Γ. Νούσκαλης, Ο ρατσιστικός λόγος μίσους ως μορφή του ρατσιστικού εγκλήματος, 2022

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Εισαγωγή –Τα κεντρικά ερωτήματα–

Ο σκοπός τιμώρησης του ρατσιστικού λόγου

1.1. Tα προβλήματα ορισμού για τη ρητορική μίσους και η σκιαγράφηση των κεντρικών ερωτημάτων στα πλαίσια στάθμισης μεταξύ των αντικρουόμε­νων δικαιωμάτων.

1.2. Τα διεθνή νομοθετικά κείμενα για το μίσος και το ρατσιστικό έγκλημα.

α). Οι επιλογές του ΟΗΕ: H Σύμβαση για την εξάλειψη των Διακρίσεων (στο εξής «ΣΕΔΦ» ή «CERD»). Το ΔΣΑΠΔ και η Σύσταση R 36/17-12-2020 για το ρατσιστικό προφίλ από τα όργανα επιβολής του νόμου

β). Το Συμβούλιο της Ευρώπης (Σ.Ε.) – Η EΣΔΑ και το 12ο Πρόσθετο Πρω­τόκολλο – Οι προβλέψεις της ΕΣΔΑ για την ελευθερία έκφρασης (άρ. 10) /θρησκείας (άρ. 9) και την αποφυγή διακρίσεων (άρ. 14)

γ). Το άρ. 14 της ΕΣΔΑ και το 12ο Πρόσθετο Πρωτόκολλο. H εξέλιξη με τη Σύμβαση για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο (2001) και το 1ο Πρόσθε­το Πρωτόκολλο (2003)

1.3. Οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

α). Η απόφαση-πλαίσιο (ΕΕ) 2008/913/ΔΕΥ (εφεξής «Α.Π. 913»)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Τα κεντρικά ζητήματα για τα όρια τιμώρησης της ρητορικής μίσους

στο πεδίο του θρησκευτικού/φυλετικού/ομοφοβικού λόγου

και η αντιμετώπισή τους από την παλαιότερη και σύγχρονη νομολογία του ΕΔΔΑ

2.1. Το πρόβλημα της διάκρισης μεταξύ λεκτικών «επιθέσεων» σε θρησκευ­τικές δοξασίες και στους οπαδούς αυτών - τα σύγχρονα παραδείγματα της «αντι-μουσουλμανικής γραφής («eurabia») και των «δανέζικων σκί­τσων» του Προφήτη Μωάμεθ

α). Η αντιμουσουλμανική (Eurabia) και αντισημιτική ρητορική.

i). Η ανάμειξη θρησκευτικής και φυλετικής ρητορικής μίσους με αφορ­μή το παράδειγμα «αντιμετώπισης» της «μουσουλμανικής παλίρ­ροιας» στην Ευρώπη/Καναδά.

ii) Ο αντισημιτισμός.

β). Τα νομοθετικά διλήμματα για την ποινικοποίηση της άρνησης/επιδο­κιμα­σίας/ευτελισμού του Ολοκαυτώματος

γ). Τα «δανέζικα καρτούν» του Προφήτη Μωάμεθ ως παράδειγμα-«πι­λότος» για την χάραξη των ορίων μεταξύ απαγορευμένης και επιτρε­πτής ρητορικής κατά μιας θρησκείας ή των πιστών αυτής.

2.2. Αξιοποίηση των ερμηνευτικών εργαλείων των αποφάσεων του ΕΔΔΑ.

α). Η θρησκευτική ρητορική μίσους.

β). Η πολιτική ρητορική μίσους και η σύνδεσή της με την θρησκευτική/

φυλετική έχθρα στην πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ.

2.3. Το παράδειγμα του ομοφοβικού λόγου στην πολύ πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ

α). Πρόσφατα παραδείγματα νομολογίας.

β). Συμπεράσματα.

2.4. Η αναγνώριση/επιδοκιμασία/άρνηση γενοκτονικών πράξεων και εγκλη­μά­των πολέμου και το σταθμιστικό πλαίσιο στο άρ. 10 παρ. 2 ΕΣΔΑ.

α). Το σταθμιστικό πλαίσιο της απόφασης Perincek του ΕΔΔΑ και η «ιεράρ­χηση» των γενοκτονιών, με πιλότο την υπόθεση M’ Bala κατά Γαλλίας.

β) Το παράδειγμα της υπόθεσης Zundel του ανωτάτου Δικαστηρίου του Καναδά και η στοίχισή του με τη νομολογία του ΕΔΔΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Οι επιλογές του έλληνα νομοθέτη

3.1. Η διάταξη του άρ. 82Α ΠΚ: Θραύση προς τα άνω της απειλούμενης ποινής με αύξηση σε περίπτωση εγκλήματος με ρατσιστικά χαρακτηριστικά.

α). Η προϊστορία της ρύθμισης.

β). Οι επιλογές του νομοθέτη του νέου ΠΚ.

γ). Τα πλεονεκτήματα του νέου άρθρου 82 Α ΠΚ για την καταπολέμηση του ρατσιστικού εγκλήματος

3.2. Τα όρια του αδίκου στα εγκλήματα του Ν. 927/1979: η γενική τυποποίηση στο άρ. 1 της δημόσιας υποκίνησης μίσους μέσω ρατσιστικών μηνυμάτων κατά ατόμων-ομάδων με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά και η ειδική περίπτωση της αμφισβήτησης/επιδοκιμασίας εγκλημάτων πολέμου και γενοκτονικών πράξεων –Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης στο διαδίκτυο.

3.2.1. Οι τυποποιούμενες πράξεις.

i). Τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης-μίσος/βία/διακρίσεις, το προστατευόμενο έννομο αγαθό και η λειτουργία της έννοιας της «δημοσιότητας» στην πράξη του άρ. 1 παρ. 1

ii). Οι πράξεις/ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν μίσος/βία/

διακρίσεις.

iii). Συγκρότηση ή συμμετοχή σε οργάνωση ή ένωση για την τέλεση ρατσιστικών πράξεων ομάδα (άρθρο 1 παρ. 4 Ν. 927/1979)

3.2.2. Η νομολογία πριν την θέση σε ισχύ του Ν. 4285/2014 – Η ΟλΑΠ 3/2010

3.2.3. Η απόφαση του Αρείου Πάγου 858/2020.

3.2.4. Οι τυποποιούμενες πράξεις στο άρ. 2 παρ. 1 Ν. 927/1979.

i). Η αντικειμενική υπόσταση και τα όρια αδίκου.

ii). Η πρόσφατη ελληνική νομολογία – Η απόφαση του Πλημμελειο­δικείου Ρεθύμνου 2383/2015

3.2.5. Mορφολογικά στοιχεία-προβλήματα στο διαδικτυακό περιβάλλον-τόπος τέλεσης-αυτουργία/συμμετοχή-απόπειρα-συρροές.

α). Χαρακτηρισμοί του εγκλήματος-αυτουργία-συμμετοχή-τέλεση σε περιβάλλον διαδικτύου

β). Απόπειρα.

γ). Αυτουργία-συμμετοχή.

δ). Συρροές.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ