Α. Πιτσελά, Η ποινική αντιμετώπιση της εγκληματικότητας των ανηλίκων, 8η έκδ., 2022

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Ευρετήριο πινάκων

Πίνακας συντομογραφιών

Ι. Ελληνόγλωσσος

ΙΙ. Ξενόγλωσσος

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Δίκαιο ανηλίκων

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Σύστημα δικαιοσύνης για ανηλίκους

1. Σύστημα δικαιοσύνης για ανηλίκους - από το παρελθόν στο παρόν

2. Έννοια και αντικείμενο του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους

2.1.

Έννοια και αντικείμενο του δικαίου πρόνοιας και αρωγής ανηλίκων

2.1.1. Κανόνες προνοιακού χαρακτήρα στο οικογενειακό δίκαιο

2.1.2. Δίκαιο πρόνοιας και αρωγής ανηλίκων

2.2. Έννοια και αντικείμενο του ποινικού δικαίου ανηλίκων

3.

Φύση, αποστολή και θεμελιώδεις αρχές του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους

4. Αυτοτέλεια του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους

5. Διεθνείς τάσεις αντιμετώπισης της εγκληματικότητας των ανηλίκων

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Ουσιαστικό ποινικό δίκαιο ανηλίκων

Ι. Προσωπικό πεδίο εφαρμογής

1. Ανήλικοι - από το παρελθόν στο παρόν

1.1. Ποινικά ανεύθυνοι ανήλικοι

1.1.1. Ανήλικοι δώδεκα έως δεκαπέντε ετών (: παιδιά)

1.1.2. Ανήλικοι δεκαπέντε έως δεκαοκτώ ετών (: Έφηβοι)

1.2. Ποινικά υπεύθυνοι ανήλικοι (: έφηβοι)

2. Νεαροί ενήλικες δράστες

ΙΙ. Έννομες συνέπειες της (αξιόποινης) πράξης ανηλίκου

1. Έννομες συνέπειες του ποινικού δικαίου ανηλίκων

1.1. Νομική φύση των αναμορφωτικών μέτρων

1.2. Κύρια αναμορφωτικά μέτρα

1.2.1. Επίπληξη

1.2.2.

Ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου στους γονείς ή στους επιτρόπους του

1.2.3.

Ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου σε ανάδοχη οικογένεια

1.2.4.

Ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε ιδρύματα ανηλίκων ή σε επιμελητές ανηλίκων

1.2.5. Συνδιαλλαγή μεταξύ ανήλικου δράστη και θύματος

1.2.6. Αποζημίωση του θύματος

1.2.7.

Παρακολούθηση κοινωνικών και ψυχολογικών προγραμμάτων

1.2.8.

Φοίτηση σε σχολές επαγγελματικής ή άλλης εκπαίδευσης ή κατάρτισης

1.2.9.

Παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής

1.2.10. Παροχή κοινωφελούς εργασίας

1.2.11.

Ανάθεση της επιμέλειας και επιτήρησης του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε επιμελητές ανηλίκων

1.2.12.

Τοποθέτηση του ανηλίκου σε κατάλληλο ίδρυμα αγωγής

1.3. Πρόσθετα αναμορφωτικά μέτρα

1.4. Θεραπευτικά μέτρα

1.5. Περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων

1.5.1. Αυτοτελής ποινή του δικαίου ανηλίκων

1.5.2.

Νομική φύση και προϋποθέσεις επιβολής του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων

1.5.3.

Επιμέτρηση του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων

III. Καταληκτικές παρατηρήσεις

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Δικονομικό ποινικό δίκαιο ανηλίκων

Ι. Θεσμοί του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους

1. Δικαστήριο ανηλίκων - Δικαστής ανηλίκων

1.1. Σύνθεση των δικαστηρίων ανηλίκων

1.2. Καθ’ ύλη αρμοδιότητα των δικαστηρίων ανηλίκων

2. Εισαγγελέας ανηλίκων

3. Αστυνομία ανηλίκων

4. Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων

5. Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων

6. Συνήγορος

ΙΙ. Σύστημα απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους

1. Θεμελιώδεις αρχές της ποινικής δίκης ανηλίκων

2. Ποινική δίωξη

3. Ανάκριση

4. Δικαιώματα του κατηγορουμένου

5. Προσωρινή κράτηση

5.1. Διεθνείς κανόνες

5.2. Εσωτερικό νομικό πλαίσιο και πράξη

5.3. Συμπεράσματα

6. Ένδικα Μέσα

7. Ποινικό Μητρώο

ΙΙΙ.

Σύνοψη ιδιαιτεροτήτων της ποινικής δίκης ανηλίκων σε σύγκριση με την ποινική δίκη ενηλίκων

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Σωφρονιστικό δίκαιο ανηλίκων:

Ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων

Ι.

Από την υπόνοια τέλεσης ενός εγκλήματος στη στέρηση της ελευθερίας

ΙΙ.

Σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης και σωφρονιστικό σύστημα: Μύθος και πραγματικότητα

ΙΙI.

Νομικό πλαίσιο της ιδρυματικής σωφρονιστικής μεταχείρισης

1. Διεθνές σωφρονιστικό δίκαιο ανηλίκων

1.1. Κοινωνία των Εθνών

1.2. Ηνωμένα Έθνη

1.3. Συμβούλιο της Ευρώπης

2. Επιλεγμένα θέματα σωφρονιστικού δικαίου

2.1. Εισαγωγικά – Ειδικές διατάξεις για νεαρούς κρατούμενους

2.2. Σχολική και επαγγελματική εκπαίδευση

2.3. Ευεργετικός υπολογισμός ημερών εργασίας ή σπουδών

2.4. Επικοινωνία με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον

2.5. Πειθαρχικές ποινές

2.6. Απόλυση υπό όρο

2.7.

Απόλυση ανηλίκων υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση

ΙV.

Πραγματική διαμόρφωση του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων.

V. Διεθνείς τάσεις σωφρονιστικής πολιτικής

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Ανήλικοι και εγκληματικότητα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Μέτρηση της εγκληματικότητας

Ι. Ορισμός και μέθοδοι μέτρησης της εγκληματικότητας

ΙΙ. Εγκληματικότητα των ανηλίκων

ΙΙΙ. Μεθοδολογικές παρατηρήσεις

ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Μέτρηση της εγκληματικότητας

με εγκληματολογικές στατιστικές

Ι. Εγκληματολογικές στατιστικές

ΙΙ.

Έκταση, δομή και εξέλιξη της επίσημα βεβαιωμένης εγκληματικότητας

1. Εγκληματολογική στατιστική της Αστυνομίας

1.1. Έκταση της εγκληματικότητας

1.2. Δομή της εγκληματικότητας

1.3. Εξέλιξη της εγκληματικότητας

1.4. Συμπεράσματα – Προοπτικές

2. Εγκληματολογική στατιστική της ποινικής δικαιοσύνης

2.1. Έκταση της ένδικης εγκληματικότητας

2.2. Δομή της ένδικης εγκληματικότητας

2.3. Εξέλιξη της ένδικης εγκληματικότητας

2.4. Κυρωτική πρακτική

ΙΙΙ. Πορίσματα - Συμπεράσματα - Προοπτικές

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Μέτρηση της εγκληματικότητας

με έρευνες θυματοποίησης

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Στόχοι των ερευνών θυματοποίησης

ΙΙΙ. Αναγκαιότητα των ερευνών θυματοποίησης

IV. Μεθοδολογικά προβλήματα των ερευνών θυματοποίησης

V. Αποτελέσματα των ερευνών θυματοποίησης

VI. Καταληκτικές παρατηρήσεις - Προοπτικές

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Μέτρηση της εγκληματικότητας με έρευνες αυτοομολογούμενης εγκληματικότητας

Ι. Έρευνες αυτοομολογούμενης εγκληματικότητας

ΙΙ. Πορίσματα των ερευνών αυτοομολογούμενης εγκληματικότητας

Επίμετρο

Ανακεφαλαίωση, Συμπερασματικές παρατηρήσεις και προτάσεις σχετικά με την ποινική αντιμετώπιση της εγκληματικότητας των ανηλίκων

1. Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο Ανηλίκων

1.1. Προσωπικό πεδίο εφαρμογής του ποινικού δικαίου ανηλίκων

1.2. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής του ποινικού δικαίου ανηλίκων

1.3. Έννομες συνέπειες του ποινικού δικαίου ανηλίκων

2. Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο Ανηλίκων

2.1. Θεσμοί του συστήματος δικαιοσύνης για ανηλίκους

2.2. Σύστημα απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους

3.

Σωφρονιστικό Δίκαιο Ανηλίκων: Ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων

4. Μέθοδοι μέτρησης της εγκληματικότητας

5. Καταληκτικές παρατηρήσεις

Παραρτήματα

Ι.

Εισηγητική έκθεση στο σχέδιο νόμου «Αναμόρφωση της ποινικής νομο­θεσίας ανηλίκων και άλλες διατάξεις» Ν. 3189/2003 [ΦΕΚ Α’ 243/21.10.2003]

ΙΙ.

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου «Βελτιώσεις της ποινικής νομοθεσίας για τους ανήλικους δράστες, πρόληψη και αντιμετώπιση της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων» Ν. 3860/2010 [ΦΕΚ Α’ 111/9/12.07.2010]

ΙΙΙ.

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόµου «Μεταρρυθµίσεις ποινικών διατάξεων, κατάργηση των καταστηµάτων κράτησης Γ’ τύπου και άλλες διατάξεις» Ν. 4322/2015 [ΦΕΚ Α’ 95/11.6.2019]

IV.

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόµου «Σύµφωνο συµβίωσης, άσκηση δικαιωµάτων, ποινικές και άλλες διατάξεις» Ν. 4356/2015 [ΦΕΚ Α’ 181/24.12.2015]

V.

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα» Ν. 4619/2019 [ΦΕΚ Α’ 95/11.06.2019]

Βιβλιογραφία

Ι. Ελληνόγλωσση

ΙΙ. Ξενόγλωσση