Ε. Κουτεντάκη, Τράπεζες βλαστοκυττάρων, 2010

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

EΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο:

ΜΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΣΤΑ ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΜΕΡΟΣ Ι: ΤΑ ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝ ΓΕΝΕΙ

1. Τι είναι τα βλαστικά κύτταρα;

2. Κατηγορίες βλαστικών κυττάρων

3. Διακρίσεις και πηγές των βλαστικών κυττά-

ρων

3.1. Εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα

(embryonic stem cells), γνωστά και ως

unlimited stem cells

3.2. Ενήλικα βλαστικα κύτταρα (adults

stem cells), γνωστά ως limited stem

cells

3.3. Βλαστικά κύτταρα εμβρύου (fetal

stem cells)

3.4. Βλαστικά κύτταρα αμνιακού υγρού

(amniotic stem cells)

3.5. Βλαστικά κύτταρα ομφαλοπλακουντι-

ακού αίματος (umbilical cord blood

derived stem cells)

4. Πιθανές εφαρμογές της έρευνας σε ανθρώ-

πινα βλαστικά κύτταρα

4.1. Ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών που

βασίζονται στα βλαστικά κύτταρα

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΒΛΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

(ΟπΑ) – ΜΙΑ ΕΚΤΕΝΕΣΤΕΡΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

5. Εισαγωγικά

6. Μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών

βλαστικών κυττάρων (Haematopoietic

Stem Cells)

7. Μεταμόσχευση ΟπΑ

7.1. Ιστορική επισκόπηση για τις μεταμο-

σχεύσεις ΟπΑ

8. Πλεονεκτήματα ΟπΑ

9. Σύγκριση ΟπΑ (Umbilical Cord Blood) με

μυελό των οστών (Bone Marrow) και περι-

φερικό αίμα (Peripheral Blood)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

10. Μειονεκτήματα ΟπΑ

11. Πρόσθετοι προβληματισμοί πάνω στη χρή-

ση των βλαστικών κυττάρων ΟπΑ

12. Συνολική αποτίμηση της χρήσης ΟπΑ στις

μεταμοσχεύσεις

12.1. Αποτελέσματα μεταμοσχεύσεων ΟπΑ

σε ανηλίκους και ενηλίκους ασθενείς

13. Αυτόλογη versus αλλογενούς μεταμόσχευ-

σης ΟπΑ

13.1. Πιθανότητες αυτόλογης και αλλογε-

νούς μεταμόσχευσης

14. Μεσεγχυματικά κύτταρα ομφαλοπλακου-

ντιακού αίματος. Μια νέα προοπτική;

14.1. Εναλλακτικές πηγές μεσεγχυματικών

κυττάρων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο:

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ ΒΛΑΣΤΙΚΩΝ

ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ

ΑΙΜΑΤΟΣ

1. Τράπεζες φύλαξης ομφαλικών μοσχευμά-

των

2. Δημόσια φύλαξη ΟπΑ

3. Τα σημαντικότερα παγκόσμια δίκτυα συλ-

λογής και αποθήκευσης ΟπΑ

3.1. NETCORD - FACT / NETCORD

3.2. Bone Marrow Donors Worldwide -

BMDW

3.3. World Marrow Donors Association -

WMDA

4. Ιδιωτική φύλαξη ΟπΑ

4.1. Ιδιωτική διαπίστευση/πιστοποίηση

5. Τράπεζες ΟπΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση

5.1. Ηνωμένο Βασίλειο

5.2. Ισπανία

5.3. Γαλλία

5.4. Γερμανία

5.5. Ιταλία

5.6. Ολλανδία

5.7. Βέλγιο

5.8. Ελβετία

5.9. Τσεχία

5.10. Δανία

5.11. Πολωνία

5.12. Αυστρία

6. Τράπεζες ΟπΑ στο λοιπό κόσμο

6.1. Η.Π.Α.

6.2. Ιαπωνία

6.3. Κίνα

6.4. Νότια Κορέα

6.5. Καναδάς

6.6. Αυστραλία

6.7. Βραζιλία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο:

ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΜΕΡΟΣ Ι: ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

1. Ηθικοί προβληματισμοί γύρω από τη συλ-

λογή και αποθήκευση ΟπΑ

2. Αναλογική εφαρμογή των βασικών αρχών

της βιοϊατρικής ηθικής

3. Ιδιοκτησιακό καθεστώς ΟπΑ - Αρχή της

μη εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου

σώματος και των τμημάτων του

4. Αρχή της ενήμερης συγκατάθεσης (informed

consent)

5. Αρχή της αυτονομίας

6. Παράγοντες που επηρεάζουν την αυτονο-

μία και την εγκυρότητα της συγκατάθεσης

6.1. Χρόνος λήψης της ενήμερης συγκατά-

θεσης

6.2. Υπεύθυνος για την ενημέρωση/πλη-

ροφόρηση των γονέων

7. Σεβασμός στην ιδιωτικότητα και υποχρέω-

ση εχεμύθειας (privacy and confi dentiality)

7.1. Το δικαίωμα στη μη-γνώση

8. Ιδιωτική versus δημόσιας αποθήκευσης

ΟπΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟMΕΝΩΝ

9. Δημόσια versus ιδιωτικής αποθήκευσης

ΟπΑ

10. Η αρχή της δικαιοσύνης

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΟπΑ

11. Ιατρικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις

11.1. World Marrow Donors Association -

WMDA

11.2. American Society for Blood and

Marrow Transplantation - ASBMT

12. Ιατρικά σωματεία

12.1. American College of Obstetricians

and Gynecologists (U.S.A.)

12.2. American Academy of Pediatrics

(U.S.A.)

12.3. Royal College of Obstetricians and

Gynaecologists (United Kingdom)

13. Ευρωπαϊκές θέσεις γύρω από τις τράπεζες

ΟπΑ

13.1. Comité Consultatif National d’Ethique

164

13.2. European Group on Ethics in Science

and New Technologies - EGE (Opinion

Νο. 19, 16 March 2004)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4o:

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

ΜΕΡΟΣ Ι: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΦΥΛΑΞΗΣ ΟπΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

1. Εισαγωγικά

2. Δημόσια φύλαξη ΟπΑ

2.1. Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντι-

ακού Αίματος Ι.Ι.Β.Ε.Α.Α.

2.2. Δημόσια Τράπεζα Ομφαλοπλακουντι-

ακών Μοσχευμάτων Γ. Νοσοκομείου

Παπανικολάου Θεσσαλονίκης

3. Ιδιωτική φύλαξη ΟπΑ

4. Ζήτηση μοσχευμάτων αιμοποιητικών κυτ-

τάρων στην Ελλάδα

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΥΡΩ

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΛΑΞΗ & ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

ΤΟΥ ΟπΑ

5. Επιτρεπτό της συλλογής, επεξεργασίας και

αποθήκευσης ΟπΑ

5.1. Η διάθεση του ΟπΑ και η εγκυρότητα

της συναίνεσης για τη διάθεσή του

5.2. Το επιτρεπτό της εμπορικής δραστη-

ριότητας

5.2.1. Τα δικαιώματα των άλλων

5.2.2. Επιφύλαξη υπέρ των χρηστών

ηθών: οικονομικό όφελος από

το ΟπΑ

6. Νομοθετικές διατάξεις που διέπουν το

ΟπΑ

6.1. Νόμος περί μεταμοσχεύσεων (Ν.

2737/1999 -ΦΕΚ Α’ 174/27-8-1999)

6.2. Νόμος περί προστασίας προσωπικών

δεδομένων (Ν. 2472/1997 – ΦΕΚ Α’

50/10-04-1997 & Ν. 3471/2006 – ΦΕΚ

Α΄ 133/28-06-2006)

6.2.1. Διακοπή λειτουργίας της τράπε-

ζας ΟπΑ

6.2.2. Ερευνητική χρήση των βλαστι-

κών κυττάρων

6.3. Αστικός Κώδικας

6.4. Νόμος περί προστασίας του κατανα-

λωτή (Ν. 2251/1994 – ΦΕΚ Α’ 191/16-

11-1994 & Ν. 3587/2007 – ΦΕΚ Α΄

152/10-07-2007)

7. Νόμιμοι όροι ίδρυσης και λειτουργίας

ΟπΑ

7.1. Νομική μορφή

7.2. Τύπος των συμβάσεων

7.3. Εγγυήσεις ποιότητας και ασφάλειας

- Προεδρικό διάταγμα 26/2008 (ΦΕΚ

51/24-03-2008)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ