Ε. Βόγκλης, Διάγνωση και πλήρωση των κενών στις συμβάσεις, 2015
Η μελέτη έχει ως αντικείμενο ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα του δικαίου των συμβάσεων και της μεθοδολογίας του δικαίου. Εξετάζει τις προϋποθέσεις για τη διάγνωση και την πλήρωση των κενών στις συμβάσεις. Επεκτείνεται στο σύνολο των θεμάτων που αφορούν στην ερμηνεία των συμβάσεων.
Παρουσιάζεται εξαντλητικά και αναλύεται το σύνολο της ελληνικής και της γερμανικής νομολογίας και θεωρίας, ενώ λαμβάνεται υπόψη δικαιοσυγκριτικά το αγγλοσαξονικό δίκαιο. Απορρίπτεται η επίκληση της υποθετικής βούλησης και η θεωρία της συμπληρωτικής ερμηνείας προκειμένου να αποφευχθούν οι πλασματικές λύσεις. Η διάγνωση του κενού συνδέεται με την περιγραφή του κανονιστικού προτύπου για τον συμβατικό τύπο της εξεταζόμενης σύμβασης.
Εξετάζεται η υποχρέωση επαναδιαπραγμάτευσης και αναπροσαρμογής της σύμβασης καθώς και η δυνατότητα άντλησης επιχειρημάτων από την προβληματική των κενών στον νόμο. Θεμελιώνεται ότι η πλήρωση των κενών δεν γίνεται στον χώρο της ερμηνείας των συμβάσεων αλλά εκτός αυτής στο πλαίσιο της διάπλασης του δικαίου. Υποστηρίζεται ότι η πλήρωση του κενού γίνεται ετερόνομα μέσω της εξέλιξης από τον δικαστή του ενδοτικού δικαίου και παρουσιάζονται τα κατάλληλα μεθοδολογικά εργαλεία που οδηγούν στην εύρεση των κανόνων που περιέχει το κανονιστικό πρότυπο, οι οποίοι συμπληρώνουν το κενό στη σύμβαση. Πρόκειται για μια μεθοδολογικού περιεχομένου μονογραφία που θεμελιώνει σημαντικές αλλαγές για την εφαρμογή του δικαίου στην πράξη.
Edition info
Table of contents +-
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΟΙ ΚΡΑΤΟΥΣΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ
§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Η προβληματική και η θέση της στο σύγχρονο ιδιωτικό δίκαιο.
ΙIΙ. Πορεία και όρια της έρευνας.
§ 2. ΤΟ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΣΤΑΔΙΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ
Ι. Νομολογία
Α. Ελληνική
Β. Γερμανική
ΙΙ. Θέσεις της θεωρίας
Α. Ελληνική
Β. Γερμανική
1. Η άποψη Larenz
2. Η κρατούσα άποψη
3. Δικαιοσυγκριτική έρευνα
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΩΝ
§ 3. ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Ι. Μεθοδολογική προσέγγιση
ΙΙ. Αιτίες
Α. Ακυρότητα συμβατικής ρήτρας ή νομοθετική αλλαγή του δικαίου
Β. Συναλλακτικά ήθη
Γ. Απόρριψη των δικαιοπολιτικών λόγων
Δ. Νέοι τύποι συμβάσεων
Ε. Αλλαγή της φύσης της σύμβασης
ΣΤ. Νέοι συμβατικοί κίνδυνοι
Ζ. Νέο κόστος
Η. Ελλιπείς διαπραγματεύσεις
Θ. Μακροχρόνιες συμβατικές σχέσεις
Ι. Υστερόβουλη - κερδοσκοπική συμπεριφορά των συμβαλλομένων
ΙΙΙ. Ανάλυση των συμφερόντων
Α. Υποθετικός διαχωρισμός σε στάδια
Β. Ασφάλεια δικαίου
Γ. Κερδοσκοπική συμπεριφορά
Δ. Οικονομικά κριτήρια
Ε. Εμπορικές συμβάσεις
ΣΤ. Δημόσιο συμφέρον στον τρόπο εξέλιξης του δικαίου
§ 4. ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΚΕΝΑ
Ι. Σύναψη σύμβασης
II. Αοριστία παροχής
ΙΙΙ. Ασυμφωνία
IV. Μερική ακυρότητα και μετατροπή της άκυρης σύμβασης
V. Ερμηνεία σύμβασης
VI. Ενδοτικό δίκαιο
VII. Αναγκαστικό δίκαιο
VIII. Γενικές ρήτρες
IX. Η κατ’ αρχήν πληρότητα της σύμβασης
Χ. Είδη κενών
Α. Αρχικά και μεταγενέστερα κενά
Β. Εκούσια και ακούσια κενά
Γ. Τεχνικά θέματα ή ζητήματα ουσιαστικής δικαιοσύνης
Δ. Ζητήματα κόστους
Ε. Ανάληψη κινδύνου
ΧΙ. Αλληλεπίδραση διάγνωσης του κενού και πλήρωσής του
ΧΙΙ. Η κρατούσα άποψη
ΧΙΙΙ. Κριτική στην κρατούσα άποψη
XIV. Κριτική στην άποψη του Neuner
ΧV. Στάδια διαπίστωσης του κενού
Α. Τυπολογική κατάταξη
Β. Κανονιστικό πρότυπο (Leitbild)
Γ. Σύγκριση με το κανονιστικό πρότυπο
XVI. Ενδιάμεσο συμπέρασμα
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΩΝ
§ 5. ΣΥΜΠΛΗΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Ι. Προβληματισμός
ΙΙ. Προτερήματα της λύσης της συμπληρωτικής διαπραγμάτευσης (Neuverhandlung)
ΙΙΙ. Αντιτιθέμενα συμφέροντα
ΙV. Πρότερος και σύγχρονος θεωρητικός προβληματισμός
V. Ανάλογες διατάξεις
VI. Η 4/2011 απόφαση του Αρείου Πάγου
VIΙ. Δογματική θεμελίωση
VIΙΙ. Διαδικασία της συμπληρωτικής διαπραγμάτευσης
ΙΧ. Συνέπειες της άρνησης της διαπραγμάτευσης
§ 6. Ο ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η ανεπαρκής έρευνα του ζητήματος
ΙΙ. Αιτίες του κενού στη θεωρία
ΙΙΙ. Διαφορές
IV. Ομοιότητες
V. «Βούληση του νομοθέτη»;
VI. Ενότητα Μεθοδολογίας
VII. Ερμηνευτικός κύκλος
VIII. Συστηματική ενότητα
IX. Δογματικό όφελος
§ 7. ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Ι. Το επίπεδο και η εξέλιξη της ερμηνείας των συμβάσεων
ΙΙ. Το αντικειμενικό (κανονιστικό) στοιχείο στην ερμηνεία των συμβάσεων
ΙΙΙ. Η προστασία της εμπιστοσύνης στο πλαίσιο της ερμηνείας των συμβάσεων και εκτός αυτής
ΙV. Ο στόχος της μεθοδολογικής ειλικρίνειας
V. Η υποθετική βούληση των συμβαλλομένων
VI. Η συστηματική ερμηνεία
VII. Η διαχρονική αποδοχή της υποθετικής βούλησης
VIII. Ασυμβατότητα με το σημερινό επίπεδο εξέλιξης του δόγματος του ιδιωτικού δικαίου
IX. Ενδιάμεσες λύσεις
X. Τα κανονιστικά στοιχεία που έχουν εισαχθεί στην «υποθετική βούληση»
XI. Κρίσιμο χρονικό σημείο για την πλήρωση του κενού της σύμβασης
XII. Η ακυρωσιμότητα λόγω πλάνης
XIII. Ο έλεγχος περιεχομένου των συμβάσεων (Inhaltskontrolle)
ΧΙV. Συμπλήρωση του κενού ανταποκρινόμενοι μόνο στις ελάχιστες απαιτήσεις του νόμου;
XV. Συμβατική πλήρωση του κενού
XVI. Το παράδειγμα της εκχώρησης
XVΙI. Το παράδειγμα των εμπορικών εταιρειών και συμβάσεων
XVIΙI. Το παράδειγμα του ισχυρού συμβαλλόμενου
XIX. Τυπολογική προσέγγιση
XX. Ενδιάμεσο συμπέρασμα
§ 8. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ι. Θεμελιώδης διαχωρισμός ερμηνείας και εξέλιξης του δικαίου
ΙΙ. Η έννοια της εξέλιξης και η έννοια της διάπλασης του δικαίου
III. Δυσδιάκριτα όρια;
IV. Παράλληλα στάδια στην ερμηνεία και εξέλιξη του νόμου με την ερμηνεία και εξέλιξη της συμβατικής ρύθμισης
V. Το στοιχείο της εμπιστοσύνης στους κανόνες δικαίου και στο Κράτος Δικαίου
VI. Έρευνα με αντίστροφη πορεία
VII. Σχέση με τον προβληματισμό του δικαιοπρακτικού θεμελίου
VIII. Συσχετισμός με τις δευτερεύουσες υποχρεώσεις από την καλή πίστη
IX. Περιορισμοί στη συμπληρωτική ερμηνεία
X. Σχέση με το ενδοτικό δίκαιο
XI. Νομοθετική βάση
XII. Συμπλήρωση με βάση το κανονιστικό πρότυπο
XIII. Συμπλήρωση του κανονιστικού προτύπου
XIV. Αποκλεισμός της ρύθμισης του κανονιστικού προτύπου
XV. Οι δύο πόλοι της εξέλιξης του δικαίου των συμβάσεων
XVI. Το στοιχείο της αναγκαιότητας
XVII. Κανονιστικό πρότυπο ευρύτερου τύπου
XVIIΙ. Αναλογική εφαρμογή διατάξεων
XIX. Συγκεκριμενοποίηση γενικών αρχών του δικαίου
XX. Αξίες του συστήματος
XXI. Συναλλακτικά ήθη
XXII. Το κριτήριο της ολοκλήρωσης της ρύθμισης
XΧIII. Το κριτήριο της ορθολογικής οικονομικής λειτουργίας της σύμβασης
XXIV. Επιδρά η οικονομική κρίση;
XXV. Εμπορικές συναλλαγές
§ 9. ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ
§ 10. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (μεταφράσεις)
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ