Ε. Μαραγκάκη, Ιατρική Δεοντολογία & Ποινικό Δίκαιο, 2011

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

ΤΜΗΜΑ 1: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ – Ο ΙΣΧΥΩΝ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Α. Ιστορικά

Β. Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας

Ι) Γαλλία

ΙΙ) Ελλάδα

ΤΜΗΜΑ 2: ΦΥΣΗ ΚΩΔΙΚΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΟΡΙΣΜΟΣ

Α. Επαγγελματική ηθική

Β. Κανόνας δικαίου

Ι) Γαλλία

ΙΙ) Ελλάδα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΤΜΗΜΑ 1: ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΒΙΟΗΘΙΚΗ

Α. Η βιοηθική ως ηθική και ως δίκαιο

Β. Σύγκριση ιατρικής δεοντολογίας- βιοηθικής

ΤΜΗΜΑ 2: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗΣ - ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Α. Τέσσερις δικαστές για την ιατρική ευθύνη

Ι) Γαλλία

ΙΙ) Ελλάδα

Β. Σχέση πειθαρχικής- ποινικής ευθύνης

Ι) Σύγκριση πειθαρχικού- ποινικού δικαίου

i) Ορισμοί, χαρακτηριστικά του ποινικού δικαίου

1. Βασικές έννοιες

2. Διάκριση από ηθική

3. Αποστολή του ποινικού δικαίου

4. Αποστολή της ποινής

5. Αρχή νομιμότητας εγκλημάτων και ποινών

ii) Σύγκριση

ΙΙ) Αρχή ανεξαρτησίας- αλληλεπίδραση

i) Γαλλία

ii) Ελλάδα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ- Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΟΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΜΗΜΑ 1: Η ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Α. Αλλαγή αντίληψης για την υγεία

Β. Απαίτηση αποζημίωσης

Γ. Ειδικά η ιατρική ποινική ευθύνη

Δ. Auditur et altera pars

ΤΜΗΜΑ 2: ΑΠΟΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΣΤΙΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ- ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Α. Αποποινικοποίηση

Β. Αποδικαστηριοποίηση

Γ. Αποεγκληματοποίηση

Δ. Μεταρρύθμιση της πειθαρχικής δικαιοδοσίας των ιατρικών συλλόγων

Ι) Αλλαγές στη δομή των Ιατρικών Συλλόγων

ΙΙ) Αλλαγές στην πειθαρχική διαδικασία

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ –ΚΑΝΟΝΑΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ & ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΓΕΝΙΚΑ

ΤΜΗΜΑ 1: Ετυμολογία- Έννοια

ΤΜΗΜΑ 2: Ιστορική αναδρομή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

ΤΜΗΜΑ 1: ΤΟ ΑΔΙΚΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

Α. Προστατευόμενο έννομο συμφέρον

Β. Υποκείμενα

Ι) Γενικά

ΙΙ) Ειδικές περιπτώσεις

i) Ο ιατρός-ελεγκτής ασφαλιστικής εταιρίας

ii) Ο ιατρός πραγματογνώμονας

Γ. Έννοια απορρήτων πληροφοριών

Δ. Έννοια αποκάλυψης

Ι) Γενικά

ΙΙ) Το ζήτημα των ιατρικών πιστοποιητικών

Ε. Απόπειρα

Ι) Γενικά

ΙΙ) Απόπειρα παράβασης του επαγγελματικού απορρήτου

ΣΤ. Υποκειμενική υπόσταση

Ι) Γενικά

ΙΙ) Πρόθεση παράβασης του επαγγελματικού απορρήτου

Ζ. Ποινές

ΤΜΗΜΑ 2: Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ

Α. Διαταγή νόμου

Ι) Προστασία δημοσίου συμφέροντος

i) Αποκάλυψη μεταδοτικών ασθενειών

ii) Δήλωση των αφροδίσιων νοσημάτων

iii) Πρόληψη και συγκράτηση των κινδύνων για τη δημόσια υγεία

iv) Δήλωση γεννήσεως

v) Δήλωση θανάτου

ΙΙ) Προστασία ατομικού συμφέροντος

i) Ακούσιος εγκλεισμός

ii) Δήλωση ιατρικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών

iii) Η προστασία της μητρότητας και των παιδιών

iv) Προστασία των ανίκανων ενηλίκων

v) Αποζημίωση λόγω μόλυνσης με τον ιό του AIDS από μετάγγιση

vi) Προσφυγή στην περιφερειακή επιτροπή συμφιλίωσης και φιλικού διακανονισμού των ιατρικών ατυχημάτων, των ιατρογενών λοιμώξεων και των νοσοκομειακών λοιμώξεων

vii) Στρατιωτικές συντάξεις αναπηρίας και πολιτικές και στρατιωτικές συντάξεις γήρατος

viii) Προστασία της υγείας των αθλητών και αγώνας κατά του doping

Β. Άδεια νόμου

Ι) Μαρτυρία στη δικαιοσύνη και επαγγελματικό απόρρητο

i) Σύγκρουση νομικών καθηκόντων

ii) Συναίνεση ασθενούς

ΙΙ) Μη καταγγελία άδικων πράξεων από τους ιατρούς

i) Προϊσχύον δίκαιο

ii) Ισχύων δίκαιο

ΙΙΙ) Καταγγελία στερήσεων, κακομεταχείρισης ανηλίκων και ευάλωτων ατόμων

IV) Καταγγελία σεξουαλικής βίας

V) Απόλυτη ελευθερία συνείδησης;

i) Ερμηνεία άρθρου 223-6 ΠΚ

ii) Νομολογία

iii) Συμπέρασμα

Γ. Δικαίωμα υπεράσπισης ιατρού

Ι) Θεωρία

ΙΙ) Νομολογία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

ΤΜΗΜΑ 1: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Α. Υποκείμενα

Ι) Γενικά

ΙΙ) Ειδικές περιπτώσεις

i) Ο ιατρός-ελεγκτής ασφαλιστικής εταιρίας

ii) Ο ιατρός ελεγκτής των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης

iii) Ο ιατρός- πραγματογνώμονας

Β. Έννοια αποκάλυψης

Ι) Απόρρητο και υποχρέωση ενημέρωσης

ΙΙ) Ιατρικό απόρρητο και οικογένεια

ΙΙΙ) Ιατρικό απόρρητο ανήλικων ασθενών

ΙV) Ιατρικά πιστοποιητικά

V) «Κοινό μυστικό»

Γ. Έκταση απορρήτου

Ι) Θεωρία

ΙΙ) Νομολογία

ΤΜΗΜΑ 2: ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Α. Διαπίστωση βίας και στερήσεων

B. Ιατρικό απόρρητο μετά θάνατον

ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

ΤΜΗΜΑ 1: ΤΟ ΑΔΙΚΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

Α. Προστατευόμενο έννομο συμφέρον

Ι) Υποστηριχθείσες απόψεις

ΙΙ) Παρατήρηση

Β. Υποκείμενα

Ι) Γενικά

ΙΙ) Ειδικές περιπτώσεις

i) Ιατροί Ασφαλιστικών Οργανισμών

ii) Ιατροί- πραγματογνώμονες

iii) Ιατροί Ασφαλιστικών Εταιριών

iv) Ιατρός καταστημάτων κράτησης

Γ. Έννοια απορρήτων πληροφοριών

Δ. Έννοια αποκάλυψης

Ι) Γενικά

II) Το απόρρητο μετά το θάνατο του ασθενούς και του ιατρού

ΙΙΙ) Αποκάλυψη στην οικογένεια του ασθενούς

ΙV) Ιατρικά πιστοποιητικά

Ε. Απόπειρα

ΣΤ. Υποκειμενική υπόσταση

Ζ. Ποινές

ΤΜΗΜΑ 2: Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ

Α. Ο ειδικός λόγος άρσης του αδίκου της παρ. 4 του άρθρου 371ΠΚ

Ι) Περιπτώσεις εκπλήρωσης (νομικού) καθήκοντος

i) Δήλωση των αφροδίσιων νοσημάτων

ii) Δήλωση μεταδοτικών ασθενειών

iii) Δήλωση γεννήσεως και θανάτου

iv) Αντιμετώπιση ψυχικά πασχόντων

v) Λειτουργία των Ασφαλιστικών Οργανισμών

ΙΙ) Διαπίστωση αξιόποινων πράξεων

i) Γενικά

ii) Ενδοοικογενειακή βία

ΙΙΙ) Απαγόρευση μαρτυρίας ενώπιον της Δικαιοσύνης

IV) Λοιπές περιπτώσεις

Β. Ο ρόλος της συναίνεσης του ασθενούς

Ι) Γενικά

ΙΙ) Υποστηριχθείσες απόψεις

i) Μη πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος λόγω συγκατάθεσης.

ii) Άρση αδίκου λόγω «συναίνεσης» για «εμπιστευθείσες πληροφορίες»

iii) Η συναίνεση δεν αίρει το άδικο

Γ. Δικαίωμα υπεράσπισης ιατρού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ

ΤΜΗΜΑ 1: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Α. Υποκείμενα

Ι) Γενικά

ΙΙ) Ειδικές περιπτώσεις

Β. Τι αφορά το απόρρητο

Γ. Το απόρρητο δεν αντιτάσσεται στον ασθενή

Δ. Απόρρητο και οικογένεια

Ε. Ιατρικό απόρρητο ανήλικων ασθενών

ΤΜΗΜΑ 2: Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ

Α. Περιπτώσεις υποχώρησης του απορρήτου

Ι) Γενικά

ΙΙ) Η συναίνεση του ασθενούς ειδικότερα

Β. Ιατρικό απόρρητο μετά θάνατον

Γ. Απόρρητο και ιατρικά πιστοποιητικά

Δ. Απόρρητο και ψυχικά ασθενείς

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ- ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Α. Αντιπαράθεση ποινικής και δεοντολογικής ευθύνης

Β. Διαπιστώσεις

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ι. ΟΡΚΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ

ΙΙ. CODE DE DEONTOLOGIE MEDICALE (ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ)

ΙΙΙ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΙV. CODE DE LA SANTÉ PUBLIQUE: DROITS DES PERSONNES MALADES ET DES USAGERS DU SYSTEME DE SANTE (articles L. 1110-1 - L. 1115-2) (ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ (άρθρα L. 1110-1 - L. 1115-2)