Φ. Σπυρόπουλος, Συνταγματικό Δίκαιο, 2η έκδ., 2020

Πρόλογος της παρούσας έκδοσης

Πρόλογος

Συντομογραφίες

Βασική Βιβλιογραφία

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ: ΔΙΚΑΙΟ – ΣΥΝΤΑΓΜΑ – ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

§ 1. Το δίκαιο

I. To δίκαιο ως σύνολο κανόνων και αρχών – Η ισχύς του δικαίου

ΙΙ. Η δομή του κανόνα δικαίου

ΙΙΙ. Κύρωση και ευθύνη

IV. Κανόνας δικαίου, διάταξη δικαίου κλπ

V. Έθιμο

VI. Αρχές δικαίου

VII. Έννομη τάξη, επιστήμη του δικαίου, βασικοί κλάδοι του δικαίου

VIII. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 2. Το συνταγματικό δίκαιο

I. Ορισμός του συνταγματικού δικαίου

1. Το κράτος

α. Ο λαός

β. Η χώρα

γ. Η εξουσία

δ. Η οργάνωση σε νομικό πρόσωπο

2. Η συγκρότηση της κρατικής εξουσίας

3. Η οργάνωση της κρατικής εξουσίας

α. Τα όργανα του κράτους

β. Η αρμοδιότητα

4. Η άσκηση της κρατικής εξουσίας και η αποτελεσματική επιβολή της

5. Μορφές κρατών

ΙΙ. η διάκριση του Συντάγματος σε ουσιαστικό και τυπικό

1. Ουσιαστικό Σύνταγμα

2. Τυπικό Σύνταγμα

ΙΙΙ. τήρηση και παράβαση του Συντάγματος

1. Η τήρηση του Συντάγματος

2. Η παράβαση του Συντάγματος

IV. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 3. Το πολίτευμα

Ι. Γενικώς

1. Η έννοια του πολιτεύματος

2. Η μορφή του πολιτεύματος: Δημοκρατία

3. Οι οργανωτικές βάσεις του πολιτεύματος

α. Το αντιπροσωπευτικό σύστημα

β. Η αρχή του πολυκομματισμού

γ. Η αρχή της διάκρισης των εξουσιών

δ. Η αρχή του κοινοβουλευτισμού και τα λοιπά συστήματα δια­κυ­βέρ­νησης

(i). Η σχέση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας ως προσ­διο­ριστική του συστήματος διακυβέρνησης

(ii). Ο αγγλικός κοινοβουλευτισμός και τα σύγχρονα κοινο­βου­λευτικά πολιτεύματα

(iii). Το προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης ή το σύστημα της ανεξάρτητης εκτελεστικής εξουσίας: Το πολίτευμα των ΗΠΑ

(iv). Το ημιπροεδρικό σύστημα της Γαλλίας

(v). Το σύστημα της κυβερνώσης Βουλής

ε. Η αρχή του κράτους δικαίου

στ. Η αρχή του κοινωνικού κράτους

II. Το πολίτευμα της Ελλάδος

1. Το άρθρο 1 Σ

2. Η δημοκρατική αρχή

3. Το αντιπροσωπευτικό σύστημα

4. Η αρχή του πολυκομματισμού

5. Η αρχή της διάκρισης των εξουσιών

6. Το κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης

7. Η αρχή της προεδρευόμενης δημοκρατίας

8. Η αρχή του κράτους δικαίου

9. Η αρχή του κοινωνικού κράτους

III. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 4. Τα ελληνικά Συντάγματα: Ιστορική θεώρηση

Ι. Τα τοπικά Συντάγματα («Πολιτεύματα»)

ΙΙ. Το «Προσωρινό Πολίτευμα της Επιδαύρου» του

ΙΙΙ. Το Σύνταγμα του Άστρους («ο νόμος της Επιδαύρου») του

IV. Το «Πολιτικό» Σύνταγμα της Τροιζήνας του

V. Η καποδιστριακή περίοδος (1828-1831)

VI. Το «Ηγεμονικό» Σύνταγμα του

VII. Η περίοδος της απόλυτης μοναχίας (1833-1843)

VIII. Το Σύνταγμα του 1843 και η περίοδος της συνταγματικής μοναρχίας (1843-1862)

IX. Το Σύνταγμα του

Χ. Η αναθεώρηση του Συντάγματος του

XI. Ο εθνικός διχασμός

XII. Τα Συντάγματα του 1925, 1926 και

XIII. Η εφαρμογή του Συντάγματος του 1927, η επαναφορά του Συντάγ­ματος του 1911, η δικτατορία του Ι. Μεταξά, η κατοχή

XIV. Το Σύνταγμα του

XV. Η στρατιωτική δικτατορία (1967-1974)

XVI. Το Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2019

XVII. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 5. Οι πηγές του ελληνικού συνταγματικού δικαίου

Ι. Η έννοια των πηγών του δικαίου και η ιεραρχία τους

II. Οι πηγές του ελληνικού συνταγματικού δικαίου

1. Το τυπικό Σύνταγμα

α. Η θέσπιση του Συντάγματος

β. Η αναθεώρηση του Συντάγματος

γ. Η εξέλιξη και η αλλοίωση του Συντάγματος

2. Οι συντακτικές πράξεις και τα ψηφίσματα

3. Το συνταγματικό έθιμο και οι συνθήκες του πολιτεύματος

4. Οι τυπικοί νόμοι

α. Η έννοια του τυπικού νόμου

β. Η διαδικασία παραγωγής των τυπικών νόμων

γ. Η θέσπιση των νόμων ως ευχέρεια και ως υποχρέωση

δ. Η τυπική και η ουσιαστική ισχύς του νόμου – Η αναδρομικό­τητα του νόμου

ε. Ειδικές μορφές τυπικών νόμων

5. Ο Κανονισμός της Βουλής

6. Οι κανονιστικές διοικητικές πράξεις

α. Οι κανονιστικές διοικητικές πράξεις κατά το άρθρο 43 § 2 Σ

(i). Τα κανονιστικά διατάγματα

(ii). Κανονιστικές πράξεις από άλλα όργανα της διοίκησης

β. Τα κανονιστικά διατάγματα κατά το άρθρο 43 § 4 Σ

γ. Τα εκτελεστικά διατάγματα κατά το άρθρο 43 § 1 Σ

δ. Κανονιστικά διατάγματα με συνταγματική εξουσιοδότηση

ε. Η ισχύς των κανονιστικών πράξεων της διοίκησης

7. Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου του άρθρου 44 § 1 Σ

8. Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου του άρθρου 48 § 5 Σ

9. Τα νομοθετικά διατάγματα και οι αναγκαστικοί νόμοι του πα­ρελ­θόντος – Οι αυθαίρετες κανονιστικές διοικητικές πράξεις υπό το ισχύον Σύνταγμα

10. Η νομολογία

11. Το διεθνές δίκαιο

12. Το ευρωπαϊκό δίκαιο

13. Το “ήπιο” δίκαιο

III. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 6. Η ερμηνεία του Συντάγματος

I. Η ερμηνεία του δικαίου εν γένει

1. Η έννοια της ερμηνείας

2. Οι φορείς της ερμηνείας

3. Τρόποι και είδη ερμηνείας

α. Οι τρόποι ερμηνείας

β. Τα είδη ερμηνείας

(i). Η ερμηνεία εντός του κανόνα δικαίου

(ii). Η ερμηνεία εκτός του κανόνα αλλ’ εντός του δίκαιου

(iii). Η ερμηνεία πέραν από τον κανόνα δικαίου

4. Η ερμηνεία ως διάπλαση δικαίου - η αυθεντική ερμηνεία

II. Tο ζήτημα της ερμηνείας του Συντάγματος ως ειδικό μεθοδολογικό ζήτημα

1. Η ιδιαιτερότητα της ερμηνείας του Συντάγματος

2. Οι εφαρμογές της αρχής «lex superior derogat legi inferiori»

α. Ο δικαστικός έλεγχος της αντισυνταγματικότητας του νόμου

β. Ο έλεγχος της αντισυνταγματικότητας του νόμου από άλλα (μη δικαστικά) κρατικά όργανα

γ. Ο έλεγχος της συμβατότητας του νόμου προς το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο και προς τους νόμους αυξημένης τυπικής ισχύος

δ. Ο δικαστικός έλεγχος της αναθεώρησης του Συντάγματος

ε. Ο δικαστικός έλεγχος των κανονιστικών διοικητικών πράξεων.

3. Ειδικές αρχές της ερμηνείας του Συντάγματος

α. Η αρχή της ενότητας του Συντάγματος

β. Οι αντισυνταγματικές διατάξεις του Συντάγματος

γ. Η αρχή της πρακτικής αρμονίας

δ. Η αρχή της ενοποιητικής ολοκλήρωσης

ε. Η αρχή της λειτουργικής ορθότητας

στ. Το τεκμήριο της συνταγματικότητας του νόμου

ζ. Η αρχή της σύμφωνης προς το Σύνταγμα ερμηνείας του νόμου.

η. Η αρχή της αναγωγής στις θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές

θ. Η αρχή της προσαρμοστικότητας του Συντάγματος

ι. Η αρχή «εν αμφιβολία υπέρ της ελευθερίας»

IΙΙ. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΩΝ:

ΤΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥΣ

§ 7. Το εκλογικό σώμα

Ι. Επισκόπηση αρμοδιοτήτων

II. Η σύνθεση του εκλογικού σώματος για την ανάδειξη της Βουλής

1. Τα θετικά προσόντα του εκλογέα

2. Τα αρνητικά προσόντα του εκλογέα

III. Η σύνθεση του εκλογικού σώματος κατά την άσκηση των λοιπών αρμοδιοτήτων του

IV. Η νομική φύση του εκλογικού δικαιώματος

V. Οι αρμοδιότητες του εκλογικού σώματος

1. Η ανάδειξη της Βουλής

α. Οι συνταγματικές αρχές που διέπουν την ψήφο και την ψηφο­φορία

(i). Η αρχή της καθολικότητας

(ii). H αρχή της ισότητας

(iii). H αρχή της αμεσότητας

(iv). H αρχή της μυστικότητας

(ν). Η αρχή της προσωπικής ψηφοφορίας

(vi). H αρχή της επιστολικής ψήφου

(vii). H αρχή της ολικής ανανέωσης της Βουλής

(viii). H αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών

(ix). H αρχή της υποχρεωτικότητας της ψήφου

(x). Η αρχή της γνησιότητας της ψηφοφορίας

β. Η σύνθεση της Βουλής

(i). Οι βουλευτές των εκλογικών περιφερειών και οι βουλευ­τές επικρατείας

(ii). Ο καθορισμός του αριθμού των βουλευτών των εκλογι­κών περιφερειών

γ. Η εκλογική διαδικασία

δ. Το ζήτημα της λευκής ψήφου

2. Η ανάδειξη των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

3. Η ανάδειξη των αρχών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης

4. Το δημοψήφισμα

VI. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 8. Η Βουλή

I. Επισκόπηση αρμοδιοτήτων

1. Νομοθετικές αρμοδιότητες

2. Αρμοδιότητες κοινοβουλευτικού ελέγχου

3. Διοικητικές αρμοδιότητες

4. Δικαστικές αρμοδιότητες

II. Οι βουλευτές

1. Το δικαίωμα του εκλέγεσθαι

α. Τα θετικά προσόντα εκλογιμότητας

β. Τα αρνητικά προσόντα ή κωλύματα εκλογιμότητας

(i). Κωλύματα εκλογιμότητας (κατά το άρθρο 56 § 1 Σ.), αι­ρόμενα δια παραιτήσεως πριν από τις εκλογές

(ii). Κωλύματα εκλογιμότητας μη αιρόμενα δια παραιτήσεως (απόλυτα κωλύματα)

(iii). Κωλύματα εκλογιμότητας (κατά το άρθρο 5 § 3 Σ.), αιρό­μενα δια παραιτήσεως δεκαοκτώ μήνες πριν από τη λήξη της τετραετούς βουλευτικής περιόδου

(iv). Διαφορές μεταξύ των κωλυμάτων των §§ 1 και 3 του άρ­θρου 56 Σ.

2. Ο προληπτικός έλεγχος των προσόντων και των κωλυμάτων εκλο­γιμότητας

3. Η εκλογή, η ανακήρυξη και η ορκωμοσία των βουλευτών

4. Ο δικαστικός έλεγχος του κύρους των βουλευτικών εκλογών

5. Η οριστικοποίηση της εκλογής

6. Τα ασυμβίβαστα των βουλευτών

7. Η απώλεια του βουλευτικού αξιώματος

8. Η νομική θέση των βουλευτών

α. Οι βουλευτές ως αντιπρόσωποι του Έθνους

β. Οι βουλευτικές ασυλίες

(i). Το ανεύθυνο

(ii). Το ακαταδίωκτο

(iii). Το δικαίωμα άρνησης μαρτυρίας

(iv). Η βουλευτική αποζημίωση και οι ατέλειες

γ. Οι υποχρεώσεις των βουλευτών και η πειθαρχική ευθύνη τους

III. Η οργάνωση της Βουλής

1. Το Προεδρείο της Βουλής

2. Η Διάσκεψη των Προέδρων

3. Η Ολομέλεια, το Τμήμα Διακοπής και οι Επιτροπές της Βουλής

α. Η Ολομέλεια

β. Το Τμήμα Διακοπής

γ. Οι Επιτροπές της Βουλής

(i). Διαρκείς Κοινοβουλευτικές Επιτροπές

(ii). Ειδικές Κοινοβουλευτικές Επιτροπές

(iii). Εξεταστικές επιτροπές

(iv). Ειδικές επιτροπές για την ποινική δίωξη των μελών της Κυ­βέρνησης και των Υφυπουργών

(ν). Ειδικές Μόνιμες Επιτροπές

(vi). Επιτροπές για Εθνικά Ζητήματα ή Ζητήματα Γενικότερου Ενδιαφέροντος

(vii) Επιτροπές Εσωτερικών Θεμάτων της Βουλής

(viii) Επιτροπές Διεθνών Σχέσεων της Βουλής

(ix). Επιτροπή ΔΕΚΟ (Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανι­σμών)

IV. Η λειτουργία της Βουλής γενικώς

1. Η βουλευτική περίοδος και οι βουλευτικές σύνοδοι

α. Η βουλευτική περίοδος

β. Οι βουλευτικές σύνοδοι

(i). Τακτικές σύνοδοι

(ii). Έκτακτες σύνοδοι

(iii). Ειδικές σύνοδοι

2. Συνεδριάσεις, συζητήσεις, αποφάσεις

α. Συνεδριάσεις

β. Συζητήσεις

γ. Αποφάσεις

V. Η θέσπιση των νόμων

1. Η τακτική νομοθετική διαδικασία

α. Γενικώς

(i). Η νομοθετική πρωτοβουλία

(ii). Η επεξεργασία, συζήτηση και ψήφιση των σχεδίων και προ­τάσεων νόμων

(iii). Η έκδοση και η δημοσίευση των νόμων

β. Ειδικώς: Ο νόμος περί παροχής αμνηστίας

2. Οι συνοπτικές νομοθετικές διαδικασίες

α. Ψήφιση σχεδίων ή προτάσεων νόμων με περιορισμένη συζήτη­ση ή χωρίς συζήτηση

β. Η ψήφιση σχεδίων ή προτάσεων νόμων κατεπειγόντως

γ. Η ψήφιση σχεδίων ή προτάσεων νόμων επειγόντως

3. Οι ειδικές νομοθετικές διαδικασίες

α. Κύρωση κωδίκων κλπ

β. Κύρωση διεθνών συνθηκών

γ. Κύρωση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου

δ. Επιψήφιση αναπεμπομένων σχεδίων ή προτάσεων νόμων

ε. Η αναθεώρηση του Συντάγματος

στ. Η ψήφιση του Κανονισμού της Βουλής

ζ. Η απόφαση περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος

η. Η θέση σε ισχύ του νόμου περί καταστάσεως πολιορκίας

4. Η θέσπιση φορολογικών κανόνων βάσει του άρθρου 78 Σ

VI. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος

1. Ακροάσεις Υπουργών, Υφυπουργών κλπ. (άρθρο 41Α ΚτΒ)

2. Ανακοινώσεις και δηλώσεις της Κυβέρνησης (άρθρο 142Α ΚτΒ)

3. Συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως (άρθρο 143 ΚτΒ)

4. Συζητήσεις με πρωτοβουλία των βουλευτών (άρθρα 132Α και 128Β ΚτΒ)

5. Αναφορές (άρθρο 125 ΚτΒ)

6. Ερωτήσεις (άρθρα 126 επ. ΚτΒ)

7. Επίκαιρες ερωτήσεις (άρθρα 129 επ. ΚτΒ)

8. Αιτήσεις κατάθεσης εγγράφων (άρθρο 133 ΚτΒ)

9. Επερωτήσεις (άρθρα 134 επ. ΚτΒ)

10. Επίκαιρες επερωτήσεις (άρθρο 138 ΚτΒ)

11. Σύσταση εξεταστικών επιτροπών (άρθρα 68 § 2 Σ. και 144 ΚτΒ)

12. Εμπιστοσύνη και δυσπιστία προς την Κυβέρνηση

13. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος των Ανεξαρτήτων Αρχών

VII. Διοικητικές αρμοδιότητες

1. Η ψήφιση του προϋπολογισμού, του απολογισμού και του γενικού ισολογισμού του κράτους

2. Η έγκριση προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης

3. Η ψήφιση του προϋπολογισμού και του απολογισμού της Βουλής

4. Η εκλογή του Προεδρείου της Βουλής

5. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας

6. Η διαπίστωση της αδυναμίας του Προέδρου της Δημοκρατίας να ασκεί τα καθήκοντά του

7. Η παροχή συγκατάθεσης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την αναστολή των εργασιών της Βουλής περισσότερο από τριάντα ημέρες

8. Η διαπίστωση της αδυναμίας του Πρωθυπουργού να ασκεί τα κα­θήκοντά του

VIII. Δικαστικές αρμοδιότητες

1. Η ποινική δίωξη των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών.

2. Η ποινική δίωξη του Προέδρου της Δημοκρατίας

3. Η άδεια για δίωξη βουλευτή κατά το άρθρο 62 Σ

4. Η άδεια για δίωξη βουλευτή για συκοφαντική δυσφήμιση κατά το άρθρο 61 § 2 Σ.

5. Η συγκατάθεση για απονομή χάρης σε καταδικασθέν μέλος της Κυβέρνησης

IX. Η λήξη της θητείας της Βουλής

Χ. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 9. Η Κυβέρνηση

I. Η σύνθεση της Κυβέρνησης

II. Προσόντα των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών

1. Προσόντα

2. Ασυμβίβαστα

III. Η ανάδειξη του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης

IV. Η αναπλήρωση των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών

1. Η αναπλήρωση του Πρωθυπουργού

2. Η αναπλήρωση των άλλων μελών της Κυβέρνησης και των υφυ­πουργών

V. Η απαλλαγή της Κυβέρνησης από τα καθήκοντά της

VI. Η αντικατάσταση του Πρωθυπουργού

VII. Η οργάνωση της Κυβέρνησης

VIII. Η λειτουργία της Κυβέρνησης

IX. Οι αρμοδιότητες της Κυβέρνησης και των κυβερνητικών οργάνων

1. Οι αρμοδιότητες της Κυβέρνησης

α. Εκ του Συντάγματος

β. Εκ των νόμων

2. Οι αρμοδιότητες των συλλογικών κυβερνητικών οργάνων

3. Οι αρμοδιότητες των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών.

4. Οι αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού και η προεξάρχουσα θέση του.

Χ. Η ευθύνη της Κυβέρνησης και των μελών της

1. Η κοινοβουλευτική ευθύνη (πολιτική)

2. Η ποινική ευθύνη

3. Η αστική ευθύνη

XI. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 10. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

I. Η εκλογή του Προέδρου

1. Τα προσόντα εκλογιμότητας

2. Τα κωλύματα εκλογιμότητας

3. Η διαδικασία της εκλογής

II. Τα ασυμβίβαστα του Προέδρου

III. Ο όρκος και η θητεία του Προέδρου

IV. Η αναπλήρωση του Προέδρου

V. Οι αρμοδιότητες του Προέδρου

1. Νομοθετικές αρμοδιότητες

α. Η αναπομπή των νόμων στη Βουλή

β. Η έκδοση κανονιστικών διαταγμάτων εν γένει

γ. Η έκδοση του κανονιστικού διατάγματος για τον καθορισμό των βουλευτών των εκλογικών περιφερειών

δ. Η έκδοση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου

ε. Η προκήρυξη δημοψηφίσματος

στ. Η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας σε περίπτωση αδυναμίας έγκαιρης σύγκλησης της Βουλής

2. Διοικητικές αρμοδιότητες

α. Η έκδοση και δημοσίευση των νόμων

β. Η δημοσίευση της απόφασης της Βουλής για την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας

γ. Η αρχηγία των ενόπλων δυνάμεων – η απονομή βαθμών

δ. Ο διορισμός και η παύση των δημοσίων υπαλλήλων κλπ

ε. Η απονομή παρασήμων

3. Ρυθμιστικές αρμοδιότητες

α. Ο διορισμός της Κυβέρνησης και η απαλλαγή από τα καθήκο­ντά της

β. Η σύγκληση της Βουλής σε σύνοδο

γ. Η κήρυξη της έναρξης και της λήξης των εργασιών της Βουλής.

δ. Η αναστολή των εργασιών της Βουλής

ε. Η διάλυση της Βουλής

στ. Η έκδοση διαγγελμάτων

4. Αρμοδιότητες διεθνούς παραστάτη

α. Η διεθνής εκπροσώπηση της χώρας

β. Η κήρυξη πολέμου

γ. Η συνομολόγηση διεθνών συνθηκών

5. Δικαστική αρμοδιότητα: Η απονομή χάρης.

VI. Η προσυπογραφή και η δημοσίευση των πράξεων του Προέδρου

VII. Ο περιορισμός των αρμοδιοτήτων του Προέδρου

VIII. Ο Πρόεδρος ως «ρυθμιστής του πολιτεύματος» και οι ρυθμιστικές αρμοδιότητές του

IX. Η χορηγία του Προέδρου

Χ. Η Προεδρία της Δημοκρατίας

XI. Η ευθύνη του Προέδρου

1. Η ποινική ευθύνη

2. Η αστική ευθύνη

XII. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 11. Η οργάνωση και η στελέχωση της δημόσιας διοίκησης

Ι. Η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης

1. Αποκέντρωση

2. Δημοσιονομική και διοικητική αυτοτέλεια

3. Αυτοδιοίκηση

4. Έλεγχος και εποπτεία

5. Η αποκέντρωση κατά το άρθρο 101 Σ

6. Η τοπική αυτοδιοίκηση κατά το άρθρο 102 Σ

7. Η καθ’ ύλην αυτοδιοίκηση.

α. Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου

β. Δημόσια νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου

(i). Δημόσιες επιχειρήσεις

(ii). Δημόσιες εταιρίες

(iii). Επιχειρήσεις μικτής οικονομίας

(iv). Παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας, δημοσίου έργου – ιδιω­τικοποίηση

8. Οι ανεξάρτητες αρχές

9. Άλλα σώματα της διοίκησης με συμβουλευτικές, ελεγκτικές κλπ. αρμοδιότητες

α. Το Συμβούλιο της Επικρατείας

β. Το Ελεγκτικό Συνέδριο

γ. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

10. Η δημόσια διοίκηση

II. Η στελέχωση της δημόσιας διοίκησης

1. Οι υπάλληλοι του δημοσίου και των δημοσίων νομικών προσώπων

2. Διακρίσεις των υπαλλήλων

3. Οι συνταγματικές εγγυήσεις υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων

α. Ο διορισμός – η πρόσληψη

β. Οι μεταβολές της υπηρεσιακής κατάστασης

γ. Η μονιμότητα

δ. Άλλα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων

4. Τα καθήκοντα των δημοσίων υπαλλήλων

5. Η ευθύνη των δημοσίων υπαλλήλων

III. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

§ 12. Τα δικαστήρια

I. Η δικαιοδοτική λειτουργία

II. Διακρίσεις των δικαστηρίων και των διαφορών

1. Πολιτικά, ποινικά και διοικητικά δικαστήρια

2. Η διάκριση των διοικητικών διαφορών σε ακυρωτικές και ουσίας

3. Τακτικά και ειδικά δικαστήρια

4. Έκτακτα δικαστήρια, δικαστικές επιτροπές

5. Εξαιρετικά δικαστήρια

III. Τα προβλεπόμενα στο Σύνταγμα ειδικά δικαστήρια

1. Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο

α. Αρμοδιότητες, σύνθεση, οργάνωση κλπ

β. Η διαδικασία εν γένει και η απόφαση

γ. Οι ειδικές διαδικασίες

(i). Ο έλεγχος του κύρους των βουλευτικών εκλογών και των ευρωεκλογών

(ii). Ο έλεγχος του κύρους του δημοψηφίσματος

(iii). Η κρίση για την έκπτωση των βουλευτών

(iv). H άρση των συγκρούσεων

(v). Η επίλυση της αμφισβήτησης της ουσιαστικής αντισυ­νταγ­ματικότητας ή της έννοιας διάταξης τυπικού νόμου

(vi). Η επίλυση των αμφισβητήσεων περί τον χαρακτηρισμό κα­νόνων του διεθνούς δικαίου ως γενικώς παραδεδεγμένων

2. Το Συμβούλιο της Επικρατείας

α. Αρμοδιότητες, σύνθεση, οργάνωση κλπ

β. Η διαδικασία και η απόφαση

3. Το Ελεγκτικό Συνέδριο

α. Αρμοδιότητες, σύνθεση, οργάνωση κλπ

β. Η διαδικασία και η απόφαση

4. Το Ειδικό Δικαστήριο Αγωγών Κακοδικίας – Το Μισθοδικείο

IV. Οι δικαστές

1. Η λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία των δικαστών

2. Οι εγγυήσεις της προσωπικής ανεξαρτησίας των δικαστών

α. Ο διορισμός

β. Οι μεταβολές της υπηρεσιακής κατάστασης

γ. Ειδικότερα: Οι προαγωγές στα ανώτατα δικαστικά αξιώματα

δ. Η ισοβιότητα - τα δικαιώματα των δικαστών

3. Θεμελιώδη καθήκοντα των δικαστών

4. Η ευθύνη των δικαστών

V. Οι δικαστικοί υπάλληλοι

VI. Ειδική βιβλιογραφία ενδεικτικώς

Ευρετήριο όρων