Ε. Τζίβα, Bancassurance: Διανομή ασφαλιστικών προϊόντων από πιστωτικά ιδρύματα, 2020
Το παρόν σύγγραμμα εξετάζει, για πρώτη φορά, από νομική άποψη, μία σημαντική μορφή συνεργασίας του σύγχρονου χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος και συγκεκριμένα τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων, (πιο δόκιμα, την κατάρτιση ασφαλιστικών συμβάσεων), με τη διαμεσολάβηση πιστωτικών ιδρυμάτων. Γνωστή αυτή η συνεργασία, με τον επικρατήσαντα, διεθνώς, γαλλικό όρο, ως bancassurance, αποτελεί μία de facto κατάσταση, εδώ και κάποιες δεκαετίες, στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, βρίσκει δε μια πρώτη, αν και όχι ειδική νομοθετική αναγνώριση, στη χώρα μας, με το Ν. 4583/2018, ο οποίος μετέφερε, στο εσωτερικό μας δίκαιο, τις διατάξεις της Οδηγίας 2016/97/ΕΕ (Οδηγία για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων, = Insurance Distribution Directive (IDD)). Με βάση το συγκεκριμένο νομοθέτημα, αλλά και την ήδη ανεπτυγμένη σχετική οικονομική, κυρίως, θεωρητική επεξεργασία, όπως επίσης με την προσφυγή, όσο και αξιοποίηση αντίστοιχων ρυθμίσεων του δικαίου της κεφαλαιαγοράς, και του κοινού ιδιωτικού δικαίου επιχειρείται μία εξέταση των πιο σημαντικών εκδηλώσεων της εισδοχής των πιστωτικών ιδρυμάτων, στον τομέα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης και ήδη διανομής ασφαλιστικών προϊόντων, όπως η ιδιότητα των προσώπων, που συμμετέχουν στην υλοποίησή της, η νομική φύση των καταρτιζομένων συμβάσεων, η προστασία των πελατών – αποδεκτών των σχετικών υπηρεσιών.
Edition info
Table of contents +-
Κυριότερες συντομογραφίες
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ - ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Κεφάλαιο Α'
Έννοια και βασικά χαρακτηριστικά του bancassurance
I. Ορολογικές προσεγγίσεις
1. Bancassurance = Bankinsurance ή insurbanking (=assurbanking).
Τραπεζοασφαλιστική δραστηριότητα ή Τραπεζοασφάλειες
2. Προσδιορισμός του bancassurance
3. Βασικά δομικά - εννοιολογικά στοιχεία του bancassurance
4. Τα πλεονεκτήματα του bancassurance
Α. Πλεονεκτήματα για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις
Β. Πλεονεκτήματα για τα πιστωτικά ιδρύματα και τους πελάτες τους
Κεφάλαιο Β'
Bancassurance ως δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων
Ι. Περιεχόμενο του bancassurance
ΙΙ. Bancassurance και σύνδεσή του με το σύστημα της καθολικής ή ενιαίας τραπεζικής
III. Εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων που διανέμουν ασφαλιστικά προϊόντα
IV. Εμπειρικές προσεγγίσεις – Παραδείγματα bancassurance από την ελληνική τραπεζική πραγματικότητα
Κεφάλαιο Γ '
Bancassurance ως μορφή ασφαλιστικής «διαμεσολάβησης» (και ήδη διανομής ασφαλιστικών προϊόντων, μέσω διαμεσολάβησης), με βάση τη σχετική ενωσιακή -εθνική νομοθεσία
Ι. Προλεγόμενα
ΙΙ. Η έννοια και το περιεχόμενο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης και σήμερα διανομής ασφαλιστικών προϊόντων μέσω ασφαλιστικής διαμεσολάβησης
ΙΙΙ. Ενωσιακή νομοθεσία σχετική με τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων.
1. Η προϊσχύουσα Οδηγία 2002/92/ΕΚ, για την ασφαλιστική διαμε-
σολάβηση
2. H νέα και σήμερα ισχύουσα Οδηγία 2016/97/ΕΕ για τη διανομή
ασφαλιστικών προϊόντων (IDD = Insurance Distribution Directive)
Α. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις της Οδηγίας 2016/97/ΕΕ, καθιερωθείσας διεθνώς ως Οδηγίας IDD (=Directive on Insurance Distribution)
Β. Η επιλογή της εξουσιοδοτικής βάσης του άρθρου 53 ΣΛΕΕ και συσχετισμός με την προστασία των καταναλωτών
Γ. Οι έννοιες της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων και της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης και οι αντίστοιχες έννοιες του διανομέα και του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή στην Οδηγία 2016/97/ΕΕ
3. Λειτουργική προσέγγιση του αντικειμένου της ασφαλιστικής δια-
μεσολάβησης, όπως επιχειρήθηκε από το ΔικΕΕ με απόφασή του της
31.5.2018, στην υπόθεση C-542/16 Länsförsäkringar Sak Försäkring-
saktiebolag κ.λπ. (ECLI:EU:C:2018:369)
IV. Ο ελληνικός Ν. 4583/2018 σχετικά με τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων και η «αποδοχή» του bancassurance στην ελληνική έννομη τάξη
1. Γενικές παρατηρήσεις
2. Οι κατηγορίες των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, στην Ελλάδα,
σήμερα
3. Τα πιστωτικά ιδρύματα ως ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές και ειδι-
κότερα ως ασφαλιστικοί πράκτορες με βάση τη σημερινή ενωσιακή
και ελληνική νομοθεσία για την ασφαλιστική διαμεσολάβηση
Α. Ιδιότητα των υπαλλήλων πιστωτικών ιδρυμάτων που απασχολούνται στο πλαίσιο του bancassurance
Β. Απόφαση ΣτΕ 777/2019 και ΔικΕΕ απόφαση της 17.10.2013, Υπ. C-555/11, Ένωση Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος κ.λ.π. κατά Υπουργού Ανάπτυξης, Ομοσπονδίας Ασφαλιστικών Συλλόγων Ελλάδος (ECLI:EU:2013: 668), αναφορικά με τα προσόντα υπαλλήλων ασφαλιστικών επιχειρήσεων που μετέχουν στη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων - Απόφαση ΣτΕ 2536/2011 ειδικά για υπαλλήλους πιστωτικών ιδρυμάτων
Γ. Η απόφαση ΜονΕφΑθηνών 4790/2018
Δ. Ιδιαίτερο status των υπαλλήλων πιστωτικών ιδρυμάτων - «οιονεί» ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές - πράκτορες
4. Λοιπές ρυθμίσεις εθνικού συμβατικού δικαίου, πέραν των εναρμονι-
στικών διατάξεων, που αφορούν τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων
5. Εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου της διανομής ασφαλιστικών
προϊόντων και ειδικότερα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης στους
παρόχους υπηρεσιών bancassurance
Α. Οι υποχρεώσεις των ασφαλιστικών διανομέων-διαμεσολαβητών με βάση την Οδηγία IDD και το Ν. 4583/2018
Β. Οργανωτικής και λειτουργικής φύσης υποχρεώσεις των ασφαλιστικών διανομέων-διαμεσολαβητών
Γ. Η εγγραφή στο μητρώο των πιστωτικών ιδρυμάτων που ασκούν ασφαλιστική διαμεσολάβηση, με την ιδιότητα του ασφαλιστικού πράκτορα
Δ. Λοιπές «οργανωτικές»-ουσιαστικές απαιτήσεις για τους ασφαλιστικούς διανομείς-διαμεσολαβητές και η εφαρμογή τους από τα πιστωτικά ιδρύματα-ασφαλιστικούς πράκτορες
Ε. Ασυμβίβαστα με την ιδιότητα του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή.
ΣΤ. Λοιπές απαιτήσεις για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, ως προϋποθέσεις άσκησης της δραστηριότητας, συνδεόμενες με την εγγραφή στο μητρώο
Ζ. Πράξεις της αρμόδιας ελληνικής εποπτικής αρχής (ΤτΕ) που αφορούν τις γνώσεις, το status και την εν γένει συμπεριφορά των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, και τη διαπίστωση της κατοχής, εκ μέρους τους, των απαιτουμένων γνώσεων
Η. Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής (ΠΕΕ) της ΤτΕ με αρ. 86/5.4.2016 και με θέμα «Κανονισμός συμπεριφοράς (Αντ)ασφαλιστικών διαμεσολαβητών»
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Κεφάλαιο Δ'
Νομική φύση και μεταχείριση των συμβάσεων που καταρτίζονται στο πλαίσιο του bancassurance
Ι. Συμβάσεις με ασφαλιστικό περιεχόμενο
ΙΙ. Συμβάσεις υπαγόμενες στο ασφαλιστικό δίκαιο (Ν. 2496/2007), κ.ν. 489/76, Ν. 4364/2016
ΙΙΙ. Εφαρμογή λοιπών ρυθμίσεων του ιδιωτικού ασφαλιστικού δικαίου στις ασφαλιστικές συμβάσεις, που καταρτίζονται, μέσω bancassurance
IV. Συμβάσεις επενδυτικές στηριζόμενες σε ασφάλιση και λοιπές διασταυρούμενες πωλήσεις - Νομικός χαρακτηρισμός και μεταχείριση των συμβάσεων αυτών από το Ν. 4583/2018 (άρθρα 36-40)
V. Τύχη ασφαλιστικών συμβάσεων, οι οποίες καταρτίσθηκαν με παραβίαση του ασυμβίβαστου και των λοιπών υποχρεώσεων του Ν. 4583/2018 που βαρύνουν τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές και ενίοτε διανομείς ασφαλιστικών προϊόντων (συμπεριλαμβανομένων ασφαλιστικών επιχειρήσεων και υπαλλήλων αυτών)
Κεφάλαιο Ε'
Bancassurance και προστασία των πελατών, ιδίως, μέσω των κανόνων επαγγελματικής δεοντολογίας
Ι. Εννοιολογική προσέγγιση του όρου «πελάτης»
1. Από την έννοια του καταναλωτή στην έννοια του πελάτη (;)
2. Η ευπλαστότητα του όρου «πελάτης» και διαφορετικότητα του περιεχομένου, με βάση το αντικείμενο ρύθμισης
3. Πελάτης του bancassurance - λήπτης της ασφάλισης (ιδιώτης ή «επαγγελματίας»)
ΙΙ. Οι κανόνες επαγγελματικής συμπεριφοράς του ν 4583/2018 (άρθρα 27-35) και η τήρησή τους από τα πιστωτικά ιδρύματα –ασφαλιστικούς πράκτορες
1. Γενικής ισχύος κανόνες
2. Η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων
3. Η χορήγηση πληροφοριών στους πελάτες-λήπτες της ασφάλισης
III. Οι πρόσθετες απαιτήσεις για τα βασιζόμενα σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα (άρθρα 36-40) τα οποία διανέμονται στο πλαίσιο του bancassurance
IV. Προστασία πελατών του bancassurance μέσω των κανόνων επαγγελματικής δεοντολογίας. Προστασία με καθιέρωση ευθύνης;
Κεφάλαιο ΣΤ'
Καταληκτικές παρατηρήσεις
I. Η διαδρομή ενός de facto και στη συνέχεια εν μέρει de jure θεσμού
ΙΙ. Κριτική του συστήματος bancassurance και προοπτικές εξέλιξης και ασφαλούς διεξαγωγής του
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΑΛΛΟΔΑΠΗ
Λοιπές χρησιμοποιηθείσες ηλεκτρονικές και μη βιβλιογραφικές πηγές.
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ