Γ. Διαμαντόπουλος/Γ. Γάτσιος/Κ. Παπαχρήστου-Δημητράς..., Επιρροές του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών στο νόμο περί Εθνικού Κτηματολογίου, 2024

Πίνακας περιεχομένων

Βιογραφικό Τιμώμενου Καθηγητή

Πρόλογος

Κυριότερες συντομογραφίες

Πρώτο Μέρος

Οι οθωμανικές γαίες στη νομολογία του Αρείου Πάγου και των διεθνών δικαστηρίων

Γεώργιος Διαμαντόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Διευθυντής ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Οι οθωμανικές γαίες στη νομολογία του Αρείου Πάγου

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Οι επιμέρους δικαιοταξίες ακρογωνιαίοι λίθοι στο οικοδόμημα του Εθνικού Κτηματολογίου

ΙΙΙ. Το έγγειο ιδιοκτησιακό καθεστώς υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το οποίο διαδέχτηκε το ελληνικό Δημόσιο

IV. Από τις οθωμανικές γαίες στην ελληνική δημόσια περιουσία: η κληρονομιά των προσαρτήσεων

V. Αναγνώριση ιδιωτικής ιδιοκτησίας σε οθωμανική γαία

VI. Καταληκτικές παρατηρήσεις

Γεώργιος Γάτσιος, Πρωτοδίκης, αν. Κτηματολογικός Δικαστής Βόλου, υπ. Δ.Ν. Α.Π.Θ., ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Οι οθωμανικές γαίες στη νομολογία του Ε.Δ.Δ.Α. και του Δ.Ε.Ε

Ι. Εισαγωγικά προλεγόμενα

ΙΙ. Το δικαίωμα στην περιουσία στο πλαίσιο της Ε.Σ.Δ.Α

ΙΙ.1. Γενικές παραδοχές

ΙΙ.2. Αποφάσεις Ε.Δ.Δ.Α

II.2.1. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Fener Rum Erkek Lisesi Vakfi («Μεγάλη του Γένους Σχολή») v. Turkey, απόφαση της 9ης.1.2007 (προσφυγή με αριθμό 34478/1997)

II.2.2. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Fener Rum Patrikliği (Patriarcat Œcuménique) («Οικουμενικό Πατριαρχείο») v. Turkey, απόφαση της 8ης.7.2008 (προσφυγή με αριθμό 14340/2005)

II.2.3. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Muharem Günes et autres v. Turkey, απόφαση της 24ης.11.2020 (προσφυγή με αριθμό 23060/2008)

ΙΙ.2.4. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Elif Kizil v. Turkey, απόφαση της 24ης­.3.2020 (προσφυγή με αριθμό 4601/2006)

ΙΙ.2.5. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Molla Sali v. Greece, απόφαση της 19ης.12.2018 σε ευρεία σύνθεση (προσφυγή με αριθμό 20452/2014)

ΙΙ.2.6. Ε.Δ.Δ.Α., Case of Fondation du monastère de Mor Gabriel à Midyat v. Türkiye, απόφαση της 3ης.10.2023 (προσφυγή με αριθμό 13176/13)

ΙΙΙ. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία στο πλαίσιο του δικαίου της Ε.Ε

ΙΙΙ.1. Γενικές παραδοχές

ΙΙΙ.2. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία στη νομολογία του Δ.Ε.Ε. - C-235/17 (τμ. μείζονος συνθέσεως), Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ουγγαρίας

Δεύτερο Μέρος

Ουσιαστικού Δικαίου ζητήματα αναγόμενα στο καθεστώς των οθωμανικών γαιών

Κωνσταντίνος Παπαχρήστου-Δημητράς, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, υπ. Δ.Ν. ΑΠΘ, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Δικαίωμα εξουσίασης (τεσσαρούφ) επί οθωμανικών γαιών και συγγενείς θεσμοί· μετεξέλιξη και επενέργειες του δικαιώματος στο σύγχρονο δίκαιο

I. Το οθωμανικό καθεστώς ιδιοκτησίας στο πλαίσιο του οθωμανικού νόμου περί γαιών της 7ης Ραμαζάν 1274· θεμελίωση ιδιωτικών εμπράγματων δικαιωμάτων

ΙΙ. Το δικαίωμα εξουσίασης (tesarruf)· θεμελίωση και εξουσίες του δικαιούχου

ΙΙΙ. Από το δικαίωμα εξουσίασης, στους θεσμούς της (οιονεί) νομής και κατοχής επί ελληνικού εδάφους

IV. Από το τεσσαρούφ σε καθεστώς οθωμανικού Κτηματολογίου στη θεμελίωση πλήρους κυριότητας σε καθεστώς ελληνικού Κτηματολογίου· πορίσματα από την επισκόπηση της ελληνικής νομολογίας

V. Κριτική αποτίμηση

Μαγδαληνή Τσιλιγγερίδου, Δ.Ν., Δικηγόρος, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Χρησικτησία και οθωμανικές γαίες

Ι. Εισαγωγικά ο οθωμανικός νόμος περί γαιών· κατηγορίες· διακρίσεις και η διαδοχή του ελληνικού Δημοσίου στο τουρκικό Δημόσιο

ΙΙ. Το ιδιαίτερο νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς ανά περιοχή στην Ελλάδα

ΙΙΙ. Προϋποθέσεις κτήσης δικαιώματος κυριότητας με χρησικτησία

1. Εφαρμοστέο δίκαιο προ της ισχύος του Αστικού Κώδικα (23.02.1946)

Α. Το δικαίωμα διηνεκούς εξουσίασης δημοσίων γαιών (τεσσαρούφ) και οι προϋποθέσεις κτήσης κυριότητας με χρησικτησία

Β. Βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο

2. Το άρθρο 4 του ν. 3127/2003 και χρησικτησία ακινήτων του Δημοσίου και σύγχρονα συναφή νομοθετήματα

Ελισάβετ Κουτελοπούλου, Προϊσταμένη Κτηματολογικού Γραφείου Θεσσαλονίκης, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Ανταλλάξιμα μουσουλμανικά ακίνητα

Ι. Δικαίωμα κυριότητας επί ανταλλάξιμων μουσουλμανικών ακινήτων και διαχείρισή τους

ΙΙ. Περιεχόμενο της σύμβασης ανταλλαγής των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών

ΙΙΙ. Συνδυασμός με Οθωμανική Νομοθεσία

IV. Οι οθωμανικές γαίες και τα δικαιώματα επί αυτών

V. Ειδικότερα τα βακουφικά ακίνητα

VI. Πρόσφατη νομολογία σχετικά με τα ανταλλάξιμα μουσουλμανικά ακίνητα

VII. Απαγόρευση δικαιοπραξιών επί μουσουλμανικών κτημάτων

VIII. Δικαίωμα εξαγοράς και ανταλλάξιμα μουσουλμανικά ακίνητα

IX. Συμπεράσματα

Πηνελόπη Χοτομανίδου, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, LLM Heidelberg, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Κτήση κυριότητας ανταλλάξιμου ακινήτου δυνάμει του ν. 3127/2003. Με επίκεντρο τη υπ’ αριθ. 6180/2024 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Ειδικώς οι προϋποθέσεις της καλής πίστης και της αδιατάρακτης νομής

Ι. Εισαγωγικά: Τα ανταλλάξιμα μουσουλμανικά ακίνητα και η σύνδεση με το ν. 3127/2003

ΙΙ. Ιστορικό της υπ’ αριθ. 6180/2024 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης

ΙΙΙ. Νομικό ζήτημα

ΙV. Επίλογος

Αντώνιος Λαχανόπουλος, Προϊστάμενος Κτηματολογικού Γραφείου Κεντρικής Μακεδονίας, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Ειδικά κτηματολογικά καθεστώτα και οθωμανικές γαίες

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Ποια η τύχη της έγγειας ιδιοκτησίας που βρέθηκε εντός των ορίων του νεοπαγούς κράτους και των μεταγενέστερων επεκτάσεών του

Α. Εισαγωγικά: Η εξέλιξη της έγγειας ιδιοκτησίας πριν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους

Β. Τα ειδικότερα στάδια της ιστορικής πορείας των γαιοκτητικών σχέσεων της οθωμανικής περιόδου

ΙΙΙ. Δημόσια περιουσία του οθωμανικού κράτους και διαδοχή του από το ελληνικό κράτος

Α. Η μετάβαση της γαιοκτησίας από το οθωμανικό στο ελληνικό κράτος: νομικές και πολιτικές προκλήσεις

Β. Η κατά στάδια ενσωμάτωση περιοχών στο ελληνικό κράτος και η εντεύθεν πολυπλοκότητα των επιμέρους γαιοκτητικών καθεστώτων

IV. Ειδικά καθεστώτα που δημιούργησε η μετάβαση από το σύστημα της Οθωμανικής γαιοκτησίας σε αυτό του ελληνικού κράτους

Α. Καθεστώς εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας

Β. Καθεστώς δασικής νομοθεσίας

Γ. Καθεστώς Δωδεκανήσων

Δ. Καθεστώς περιοχών όπου δεν εφαρμόστηκε η οθωμανική νομοθεσία, αλλά τοπικά εθιμικά θέσμια

V. Κατακλείδα

Ζωή Γκίκα, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Κτήση κυριότητας του ελληνικού Δημοσίου σε ακίνητα των Νέων Χωρών

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Το πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας του 1830, τα ερμηνευτικά αυτού πρωτόκολλα και η συνθήκη της Κωνσταντινούπολης του

ΙΙΙ. Το ειδικό νομικό καθεστώς των εδαφικών εκτάσεων των Νέων Χωρών

IV. Θέσπιση πρωτότυπης κτήσης κυριότητας υπέρ του ελληνικού Δημοσίου στις Νέες Χώρες

Α. Η νομολογία του Αρείου Πάγου για την Χαλκιδική

Β. Παρατηρήσεις επί της ΑΠ 1056/2013

V. Επίλογος

Χρήστος Γ. Γαλιτσίδης, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης

Η συμβολή της υπ’ αριθ. 870/2023 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης στην κατανόηση και εφαρμογή του δικαίου των Αγιορείτικων μετοχίων

Ι. Εισαγωγικά

II. Η αναγνώριση των μοναστηριακών γαιών του άρθρου 122 εδ. α΄ Οθ.Ν. περί Γαιών ως ιδιαίτερου είδους γαιών πλήρους κυριότητας (mulk)

Α. Η σημασία της «δήμευσης» των ετών 1565-1568 για τη στοιχειοθέτηση της «ανέκαθεν προσάρτησης»

Β. Τα χρονικά όρια της «ανέκαθεν προσάρτησης»

Γ. Η καταγραφή στον Δεφτερχανέ και τα χαρακτηριστικά της

Δ. Η αναγνώριση πλήρους κυριότητας και χαρακτήρα βακουφίου

III. Η μη απαίτηση της τήρησης της διαδικασίας του ν. 2508/1920 για την αναγνώριση της ιδιοκτησίας των Αγιορειτικών Μονών που υπάγεται στο εδ. α΄ του άρθρου 122 Οθ.Ν. περί Γαιών κατά την εισαγωγή της ελληνικής νομοθεσίας στις Νέες Χώρες

IV. Το καθεστώς προστασίας των ακινήτων των Μονών του Αγίου Όρους και η δυνατότητα επέκτασής του

Α. Η δια του άρθρου 21 ν.δ. 22.04/16.05.1926, καθιέρωση του απαραγράπτου των εμπραγμάτων δικαιωμάτων των Μονών του Αγίου Όρους στα ακίνητά τους και του ανεπίδεκτου της χρησικτησίας σε βάρος τους, ο εμπλουτισμός των προστατευτικών διατάξεων και η καθιέρωση πλασματικής νομής

Β. Σκέψεις περί την δυνατότητα επέκτασης των αποτελεσμάτων του πλάσματος νομής και στις υπόλοιπες, πλήν χρησικτησίας, περιπτώσεις παραγραφής και αποδυνάμωσης δικαιώματος

1. Παραγραφή διεκδικητικής αγωγής

2. Καταχρηστική άσκηση δικαιώματος

Δόμνα Ιορδανίδου, Δρ. Ιστορίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αναπλ. Διευθύντρια Γενικών Αρχείων του Κράτους, Διεύθυνση Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη), Αρχειονόμος, Παλαιογράφος ελληνικής και λατινικής

Από την Οθωμανική νομοθεσία στην Ελληνική: Το ειδικό καθεστώς των μεταλλείων με ιδιαίτερη αναφορά στη Βόρεια Ελλάδα

I. Προλεγόμενα

ΙΙ. Τα μεταλλεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία

Α. Η κλασσική περίοδος

Β. Ο 19ος αιώνας. Μια εισαγωγή

Γ. Νομικό καθεστώς και εκμετάλλευση μεταλλείων στην ύστερη Οθωμανική περίοδο

ΙΙΙ. Μετάβαση από την Οθωμανική κυριαρχία στο ελληνικό κράτος: Τα μεταλλεία της Μακεδονίας και Θράκης

Α. Ο ν. ΓΦΚΔ’(3524)/1910 («Μεταλλευτικός Κώδικας»)

Β. Οι παραχωρήσεις μεταλλείων ως αντικείμενο διεκδικήσεων στις Διεθνείς Συμβάσεις Ειρήνης

IV. Προβλήματα ιδιοκτησίας μεταλλείων μετά την προσάρτηση της Μακεδονίας στο ελληνικό κράτος. Νομοθετικές ρυθμίσεις

Α. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Β. Μεταλλευτικές εταιρίες στη Μακεδονία: Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο Ελληνικό κράτος

1. Ανώνυμη Οθωμανική Μεταλλευτική Εταιρεία

2. Ανώνυμος Εταιρεία Μεταλλείων Κασσάνδρας (Société des Mines de Kassandra)

3. Fratelli Allatini

4. Η Μεταλλευτική εταιρεία Speidel στη Θάσο (Minengesellschaft Fr. Speidel Thassos-Pforzheim)

Γ. Τα μεταλλεία στη Δυτική Θράκη

1. Παραχωρήσεις κατά την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας

2. Η περίοδος

3. Τα φιρμάνια των Βηξ-Μυστακόπουλου

V. Συμπεράσματα

Τρίτο Μέρος

Δικονομικού Δικαίου ζητήματα επηρεαζόμενα από το καθεστώς των οθωμανικών γαιών

Μαρία Περτσελάκη, Πρωτοδίκης Ηρακλείου Κρήτης, Δ.Ν. ΔΠΘ, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Νομικός χαρακτηρισμός οθωμανικής γαίας και δικαστική επενέργειά της. Με επίκεντρο την ΑΠ 1954/2022

Ι. Προλεγόμενα

ΙΙ. Διάκριση των οθωμανικών γαιών και η ιστορική διαδρομή τους στη Δωδεκάνησο

Α. Διάκριση των οθωμανικών γαιών

Β. Νομικές επενέργειες χαρακτηρισμού οθωμανικής γαίας ιδίως στη Δωδεκάνησο· με επίκεντρο ιδίως την ΑΠ 1954/2022

Γ. Το ιδιαίτερο καθεστώς των Κυκλάδων

ΙΙΙ. Νομικές επενέργειες χαρακτηρισμού οθωμανικής γαίας επί του ορισμένου του αγωγικού δικογράφου και επί ζητημάτων βάρους απόδειξης

IV. Επίμετρο

Ειρήνη Λανταβού, Δ.Ν., Δικηγόρος, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Η κατανομή του βάρους αποδείξεως σε δίκη που ανατρέχει στο καθεστώς του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Βάρος αποδείξεως στην πολιτική δίκη γενικώς και στις εμπράγματες διαφορές ειδικώς

Α. Βάρος αποδείξεως· συνοπτική επισκόπηση

Β. Βάρος αποδείξεως στις εμπράγματες αγωγές· probatio diabolica

ΙΙΙ. Το ειδικό καθεστώς των άλλοτε οθωμανικών γαιών

Α. Παλαιό Βασίλειο και ειδικό καθεστώς Κυκλάδων

Β. Θεσσαλία – Άρτα – Νέες Χώρες

Γ. Κρήτη – Ιόνια Νησιά – Δωδεκάνησα

ΙV. Τεκμήρια κτηματολογικού δικαίου

Α. Έννοια και πεδίο νομίμων τεκμηρίων

Β. Διάκριση τεκμηρίου πράγματος και δικαιώματος· τεκμηρίου μαχητού και αμάχητου

Γ. Τα νόμιμα τεκμήρια του κτηματολογικού δικαίου

Δ. Ειδικότερα επί των κτηματολογικών τεκμηρίων και την επίδρασή τους στα εμπράγματα δικαιώματα

1. Επί του αμάχητου τεκμηρίου του άρθρου 7 ν. 2664/1998

2. Επί του μαχητού τεκμηρίου του άρθρου 13 ν. 2664/1998

V. Ειδικώς περί του βάρους αποδείξεως υπό την ισχύ του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών· ισχύουσα θεώρηση και έως την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών

Α. Βάρος αποδείξεως για τον επικαλούμενο κυριότητα ιδιώτη

Β. Άμβλυνση του βάρους αποδείξεως· νομολογιακές θεωρήσεις

1. Υποχρέωση δημοσίου να επικαλεστεί και να αποδείξει ότι πρόκειται για οθωμανική γαία που περιήλθε στην κυριότητά του

2. Υποχρέωση του δημοσίου να επικαλεστεί και να αποδείξει ότι το επίδικο δεν είναι δεκτικό ή εξαιρείται από τη χρησικτησία

3. Υποχρέωση του δημοσίου να επικαλεστεί και να αποδείξει ότι το επίδικο ανήκει στα ανταλλάξιμα κτήματα

Γ. Ειδική περίπτωση του άρθρου 4 ν. 3127/2003

VΙ. Ειδικώς περί του βάρους αποδείξεως υπό την ισχύ του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών· μετά την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών

Α. Κτηματολογική δίκη κατ’ άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998 για τη διόρθωση των πρώτων εγγραφών

Β. Κύριες δικονομικές συνέπειες στις εμπράγματες αγωγές από την παραγωγή του αμάχητου τεκμηρίου

1. Έννομο συμφέρον

2. Ορισμένο εμπράγματης αγωγής μετά την παραγωγή του αμάχητου και του μαχητού τεκμηρίου

3. Βάρος αποδείξεως· κατακλείδα

Χρήστος Καρυπίδης, Δικηγόρος, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Η νομική και τεχνική διάσταση των οθωμανικών τίτλων ως αποδεικτικά μέσα αναγνώρισης κυριότητας επί Οθωμανικών Γαιών και η χρησικτησία στο Εθνικό Κτηματολόγιο

Ι. Πρόλογος

ΙΙ. Πληροφοριακά στοιχεία περί των οθωμανικών γαιών

ΙΙΙ. Είδη γαιών

Α. Δημόσιες γαίες

Β. Βακουφικές γαίες

Γ. Λοιπά εμπράγματα δικαιώματα

IV. Μονάδες μέτρησης και αντιστοιχίες μετατροπής ανά περιοχή στους καταχωρηθέντες οθωμανικούς τίτλους

V. Οθωμανικό κτηματολόγιο

VI. Παρατηρήσεις στη μελέτη των οθωμανικών τίτλων

VII. Είδη ταπί (tapu)

VIII. Ανταλλάξιμη περιουσία

IX. Ιδιοκτησιακό καθεστώς μετά την απελευθέρωση των Νέων Χωρών (1912)

X. Αδέσποτα και εγκαταλελειμμένα ακίνητα

XI. Η μετάβαση από το οθωμανικό δίκαιο στο ελληνικό δικαιοστάσιο και η αντιμετώπιση της χρησικτησίας. Το δικαίωμα της διηνεκούς εξουσιάσεως (οιονεί νομή)

XII. Άγιον Όρος και τίτλοι κυριότητας (χρυσόβουλα, ταπί, φιρμάνια)

XIII. Ιδιοκτησιακό και νομικό καθεστώς δασών

XIV. Ν. 1700/1987 και 1811/1988

XV. Τίτλος κυριότητας με χρησικτησία και ιστορικά έγγραφα ως αποδεικτικά τεκμήρια νομής

XVI. Νόμιμος τίτλος και χρησικτησία ως θεσμός του δικαίου

XVIΙ. Οθωμανικοί τίτλοι και ταυτοποίηση ακινήτου με χωρικές μεταβολές στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Αγωγή άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998

ΧVIΙI. Επίμετρο

Χρήστος Χ. Ζαβρακλής, Προϊστάμενος Υποκαταστήματος Καβάλας, Κτηματολογικού Γραφείου Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Υποψήφιος Διδάκτορας Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ

Η πραγματογνωμοσύνη στην κτηματολογική δίκη, με αντικείμενο τον εντοπισμό οθωμανικής γαίας. Σύγχρονη εμβαδομέτρησή της κι εφαρμογή τίτλων κτήσης της

Α. Εισαγωγή

Β.1. Η διαιτησία στις τεχνικές διαφορές

Β.1.1. Τεχνικές διαφορές

Γ. Οι κτηματολογικές διαφορές στον μηχανισμό εναλλακτικής επίλυσης

Γ.1. Διαμεσολάβηση

Γ.1.1. Διαμεσολάβηση και κτηματολογικές διαφορές

Γ.1.2. Κτηματολογικές μεταβολές

Δ. Οι αποτυπώσεις στο Εθνικό Κτηματολόγιο

Δ.1. Τοπογραφική αποτύπωση

Δ.1.1. Διαφορές με εφαρμογή στο έδαφος

Δ.1.2. Ο ορισμός των στοιχείων

Δ.1.3. Όρια ακινήτων

Δ.1.4. Όρια ακινήτων και καταγραφή

Δ.1.5. Όρια ακινήτων και εύρος εμπράγματων δικαιωμάτων

Δ.2. Αποτυπώσεις και Κτηματολόγιο

Δ.2.1. Κτηματολογικές αποτυπώσεις

Δ.2.2. Αρχές και λειτουργίες κτηματολογικής αποτύπωσης

Δ.2.3. Κατηγορίες κτηματολογικών αποτυπώσεων

Ε. Το εμβαδόν ως στοιχείο της τοπογραφικής αποτύπωσης και της ταυτότητας του ακινήτου

Ε.1. Βασικές έννοιες για τη γεωμετρία των ακινήτων

Ε.2. Απόκλιση-ζώνη συμβατότητας σχήματος

Ε.2.1. Απόκλιση

Ε.2.2. Ζώνη συμβατότητας σχήματος

Ζ. Πραγματογνωμοσύνη

Ζ.1. Εισαγωγή

Ζ.2. Το διεθνές σύστημα (si) μονάδων

Ζ.2.1. Μονάδες μέτρησης επιφανειών των αρχαίων ελλήνων

Ζ.2.2. Μονάδες μέτρησης επιφανειών των ρωμαίων

Ζ.2.3. Μονάδες μέτρησης επιφανειών των βυζαντινών

Η. Μονάδες μέτρησης μηκών και επιφανειών των τούρκων

Η.1. Εφαρμογή τίτλων

Η.2. Είδη τίτλων

Η.3. Διενέργεια πραγματογνωμοσυνών από το ΤΕΕ

Η.3.1. Νομική κατοχύρωση

Η.3.2. Χαρακτήρας, περιεχόμενο και τυπικό

Η.3.3. Αυτοψία

Η.4. Μέθοδοι και τεχνικές

Η.4.1. Τοπογραφικό διάγραμμα

Η.4.2. Προβλήματα κατά την τοπογραφική αποτύπωση

Η.4.3. Σφάλματα, ακρίβεια και αξιοπιστία τοπογραφικών διαγραμμάτων

Η.4.4. Αποτύπωση με φωτογραμμετρία

Η.4.5. Αποτύπωση με τηλεπισκόπηση

Θ. Σύνταξη έκθεσης πραγματογνωμοσύνης. Τεχνική έκθεση

Θ.1. Αντιμετώπιση έκθεσης πραγματογνωμοσύνης στην κτηματολογική δίκη

Μαρία-Φανουρία Παπαντωνάκη, Δικηγόρος Αθηνών, υπ. Δ.Ν. ΑΠΘ, ΜΔΕ ΔΠΜΣ ΑΠΘ Κτηματολόγιο

Ισχύς/μετενέργεια των οθωμανικών δικαστικών αποφάσεων στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Η ανεύρεση οθωμανικού τίτλου κτήσης ως λόγος αναψηλάφησης

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Ισχύς/μετενέργεια των οθωμανικών δικαστικών αποφάσεων στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος

ΙΙ.Α. Η πηγή του προβλήματος και η αφορμή για την εξέτασή του

II.B. Οι κατηγορίες οθωμανικών γαιών και η αντιμετώπισή τους ανά περιοχή εν Ελλάδι

ΙΙ.Γ. Οι επί οθωμανικώ δικαίω τίτλοι κτήσης για τις δημόσιες γαίες

II.Δ. Οι τάσεις της νομολογίας στην αντιμετώπιση των χοτζετίων

II.Δ.1. Ως αποδεικτικό στοιχείο παράγον πλήρη απόδειξη

II.Δ.2. Ως δικαστικό τεκμήριο

II.Δ.3. Ως αποφάσεις της αλλοδαπής προς αναγνώρισή τους από τα ελληνικά δικαστήρια

II.Δ.4. Η επίκληση χρησικτησίας μεταξύ των ετών

ΙΙΙ. Η ανεύρεση οθωμανικού τίτλου κτήσης ως λόγος αναψηλάφησης

ΙΙΙ.Α. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ΚΠολΔ 544 αριθ.

ΙΙΙ.Β. Οι προθεσμίες για την άσκηση αναψηλάφησης του λόγου από τον αριθ. 7 άρθρ. 544 ΚΠολΔ

III.Γ. Η αναψηλάφηση στην κτηματολογική δίκη

ΙΙΙ.Γ.1. Η αφορμή ενασχόλησης

ΙΙΙ.Γ.2. Πώς εισάγεται στο Κτηματολόγιο η υπόθεση αυτή· άρθρο 7 ν. 2664/1998

Α΄ θέση: Κρατούσα σε θεωρία

Β΄ θέση: Κρατούσα σε νομολογία και μειοψηφία θεωρίας

α. Η θέση στην ΑΠ 54/2018

β. Η θέση στην ΕφΑθ 2991/2017

ΙΙΙ.Γ.3. Ενδιάμεσο συμπέρασμα: Είναι επιτρεπτή τελικά η αναψηλάφηση στην κτηματολογική δίκη;

ΙΙΙ.Δ. Η έννομη συνέπεια: praesumptio iuris et de jure των πρώτων εγγραφών

IV. Καταληκτικές παρατηρήσεις

Αικατερίνη Γιαννουκάκου, Βιβλιοθηκονόμος MSc, MA, Υπεύθυνη Οθωμανικών Αρχείων στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας

Το οθωμανικό αυτοκρατορικό κτηματολόγιο στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας: Η διαρκής χρησιμότητα ενός σημαντικού αρχείου

Επιτομή

1. Η περίοδος των μεταρρυθμίσεων (Tanzimât)

2. Οθωμανικές γαίες

2.1. Τιμαριώτικο σύστημα

2.2 Ιεροδικαστικά κατάστιχα (Σιτζίλια)

2.3 Νόμος περί Γαιών

2.3.1 Τελείας κυριότητας (mülki/μούλκια)

2.3.2 Δημόσιες γαίες (araz-i emiriye/μιριγιέ)

2.3.3 Αφιερωμένες γαίες (evkâf/βακούφια)

2.3.4 Εγκαταλειμμένες (ορφανές) γαίες (metruk araz-i)

2.3.5 Νεκρές γαίες (mevat araz-i)

2.4 Τίτλοι «ιδιοκτησίας»

2.5 Αυτοκρατορικό Κτηματολόγιο

2.5.1 Κτηματολογικά Βιβλία Γιοκλαμά

2.5.2 Κτηματολογικά Βιβλία Πρακτικών

2.5.3 Βακουφικά κατάστιχα

2.5.4 Τριπλότυπα γαιών

2.5.5 Φορολογικά βιβλία

2.5.5.1. Πρόχειρα Φορολογικά Βιβλία (Μουσφεττέ)

2.5.5.2. Καθολικά Βασικά Φορολογικά Βιβλία (ΕΣΣΑΣ)

2.5.5.3. Συνοπτικά Φορολογικά Βιβλία (Χουλασά)

3. Αρχείο Οθωμανικού Αυτοκρατορικού Κτηματολογίου

Αντί επιλόγου

Παράρτημα

Οθωμανικός Νόμος περί γαιών της 7ης Ραμαζάν 1274 (καθ’ ημάς έτος 1856)

Παράρτημα

ΜΕφΘεσ 870/2023