Χ. Ανθόπουλος, Εκλογικά συστήματα και συνταγματικές δεσμεύσεις, 2016
Τα εκλογικά συστήματα με παραχώρηση bonus επιπλέον εδρών στο πρώτο κόμμα αποτελούν μία ιδιαίτερη υποκατηγορία των μικτών εκλογικών συστημάτων, στην οποία εντάσσεται το ισχύον ελληνικό εκλογικό σύστημα (ν. 3636/2008). Ο μηχανισμός του bonus είναι μία τεχνική επινόηση που ανάγεται στον ιταλικό εκλογικό νόμο του 1923 και αναπαρήχθη στη συνέχεια στον περιβόητο «νόμο απάτη» της Κυβέρνησης Αλτσίντε Ντε Γκασπέρι (1953) καθώς και στον εκλογικό νόμο του 2005 της Κυβέρνησης του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Σε μία ιστορική του απόφαση (1/2014), το ιταλικό Συνταγματικό Δικαστήριο κήρυξε ως αντισυνταγματικό τον μηχανισμό του bonus στο εκλογικό σύστημα του 2005, λόγω της απουσίας ενός ελάχιστου, πλην ευλόγου, εκλογικού κατωφλίου για την ενεργοποίησή του. Με βάση αυτό το συγκριτικό «νομολογιακό» προηγούμενο, ο αναπληρωτής Καθηγητής Χαράλαμπος Ανθόπουλος επιχειρεί στη μονογραφία του αυτή μία εξαντλητική ανάλυση, αφιερωμένη στον ισχύοντα νόμο και στα προβλήματα της συνταγματικότητάς του, χωρίς να παραλείπει και μια αναφορά στον νέο εκλογικό νόμο (ν. 4406/2016), που θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Edition info
Table of contents +-
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I
Η εκλογική πολιτική στην Ιταλία και στην Ελλάδα
κατά τη δεκαετία του 2000.
Η εισαγωγή εκλογικών συστημάτων με «πριμ της πλειοψηφίας»
(bonus)
1. Τα εκλογικά συστήματα με bonus
2. Το ιταλικό εκλογικό σύστημα του
3. Το ελληνικό εκλογικό σύστημα του
4. Ο μηχανισμός του bonus στα δύο συστήματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II
Το εκλογικό σύστημα στο ιταλικό
και στο ελληνικό Σύνταγμα.
1. Ευρωπαϊκά Συντάγματα και εκλογικά συστήματα.
2. Το εκλογικό σύστημα στο ιταλικό Σύνταγμα.
3. Το εκλογικό σύστημα στο ελληνικό Σύνταγμα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III
Εκλογικό σύστημα, συνταγματική δικαιοσύνη
και εκλογική μεταρρύθμιση στην Ιταλία
1. Η απόφαση 1/2014 του ιταλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου και ο έλεγχος της συνταγματικότητας των εκλογικών συστημάτων
2. Η διάνοιξη της δίκης ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Η υπέρβαση των προϋποθέσεων του παραδεκτού
3. Η κήρυξη του «πριμ της πλειοψηφίας» ως αντισυνταγματικού. Η επιχειρηματολογία του Δικαστηρίου
4. Αφηρημένος και συγκεκριμένος έλεγχος συνταγματικότητας του «πριμ της πλειοψηφίας»
5. Το ζήτημα των «δεσμευμένων συνδυασμών».
6. Ο περιορισμός των διαχρονικών αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας
7. Συνταγματικό δεδικασμένο και νέος εκλογικός νόμος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV
Εκλογικά δικαιώματα, εκλογικά συστήματα και ΕΣΔΑ
1. Το δικαίωμα σε ελεύθερες εκλογές κατά το άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτόκολλου της ΕΣΔΑ: γένεση και εξέλιξη
2. Τα εκλογικά συστήματα στη νομολογία του ΕΔΔΑ
3. Ειδικότερα, η απόφαση Saccomanno κατά Ιταλίας
4. Ευρωπαϊκός και εθνικός έλεγχος των εκλογικών συστημάτων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V
Τα προβλήματα συνταγματικότητας
του ισχύοντος ελληνικού εκλογικού συστήματος
και η εκλογική μεταρρύθμιση του
1. Οι θεωρητικές προϋποθέσεις του ελέγχου συνταγματικότητας των εκλογικών συστημάτων στην Ελλάδα
2. Η πρακτική του ΑΕΔ: περιοριστική ερμηνεία των εκλογικών συνταγματικών παραμέτρων και σεβασμός στη βούληση του εκλογικού νομοθέτη, με σποραδικές και απροσδόκητες εκδηλώσεις αυστηρού ελέγχου
3. Τα συνταγματικά ελαττώματα του ισχύοντος εκλογικού συστήματος
4. Η εκλογική μεταρρύθμιση του
5. Εκλογικό σύστημα και συνταγματική αναθεώρηση