Δ. Ζερδελής, Εφαρμογές Εργατικού Δικαίου, τόμ. 2, 2021

Πρόλογος

Θέμα 1:

Ίδρυση συνδικαλιστικής οργάνωσης - Έλεγχος νομιμότητας όρων του καταστατικού της - Εγγραφή και αποχώρηση μελών

Ι. Ίδρυση συνδικαλιστικής οργάνωσης

ΙΙ. Απαγόρευση άσκησης κερδοσκοπικής δραστηριότητας

ΙΙΙ. Αρχή πολλαπλότητας των συνδικαλιστικών οργανώσεων

ΙV. Είσοδος νέων μελών

V. Αποχώρηση μελών και ίδρυση νέου σωματείου

VI. Έλεγχος νομιμότητας ρητρών του καταστατικού

Θέμα 2:

Ελαττωματικές αποφάσεις γενικής συνέλευσης σωματείου - Απόλυτα άκυρες και ακυρώσιμες αποφάσεις - Απόφαση διαγραφής μέλους

Ι. Ακυρώσιμες και αυτοδίκαια άκυρες αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης συνδικαλιστικής οργάνωσης

ΙΙ. Προθεσμία προσβολής ακυρώσιμης απόφασης γενικής συνέλευσης συνδικαλιστικής οργάνωσης - νομιμοποιούμενα πρόσωπα - αρμόδιο δικαστήριο

1. Προθεσμία προσβολής

2. Έννομο συμφέρον

3. Αρμόδιο δικαστήριο

ΙΙΙ. Διάκριση ακυρώσιμων αποφάσεων γενικής συνέλευσης από τις αυτοδίκαια άκυρες και ανυπόστατες

IV. Περιπτωσιολογία ακυρώσιμων κατ’ άρθρο 101 ΑΚ αποφάσεων γενικής συνέλευσης λόγω αντίθεσης στο νόμο ή στο καταστατικό

1. Μη αναγραφή των θεμάτων της γενικής συνέλευσης στην πρόσκληση των μελών

2. Παράβαση των διατάξεων για την απαρτία και την απαιτούμενη πλειοψηφία για λήψη απόφασης

3. Φανερή και μυστική ψηφοφορία

V. Διαγραφή μέλους

1. Λόγοι διαγραφής

2. Δικαστική προστασία του μέλους που διαγράφηκε

α. Προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής

β. Σχέση δικαστικής προσφυγής κατ’ άρθρο 88 παρ. 2 ΑΚ και αγωγής ακύρωσης κατ’ άρθρο 101 ΑΚ - Προθεσμία άσκησης

γ. Ελαττώματα ως προς την διαδικασία αποβολής - Αποβολή χωρίς προηγούμενη ακρόαση του μέλους

δ. Έκταση του δικαστικού ελέγχου

Θέμα 3:

Διορισμός προσωρινής διοίκησης συνδικαλιστικής οργάνωσης

Ι. Προϋποθέσεις και διαδικασία διορισμού προσωρινής διοίκησης

ΙΙ. Έλλειψη διοίκησης και έλλειψη μελών διοίκησης

ΙΙΙ. Διορισμός προσωρινής διοίκησης λόγω λήξης της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου

ΙV. Η σύνθεση της διοριζόμενης από το δικαστήριο προσωρινής διοίκησης

V. Εξουσίες και λειτουργία της προσωρινής διοίκησης

Θέμα 4:

Η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών από την απόλυση

Ι. Η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών από την απόλυση ως συνταγματική επιταγή

ΙΙ. Προστατευόμενα πρόσωπα

1. Μέλη διοίκησης σωματείου

2. Ιδρυτικά μέλη

3. Λοιπά προστατευόμενα πρόσωπα

ΙΙΙ. Διάρκεια προστασίας

ΙV. Προϋποθέσεις προστασίας

1. Σύμβαση εργασίας

2. Συμπλήρωση του προβλεπόμενου από τη γενική νομοθεσία ελάχιστου χρόνου απασχόλησης στην επιχείρηση

3. Καταγγελία σύμβασης εργασίας

4. Δυνατότητα απασχόλησης του συνδικαλιστικού στελέχους

α. Η επιχείρηση ή εκμετάλλευση στην οποία απασχολείται το συνδικαλιστικό στέλεχος διακόπτουν οριστικά και πλήρως την λειτουργία τους

β. Όταν το συνδικαλιστικό στέλεχος περιέρχεται σε διαρκή αδυναμία να εκτελέσει την εργασία του στον συμφωνημένο τόπο εργασίας

5. Γνώση της συνδικαλιστικής ιδιότητας από τον εργοδότη

V. Περιεχόμενο της ειδικής προστασίας

VI. Σχέση της ειδικής προστασίας του ν. 1264/1982 με τη γενική προστασία από την απόλυση

VII. Συνέπειες από τη μη τήρηση των διατάξεων για την απόλυση συνδικαλιστικών στελεχών

Θέμα 5:

Συνδικαλιστικά δικαιώματα και ενωσιακό δίκαιο

Ι. Το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων και συλλογικών δράσεων ως θεμελιώδες δικαίωμα του ενωσιακού δικαίου

ΙΙ. Περιορισμοί του δικαιώματος της απεργίας

ΙΙΙ. Η θέση του Δικαστηρίου της ΕΕ ως προς τη σχέση θεμελιωδών ελευθεριών και θεμελιωδών δικαιωμάτων

1. Οι θεμελιώδεις ελευθερίες δεσμεύουν άμεσα και τους φορείς συλλογικής αυτονομίας

2. Περιορισμοί οικονομικών ελευθεριών από την άσκηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων

ΙV. Υπεροχή των οικονομικών ελευθεριών έναντι των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων;

Θέμα 6:

Είδη συλλογικών συμβάσεων εργασίας - Συρροή επιχειρησιακής με κλαδική και ομοιοεπαγγελματική - Κήρυξη ΣΣΕ γενικώς υποχρεωτική

Ι. Είδη Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας

ΙΙ. Διάκριση των κλαδικών από τις ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας

ΙΙΙ. Αρμοδιότητα για σύναψη συγκεκριμένης ΣΣΕ

IV. Τα δεσμευόμενα από ΣΣΕ πρόσωπα και το πεδίο ισχύος της ΣΣΕ

1. Τα δεσμευόμενα από ΣΣΕ πρόσωπα

2. Πεδίο ισχύος της ΣΣΕ

3. Κήρυξη κλαδικής και ομοιοεπαγγελματικής ΣΣΕ γενικώς υποχρεωτικών

V. Συρροή συλλογικών συμβάσεων εργασίας

Θέμα 7:

Αρμοδιότητα και αντιπροσωπευτικότητα για σύναψη επιχειρησιακής ΣΣΕ

Ι. Αρμοδιότητα για σύναψη ΣΣΕ

ΙΙ. Αρμοδιότητα για σύναψη επιχειρησιακής ΣΣΕ

ΙΙΙ. Επιχειρησιακές ΣΣΕ και ΣΣΕ εκμετάλλευσης

ΙV. Αντιπροσωπευτικότητα

V. Αμφισβήτηση της αντιπροσωπευτικότητας

Θέμα 8:

Λήξη ΣΣΕ - Παράταση ισχύος - Μετενέργεια

Ι. Λήξη ΣΣΕ

ΙΙ. Παράταση ισχύος των κανονιστικών όρων της ΣΣΕ μετά τη λήξη της

ΙΙΙ. Μετενέργεια

Θέμα 9:

Διαδοχή συλλογικών συμβάσεων εργασίας - Παραπομπή ατομικής σύμβασης εργασίας σε συλλογική σύμβαση εργασίας

Ι. Διαδοχή συλλογικών συμβάσεων εργασίας

ΙΙ. Συμβατικοποίηση κανονιστικών όρων συλλογικής σύμβασης εργασίας

ΙΙΙ. Λύση της σύμβασης εργασίας λόγω του προβλεπόμενου στη ΣΣΕ ορίου ηλικίας

Θέμα 10:

Συλλογική σύμβαση εργασίας και αναγκαστικού δικαίου νομοθετικές διατάξεις

Ι. Νομοθετικές διατάξεις αναγκαστικού και ενδοτικού δικαίου

ΙΙ. Διατάξεις αμφιμερώς αναγκαστικού δικαίου - Καταγγελία σύμβασης εργασίας για σπουδαίο λόγο (ΑΚ 672)

ΙΙΙ. Νομοθετικές διατάξεις μονομερώς αναγκαστικού δικαίου - Αυξημένη προστασία από την απόλυση των ηλικιωμένων εργαζομένων

ΙV. Περιορισμοί στη σύναψη συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου - Συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου με ηλικιωμένους εργαζομένους

Θέμα 11:

Σχέση νόμιμου και συμβατικού μισθού

Ι. Η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης - Οι όροι της ΣΣΕ ως ελάχιστο όριο προστασίας

ΙΙ. Η κρίση για την ευνοϊκότερη ρύθμιση

ΙΙΙ. Σύγκριση αποδοχών ΣΣΕ με τις αποδοχές της ατομικής σύμβασης εργασίας

ΙV. Επίδραση των προβλεπόμενων σε ΣΣΕ αυξήσεων των αποδοχών στις υπέρτερες συμβατικές αποδοχές - Η αρχή της απορρόφησης

V. Ρήτρες ΣΣΕ που αποκλείουν τον συμψηφισμό των αυξήσεων και των επιδομάτων που προβλέπουν με τις υπέρτερες συμβατικές αποδοχές

Θέμα 12:

Μεταβίβαση επιχείρησης και συλλογικές εργασιακές σχέσεις

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η ενωσιακή νομοθεσία

ΙΙΙ. Η εθνική νομοθεσία

IV. Πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4 παρ. 2 του Π.Δ. 178/2002

V. Ερμηνευτικά ζητήματα

1. Τρόπος και νομική φύση της δέσμευσης του διαδόχου εργοδότη από τους όρους των ΣΣΕ

2. Τα όρια της δέσμευσης του διαδόχου εργοδότη από τις ισχύουσες στη μεταβιβαζόμενη επιχείρηση ΣΣΕ

α. Περιορισμοί ως προς το αντικείμενο και τα πρόσωπα

β. Υποχρέωση τήρησης μέχρι τη λήξη ή την καταγγελία της ΣΣΕ

γ. Διατήρηση της ισχύος των όρων των ΣΣΕ μέχρι την έναρξη ισχύος ή εφαρμογής άλλης ΣΣΕ

VI. Συμβατικές ρήτρες παραπομπής σε συλλογική σύμβαση εργασίας - Ρήτρες στατικής και δυναμικής παραπομπής

Θέμα 13:

Συλλογική αυτονομία και αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία

Ι. Θετική και αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία

ΙΙ. Ρήτρες περιοριστικές της αρνητικής συνδικαλιστικής ελευθερίας

1. Ρήτρες οργάνωσης

2. Διαφοροποιητικές ρήτρες

3. Ρήτρες προστασίας από την απόλυση

Θέμα 14:

Συλλογική αυτονομία και Σύνταγμα - Ρήτρες ΣΣΕ που περιορίζουν την επαγγελματική ελευθερία - Συλλογική αυτονομία και ενωσιακό δίκαιο - Απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας

Ι. Ανώτατο όριο ηλικίας για την πρόσληψη

ΙΙ. Δέσμευση των μερών της ΣΣΕ από τα ατομικά δικαιώματα

ΙΙΙ. Συλλογική αυτονομία και απαγόρευση διακρίσεων

IV. Ρήτρες καταβολής των εξόδων για την εκπαίδευση του εργαζομένου

V. Διακρίσεις λόγω ηλικίας ως προς τη λύση της σύμβασης εργασίας - Συμβάσεις εργασίας με όριο ηλικίας

1. Γενικά όρια ηλικίας

2. Ειδικά όρια ηλικίας

Θέμα 15:

Συλλογική αυτονομία και επιχειρηματική πολιτική - Ζητήματα επιχειρηματικής πολιτικής ως αντικείμενο συλλογικών συμβάσεων εργασίας

Ι. Η επιχειρηματική πολιτική ως αντικείμενο της ρυθμιστικής εξουσίας των κοινωνικών εταίρων

1. Η συνταγματική διάσταση του προβλήματος

2. Η επίλυση του προβλήματος σε επίπεδο κοινού δικαίου - Η ερμηνεία του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 1876/1990

Θέμα 16:

Προϋποθέσεις νόμιμης κήρυξης και έναρξης της απεργίας

Ι. Η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος της απεργίας και η ρύθμιση της άσκησής του από τον νομοθέτη

ΙΙ. Κήρυξη της απεργίας από αρμόδια συνδικαλιστική οργάνωση

ΙII. Κήρυξη της απεργίας από το αρμόδιο όργανο της συνδικαλιστικής οργάνωσης

IV. Απαρτία και λήψη της απόφασης

V. Εξουσιοδότηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο

VI. Άκυρες και ακυρώσιμες αποφάσεις γενικής συνέλευσης

VII. Συλλογικές διαφορές συμφερόντων και νομικές διαφορές

VIII. Προειδοποίηση του εργοδότη

IX. Διάθεση προσωπικού ασφαλείας

X. Η δικαστική προστασία έναντι παράνομης απεργίας

Θέμα 17:

Νόμιμα και παράνομα απεργιακά αιτήματα - Ζητήματα επιχειρηματικής πολιτικής ως απεργιακό αίτημα - Πρόσληψη απεργοσπαστών

Ι. Νόμιμα και παράνομα απεργιακά αιτήματα

ΙΙ. Αιτήματα ρυθμίσιμα με συλλογική σύμβαση εργασίας

ΙΙΙ. Επαναπρόσληψη των απολυθέντων ως απεργιακό αίτημα

IV. Ζητήματα επιχειρηματικής πολιτικής ως απεργιακό αίτημα

V. Η δικαστική προστασία έναντι μιας παράνομης απεργίας

VΙ. Απαγόρευση πρόσληψης απεργοσπαστών

Θέμα 18:

Απεργία σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας

Ι. Πρόσθετοι περιορισμοί

1. Γνωστοποίηση των αιτημάτων προ τετραημέρου

2. Δημόσιος διάλογος

3. Διάθεση προσωπικού για την αντιμετώπιση στοιχειωδών αναγκών του κοινωνικού συνόλου

ΙΙ. Λήψη της απόφασης για απεργία από το διοικητικό συμβούλιο

ΙΙΙ. Παράνομη η απεργία λόγω των αιτημάτων της

ΙV. Παράνομη η απεργία λόγου του τρόπου διεξαγωγής της - Η ελευθερία επιλογής των αγωνιστικών μέσων και τα όρια της

V. Δικαστική προστασία

Θέμα 19:

Καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος της απεργίας

Ι. Καταχρηστική άσκηση του απεργιακού δικαιώματος

ΙΙ. Η αρχή της αναλογικότητας ως κριτήριο καταχρηστικής άσκησης του απεργιακού δικαιώματος

ΙΙΙ. Το κριτήριο της αναγκαιότητας - Η απεργία ως έσχατο μέσο

IV. Προφανής δυσαναλογία μεταξύ της ζημίας της επιχείρησης και της επιδιωκόμενης με την απεργία ωφέλειας

Θέμα 20:

Συνέπειες της απεργίας στις εργασιακές σχέσεις απεργών και μη απεργών

I. Συνέπειες της απεργίας για τους απεργούς

ΙΙ. Έννομες συνέπειες της παράνομης απεργίας

1. Αξίωση αποζημίωσης

2. Καταγγελία σύμβασης εργασίας

ΙΙΙ. Συμμετοχή σε απεργία και άδεια αναψυχής

ΙV. Συνέπειες απεργίας σε εργαζομένους που δεν συμμετέχουν στην απεργία.

1. Κατανομή του μισθολογικού κινδύνου με βάση την ΑΚ 656 - Νομολογιακές θέσεις

2. Κατανομή του μισθολογικού κινδύνου με βάση αρχές του συστήματος των συλλογικών εργασιακών σχέσεων

Θέμα 21:

Η δικαστική προστασία έναντι της παράνομης απεργίας

Ι. Αξίωση αποζημίωσης

ΙΙ. Αξίωση για διακοπής της παράνομης απεργίας

ΙΙΙ. Αξίωση για παράλειψη της παράνομης απεργίας

ΙV. Αντιρρήσεις ως προς τη βασιμότητα των καταψηφιστικών αιτημάτων της αγωγής