Δ. Μάνου, Η περιβαλλοντική παράμετρος στη διεθνή χρηματοδότηση της ανάπτυξης, 2009

Πίνακας Περιεχομένων

Πρόλογος

Ευχαριστίες

Κυριότερες Συντομογραφίες

Πίνακας Περιεχομένων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Η περιβαλλοντική παράμετρος στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης

2. Η ξένη βοήθεια

3. Η διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια

3.1. Ιστορική επισκόπηση της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας

3.2. Εννοιολογική εξέλιξη της ανάπτυξης

3.3. Στόχοι της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας

3.4. Η αποτελεσματικότητα της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας

3.5. Η προστασία του περιβάλλοντος ως κριτήριο αποτελεσματικότητας

4. Η χρηματοδότηση της ανάπτυξης

4.1. Είδη χρηματοδότησης

4.1.1. Δημόσια χρηματοδότηση

α. Διμερής

β. Πολυμερής

4.1.2. Ιδιωτική χρηματοδότηση

4.2. Δωρητές

4.3. Τομείς χρηματοδότησης

4.3.1. Παραδείγματα

5. Η χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης από τις πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες

6. Διάγραμμα

ΜΕΡΟΣ

Το δίκαιο του περιβάλλοντος που διέπει τη δράση των Πολυμερών

Αναπτυξιακών Τραπεζών

1. Η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στις δραστηριότητες των διεθνών οικονομικών οργανισμών

1.1. Επέκταση αρμοδιοτήτων των διεθνών οργανισμών

1.2. Επέκταση των αρμοδιοτήτων των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

2. Το δίκαιο που διέπει τη δράση των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών (MDBs) αναφορικά με το περιβάλλον

2.1. Διεθνές Δίκαιο Περιβάλλοντος

2.1.1. «Σκληρό Δίκαιο» (Hard Law)

2.1.2. «Μαλακό» Δίκαιο (Soft Law)

2.2. Ιδιωτικός τομέας

2.2.1. Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα

α. Η επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης

β. Η εδραίωση του ρόλου των επιχειρήσεων

2.2.2. Τα ρυθμιστικά εργαλεία καί οι πολιτικές του ιδιωτικού τομέα

α. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη

i. Πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα

ii. Πρωτοβουλίες διεθνών οργανισμών

β. Οι επενδυτικές συμφωνίες

i. Απαγόρευση επιβολής περιορισμών στη λειτουργία της επένδυσης

ii. Ρήτρες παγιοποίησης

iii. Απαλλοτρίωση για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος

2.3. Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία καί Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ)

2.3.1. Γενικές στρατηγικές καί πολιτικές του ΟΟΣΑ

2.3.2. Πολιτικές καί ρυθμίσεις για το περιβάλλον

2.3.3. Η Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας

2.3.4. Οι Οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις

3. Παρατηρήσεις - Συμπεράσματα

ΜΕΡΟΣ

Δράσεις και πολιτικές των Πολυμερών Αναπτυξιακών Τραπεζών

1. Η σημασία της περιβαλλοντικής πολιτικής των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών γιά το διεθνές δίκαιο περιβάλλοντος

2. Η χρηματοδοτική δράση των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

3. Κριτήρια αξιολόγησης της δράσης των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

3.1. Βασικά ερωτήματα

3.2. Επισκόπηση μεθοδολογικών εργαλείων καί προτεινόμενα κριτήρια έρευνας

3.2.1. Διεθνή κριτήρια αξιολόγησης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς

3.2.2. Στόχοι που εξυπηρετούνται με τη χρήση των προτεινόμενων κριτηρίων

3.3. Κριτήρια

3.3.1. Τεχνικές δυνατότητες παρέμβασης

3.3.2. Προαγωγή της χρηστής διακυβέρνησης

3.3.3. Ρυθμιστική αρμοδιότητα

3.3.4. Διασύνδεση με την κοινωνία των πολιτών

3.3.5. Αξιολόγηση της δράσης τους (κάθετη - οριζόντια)

4. Εξέταση της επιμέρους δράσης των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

4.1. Τεχνικές δυνατότητες παρέμβασης

4.1.1. Η Παγκόσμια Τράπεζα

4.1.2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη (EBRD)

4.1.3. Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα (AfDB)

4.1.4. Η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ADB)

4.1.5. Η Διαμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα (IADB)

4.2. Προαγωγή της χρηστής διακυβέρνησης

4.2.1. Η Παγκόσμια Τράπεζα

α. Έλεγχος της διαφθοράς

β. Αναπτυξιακή στρατηγική

γ. Διάχυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων

δ. Ευθύνη καί λογοδοσία

ε. Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών

4.2.2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη

α. Έλεγχος της διαφθοράς

β. Αναπτυξιακή στρατηγική

γ. Διάχυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων

δ. Ευθύνη και λογοδοσία

ε. Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών

4.2.3. Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Έλεγχος της διαφθοράς

β. Αναπτυξιακή στρατηγική

γ. Διάχυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων

δ. Ευθύνη καί λογοδοσία

ε. Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών

4.2.4. Η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Έλεγχος της διαφθοράς

β. Αναπτυξιακή στρατηγική

γ. Διάχυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων

δ. Ευθύνη και λογοδοσία

ε. Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών

4.2.5. Η Διαμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Έλεγχος της διαφθοράς

β. Αναπτυξιακή στρατηγική

γ. Διάχυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων

δ. Ευθύνη καί λογοδοσία

ε. Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών

4.3. Ρυθμιστική αρμοδιότητα

4.3.1. Η Παγκόσμια Τράπεζα

α. Γενικές ρυθμίσεις και πολιτικές

β. Ρυθμίσεις και πολιτικές κατά τη χρηματοδότηση έργου

i. Ειδικότερες ρυθμίσεις

4.3.2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση καί Ανάπτυξη

α. Γενικές ρυθμίσεις καί πολιτικές

β. Ρυθμίσεις και πολιτικές κατά τη χρηματοδότηση έργου

4.3.3. Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Γενικές ρυθμίσεις καί πολιτικές

β. Ρυθμίσεις καί πολιτικές κατά τη χρηματοδότηση έργου

i. Ειδικότερες ρυθμίσεις

4.3.4. Η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Γενικές ρυθμίσεις και πολιτικές

β. Ρυθμίσεις και πολιτικές κατά τη χρηματοδότηση έργου

4.3.5. Η Διαμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Γενικές ρυθμίσεις και πολιτικές

β. Ρυθμίσεις και πολιτικές κατά τη χρηματοδότηση έργου

4.4. Διασύνδεση με την κοινωνία των πολιτών

4.4.1. Η Παγκόσμια Τράπεζα

4.4.2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση καί Ανάπτυξη

4.4.3. Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

4.4.4. Η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα

4.4.5. Η Διαμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

4.5. Αξιολόγηση της δράσης τους

4.5.1. Η Παγκόσμια Τράπεζα

α. Κάθετη

β. Οριζόντια

4.5.2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη

α. Κάθετη

β. Οριζόντια

4.5.3. Η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Κάθετη

β. Οριζόντια

4.5.4. Η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Κάθετη

β. Οριζόντια

4.5.5. Η Διαμερικανακή Αναπτυξιακή Τράπεζα

α. Κάθετη

β. Οριζόντια

5. Συμπεράσματα

ΜΕΡΟΣ

Κοινές αρχές της πολυμερούς χρηματοδότησης

της διεθνούς ανάπτυξης

1. Κοινές περιβαλλοντικές πολιτικές και πρότυπα των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

2. Το καθεστώς των περιβαλλοντικών πολιτικών και πρακτικών των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών στη διεθνή έννομη τάξη

2.1. Ο διάλογος με την δανειολήπτρια χώρα καί η από κοινού χάραξη

της εθνικής στρατηγικής

2.2. Ο κύκλος έργου

2.3. Η αρχή της οικειοποίησης του έργου από τη δανειολήπτρια χώρα

2.4. Η επίβλεψη του έργου από την τράπεζα

2.5. Η πρακτική της αιρεσιμότητας

2.6. Η ίδρυση μηχανισμών υποβολής καταγγελιών

2.7. Η αρχή της διαφάνειας και η καταπολέμηση της διαφθοράς

2.8. Η πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση

2.9. Η συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων

2.10. Η διευθέτηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων ενός έργου σε

αρχικό στάδιο της διαδικασίας χρηματοδότησης του

2.11. Η μη χρηματοδότηση έργου με ενδεχόμενες σοβαρές ή μη ανα-

στρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον

2.12. Η συμμόρφωση των δανειοληπτριών χωρών με την εθνική τους

νομοθεσία και τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από διεθνείς

συνθήκες

2.13. Η εκπόνηση Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

2.14. Προώθηση των διεθνών συνεργασιών

2.15. Έγκαιρη προειδοποίηση όμορων κρατών

2.16. Η καταπολέμηση της φτώχειας

3. Προσπάθειες εναρμόνισης των περιβαλλοντικών προτύπων και πρακτικών των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

3.1. Συγχρηματοδότηση έργου

3.2. Πρωτοβουλίες εναρμόνισης

α. Η Διακήρυξη της Ρώμης

β. Η Ομάδα Εργασίας των Πολυμερών Οικονομικών Οργανισμών

για το Περιβάλλον (MFI-WGE)

γ. Πρωτοβουλίες COMPAS, MEFF, MOPAN

4. Η συμβολή των περιβαλλοντικών πολιτικών και προτύπων των πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

4.1. Εδραίωση της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης ως παγκόσμιου

στόχου

4.2. Προώθηση της εφαρμογής περιβαλλοντικών πρακτικών και αρχών

στο εσωτερικό των χρηματοδοτούμενων χωρών

4.3. Η ενοποιητική λειτουργία των πρακτικών και πολιτικών των πο-

λυμερών αναπτυξιακών τραπεζών

5. Συμπεράσματα - Προτάσεις

5.1. Προτάσεις για τη λειτουργία των πολυμερών αναπτυξιακών τρα-

πεζών

5.2. Προτάσεις για τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Ελληνική

Β. Ξενόγλωσση

Γ. Διεθνείς συνθήκες - διακηρύξεις

Δ. Κείμενα Οργανισμών

Ε. Νομολογία

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ