμάτευση του μισθού

1. Η διαπραγμάτευση σε συλλογικό επίπεδο (νόμιμος μισθός)

α. Η αρχή του κατώτατου ορίου μισθού μέχρι την ψήφιση των νόμων για τα μνημόνια

β. Οι πρώτες αποκλίσεις με τους νόμους σχετικά με τα μνημόνια

αα) Οι γενικές αποκλίσεις

ββ) Ειδικές ρυθμίσεις για τους μισθωτούς ΔΕΚΟ

γ. Η μεταφορά της ρύθμισης του γενικού κατώτατου ορίου στη νομοθετική εξουσία (νομοθετικώς καθοριζόμενος κατώτατος μισθός)

δ. Η αναστολή αυξήσεων νόμιμων μισθών

ε. Η Οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς

στ. Η αρχή της ισότητας των φύλων στην αμοιβή και η απαγό-ρευση διακρίσεων εξ άλλων λόγων

ζ. Η αρχή της αυτόματης εφαρμογής του νόμιμου μισθού και η ρήτρα της αναδρομικής αύξησης

η. Η αρχή της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής

2. Η διαπραγμάτευση σε ατομικό επίπεδο

α. Η ατομική συμφωνία για το μισθό

β. Ειθισμένος μισθός ως υποκατάστατο του νόμιμου και του συμβατικού μισθού

γ. Σχέση ανάμεσα στην ατομική συμφωνία και στη συλλογική σύμβαση

ΙΙΙ. Στοιχεία προσδιοριστικά του ύψους του μισθού

1. Ο μισθός σε συνάρτηση με την ποσότητα της εργασίας

α. Ο χρονικός μισθός

β. Μισθός «κατά μονάδα παραγωγής» ή «κατ’ αποκοπήν»

αα) Έννοια

ββ) Είδη μισθού κατά μονάδα παραγωγής

γγ) Νομικά προβλήματα

δδ) Η σύνδεση μισθού με την παραγωγικότητα

2. Ο μισθός σε συνάρτηση με το είδος της εργασίας

α. Προσδιορισμός του μισθού με βάση τον επαγγελματικό χαρα-κτηρισμό του μισθωτού

β. Προσδιορισμός του μισθού με βάση τη θέση που κατέχει ο μισθωτός

γ. Ο μισθός σε περίπτωση παροχής πρόσθετης κατά χρόνο εργα-σίας (υπερεργασίας) ή πρόσθετης κατ’ είδος εργασίας (εργα-σία μικτής φύσης)

δ. Προσδιορισμός του μισθού σε συνάρτηση με τα αποτελέσμα-τα της επιχείρησης

IV. Το περιεχόμενο του μισθού

1. Ο μισθός σε χρήμα και η καταβολή σε χρηματικές μονάδες

2. Ο μισθός σε είδος

α. Έννοια και προϋποθέσεις παροχής

β. Αντικείμενο του μισθού σε είδος

γ. Συνέπειες του χαρακτηρισμού της παροχής είδους ως μισθού

δ. Η αποτίμηση του μισθού σε είδος

V. Η προσήκουσα καταβολή και η νομική μεταχείριση της αξίωσης του μισθού

1. Γενικά

2. Η προσήκουσα καταβολή

α. Ο παραδοσιακός τρόπος καταβολής

β. Οι νέοι τρόποι υποχρεωτικής καταβολής

αα) Πληρωμή μέσω τραπεζικού λογαριασμού

ββ) Η πληρωμή με εργόσημο ή με εναλλακτικούς τρόπους

γγ) Οι συνέπειες από την μη συμμόρφωση με τους νέους τρό-πους πληρωμής

γ. Οι επιβαλλόμενοι τρόποι εκκαθάρισης της μισθολογικής υπο-χρέωσης

3. Χρόνος πληρωμής

α. Η αρχή της προεκπλήρωσης της παροχής εργασίας

β. Η αρχή της περιοδικότητας της πληρωμής και οι συνέπειες από τη μη έγκαιρη πληρωμή

γ. Συνέπειες από τη μη έγκαιρη πληρωμή

4. Τόπος πληρωμής

5. Προστασία της πληρωμής απέναντι στον εργοδότη

α. Η απαγόρευση του συμψηφισμού του μισθού

β. Η απαγόρευση των κρατήσεων

γ. Περιορισμοί στον καταλογισμό διάφορων ποσών στο μισθό

δ. Η απαγόρευση της κατάσχεσης ή της επίσχεσης του μισθού

ε. Η απαγόρευση της παραίτησης από το μισθό

6. Η προστασία του μισθού απέναντι στους δανειστές του μισθω-τού

7. Η ειδική προστασία απέναντι στους δανειστές του εργοδότη

αα) Η προγενέστερη ρύθμιση από τον ΚΠολΔ

ββ) Η ρύθμιση από τον ΚΠολΔ (ν. 4335/2015) και η συμπλη-ρωματική επαναρρύθμιση από το άρθρο 176 νόμου 4512/2018

VI. Οι σύγχρονες ρυθμίσεις για την προστασία των αξιώσεων του μισθωτού σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη

VII. Παραγραφή

VIII. Αποδυνάμωση των μισθολογικών αξιώσεων

Β. Οι υπόλοιπες υποχρεώσεις του εργοδότη

Ι. Η υποχρέωση σεβασμού δικαιολογημένων συμφερόντων του μι-σθωτού (υποχρέωση πρόνοιας)

1. Η γενική υποχρέωση

2. Ειδικές υποχρεώσεις για πρόνοια που προβλέπονται από το νό-μο

3. Εξειδικευμένες υποχρεώσεις διαμορφωμένες από την πράξη

ΙΙ. Υποχρέωση για σεβασμό της προσωπικότητας του εργαζομένου (προστασία ατομικών δικαιωμάτων του εργαζομένου)

1. Η δυνατότητα συμβατικών περιορισμών

2. Νομιμοποίηση των επεμβάσεων

3. Η οργάνωση της προστασίας

4. Οι συνέπειες από την παράβαση της υποχρέωσης

5. Ανάλυση του κύκλου των προστατευόμενων συμφερόντων

ΙΙΙ. H υποχρέωση παράλειψης και αποτροπής βίας και παρενόχλησης

1. Παρενοχλήσεις ως ανεπίτρεπτες διακρίσεις

2. Ειδικότερα η απαγόρευση της σεξουαλικής παρενόχλησης

α. Τα εννοιολογικά στοιχεία της σεξουαλικής παρενόχλησης

β. Πρόληψη παραβάσεων και συνέπειες από την παράβαση των σχετικών υποχρεώσεων

3. Παρενοχλήσεις από άλλους λόγους

IV. Η υποχρέωση σεβασμού δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του εργαζομένου (σεβασμός του δικαιώματος του εργαζομένου για πληροφοριακό αυτοπροσδιορισμό)

1. Εθνική και κοινοτική νομοθεσία για την επεξεργασία προσωπι-κών δεδομένων

α. Η νομοθετική εξέλιξη

β. Τα βασικά στοιχεία του συστήματος επεξεργασίας προσωπι-κών δεδομένων κατά τον Κανονισμό

2. Η εξειδίκευση από τον Κανονισμό της γενικής προστασίας στις εργασιακές σχέσεις

α. Η αλληλοσυμπλήρωση ρυθμίσεων επεξεργασίας και εργατικού δικαίου

β. Ειδική εξουσιοδότηση του Κανονισμού για εθνικές ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις

γ. Η εφαρμογή στις ατομικές εργασιακές σχέσεις

αα) Η εφαρμογή για το σύνολο των δεδομένων

ββ) Ορισμένες διαφοροποιήσεις για τα απλά δεδομένα και τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων

γγ) Επεξεργασία δεδομένων ιδιωτικού βίου

δδ) Η αυτοματοποιημένη επεξεργασία

δ. Η εφαρμογή στις συλλογικές εργασιακές σχέσεις

3. Η εφαρμογή του Κανονισμού 2016/679 μετά το νόμο 4624/2019

α. Γενικά για το ρυθμιστικό ρόλο του νόμου 4624/2019

β. Ρυθμίσεις που ενδιαφέρουν το σύνολο των εργασιακών σχέ-σεων

αα) Η έννοια του εργαζομένου

ββ) Οι όροι του νόμου για τις νομικές βάσεις του απαραιτήτου και της συγκατάθεσης

γγ) Επεξεργασία προσωπικών δεδομένων μέσω κλειστού κυ-κλώματος οπτικής καταγραφής (άρθ. 27 § 7)

δδ) Αυτοματοποιημένη επεξεργασία

γ. Η πρόβλεψη ρυθμίσεων με τις συλλογικές εργασιακές σχέσεις

δ. Η έννομη προστασία του υποκειμένου των δεδομένων

V. Η υποχρέωση για ίση μεταχείριση

1. Έννοια και θεμελίωση

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής και συνέπειες από τη μη εφαρμογή της

α. Οι προϋποθέσεις

β. Οι συνέπειες από τη μη εφαρμογή

3. Το πεδίο εφαρμογής

VI. Η υποχρέωση για απασχόληση του μισθωτού

1. Η αναζήτηση της θεμελίωσης της υποχρέωσης στους γενικούς κανόνες

α. Έννοια και θεμελίωση της υποχρέωσης

β. Οι θέσεις που έχουν υποστηριχθεί

γ. Τελική αξιολόγηση

2. Η νομοθετική ρύθμιση

3. Συνέπειες της παράβασης

Γ. Η ευθύνη του εργοδότη από παρεμβάσεις διάφορων φυσικών προ-σώπων κατά την άσκηση των εργοδοτικών εξουσιών του και την εκ-πλήρωση των υποχρεώσεών του

Ι. Η δικαιοπρακτική ευθύνη του εργοδότη ως νομικού προσώπου

ΙΙ. Η χρησιμοποίηση μισθωτών ως πληρεξουσίων του εργοδότη

ΙΙΙ. Οι μισθωτοί ως βοηθοί εκπληρώσεως

IV. Οι μισθωτοί ως προστηθέντες και η ευθύνη του εργοδότη

V. Υποκειμενική ευθύνη του εργοδότη από πράξεις τρίτων

Δ. Η λεγόμενη εθελοντική εταιρική κοινωνική ευθύνη του εργοδότη

Ε. Η εταιρική διακυβέρνηση

ΣΤ. Ο εθελοντισμός από την πλευρά του εργοδότη

§ 3. Η ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Περιγραφή του θεσμού της αναστολής

Β. Οι συνέπειες της αναστολής

Ι. Οι διάφορες περιπτώσεις αναστολής και οι δυνατότητες για τη διαμόρφωση ενός γενικού νομικού καθεστώτος

ΙΙ. Η αναστολή της παροχής εργασίας

ΙΙΙ. Η τύχη του μισθού

IV. Η διατήρηση ως ενεργού του ενοχικού και του επιχειρησιακού δεσμού

§ 4. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

§ 1. ΓΕΝΙΚΑ

Α. Επηρεασμός της ρύθμισης από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σχέσης εργασίας

Β. Κοινοί τρόποι λύσης της σχέσης εργασίας

§ 2. Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Α. Έννοια και διακρίσεις

Ι. Ορισμός και γενικά χαρακτηριστικά

ΙΙ. Το νομοθετικό καθεστώς

ΙΙΙ. Υποδιαιρέσεις της καταγγελίας

Β. Η απόλυση του μισθωτού με καταγγελία

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η απόλυση με τακτική καταγγελία

1. Γενικά για το ελληνικό σύστημα απολύσεων

2. Το προστάδιο της εξάμηνης δοκιμαστικής περιόδου

3. Η υπονόμευση της ρύθμισης

4. Η τακτική καταγγελία με προειδοποίηση. Υπολογισμός του σχετικού χρόνου

5. Η κατάσταση των μερών στο διάστημα του χρόνου της προει-δοποίησης

6. Η άμεση ή απρόθεσμη καταγγελία ως διαζευκτική ευχέρεια

7. Ο έγγραφος τύπος

8. Οι αποζημιώσεις

9. Η κοινωνικοασφαλιστική κάλυψη του μισθωτού

10. Η αναγγελία της καταγγελίας

11. Συνέπειες της ακυρότητας της καταγγελίας

α. Το παραδοσιακό νομικό καθεστώς της ακυρότητας

β. Η δυνατότητα της θεραπείας της ακυρότητας με τις νέες ρυθ-μίσεις

12. Συμφωνίες για τους τυπικούς όρους τακτικής καταγγελίας

13. Σύντομες αποσβεστικές προθεσμίες

ΙΙΙ. Η απόλυση με έκτακτη καταγγελία

1. Γενικά

2. Περιπτώσεις επίμεμπτης συμπεριφοράς του μισθωτού

α. Η διάπραξη αξιόποινης πράξης

β. Ο εξαναγκασμός του εργοδότη σε καταγγελία της σύμβασης

3. Η ανώτερη βία

4. Η περίπτωση της πτώχευσης

5. Η παράβαση από το μισθωτό ορισμένων νόμιμων υποχρεώσεών του

IV. Δικαστικός έλεγχος και οι ουσιαστικοί περιορισμοί στις απολύ-σεις

1. Θέση του προβλήματος για τον έλεγχο των απολύσεων

2. Γενική θεώρηση του ελληνικού συστήματος ελέγχου των απο-λύσεων

3. Περιπτωσιολογία

4. Ο δικαστικός έλεγχος στις απολύσεις που γίνονται από επιχει-ρησιακές ανάγκες

5. Συνέπειες και δικονομική μεθόδευση του ελέγχου

V. Οι ομαδικές απολύσεις

1. Η ιδιαίτερη προβληματική για τις ομαδικές απολύσεις

2. Πεδίο εφαρμογής του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις

3. Έννοια των ομαδικών απολύσεων

α. Το ποιοτικό κριτήριο

β. Αμφιλεγόμενες περιπτώσεις

αα) Οι συναινετικές καταγγελίες των σχέσεων εργασίας

ββ) Οι καταγγελίες σχέσεων εργασίας λόγω διακοπής της δρα-στηριότητας της επιχείρησης

γ. Το ποσοτικό κριτήριο

4. Η διαδικασία των ομαδικών απολύσεων

α. Η συμμετοχική διαδικασία

αα) H υποχρέωση για πληροφόρηση

ββ) Υποχρέωση υποβολής «κοινωνικού πλάνου» (§ 4 άρθ. 3 ν. 1387/1983, που προστέθηκε με το άρθ. 17 § 1 ν. 4472/2017)

γγ) Η υποχρέωση για διαβουλεύσεις

δδ) H συμφωνία για τις απολύσεις

εε) Ο προσδιορισμός των εκπροσώπων του προσωπικού

β. Η διοικητική παρέμβαση

αα) Ο ρόλος της διοίκησης κατά τις διαβουλεύσεις

ββ) Πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα για το δικαίωμα του Υ-πουργού να εγκρίνει τις ομαδικές απολύσεις

5. Συνέπειες από τη μη τήρηση των διατάξεων

6. Η εφαρμογή της αρχή της ευελιξίας με ασφάλεια στις απολύ-σεις και οι νέοι τρόποι αντιμετώπισης των απολύσεων

α. Τό πρόβλημα της διαχείρισης των απολύσεων

β. Νέες προσεγγίσεις για τις απολύσεις και η αρχή της κινητικό-τητας

γ. Οι δυσχέρειες

δ. Η προστασία στις ομαδικές απολύσεις

VΙ. Ειδικοί νομοθετικοί περιορισμοί στις απολύσεις

1. Γενική θεώρηση

2. Προβλεπόμενοι ειδικοί περιορισμοί

3. Η νέα νομική κατάσταση μετά την καταγραφή των λόγων άκυ-ρης απόλυσης από το άρθ. 66 §§ 1, 2 ν. 4808/2021

4. Η ειδική προστασία εργαζομένων με αναστολή της σύμβασης λόγω στράτευσης

VΙΙ. Η μονομερής μεταβολή των όρων εργασίας και η τροποποιητική καταγγελία

1. Εννοιολογική οριοθέτηση

α. Τα νόμιμα μέσα για την τροποποίηση των όρων εργασίας

β. Υποβολή από τον εργαζόμενο αιτήματος για την τροπο-ποίηση της σύμβασης

γ. Η μονομερής βλαπτική μεταβολή

δ. Η τροποποιητική καταγγελία

2. Το τεκμήριο της εξομοίωσης της μονομερούς βλαπτικής μετα-βολής με καταγγελία

α. Η μεταβολή κατά παράβαση της σύμβασης ή κανονιστικού ό-ρου

β. Η κατά κατάχρηση του δ.δ. μεταβολή

γ. Η μεταβολή με παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων

3. Ο ουσιαστικός έλεγχος από τα δικαστήρια των απολύσεων σε περίπτωση τροποποιητικής καταγγελίας

Γ. Η παραίτηση του μισθωτού

Ι. Γενικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η άσκηση του δικαιώματος καταγγελίας από το μισθωτό

ΙΙΙ. Η αποχή από την εργασία ως καταγγελία της σύμβασης

1. Η νομιμοποιημένη αποχή

2. Δικαιολογημένη αποχή από την εργασία

3. Η αυθαίρετη απουσία

4. Οι εξομοιούμενες με αυθαίρετη απουσία περιπτώσεις

IV. Ο εξαναγκασμός του μισθωτού σε παραίτηση

V. Η αποχώρηση ή η καταγγελία λόγω συνταξιοδότησης

1. Αποχώρηση λόγω συμπλήρωσης προϋποθέσεων πλήρους συντα-ξιοδότησης

2. Παραίτηση με συγκατάθεση του εργοδότη

§ 3. Η ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Α. Γενικές παρατηρήσεις

Ι. Συμβατικός προσδιορισμός

ΙΙ. Οι εκ του νόμου συμβάσεις ορισμένου χρόνου

Β. Τρόποι καθορισμού του χρόνου λήξης

Ι. Η αναφορά σε χρονική μονάδα και συναφείς τρόποι 38

1. Ο προσδιορισμός με βέβαιη ημερομηνία λήξης

2. Η αβεβαιότητα ως προς το ακριβές σημείο λήξης και η σύνδεση της διάρκειας με την αποπεράτωση ορισμένου έργου

3. Μικτές μορφές συμβάσεων αορίστου και ορισμένου χρόνου

ΙΙ. Η ισόβια σύμβαση εργασίας και η ρήτρα μονιμότητας

1. Η απαγόρευση ισόβιας δέσμευσης του εργαζομένου

2. Η ρήτρα μονιμότητας

3. Η κατάργηση της ρήτρας μονιμότητας με νομοθετική ρύθμιση

Γ. Οι διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου

Ι. Η παραδοσιακή αντιμετώπιση

ΙΙ. Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο δίκαιο της ευελιξίας

ΙΙΙ. Το δίκαιο κοινοτικής προέλευσης και η επιχειρούμενη ισορροπία ευελιξίας και ασφάλειας

1. Η αρχή της μη διάκρισης

2. Η αντικειμενικοποίηση των λόγων που δικαιολογούν τις συμβά-σεις εργασίας ορισμένου χρόνου

IV. Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο και στον ευρύτε-ρο Δημόσιο τομέα και η ιδιαίτερη προβληματική τους

1. Η διαφορετική φύση των νομικών προβλημάτων

2. Η κοινοτική παρέμβαση και η δυνατότητα εναλλακτικών μέτρων

3. Τα νομικά εμπόδια για τη μετατροπή της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου

4. Η ανάγκη πρόβλεψης προστασίας των εργαζομένων

5. Τα νέα δεδομένα μετά τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος το 2001

6. Οι συγκεκριμένες νέες συνταγματικές ρυθμίσεις

7. Οι πρώτες νομολογιακές θέσεις που διατυπώθηκαν

8. Η αντιμετώπιση του προβλήματος από το π.δ. 164/2004

9. Οι τελικές θέσεις με βάση τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου και του ΔΕΚ

10. Οι μεταβατικές διατάξεις των ήδη απασχολουμένων με σύμ-βαση εργασίας ορισμένου χρόνου

11. Η ανακίνηση του προβλήματος της δυνατότητας μετατροπής των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου στο δημόσιο σε συμβάσεις αορίστου χρόνου

Δ. Ειδικότερα θέματα ως προς την ανανέωση της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου

Ε. Η καταγγελία της σύμβασης για σπουδαίο λόγο

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η έννοια του σπουδαίου λόγου

ΙΙΙ. Περιπτώσεις σπουδαίων λόγων

IV. Αποτελέσματα της καταγγελίας

§ 4. ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α. Η υποχρέωση παροχής ελεύθερου χρόνου (άδειας) για εξεύρεση ερ-γασίας

Β. Υποχρέωση για παροχή πιστοποιητικού εργασίας

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ