Δ. Μηχιώτης, Αοριστία και Νομική Αβασιμότητα της Αγωγής, 2024
Στην παρούσα μονογραφία επιχειρείται μια κριτική επαναπροσέγγιση των αναφυόμενων ζητημάτων με τη διάκριση της νομικής αβασιμότητας και της αοριστίας της ιστορικής βάσεως και του αιτήματος της αγωγής. Στο έργο επιχειρείται η διασάφηση των προϋποθέσεων της πληρότητας και της σαφήνειας του αγωγικού δικογράφου, όσο και των συνεπειών της ελλείψεώς τους, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα πραγματολογικά δεδομένα της δικαστηριακής εφαρμογής.
Ειδικότερα, το έργο ξεχωρίζει για τη συστηματική δομή που συμβάλλει στην αποσαφήνιση και την κατανόηση σύνθετων ζητημάτων, καθώς διαρθρώνεται σε ειδικά κεφάλαια, όπου αναπτύσσονται ξεχωριστά οι περιπτώσεις νομικής αβασιμότητας και αοριστίας της αγωγής και εντός των οποίων διατυπώνεται κάθε φορά η κρατούσα θέση της θεωρίας και η θέση της νομολογίας, ενώ στο τέλος κάθε κεφαλαίου διατυπώνονται συγκεντρωτικά κριτικές παρατηρήσεις. Σε επόμενα κεφάλαια αναπτύσσονται, ανά θεματική, ειδικότερα ζητήματα γύρω από την πληρότητα και σαφήνεια της ιστορικής βάσης της αγωγής, την πληρότητα και σαφήνεια των αγωγικών ισχυρισμών επί πληροφοριακής ασυμμετρίας των διαδίκων, το ορισμένο του αιτήματος και των λοιπών υποχρεωτικών στοιχείων της αγωγής και τις έννομες συνέπειες απορρίψεως της αγωγής ως νόμω αβάσιμης.
Όλα τα ζητήματα προσεγγίζονται μέσα από μια σύγχρονη και πρακτική διάσταση του ζητήματος, με σαφή αποτύπωση όλων των προτεινόμενων ερμηνευτικών λύσεων.
Edition info
Table of contents +-
Πίνακας Περιεχομένων
Πρόλογος
Κυριότερες Συντομογραφίες
I. Εισαγωγή
II. Θεωρίες για τον προσδιορισμό της ιστορικής βάσεως της αγωγής
1. Ιστορικές και δικαιοσυγκριτικές παρατηρήσεις
Α. Από το ρωμαϊκό δίκαιο στην κοινή γερμανική δικονομία
Β. Γερμανική έννομη τάξη: η πορεία από τη θεωρία του συγκεκριμένου προσδιορισμού στη βελτιωμένη θεωρία της εξατομικεύσεως
Γ. Θεμελίωση της ιστορικής βάσεως της αγωγής στην αυστριακή και την ελβετική έννομη τάξη
2. Η μεταφορά της προβληματικής στην ημεδαπή έννομη τάξη: από την ΠολΔ/1834 στον ΚΠολΔ/1971
3. Πρώτη αποτίμηση: συνέπειες της θεωρίας του συγκεκριμένου προσδιορισμού επί του αντικειμένου της δίκης και του συγκεντρωτικού συστήματος
ΙΙΙ. Νομική αβασιμότητα και αοριστία της αγωγής
1. Έλεγχος νομικής βασιμότητας και προκαθεστηκυία υπαγωγή
2. Μεταξύ απαραδέκτου και αβασίμου – παρουσίαση και κριτική αποτίμηση των υποστηριχθεισών απόψεων
Α. Νομική αβασιμότητα της ελλιπούς και αοριστία της ασαφούς αγωγής
α. Η κρατούσα στη θεωρία άποψη
β. Κριτικές παρατηρήσεις
Β. Πληρότητα και σαφήνεια της αγωγής ως διαδικαστικές προϋποθέσεις
α. Η θέση της νομολογίας και η δογματική της θεμελίωση
β. Κριτικές παρατηρήσεις
Γ. Νομική αβασιμότητα ως ειδικότερος λόγος απαραδέκτου
α. Προς μία νέα θεώρηση του νομοτύπου της ασκήσεως της αγωγής;
β. Κριτικές παρατηρήσεις
Δ. Πληρότητα και σαφήνεια της αγωγής ως προϋποθέσεις νομικής βασιμότητας
α. Τυπικός χαρακτήρας του νομοτύπου της ασκήσεως της αγωγής και προκαθεστηκυία υπαγωγή
β. Κριτικές παρατηρήσεις
3. Ιδία θέση
IV. Πληρότητα και σαφήνεια της ιστορικής βάσεως της αγωγής
1. Εγγύτερος προσδιορισμός των «γεγονότων που θεμελιώνουν σύμφωνα με το νόμο» την αγωγή κατ’ άρθρο 216 § 1 α΄ ΚΠολΔ
Α. Ratio legis
Β. Κανονιστικό πεδίο εφαρμογής
α. Θεμελίωση αποκλειστικώς επί πραγματικών περιστατικών – Ανυπαρξία «ποιοτικής αοριστίας»
β. Κοινώς γνωστές νομικές έννοιες
γ. Ο δικαιογόνος κανόνας δικαίου ως προσδιοριστικός της πληρότητας της ιστορικής βάσεως της αγωγής – Νομολογιακές εφαρμογές
δ. Διάκριση δικαιοπαραγωγικών και δικαιοκωλυτικών γεγονότων και έλεγχος νομικής βασιμότητας
2. Εξειδίκευση της απαιτούμενης «σαφήνειας» κατά την έκθεση των αγωγικών ισχυρισμών κατ’άρθρο 216 § 1 α΄ ΚΠολΔ
Α. Το πρόβλημα
Β. Ο προβληματισμός στην γερμανική έννομη τάξη: περαιτέρω εξειδίκευση (,,Substantiierung‘‘) μίας νόμω βάσιμης αγωγής;
α. Η νομολογία του γερμανικού Ακυρωτικού
β. Δογματική θεμελίωση
Γ. Διάκριση ουσιωδών και επουσιωδών πραγματικών περιστατικών από τη νομολογία
Δ. Κριτική αποτίμηση: θεραπεία «ποσοτικής αοριστίας» ή έλεγχος ουσιαστικής βασιμότητας;
3. Εξειδίκευση των αγωγικών ισχυρισμών δυνάμει της δικονομικής συμπεριφοράς του εναγομένου;
Α. Η θεωρία των «ισοδύναμων ισχυρισμών του αντιδίκου» στην γερμανική και την ημεδαπή έννομη τάξη
Β. Κριτικές παρατηρήσεις
V. Πληρότητα και σαφήνεια των αγωγικών ισχυρισμών επί πληροφοριακής ασυμμετρίας των διαδίκων
1. Το πρόβλημα
2. Δογματικό υπόβαθρο
Α. Γενική δικονομική υποχρέωση των διαδίκων προς παροχή διασαφήσεων (,,allgemeine prozessuale Aufklärungspflicht‘‘): η συζήτηση στην γερμανική έννομη τάξη
α. Η αρχή nemo tenetur edere contra se και οι πρώτες απόπειρες αμφισβητήσεώς της
β. Η θεωρία του Rolf Stürner
γ. Τα δύο επίπεδα του κατά της θεωρίας του Stürner προβληθέντος αντιλόγου: δογματικές παρατηρήσεις
Β. Το δευτερεύον βάρος επικλήσεως (,,sekundäre Behauptungslast‘‘)
α. Η κατασκευή της νομολογίας του γερμανικού Ακυρωτικού
β. Σχέση δευτερεύοντος βάρους επικλήσεως και προϋποθέσεων αυτεπάγγελτης διαταγής επιδείξεως εγγράφων
γ. Κριτική αποτίμηση
3. Η αντιμετώπιση της πληροφοριακής ασυμμετρίας των διαδίκων κατά την εφαρμογή ευρωπαϊκών Οδηγιών
Α. Η ενσωμάτωση των Οδηγιών 2004/48/ΕΚ και 2014/104/ΕΕ για την έννομη προστασία επί προσβολής δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και παραβάσεων του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού
Β. Ως προς τη θεμελίωση της ιστορικής βάσεως της αγωγής: ρωγμή στη θεωρία του συγκεκριμένου προσδιορισμού
4. Η μεταφορά της προβληματικής στον ΚΠολΔ
Α. Η επίδειξη εγγράφων ως μηχανισμός διακινήσεως πληροφοριών του δικονομικού δικαίου
α. Η πρακτική διάσταση του ζητήματος
β. Οι κρίσιμες νομολογιακές παραδοχές
Β. Ιδία άποψη: ερμηνευτική διεύρυνση των δικονομικών μηχανισμών αντιμετωπίσεως της πληροφοριακής ασυμμετρίας των διαδίκων
α. Τελολογική διαστολή της έννοιας της «εκκρεμούς δίκης» ως όρου για την εφαρμογή των άρθρων 450 επ. ΚΠολΔ
β. Αναγνώριση δευτερεύοντος βάρους επικλήσεως του μη βαρυνόμενου διαδίκου: προϋποθέσεις, περιεχόμενο και συνέπειες παραβάσεώς του
γ. Βαθμός εξατομικεύσεως των αιτούμενων προς επίδειξη εγγράφων
VI. Το ορισμένο του αιτήματος και των λοιπών υποχρεωτικών στοιχείων της αγωγής
1. Γενικές παρατηρήσεις
2. Το ορισμένο του αιτήματος της αγωγής
VΙΙ. Έννομες συνέπειες απορρίψεως της αγωγής ως νόμω αβάσιμης
1. Αντικείμενο και όρια ουσιαστικού δεδικασμένου
Α. Οι διατυπωθείσες απόψεις
Β. Κριτική αποτίμηση
2. Λοιπές έννομες συνέπειες
Α. Ουσιαστικού δικαίου έννομες συνέπειες
Β. Τύχη διαταχθέντων ασφαλιστικών μέτρων
3. Αναιρετικός έλεγχος
Α. Οι διακρίσεις της νομολογίας
Β. Κριτική αποτίμηση
VIII. Πορίσματα
Βιβλιογραφία
Α. Ελληνόγλωσση
Β. Ξενόγλωσση
Ευρετήριο κυριότερων λημμάτων