Γ. Ψαρουδάκης/Α. Ρόκας/Θ. Κουλουριάνος, Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (ν. 4469/2017), 2018
Με το ν. 4469/2017 εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη ο «εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων». Στην ουσία της, η διαδικασία αυτή παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με την (υφιστάμενη) διαδικασία εξυγίανσης του Πτωχευτικού Κώδικα. Και τούτο διότι και στις δύο περιπτώσεις η εξυγίανση των επιχειρήσεων προσδοκάται μέσω μιας συμφωνίας της επιχείρησης με την ειδική πλειοψηφία των πιστωτών της, η οποία καθίσταται δεσμευτική για όλους μόνο σε περίπτωση δικαστικής επικύρωσης της συμφωνίας.
Το παρόν έργο δομείται ως ερμηνεία κατ’ άρθρον. Το κύριο βάρος δίνεται στο γράμμα, την εσωτερική λογική και το σύστημα των διατάξεων. Αξιοποιούνται, ασφαλώς, τα πορίσματα της θεωρίας και της νομολογίας από τη διαδικασία εξυγίανσης, όπως και από άλλες διαδικασίες που ίσχυσαν στο ελληνικό δίκαιο, καθώς και πτυχές της αλλοδαπής συζήτησης. Αξιοποιούνται, ακόμη, δευτερογενείς πηγές όπως Υπουργικές Αποφάσεις, υποδείγματα της ΕΓΔΙΧ κ.ά. Προηγείται το Γενικό Μέρος, στο οποίο ανευρίσκονται τα γενικά χαρακτηριστικά της διαδικασίας, οι διαφορές με τη διαδικασία εξυγίανσης καθώς και τη (γνήσια) εξωδικαστική αναδιάρθρωση, όπως και σχόλια για τη διεθνή διάσταση της διαδικασίας. Το έργο συμπληρώνεται με τα Παραρτήματα, στα οποία υπάρχει παράδειγμα σύναψης και περιεχομένου σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, πίνακας των κυριότερων σταδίων της διαδικασίας, όπως και πίνακας με τις κανονιστικές πράξεις και τις εγκυκλίους που έχουν εκδοθεί σχετικά.
Σημειώνεται ότι το έργο είναι ενημερωμένο μέχρι μέσα Φεβρουαρίου 2018.
Edition info
Table of contents +-
Πρόλογος
Κατανομή ύλης
Συντομογραφίες
Γενικό Μέρος
Τμήμα
Συστηματική ένταξη και γενικά χαρακτηριστικά
του «εξωδικαστικού μηχανισμού»
1. Συστηματική ένταξη του «εξωδικαστικού μηχανισμού»
2. Γενικά χαρακτηριστικά του «εξωδικαστικού μηχανισμού»
Τμήμα
Αντιπαραβολή με τη διαδικασία εξυγίανσης του ΠτΚ
1. Ως προς το πεδίο εφαρμογής, την οικονομική κατάσταση των υπαγόμενων επιχειρήσεων και το ρυθμιζόμενο παθητικό
2. Ως προς τις διαδικαστικές προϋποθέσεις σύναψης της συμφωνίας
3. Ως προς το περιεχόμενο της συμφωνίας
4. Ως προς την επικύρωση της συμφωνίας από το δικαστήριο, τα αποτελέσματά της και την ανατροπή της συμφωνίας
5. Ως προς τα προληπτικά μέτρα
Τμήμα
Σύγκριση με γνήσια (άτυπη) εξωδικαστική αναδιάρθρωση χρέους
(out-of-court workout)
1. Εισαγωγικά
2. Οι βασικότερες διαφορές μεταξύ των δύο διαδικασιών
α). Το εύρος του ρυθμιστέου παθητικού
β). Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων
γ). Αναστολή ατομικών διώξεων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων
δ). Το περιεχόμενο της σύμβασης
ε). Η δεσμευτική ενέργεια της σύμβασης
στ). Η ανατροπή της συμφωνίας
Τμήμα
Η διεθνής διάσταση της διαδικασίας
1. Διατάξεις κοινοτικού δικαίου
2. Ο Πρότυπος Νόμος της UNCITRAL
3. Εθνικές δικονομικές διατάξεις
Αιτιολογική Έκθεση ν. 4469/2017: «Επί του συνόλου»
Άρθρο 1: Σκοπός - ορισμοί
Αιτιολογική έκθεση
I. Σκοπός - δυνατότητα ρύθμισης μη επιχειρηματικών οφειλών
ΙΙ. Ορισμοί
1. Μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις (περ. α΄ και β΄)
2. Συνοφειλέτες (περ. γ΄)
3. Χρηματοδοτικοί φορείς (περ. δ΄)
4. Πιστωτές (περ. ε΄, ιθ΄)
5. Συμμετέχοντες πιστωτές (περ. ια΄)
6. Απαρτία και πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών, συνδεδεμένα πρόσωπα με τον οφειλέτη (περ. στ΄, ζ΄, η΄, ι΄)
7. Σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, συμβαλλόμενοι πιστωτές, μη συμβαλλόμενοι πιστωτές (περ. θ΄, ιβ΄, ιγ΄)
8. Εμπειρογνώμονας, εκτιμητής ακινήτων (περ. ιδ΄, ιε΄)
9. Οφειλές προς το Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και υπέρ τρίτων (περ. ιστ΄, ιζ΄, ιη΄)
Άρθρο 2: Πεδίο εφαρμογής
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής
ΙΙ. Προϋποθέσεις υποβολής της αίτησης
1. Είδος και κατάσταση της οφειλής
α). Οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα
β). Οφειλές προς δημόσιους φορείς
γ). Λοιπές οφειλές
2. Ύψος ρυθμιζόμενων οφειλών
3. Πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του άρ.
ΙΙΙ. Κωλύματα υπαγωγής στη διαδικασία
1. Η υπαγωγή σε άλλη συλλογική διαδικασία
α). Εκκρεμούσα αίτηση του οφειλέτη για υπαγωγή σε συλλογική διαδικασία
β). Έκδοση απόφασης ή συζητηθείσα αίτηση για υπαγωγή του οφειλέτη σε συλλογική διαδικασία
2. Διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή θέση σε εκκαθάριση του οφειλέτη
3. Ποινικά κωλύματα
α). Φορολογικά αδικήματα
β). Λοιπά ποινικά αδικήματα
γ). Ο έλεγχος της συνδρομής της αρνητικής προϋπόθεσης σε περίπτωση οφειλέτη-νομικού προσώπου
ΙV. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής
1. Η οικονομική αδυναμία πληρωμής του οφειλέτη
2. Ρυθμιζόμενες οφειλές
3. Εξαιρούμενες από το ρυθμιστικό πεδίο του νόμου οφειλές
α). Απαιτήσεις που γεννήθηκαν μετά τις 31.12.2016 (παρ. 4)
β). Οι απαιτήσεις των «μικρών πιστωτών» (παρ. 6)
γ). Οι απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων (παρ. 7)
V. Η απλοποιημένη διαδικασία της διμερούς διαπραγμάτευσης (παρ. 5)
Άρθρο 3: Κριτήρια επιλεξιμότητας οφειλέτη
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Κριτήρια επιλεξιμότητας του οφειλέτη
Άρθρο 4: Υποβολή αίτησης
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Περιορισμοί στο πεδίο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού
ΙΙ. Συνυποβολή από τους συνοφειλέτες
α. Ομόρρυθμοι εταίροι και συναφή πρόσωπα
β. «Κοινοί» συνοφειλέτες
γ. Εγγυητές
δ. Δημόσιο κ.τ.ό
ΙΙΙ. Κοινή αίτηση συνδεδεμένων επιχειρήσεων
IV. Πρωτοβουλία των πιστωτών
V. Διαρκείς συμβάσεις
VI. Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών
Άρθρο 5: Περιεχόμενο αίτησης
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Το περιεχόμενο της αίτησης και τα έγγραφα που τη συνοδεύουν
1. Το ελάχιστο περιεχόμενο της πρότασης (παρ. 1 περ. γ΄)
ΙΙΙ. Επί των υποχρεωτικώς συνυποβαλλόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών (παρ. 2, 3 και 8)
1. Ο κατάλογος των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτης (παρ. 2 περ. α΄)
2. Η δήλωση της παρ. 3 (περ. α΄)
3. Οι μεταβιβάσεις προς συνδεδεμένα με τον οφειλέτη πρόσωπα (παρ. 3 περ. β΄)
4. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις των τελευταίων πέντε (5) περιόδων (παρ. 8 περ. θ΄)
5. Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης (παρ. 8 περ. ια΄)
6. Πιστοποιητικά περί μη πτώχευσης και περί μη κατάθεσης αίτησης πτώχευσης (περ. ιβ-ιγ΄)
7. Το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης (περ. ιε΄)
IV. Προαιρετικά προσκομιζόμενα έγγραφα (παρ. 4)
V. Η υποβαλλόμενη αίτηση ως υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (παρ. 7)
VI. Η δυνατότητα διεύρυνσης των υποχρεωτικώς συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών με Υπουργική Απόφαση (παρ. 9)
Άρθρο 6: Διορισμός συντονιστή – Δικαίωμα αποποίησης
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Η επιλογή και η λειτουργία του συντονιστή
ΙΙ. Παραίτηση, αποποίηση και καθήκον αποποίησης
ΙΙΙ. Η αρμοδιότητα της Ε.Γ.Δ.Ι
Άρθρο 7: Έλεγχος πληρότητας αίτησης και κοινοποίησή της στους πιστωτές.
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Έλεγχος πληρότητας του φακέλου και προστασία του οφειλέτη
ΙΙΙ. Συνοφειλέτες
IV. Ενημέρωση των πιστωτών
Άρθρο 8: Διαδικασία διαπραγμάτευσης – Υποχρεώσεις εχεμύθειας και ειλικρίνειας
Αιτιολογική έκθεση
Αιτιολογική έκθεση άρ. 46 ν. 4472/2017 (απόσπασμα)
I. Διαπίστωση απαρτίας (παρ. 1, 2, 17)
1. Ως προς την έννοια της απαρτίας
2. Παραλειφθέντες πιστωτές
3. Αποστολή δήλωσης ενδιαφέροντος και άλλων δηλώσεων
α). Ειδικότερα, η δήλωση εμπιστευτικότητας και οι συναφείς υποχρεώσεις του άρ. 8 παρ. 17
β). Ειδικότερα, η βεβαίωση του συνολικού ποσού της απαίτησης
4. Έλεγχος συγκέντρωσης απαιτούμενου ποσοστού απαρτίας από το συντονιστή και οιονεί εξέλεγξη απαιτήσεων
5. Ενέργειες σε περίπτωση μη επίτευξης απαρτίας
ΙΙ. Περαιτέρω ενέργειες σε περίπτωση επίτευξης απαρτίας (παρ. 3-9)
1. Κοινοποίηση αίτησης και ενδεχόμενος ορισμός εμπειρογνώμονα
2. Υποβολή αντιπροτάσεων από πιστωτές
3. Αποδοχή πρότασης ή αντιπροτάσεων
4. Σύναψη σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
5. Ενέργειες σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας
ΙΙΙ. Διάφορα ζητήματα (παρ. 10-16)
1. Υποβολή ενστάσεων
2. Αιτήματα για πρόσθετα έγγραφα και στοιχεία
3. Τρόπος διενέργειας της διαπραγμάτευσης
4. Παράταση προθεσμιών
5. Αντικατάσταση του συντονιστή
6. Δικηγορική εκπροσώπηση
7. Πρακτικό περαίωσης της διαδικασίας
Άρθρο 9: Υποχρεωτικοί κανόνες σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Η διαμόρφωση του περιεχομένου της συμφωνίας εν γένει
ΙΙ. “No creditor worse off”
α. Φύση και λειτουργία της αρχής
β. Ζητήματα εφαρμογής της αρχής
ΙΙΙ. Σύμμετρη ικανοποίηση από την υπεραξία της αναδιάρθρωσης
α. Έννοια και λειτουργία του κανόνα
β. Σύμμετρη ικανοποίηση και χρόνος
γ. Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων: σύνδεση με την κατανομή της υπεραξίας της αναδιάρθρωσης
δ. Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων: ακριβής θέση της προαφαίρεσης
ε. Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων και ψήφος
IV. Πρόνοια για την κατάταξη των πιστωτών μετά την αναδιάρθρωση
α. Fresh money
β. Ειδικά προνόμια
V. Συνοφειλέτες και εγγυητές
VI. Υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής της καταρτισμένης αλλά μη επικυρωμένης συμφωνίας
VII. Ο συμψηφισμός στον ν. 4469/2017
Άρθρο 10: Αμοιβή του συντονιστή
Αιτιολογική έκθεση
Νόμιμη και συμφωνημένη αμοιβή
Άρθρο 11: Διορισμός εμπειρογνώμονα
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Προαιρετικός διορισμός εμπειρογνώμονα
ΙΙΙ. Υποχρεωτικός διορισμός εμπειρογνώμονα
IV. Αρμοδιότητες του εμπειρογνώμονα
1. Ως προς την έκθεση αξιολόγησης βιωσιμότητας
2. Ως προς την επαλήθευση αμφισβητούμενων απαιτήσεων
V. Εξέλιξη της διαδικασίας
VI. Παράλειψη του διορισμού εμπειρογνώμονα
Άρθρο 12 (εκτός της παρ. 3): Επικύρωση από το δικαστήριο
Αιτιολογική έκθεση
Αιτιολογική έκθεση άρ. 46 ν. 4472/2017 (απόσπασμα)
I. Εισαγωγή: Η επικύρωση ως προαιρετική διαδικασία - συνέπειες της επικύρωσης ή μη της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
ΙΙ. Κατάθεση της αίτησης επικύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών (παρ. 1, 2, 4, 5)
1. Ακολουθούμενη διαδικασία
2. Συνυποβαλλόμενα έγγραφα
3. Περιεχόμενο του δικογράφου
4. Δημοσίευση της αίτησης - ενημέρωση πιστωτών
5. Συνέπειες της κατάθεσης
6. Συζήτηση της αίτησης
ΙΙΙ. Προϋποθέσεις επικύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών (παρ. 6)
1. Μη παραβίαση κανόνων άρ. 9 και
2. Μη παράβαση διαδικαστικών κανόνων
3. Κλήτευση πιστωτών
4. Εκπλήρωση χρηματικών υποχρεώσεων
5. Ανυπαρξία αμφισβητούμενων απαιτήσεων
IV. Συνέπειες επικύρωσης ή μη της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών (παρ. 6 τελ. εδ., 7-9)
1. Συνέπειες μη επικύρωσης
2. Συνέπειες επικύρωσης
3. Αναστολή της παραγραφής
Άρθρο 12 (παρ. 3): Αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Γενικά – Το σύστημα αναστολής στη διαδικασία
ΙΙ. Έκταση της αυτοδίκαιης αναστολής της παρ. 3 του άρ.
1. Χρονικά όρια
2. Καταλαμβανόμενες οφειλές
3. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής
α). Μέτρα ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης
i). Απουσία επέκτασης της αναστολής ως προς τους συνοφειλέτες και εγγυητές
β). Η λήψη ασφαλιστικών μέτρων
i). Εξαιρέσεις
III. Συνέπειες παράβασης της αυτοδίκαιης αναστολής
Άρθρο 13: Αναστολή εκτελέσεως
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Τελολογία του άρ.
ΙΙ. Έκταση της αναστολής
1. Χρονικά όρια
2. Καταλαμβανόμενες οφειλές
3. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής
ΙΙΙ. Συνέπειες παράβασης της αυτοδίκαιης αναστολής
IV. Αυτοδίκαιη άρση της αναστολής (παρ. 2)
1. επί περαίωσης της διαδικασίας ως άκαρπης
2. με απόφαση των συμμετεχόντων πιστωτών
V. Δυνατότητα παράτασης της αναστολής (παρ. 3)
VI. Πρόωρη άρση (παύση) της αναστολής (παρ. 4)
Άρθρο 14: Συνέπειες μη τήρησης της συμφωνίας - ανατροπή ή ακύρωση
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Η ακύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
1. Το δικαστικά διαπλαστικό δικαίωμα ακύρωσης (παρ. 1)
2. Τα αποτελέσματα της ακυρωτικής απόφασης (παρ. 2)
3. Η δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων (παρ. 3)
4. Άλλες συνέπειες από την έκδοση απόφασης που ακυρώνει τη σύμβαση
α). Το κύρος των πράξεων που διενεργούνται στο πλαίσιο της σύμβασης αναδιάρθρωσης στο πλαίσιο μεταγενέστερης πτώχευσης (παρ. 4)
β). Τεκμήριο περί της παύσης πληρωμών του οφειλέτη (παρ. 5)
ΙΙΙ. Η αυτοδίκαιη ανατροπή της σύμβασης έναντι του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (παρ. 6)
Άρθρο 15: Συμμετοχή του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Προϋποθέσεις αναδιάρθρωσης οφειλών Δημοσίου και Φ.Κ.Α
III. Ο καθορισμός των δόσεων
1. Κριτήρια (παρ. 5)
2. Η αντιμετώπιση υφιστάμενων ρυθμίσεων (παρ. 4)
IV. Απλοποιημένη διαδικασία για βασικές οφειλές έως 20.000 ευρώ (παρ. 6)
V. Ως προς τη διαγραφή της βασικής οφειλής (παρ. 7)
VI. Προϋποθέσεις συναίνεσης σε συμφωνία αναδιάρθρωσης (παρ. 9)
VII. Ειδικότερες συνέπειες της υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ως προς το Δημόσιο και τους Φ.Κ.Α.
1. Χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας (παρ. 10 και 18)
2. Αναστολή διοικητικής εκτέλεσης
3. Αναστολή ποινικών διώξεων και άρση αξιοποίνου (παρ. 11 και 19)
VIII. Διμερής ρύθμιση οφειλών (παρ. 21)
Άρθρο 16: Ηλεκτρονική πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών
Αιτιολογική έκθεση
Ι. Η ψηφιακή πλατφόρμα
ΙΙ. Η απλοποιημένη διαδικασία
Άρθρο 23: Έναρξη ισχύος
Αιτιολογική έκθεση
I. Έναρξη ισχύος του νόμου και συναφή ζητήματα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
I. Παράδειγμα σύναψης και περιεχομένου σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
II. Σύνοψη σταδίων διαδικασίας ν. 4469/2017
IIΙ. Πίνακας κανονιστικών πράξεων και Εγκυκλίων σχετικών με τον ν. 4469/
1. Κανονιστικές πράξεις
2. Εγκύκλιοι, κοινοποιήσεις διατάξεων κ.ά
Βιβλιογραφία