Χ. Ταρνανίδου, Η οργανωμένη αγορά, 2008

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

Α. Εισαγωγικά: Από την “ISD” στην “MiFID”

Β. Η κοινοτική σύλληψη της οργανωμένης αγοράς κατά την ISD

Ι. Γενική περιγραφή των ρυθμίσεων της ISD

1. Το πεδίο εναρμόνισης

2. Βασικές αρχές εναρμόνισης και κοινοτικές ελευθερίες

ΙΙ. Η απελευθέρωση του δικαιώματος πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

III. Οργανωμένη αγορά καί κοινοτικά μορφολογικά κριτήρια

1. Κριτήριο εγγραφής: Ο κατάλογος των οργανωμένων αγορών του

κράτους καταγωγής

α. Εγγραφή στον κατάλογο καί ανακοίνωση του καταλόγου από το

κράτος καταγωγής

β. Δημοσίευση των καταλόγων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

2. Κριτήριο τακτικής λειτουργίας

3. Κριτήριο κανονιστικής ρύθμισης

α. Η κοινοτική θεωρία για την οργανωμένη αγορά

β. Το ελάχιστο περιεχόμενο των κανόνων λειτουργίας της οργανω-

μένης αγοράς

γ. Οι κανόνες της οργανωμένης αγοράς ως κανόνες εκδιδόμενοι ή.

εγκρινόμενοι από τις αρμόδιες αρχές

4. Κριτήριο διαφάνειας

α. Τήρηση στοιχείων συναλλαγών καί υποβολή στις αρμόδιες αρ-

χές

β. Δημοσίευση στοιχείων συναλλαγών

i. Προσυναλλακτική διαφάνεια

ii. Μετασυναλλακτική διαφάνεια

5. Συμπερασματικά

IV. Ο κανόνας της συγκέντρωσης (concentration rule)

V. Εθνική εναρμόνιση

1. Ο ν. 2396/1996

2. Νεότερες θεσμικές πρωτοβουλίες

Περιεχόμενα

α. Ο ν. 3152/2003

β. Κανονιστική ρύθμιση καί αδειοδότηση των οργανωμένων αγο-

ρών

Γ. Η μετεξέλιξη της θεώρησης της οργανωμένης αγοράς κατά την

MiFID

Ι. Εισαγωγικά

II. Η MiFID ως Οδηγία Lamfalussy

III. Γενική θεώρηση της MiFID

1. Σκοπός της MiFID

2. Η MiFID ως θεσμικό θεμέλιο νέων επενδυτικών υπηρεσιών και

χρηματοπιστωτικών μέσων

α. Ενιαία άδεια καί ευρωπαϊκό διαβατήριο της MiFID

β. Νέες επενδυτικές υπηρεσίες καί δραστηριότητες

γ. Νέα χρηματοπιστωτικά μέσα

3. Οι αγορές της MiFID: Προς ένα νέο περιβάλλον κοινοτικού αντα-

γωνισμού

IV. Νέα εννοιολογικά γνωρίσματα της οργανωμένης αγοράς

1. Η οργανωμένη αγορά ως «πολυμερές σύστημα»

α. Η έννοια του συστήματος

β. Ο πολυμερής χαρακτήρας του συστήματος

2. Ο διαχειριστής αγοράς

α. Έννοια

β. Ουσιώδη στοιχεία

i. Ο γενικός προσδιορισμός του διαχειριστή αγοράς ως

«πρόσωπο ή πρόσωπα»

ii. Τα ειδικότερα στοιχεία της διαχείρισης: Η «διεύθυνση» και

η «λειτουργία» των δραστηριοτήτων οργανωμένης αγοράς

3. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

V. Απαιτήσεις λειτουργίας οργανωμένης αγοράς

1. Κριτήριο αδειοδότησης και δημοσιότητας

α. Το ευρωπαϊκό διαβατήριο της οργανωμένης αγοράς

β. Οι νέοι ορισμοί του «κράτους καταγωγής» και του «κράτους

υποδοχής» της οργανωμένης αγοράς

i. Το «κράτος καταγωγής»

ii. To «κράτος υποδοχής»

γ. Διατυπώσεις αδειοδότησης

i. Ουσιαστικές προϋποθέσεις ίδρυσης οργανωμένης αγοράς

ii. Διαδικαστικές προϋποθέσεις ίδρυσης οργανωμένης αγοράς

Περιεχόμενα

iii. Εποπτεία οργανωμένης αγοράς

δ. Διατυπώσεις δημοσιότητας

ε. Διατυπώσεις χρήσης από την οργανωμένη αγορά του ευρωπαϊ-

κού της διαβατηρίου: Η διαδικασία της γνωστοποίησης

2. Κριτήριο τακτικής λειτουργίας

3. Κριτήριο καταλληλότητας διαχειριστών αγοράς καί ασκούντων

ουσιαστική επιρροή στη διαχείριση

α. Απαιτήσεις καταλληλότητας των διευθυνόντων την αγορά

β. Απαιτήσεις καταλληλότητας των ασκούντων σημαντική επιρροή

στη διαχείριση

i. Οι «ασκούντες σημαντική επιρροή» στη διαχείριση

ii. Άσκηση σημαντικής επιρροής «άμεσα ή έμμεσα»

4. Κριτήριο οργανωτικής φύσεως

α. Απαιτήσεις αποτροπής σύγκρουσης συμφερόντων

β. Απαιτήσεις λειτουργικής καί τεχνικής επάρκειας

γ. Απαιτήσεις διεξαγωγής των συναλλαγών

δ. Απαιτήσεις οριστικοποίησης των συναλλαγών

i. Η «οριστικοποίηση» των συναλλαγών

ii. Η «επαρκής» και «έγκαιρη» οριστικοποίηση των συναλλα-

γών

ε. Χρηματοοικονομικές απαιτήσεις

5. Κριτήριο καταλληλότητας χρηματοπιστωτικών μέσων

α. Εισαγωγικά

β. Εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων προς διαπραγμάτευση

γ. Τακτικός έλεγχος καταλληλότητας χρηματοπιστωτικών μέσων

δ. Αναστολή καί διαγραφή χρηματοπιστωτικών μέσων από τη δια-

πραγμάτευση

i. Αναστολή χρηματοπιστωτικού μέσου

(α) Έννοια - διακρίσεις αναστολής

(β) Έννομες συνέπειες αναστολής

ii. Διαγραφή χρηματοπιστωτικού μέσου

(α) Έννοια - διακρίσεις διαγραφής

(β) Έννομες συνέπειες διαγραφής

iii. Ειδικές διατυπώσεις εφαρμογής

6. Κριτήριο πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

α. Απαιτήσεις καταλληλότητας κανόνων πρόσβασης

i. Βασικές αρχές λειτουργίας κανόνων πρόσβασης

ii. Ελάχιστο περιεχόμενο κανόνων πρόσβασης

Περιεχόμενα

β. Απαιτήσεις ως προς τα υποκείμενα πρόσβασης

i. Επιχειρήσεις επενδύσεων και πιστωτικά ιδρύματα ως υποκεί-

μενα πρόσβασης

ii. Άλλα πρόσωπα ως υποκείμενα πρόσβασης

(α) Ο κανόνας της πρόσβασης: Πλήρωση των απαιτήσεων συ-

ναλλακτικής καταλληλότητας

(β) Οι «συναλλασσόμενοι για ίδιο λογαριασμό»

γ. Απαιτήσεις για άμεση και εξ αποστάσεως πρόσβαση

7. Κριτήριο συμμόρφωσης προς κανονιστικές και νόμιμες υποχρεώ-

σεις

α. Γενικές ελεγκτικές εξουσίες: Τήρηση κανόνων λειτουργίας της

οργανωμένης αγοράς

i. Περιπτώσεις ελεγκτικών δικαιωμάτων

ii. Περιπτώσεις παραβάσεων των κανόνων της αγοράς

iii. Είδη μέτρων σε περίπτωση παραβάσεων

(α) Αναστολή ιδιότητας μέλους

(β) Διαγραφή μέλους

iv. Βασικές αρχές ως προς τη λειτουργία του ελεγκτικού μηχανι-

σμού

β. Ειδικές ελεγκτικές εξουσίες: Τήρηση κανόνων περί ομαλής λει-

τουργίας των συναλλαγών

i. Χειραγώγηση της αγοράς

(α) Χειραγώγηση με συναλλακτική πράξη

(i) Συναλλακτική πράξη κατατείνουσα σε ψευδείς ή παρα-

πλανητικές ενδείξεις ή στην εξασφάλιση μη κανονικών ή

τεχνητών τιμών

(ii) Συναλλακτική πράξη σχετιζόμενη με παραπλανητικές

μεθοδεύσεις ή άλλα τεχνάσματα

(β) Χειραγώγηση με διάδοση πληροφοριών

ii. Η οργανωμένη αγορά ως ελεγκτικός μηχανισμός πρακτικών χει-

ραγώγησης

(α) Απαιτήσεις λειτουργίας των οργανωμένων αγορών ως ελεγ-

κτικών μηχανισμών των πρακτικών χειραγώγησης

(i) Θέσπιση απαιτήσεων για τη διαφάνεια των συναλλαγών

(ii) Θέσπιση απαιτήσεων δημοσιοποίησης των συμφωνιών πα-

ροχής ρευστότητας επί χρηματοπιστωτικών μέσων

(iii) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία δίκαιου συστήμα-

τος αντιστοίχησης εντολών

Περιεχόμενα

(iv) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία αποτελεσματικού

συστήματος εντοπισμού των ασυνήθιστων εντολών

(v) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία επαρκώς εύρωστων

συστημάτων καθορισμού τιμών αναφοράς

(vi) Θέσπιση απαιτήσεων αναφορικά με τη σαφήνεια των κα-

νόνων για την αναστολή των συναλλαγών

(β) Μηχανισμοί ακύρωσης συναλλαγών ως κατασταλτικοί μηχα-

νισμοί για την αντιμετώπιση καταστάσεων χειραγώγησης της

αγοράς

(i) Έννοια ακύρωσης

(ii) Τρόπος ακύρωσης

(iii) Συνέπειες ακύρωσης

γ. Υποχρεώσεις ενημέρωσης των αρμοδίων αρχών

8. Κριτήριο διαφάνειας

α. Η νέα θεώρηση των απαιτήσεων διαφάνειας

β. Απαιτήσεις διαφάνειας ως προς τις διαπραγματεύσιμες σε ορ-

γανωμένες αγορές μετοχές ως αποκλειστικό πεδίο εναρμόνισης

i. Προσυναλλακτική διαφάνεια

ii. Μετασυναλλακτική διαφάνεια

iii. Κανόνες δημοσιοποίησης των προσυναλλακτικών και με-

τασυναλλακτικών πληροφοριών

γ. Απαιτήσεις ως προς την τήρηση καί υποβολή στις αρμόδιες

αρχές των στοιχείων των συναλλαγών

VI. Οι οργανωμένες αγορές ως πεδίο άσκησης νέων κοινοτικών δικαιω-

μάτων

1. Οργανωμένη αγορά καί δικαιώματα πρόσβασης

α. Κοινοτικά δικαιώματα πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

i. Ορισμός των δικαιωμάτων

ii. Απαιτήσεις λειτουργίας της οργανωμένης αγοράς στο πλαίσιο

των δικαιωμάτων άμεσης και εξ αποστάσεως πρόσβασης

(α) Ορισμός των απαιτήσεων

(β) Εξ αποστάσεως πρόσβαση - Πρόσβαση υποχρεωτικής ή

προαιρετικής εφαρμογής

iii. Η εξ αποστάσεως πρόσβαση ως δικαίωμα λειτουργίας των

οργανωμένων αγορών υπό το πρίσμα του θεσμοθετούμενου

ως προς αυτές ευρωπαϊκού διαβατηρίου

β. Η πρόσβαση σε σύστημα εκκαθάρισης ως αναγκαίο στοιχείο

πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

Περιεχόμενα

i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

ii. Κοινοτικά δικαιώματα πρόσβασης σε συστήματα εκκαθάρισης

γενικά

(α) Ορισμός των δικαιωμάτων

(β) Απαιτήσεις λειτουργίας των συστημάτων εκκαθάρισης

iii. Ειδικά για τα δικαιώματα πρόσβασης σε συστήματα εκκαθά-

ρισης ως δικαιώματα σχετιζόμενα με την πρόσβαση σε οργα-

νoμένες αγορές

(α) Συγκριτική θεώρηση λειτουργίας οργανωμένης αγοράς

καί λειτουργίας συστήματος εκκαθάρισης

(β) Λειτουργικός προσδιορισμός δικαιώματος πρόσβασης σε

συνδεόμενο με οργανωμένη αγορά σύστημα εκκαθάρισης -

Οργανωμένη αγορά ως φορέας αντιστοίχων υποχρεώσεων

2. Οργανωμένη αγορά και δικαιώματα σύνδεσης με συστήματα εκ-

καθάρισης

α. Οργανωμένη αγορά ως φορέας του δικαιώματος χρήσης συστη-

μάτων εκκαθάρισης άλλων κρατών μελών

i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

ii. Ορισμός του δικαιώματος

(α) Δικαίωμα πηγάζον από συμφωνία

(β) Η συμφωνία του δικαιώματος ως συμφωνία ειδικού περιε-

χομένου

(γ) Δικαίωμα σχετιζόμενο με την εκκαθάριση μέρους ή όλων

των συναλλαγών

(i) Εναλλακτικές μορφές ως προς την άσκηση του δικαιώ-

ματος

(ii) Ζητήματα εφαρμοστέου δικαίου σε σχέση με τα εμπλε-

κόμενα στην εκκαθάριση συστήματα άλλων κρατών μελών

iii. Διατυπώσεις άσκησης του δικαιώματος

(α) Διατυπώσεις συνδεσιμότητας εμπλεκομένων συστημάτων

(β). Διατυπώσεις ως προς την πλήρωση τεχνικών προϋποθέ-

σεων

(γ) Διατυπώσεις εποπτείας ως προς την άσκηση του δικαιώμα-

τος

β. Το δικαίωμα επιλογής συστημάτων διακανονισμού ως δικαίωμα

των μελών οργανωμένης αγοράς - Οργανωμένη αγορά ως φορέ-

ας αντιστοίχων υποχρεώσεων

i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

Περιεχόμενα

ii. Ορισμός του δικαιώματος

iii. Διατυπώσεις άσκησης του δικαιώματος

iv. Διατυπώσεις εποπτείας ως προς την άσκηση του δικαιώμα-

τος

v. Υποχρεώσεις της οργανωμένης αγοράς ως αποδέκτη της ά-

σκησης του «δικαιώματος επιλογής»

3. Συμπερασματικά

Δ. Η εθνική εναρμόνιση: Ο ν. 3606/2007 καί οι επιπτώσεις του στη λει-

τουργία των χρηματιστηρίων και οργανωμένων αγορών

Ι. Εισαγωγικά

II. Η κατάργηση των διατάξεων της «συγκέντρωσης» ως στοιχείο ανα-

γκαίο για την εναρμόνιση

III. Η εναρμόνιση ως προς τις οργανωμένες αγορές καί το νέο δίκαιο για

την εκκαθάριση

IV. Ο ν. 3606/2007 ως αφετηρία για τον εκσυγχρονισμό των χρηματι-

στηριακών θεσμών

Ε. Επίλογος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Β. ΞΕΝΗ …….