Γ. Διαμαντόπουλος/Ε. Κοντογεώργου/Χ. Τερζίδης..., Συμβολαιογραφία και ακίνητη περιουσία, 2021

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Κυριότερες συντομογραφίες

Γεώργιος Ν. Διαμαντόπουλος, Καθηγητής Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.

Ο κομβικός ρόλος του συμβολαιογράφου σε δικαιοπραξίες με αντικείμενο ακίνητη περιουσία

Ι. Προδιάθεση

II. Ιστορικές καταβολές του συμβολαιογραφικού θεσμού

Α. Από την αρχαιότητα έως την τουρκοκρατία

Β. Ο θεσμός του συμβολαιογράφου μετά την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού

ΙΙΙ. Ο συμβολαιογράφος ως το κατεξοχήν όργανο της εξωδικαστικής εκούσιας δικαιοδοσίας

Α. Ο συμβολαιογράφος ως άμισθος δημόσιος λειτουργός

Β. Ο συμβολαιογράφος ως εξώδικο όργανο της εκούσιας δικαιοδοσίας

ΙV. Συμβολαιογραφία και κατάρτιση δικαιοπραξιών με αντικείμενο ακίνητη περιουσία

Α. Η αναγκαιότητα τήρησης του συμβολαιογραφικού τύπου επί δικαιοπραξιών που αφορούν ακίνητα. Κανόνας και εξαιρέσεις

Β. Συνέπειες μη τήρησης του αξιούμενου συμβολαιογραφικού τύπου και λοιπές προϋποθέσεις κύρους επί δικαιοπραξιών που αφορούν ακίνητα

V. Επίμετρο

Ελένη Κοντογεώργου, Συμβολαιογράφος Αθηνών, Αντιπροέδρος του Δ.Σ. Σ.Σ.Ε.Α.Π.Α.Δ, Μέλος του Διαρκούς Συμβουλίου της Διεθνούς Ένωσης Συμβολαιογραφίας (U.I.N.L.)

Ψηφιακές συμβάσεις. Έξυπνα συμβόλαια (smart contracts). Συμβολαιογραφικές πράξεις εξ αποστάσεως

Ι. Εισαγωγή

II. Σύντομη ιστορική αναδρομή της εξέλιξης της ψηφιακής σύμβασης στις Η.Π.Α. και στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Α. Στις Η.Π.Α

Β. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΙΙΙ. Έξυπνα συμβόλαια “Smart contracts” μέσω της τεχνολογίας Βlockchain

Α. Προβαλλόμενα πλεονεκτήματα των «έξυπνων συμβολαίων» καταρτιζομένων μέσω της τεχνολογίας blockchain

Β. Προβαλλόμενα μειονεκτήματα των «έξυπνων συμβολαίων» καταρτιζομένων μέσω της τεχνολογίας blockchain

IV. Συμβολαιογραφία και Τεχνολογία

Α. ΗΠΑ - Public Notaries - RON

Β. Λατινικού τύπου συμβολαιογραφία (civil law notaries)

V. Έξυπνα συμβόλαια και Λατινικού τύπου συμβολαιογράφοι

VI. Η επίδραση της τεχνολογίας στη διαμόρφωση και εξέλιξη της ελληνικής συμβολαιογραφίας

VII. Συμπεράσματα

Χρήστος Τερζίδης, Συμβολαιογράφος Κομοτηνής, Πρόεδρος Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Θράκης

Δικαιοπραξίες επί ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές

I. Προδιάθεση

ΙΙ. Έννοια παραμεθόριων περιοχών. Απαγορευμένες δικαιοπραξίες. Αιτιολογική βάση

ΙΙΙ. Διαχρονικό δίκαιο σχετικά με τις δικαιοπραξίες επί ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές

IV. Ισχύον δίκαιο. Ερμηνευτικά ζητήματα

V. Ειδικές περιπτώσεις δικαιοπραξιών επί ακινήτων

Α. Προσύμφωνο, πληρεξούσιο ανέκκλητο με αυτοσύμβαση κατά το άρθρο 235 ΑΚ

Β. Πλειστηριασμός

Γ. Χρησικτησία

Δ. Μίσθωση

Ε. Κτήση κυριότητας αγροτικού κλήρου σε παραμεθόριες περιοχές δια χρησικτησίας

VΙ. Πρόταση βελτίωσης των διατάξεων

VΙΙ. Επίμετρο

Κωνσταντίνος Παπαχρήστου-Δημητράς, Δικηγόρος, υπ. Δ.Ν. Α.Π.Θ.

Ζητήματα αποδοχής κληρονομιαίας ακίνητης περιουσίας. Θέματα κύρους δημόσιων και μυστικών διαθηκών

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Θέματα κύρους δημόσιων και μυστικών διαθηκών

Α. Ακυρότητες από ελαττώματα που αφορούν το πρόσωπο του διαθέτη

Β. Ακυρότητες λόγω παράλειψης τυπικών προαπαιτούμενων από τον καταρτίζοντα τη διαθήκη συμβολαιογράφο

1. Δημόσια διαθήκη

2. Μυστική διαθήκη

Γ. Ακυρότητες λόγω ελαττωμάτων στο περιεχόμενο της διαθήκης.

ΙΙΙ. Ζητήματα αποδοχής κληρονομιαίας ακίνητης περιουσίας

Α. Αποδοχή της κληρονομιαίας ακίνητης περιουσίας και ex lege αίρεση της καταχώρισής της στο οικείο κτηματολογικό φύλλο

Β. Πλασματική αποδοχή κληρονομίας από ανήλικο με το ευεργέτημα της απογραφής. Ακύρωση πλασματικής αποδοχής συνεπεία ουσιώδους πλάνης, υπό το πρίσμα του άρθρου 35 ν. 4786/2021

Γ. Διόρθωση πρώτης εγγραφής σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής, για την οποία δεν έχει συνταχθεί δήλωση αποδοχής κληρονομίας

ΙV. Επίμετρο

Χριστίνα Χατζηδανδή, Δ.Ν., Συμβολαιογράφος Θεσσαλονίκης

Ζητήματα κληρονομικού καταπιστεύματος

Ι. Πρόλογος

ΙΙ. Ο θεσμός του κληρονομικού καταπιστεύματος

Α. Έννοια, σύσταση και αντικείμενο του κληρονομικού καταπιστεύματος

Β. Χρόνος επαγωγής του καταπιστεύματος

Γ. Λειτουργία του καταπιστεύματος

ΙΙΙ. Η νομική θέση του βεβαρημένου και του καταπιστευματοδόχου.

Α. Εισαγωγή

Β. Ο βεβαρημένος με καταπίστευμα κληρονόμος

Γ. Ο καταπιστευματοδόχος

1. Η νομική θέση του καταπιστευματοδόχου μετά την επαγωγή της κληρονομίας στον βεβαρημένο και πριν την επαγωγή του καταπιστεύματος

2. Η νομική θέση του καταπιστευματοδόχου μετά την επαγωγή του καταπιστεύματος

IV. Η εξουσία διαθέσεως των κληρονομιαίων αντικειμένων

Α. Η έννοια της διαθέσεως

Β. Διάθεση ακινήτων κατά τους κανόνες της τακτικής διαχείρισης.

Γ. Διάθεση με τη συναίνεση του καταπιστευματοδόχου

Δ. Διάθεση των κληρονομιαίων αντικειμένων κατά τους όρους του διαθέτη και καταπίστευμα του «περιλιμπανομένου» (άρθρ. 1939 ΑΚ)

Ε. Οι έννομες συνέπειες της κατά παράβαση του άρθρου 1937 § 2 ΑΚ διάθεσης

V. Ειδικά ζητήματα κληρονομικού καταπιστεύματος

Α. Οι ερμηνευτικές διατάξεις των άρθρων 1927 και 1928 ΑΚ

Β. Κατάλειψη της επικαρπίας σε κληρονόμο

VΙ. Η φορολογική αντιμετώπιση του κληρονομικού καταπιστεύματος

VII. Διάκριση από την καταπιστευτική κληροδοσία (άρθρο 2009 ΑΚ).

VIII. Συμπεράσματα

Γεώργιος Πούλιος, Δικηγόρος Αθηνών (Νομική Υπηρεσία του Σ.Σ.Ε.Α.Π.Α.Δ)

Ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου και νομιμοποίηση/τακτοποίηση αυθαιρέτων

Ι. Πρόλογος

ΙΙ. Αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης

Α. Διάρθρωση του νόμου

Β. Μέτρα πρόληψης αυθαίρετης δόμησης (άρθρα 81-89 ν. 4495/2017)

1. Πεδίο εφαρμογής

2. Απαγόρευση δικαιοπραξιών σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή πολεοδομικές παραβάσεις

3. Εξαίρεση από την απαγόρευση του άρθρ. 82 § 1 ν. 4495/2017 [άρθρ. 82 § 2]

4. Απαίτηση έκδοσης βεβαίωσης μηχανικού σε δικαιοπραξίες, εγγραπτέες πράξεις

5. Περιεχόμενο βεβαίωσης μηχανικού

6. Ειδική μνεία/προσάρτηση στα συμβόλαια δικαιοπραξιών ή εγγραπτέων πράξεων

7. Τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει τη βεβαίωση του μηχανικού [άρθρ. 83 § 4 ν. 4495/2017]

8. Προσάρτηση στις συμβολαιογραφικές πράξεις αντιγράφου τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης της οικοδομικής άδειας του κτιρίου, καθώς και των κατόψεων της αυτοτελούς ιδιοκτησίας

9. Μη ανεύρεση σχεδίων του φακέλου της αδείας

10. Πρακτικά θέματα επί των βεβαιώσεων του μηχανικού

Γ. Ρυθμίσεις του ν.δ. 1024/1971 και του ν. 3741/1929 (άρθρο 98 ν. 4495/2017)

1. Ρυθμίσεις για τις εκτός σχεδίου κάθετες ιδιοκτησίες

2. Αίτημα σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών με αγωγή από το 65% της συνιδιοκτησίας

3. Κανόνας υπαγωγής εντός σχεδίου

4. Ειδικός κανόνας υπαγωγής στις περιπτώσεις οριζόντιας ιδιοκτησίας με παραβάσεις που αφορούν την επέκταση αυτής καθ’ ύψος ή κατά πλάτος (οριζόντιας) και την κατάληψη κοινοχρήστου ή κοινοκτήτου χώρου

5. Δυνατότητα τροποποίηση σύστασης

6. Αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης που έχουν εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε οριζόντια ή κάθετη συνιδιοκτησία και εντός τμημάτων αποκλειστικής χρήσης

ΙΙΙ. Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου

Α. Τι περιλαμβάνει η ηλεκτρονική ταυτότητα (άρθρ. 54 ν. 4495/2017)

Β. Έκδοση πιστοποιητικών

1. Ποιος αιτείται το πιστοποιητικό

2. Εισαγωγή στοιχείων-έκδοση

3. Τι περιλαμβάνει το πιστοποιητικό

4. Διάρκεια ισχύος. Χρήση εντός της ισχύος του πιστοποιητικού

5. Χρήση/προσάρτηση πιστοποιητικού

6. Υποχρώσεις μνείας

7. Αναλογική εφαρμογή

8. Ενημέρωση στοιχείων ταυτότητας κτιρίου/διηρημένης ιδιοκτησίας

Γ. Διαδικασία έναρξης και ενημέρωσης. Προθεσμία υπαγωγής (άρθρ. 55 ν. 4495/2017)

Δ. Ενημέρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου

Αναστασία Λαδοπούλου, Προϊσταμένη Υποκαταστήματος Σπάρτης του Κτηματολογικού Γραφείου Πελοποννήσου

Πλαίσιο ελέγχου νομιμότητας των προς μεταγραφή ή καταχώριση συμβολαιογραφικών πράξεων στα βιβλία μεταγραφών ή στα κτηματολογικά φύλλα

Ι. Συστήματα δημοσιότητας

ΙΙ. Φορείς και όργανα ελέγχου νομιμότητας

ΙΙΙ. Έλεγχος νομιμότητας στο σύστημα μεταγραφών

ΙV. Έλεγχος νομιμότητας στο σύστημα του Κτηματολογίου

V. Άκυρες και ακυρώσιμες δικαιοπραξίες

VI. Υποχρέωση άρνησης μεταγραφής ή καταχώρισης από ειδική διάταξη νόμου

Α. Φορολογικές υποχρεώσεις

Β. Διατάξεις πολεοδομικής και δασικής νομοθεσίας

Γ. Κτηματολογικές ακυρότητες

Δ. Μετάβαση στο ψηφιακό Κτηματολόγιο

VΙΙ. Συμπεράσματα

Εμμανουήλ Γ. Ταμιωλάκης, Δ.Ν., Συμβολαιογράφος Ηρακλείου Κρήτης

Συμβολαιογραφική ακυρότητα. Συμβολή στην ερμηνεία των άρθρων 9 και 10 του Κώδικα Συμβολαιογράφων

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Οι ρυθμίσεις των άρθρων 9 και 10 ΣυμβΚ

Α. Η ρύθμιση του άρθρου 9 ΣυμβΚ

Β. Η ρύθμιση του άρθρου 10 ΣυμβΚ

ΙΙΙ. Ειδικά ζητήματα συναρτώμενα με τη συμβολαιογραφική ακυρότητα

Α. Φύση της ακυρότητας των άρθρων 9 και 10 ΣυμβΚ

Β. Συμβολαιογραφική ακυρότητα και έλεγχος νομιμότητας κατ’ άρθρο 16 ν. 2664/1998

Γ. Συμβολαιογραφική ακυρότητα και χρησικτησία

Γεώργιος-Αλέξανδρος Αθ. Γεωργιάδης, Δ.Ν., LL.M. München, Δικηγόρος, Επισκέπτης Λέκτορας Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου, Ειδικός Επιστήμονας Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ., Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Παραίτηση από την κυριότητα ακινήτου

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Νομική φύση και τρόπος παραίτησης

Α. Παρουσίαση των θέσεων της νομολογίας

Β. Κριτική αξιολόγηση των θέσεων της νομολογίας

Γ. Τελική τοποθέτηση

ΙΙΙ. Νομοτυπική μορφή, προϋποθέσεις κύρους και όροι του ενεργού της δικαιοπραξίας παραίτησης

Α. Νομοτυπική μορφή της δικαιοπραξίας παραίτησης

1. Η δήλωση βούλησης παραίτησης

2. Η ιδιότητα του κυρίου στο πρόσωπο του παραιτούμενου

3. Το ζήτημα της αιτίας της παραίτησης

Β. Προϋποθέσεις κύρους της δικαιοπραξίας παραίτησης

Γ. Όροι του ενεργού της δικαιοπραξίας παραίτησης

ΙV. Συνέπειες της παραίτησης από την κυριότητα ακινήτου

Α. Οι συνέπειες ως προς την κυριότητα και τα εμπράγματα δικαιώματα τρίτων

Β. Οι συνέπειες ως προς τη νομή

V. Ειδικά ζητήματα

Α. Μπορεί η παραίτηση από την κυριότητα να καταστήσει το ακίνητο κοινόχρηστο;

Β. Παραίτηση από ιδανικό μερίδιο

Γ. Συσχέτιση της παραίτησης από την κυριότητα με τη μη επίκληση των όρων συνδρομής της έκτακτης χρησικτησίας

Δ. Το ζήτημα της παραίτησης με την επίσπευση έγκρισης ρυμοτομικού σχεδίου

Γεώργιος Γ. Μαρινάκης, Δικηγόρος, υπ. Δ.Ν. Δ.Π.Θ.

Η σύμπραξη του συμβολαιογράφου κατά τη σύσταση και τη λειτουργία των εμπορικών εταιριών

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η σύμπραξη του συμβολαιογράφου στη σύνταξη και την τροποποίηση των καταστατικών των εμπορικών εταιριών

Α. Η νομική φύση του καταστατικού της εμπορικής εταιρίας

Β. Η σύμπραξη του συμβολαιογράφου κατά τη σύνταξη των καταστατικών εμπορικών εταιριών

1. Καταστατικά το οποία συντάσσονται υποχρεωτικά από συμβολαιογράφο

2. Καταστατικά τα οποία συντάσσονται δυνητικά από συμβολαιογράφο

3. Πρότυπα καταστατικά

Γ. Η σύμπραξη του συμβολαιογράφου κατά την τροποποίηση των καταστατικών των εμπορικών εταιριών

Δ. Ο εγγυητικός ρόλος του συμβολαιογράφου

1. Οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο καταστατικό

2. Η ερμηνεία των ρυθμίσεων του καταστατικού

Ε. Ο συμβολαιογράφος ως Υπηρεσία Μίας Στάσης

ΙΙΙ. Η συμμετοχή του συμβολαιογράφου στη λειτουργία της εταιρίας.

IV. Εταιρικοί μετασχηματισμοί

V. Συμπεράσματα

Παράρτημα

Νομολογιακά, νομοθετικά και νομοπαρασκευαστικά δεδομένα με αντικείμενο τις ρυθμίσεις περί συμβολαιογραφίας και ακίνητης περιουσίας

1. ΟλΑΠ 28/2004

2. ΓνΝΣΚ 153/2020 (Τμ. Δ)

3. ΣυμβΕφΔωδ 20/2021

4. ΣυμβΠλημΚω 125/2020

5. Νόμος 4786/2021 (ΦΕΚ 43 Α’/23.03.2021)

6. ΣτΕ 2862/2013

7. ΤρΕφΘεσ 268/2020 (τακτική διαδικασία), ΕπΑκ 2021

8. ΤρΕφΘεσ 332/2020, αδημ

9. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 910/2014

10. Οδηγία (ΕΕ) 2019/1151

Βιβλία του Διευθυντή της σειράς Γεωργίου Διαμαντόπουλου