Ι. Κονιδάρης, Μαθήματα Εκκλησιαστικού Δικαίου, 2020
Το έργο αυτό αποσκοπεί στη συστηματική διδασκαλία του εκκλησιαστικού δικαίου. Αναπτύσσεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο εκτίθεται, κατά τρόπο εύληπτο και συνεκτικό, η ύλη του γνωστικού αντικειμένου, στην οποία εντός παρενθέσεων παρατίθενται τόσο οι νομοθετικές πηγές, πολιτειακής ή/και εκκλησιαστικής προελεύσεως, όσο και παραπομπές σε δικαστικές αποφάσεις (τις πιο πρόσφατες ή τις πλέον σημαντικές). Στο δεύτερο, το Παράρτημα, παρουσιάζονται επικαιροποιημένα και ανακαθαρμένα, ως μία οιονεί κωδικοποίηση, τα βασικά νομοθετικά κείμενα για την Εκκλησία της Ελλάδος, την Εκκλησία της Κρήτης, το Άγιον Όρος και την οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα, στα οποία στηρίζεται η έκθεση που περιέχεται στο κυρίως μέρος, με στόχο την ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας με τη συστηματική μελέτη των πηγών, τη διασταύρωση και τον έλεγχο των εκτειθεμένων απόψεων.
Στην Εισαγωγή του έργου εξετάζονται η έννοια, το αντικείμενο και η φύση του Εκκλησιαστικού Δικαίου, οι πηγές και η ερμηνεία του. Περαιτέρω, αναλύεται η θρησκευτική ελευθερία, το περιεχόμενό της, οι φραγμοί στην άσκηση της λατρείας και τα θρησκευτικά και εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα. Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται στην εξέταση των σχέσεων Πολιτείας και Εκκλησίας. Στη συνέχεια, αναλύονται τα ζητήματα της οργάνωσης της Εκκλησίας, της διοίκησης της Εκκλησίας, του εκκλησιαστικού ποινικού δικαίου και των εκκλησιαστικών δικαστηρίων. Τέλος, στο έβδομο μέρος, εξετάζονται συνοπτικώς τα ιδιαίτερα εκκλησιαστικά καθεστώτα στην ελληνική επικράτεια, δηλαδή η Εκκλησία της Κρήτης, το Άγιον Όρος και οι εκκλησιαστικές επαρχίες της Δωδεκανήσου.
Τα «Μαθήματα Εκκλησιαστικού Δικαίου» προορίζονται, εν πρώτοις, για τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του γνωστικού αυτού αντικειμένου. Φιλοδοξούν, όμως, ταυτοχρόνως να αποτελέσουν ένα αξιόπιστο και κατατοπιστικό βοήθημα για τους νομικούς, δικηγόρους και δικαστές, που έχουν να αντιμετωπίσουν ζητήματα του δυσχερούς και ιδιαίτερου αυτού κλάδου του δικαίου.
Edition info
Table of contents +-
Πρόλογος
Συντομογραφίες
Κυριότερες νομοθετικές πηγές
Α΄. Νόμοι και Διατάγματα
Β΄. Κανονισμοί Εκκλησίας Ελλάδος
Γ΄. Κανονισμοί Εκκλησίας Κρήτης
Εισαγωγή
§ 1. Έννοια, αντικείμενο και φύση του Εκκλησιαστικού Δικαίου
§ 2. Πηγές του Εκκλησιαστικού Δικαίου
§ 3.
Ερμηνεία του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Εκκλησιαστική οικονομία
Μέρος Πρώτο
Μέρος A΄: Θρησκευτική ελευθερία
§ 4. Εισαγωγικά
Κεφάλαιο Α΄
Περιεχόμενο της θρησκευτικής ελευθερίας
§ 5. Ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως
§ 6. Ελευθερία της λατρείας
Κεφάλαιο Β΄
Φραγμοί της θρησκευτικής ελευθερίας
§ 7. Δημόσια τάξη και χρηστά ήθη
§ 8. Καθήκοντα έναντι του Κράτους και συμμόρφωση στους νόμους
§ 9. Προσηλυτισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
§ 10. Νομική Προσωπικότητα
§ 11. Δικαιώματα, περιορισμοί και εποπτεία
Μέρος δεύτερο
Μέρος B΄: Σχέσεις Πολιτείας - Εκκλησίας
ΚΕΦΑΛΑIΟ Α΄
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΧΕΣΕΩΝ ΠΟΛIΤΕIΑΣ - ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
§ 12. Εισαγωγικά
§ 13. Συστήματα ενώσεως
§ 14. Συστήματα διακρίσεως
KEΦΑΛΑIΟ Β΄
ΣΧΕΣΕIΣ ΠΟΛIΤΕIΑΣ - ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΤIΤΛΟΣ
IΣΤΟΡIΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓIΣΗ
§ 15. Διάπλαση των σχέσεων
§ 16. Αποκρυστάλλωση των σχέσεων
§ 17. Απόληξη των σχέσεων
§ 18. Περίοδος της δικτατορίας
§ 19. Περίοδος της μεταπολιτεύσεως
ΤIΤΛΟΣ
ΔΟΓΜΑΤIΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓIΣΗ
§ 20. Σχέσεις Πολιτείας - Εκκλησίας υπό το ισχύον Σύνταγμα
MEΡΟΣ ΤΡIΤΟ
Μέρος Γ΄: Οργάνωση της Εκκλησίας
§ 21. Διάρθρωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας
ΚΕΦΑΛΑIΟ Α΄
ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
ΚΑI ΟI ΔIΑΚΡIΣΕIΣ ΤΟΥΣ
ΤIΤΛΟΣ
ΚΤΗΣΗ ΚΑI ΑΠΩΛΕIΑ ΤΗΣ IΔIΟΤΗΤΑΣ
ΤΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
§ 22. Είσοδος στην Εκκλησία. Βάπτισμα και χρίσμα
§ 23. Έξοδος από την Εκκλησία
ΤIΤΛΟΣ
ΔIΑΚΡIΣΕIΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
§ 24. Λαϊκοί
§ 25. Κληρικοί
§ 26. Μοναχοί
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔIΟIΚΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣIΑΣ
ΤIΤΛΟΣ
ΚΕΝΤΡIΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
§ 27. Σύνοδοι και είδη αυτών
§ 28. Iερά Σύνοδος της Iεραρχίας
§ 29. Διαρκής Iερά Σύνοδος
§ 30. Συνοδικές Επιτροπές
§ 31. Εκκλησιαστικοί οργανισμοί και υπηρεσίες
ΤΙΤΛΟΣ
ΠΕΡIΦΕΡΕIΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
§ 32. Μητροπόλεις και Μητροπολιτικά Συμβούλια
§ 33. Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Μητροπολίτες και Βοηθοί Επίσκοποι
§ 34. Ναοί, Ενορίες και Εκκλησιαστικά Συμβούλια
§ 35. Εφημέριοι
§ 36. Μονές
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Μέρος Δ΄: Διοίκηση της Εκκλησίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
IΔIΑIΤΕΡΗ ΝΟΜIΚΗ ΜΕΤΑΧΕIΡIΣΗ
ΚΛΗΡIΚΩΝ ΚΑI ΜΟΝΑΧΩΝ
§ 37. Ιδιαίτερη νομική μεταχείριση των κληρικών
§ 38.
Ιδιαίτερη νομική μεταχείριση των μοναχών. Κληρονομική τους διαδοχή
ΚΕΦΑΛΑIΟ Β΄
ΤΕΛΕΤΟΥΡΓIΚΗ
ΚΑI ΔIΔΑΚΤIΚΗ ΕΞΟΥΣIΑ
§ 39. Μυστήρια και ιερές τελετές
§ 40. Κήρυγμα και θρησκευτική εκπαίδευση
ΚΕΦΑΛΑIΟ Γ΄
ΔIΟIΚΗΤIΚΗ ΕΞΟΥΣIΑ
§ 41. Διοικητική εξουσία επί προσώπων
§ 42. Διοικητική εξουσία επί πραγμάτων. Εκκλησιαστική περιουσία
§ 43. Διοίκηση περιουσίας Μητροπόλεων, Ναών και Μονών
§ 44. Έσοδα και ασφάλιση κληρικών και μοναχών
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ
Μέρος Ε΄: Εκκλησιαστικό Ποινικό Δίκαιο
ΚΕΦΑΛΑIΟ Α΄
ΕΚΚΛΗΣIΑΣΤIΚΑ ΑΔIΚΗΜΑΤΑ
§ 45. Το εκκλησιαστικό αδίκημα γενικώς
§ 46. Επιμέρους εκκλησιαστικά αδικήματα
ΚΕΦΑΛΑIΟ Β΄
ΕΚΚΛΗΣIΑΣΤIΚΕΣ ΠΟIΝΕΣ
§ 47. Εισαγωγικά
§ 48. Ποινές επιβαλλόμενες σε όλα τα μέλη της Εκκλησίας
§ 49. Ποινές επιβαλλόμενες σε κληρικούς ή/και μοναχούς
§ 50. Επιβολή και επιμέτρηση των ποινών
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ
Μέρος ΣΤ΄: Εκκλησιαστικά Δικαστήρια και Δικονομία
§ 51. Εισαγωγικά
ΚΕΦΑΛΑIΟ Α΄
EKKΛHΣIAΣTIKΑ ΔIKΑIΟΔΟΤIΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
§ 52. Εκκλησιαστικά δικαστήρια
§ 53. Άλλα δικαιοδοτικά όργανα
ΚEΦΑΛΑIΟ Β΄
EKKΛHΣIAΣTIKH ΔIKONOMIA
§ 54. Προδικασία
§ 55. Αποδεικτικά μέσα
§ 56. Κύρια διαδικασία
§ 57. Ένδικα Μέσα
§ 58. Εκτέλεση των αποφάσεων. Απονομή χάρης
§ 59. Σχέση εκκλησιαστικής και ποινικής ή πειθαρχικής δίκης
ΜΕΡΟΣ Εβδομο
Μέρος Z΄: Ιδιαίτερα Εκκλησιαστικά καθεστώτα
§ 60. Εκκλησία της Κρήτης
§ 61. Άγιον Όρος
§ 62. Εκκλησιαστικές επαρχίες Δωδεκανήσου
Παράρτημα
Επικαιροποιημένα βασικά νομοθετικά κείμενα
Ι. Συνταγματικές διατάξεις
ΙΙ. Θρησκευτικά νομικά πρόσωπα
Ν. 4301/2014 «Οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων και λοιπές διατάξεις», όπως ισχύει σήμερα
ΙIΙ. Εκκλησία της Ελλάδος
1.
N. 590/1977 «Περί τoυ Καταστατικoύ Χάρτoυ της Εκκλησίας της Ελλάδoς», όπως ισχύει σήμερα
2.
Ν. 5383/1932 «Περί τωv εκκλησιαστικώv δικαστηρίωv και της πρo αυτώv διαδικασίας», όπως ισχύει σήμερα
ΙV. Εκκλησία της Κρήτης
1.
Σύμβαση της 14ης Οκτωβρίoυ 1900 μεταξύ Οικoυμεvικoύ Πατριαρχείoυ και Κρητικής Πoλιτείας
2.
Ν. 4149/1961 «Περί Καταστατικoύ Νόμoυ της εv Κρήτη Ορθoδόξoυ Εκκλησίας και άλλωv τιvωv διατάξεωv», όπως ισχύει σήμερα
V. Άγιον Όρος
1.
Ν.Δ. της 10/16.9.1926 «Περί κυρώσεως τoυ Καταστατικoύ Χάρτoυ τoυ Αγίoυ Όρoυς»
2. Καταστατικός Χάρτης του Αγίου Όρους Άθω
Επιλογή βιβλιογραφίας